majidsedghi@yahoo.com
چگونه می توان یک هنرمند روشنفکر و متعهد بود ولی در ضمن به بهانه ی آزادی بیان در طرح مسایل اجتماعی و سیاسی حد و مرزی قائل نشد. این روزها در فرانسه, ماجرای یک هنرمند طنز پرداز به نام دیودونه (Dieudonné) که به عنوان ( شومن ) فعالیت می کند ,حد و مرز آزادی را در کشوری که سمبل آزادی و دموکراسی است زبر سئوال برده و جالب تر آن که دراین میان از محمود احمدی نژاد رییس جمهورسابق ایران وارتباطش با این شومن نیز نام برده شده است !
دیودونه که نام کاملش Dieudonné m’bala M,bala و متولد Fontenay-aux-Roses در فرانسه است کارهنری اش را از سال 1997 به همراه الی سمون ( طنزپرداز, بازیگر, کارگردان , فیلمنامه نویس و خواننده فرانسوی یهودی زاده مراکش ) برروی صحنه های تئاترشروع کرد و سپس به تنهایی به اجرای برنامه های طنز پرداخت که بسیارهم موفق بودند. ولی شیوه ی نگرش طنز گونه او به مسائل روزمره بزودی تغییرکرد.
دراواخر سالهای 1990 وی بیشتر به دلیل نمایش های ضد بهودی اش مورد انتقاد قرارگرفت و دراین میان دوستی اش با یحیی قواسمی رهبر حزب ضد صهیونیسم فرانسه و سفر آن دو به ایران و دیدار با احمدی نژاد مساله ساز شد. در آن زمان سایت ( پیک ایران ) در مطلبی به تاریخ سی ام نوامبر 2009 نوشت :
( درحالی که بسیاری از هنرمندان و فیلمسازان متعهد کشورمان از فقدان بودجه رنج می برند یک کمدین فرانسوی که بتازگی پس از سفر به ایران به فرانسه بازگشته از کمک دولت ایران به خود به اندازه ساخت دوفیلم هالیوودی خبرداد.
به گزارش خبر آینده از پاریس هفته گذشته دیودونه کمدین و یحیی قواسمی رهبر حزب ضد صهیونیسم فرانسه در سفرخود به تهران با احمدی نژاد در محل دفتر ریاست جمهوری دیداری یک ساعته داشتند . این دو مسافر بازگشته از ایران روز 28 فوریه طی مصاحبه ای عکس هایی از این دیدار و موضوع سفرخود مصاحبه ای در محل تئاتر ( من دور ) همراه با نمایش عکس های این دیدار ترتیب دادند.
دیودونه دراین کنفرانس از کمک مالی مهم دریافتی از ایران برای ساخت دو فیلم پرده برداشته و گفت : این کمک ها به قدری است که می توان با آن دو فیلم هالیوودی ساخت . وی در مورد موضوع این فیلمها اظهارداشت یکی از فیلم ها در مورد بردگی سیاهان و دیگری در زمینه جنگ الجزایرخواهد بود. دیودونه در مورد احمدی نژاد و حوادث بعد از انتخابات درایران گفت : احمدی نژاد یک مرد ساده و مقام بزرگی است . به گفته ی وی احمدی نژاد در ایران بیشتر از نیکولا سرکوزی در فرانسه محبوبیت دارد (این دیدار در زمان ریاست جمهوری سرکوزی صورت گرفته بود). گفتنی است بودجه تولید یک فیلم معمولی در هالیوود بین ده تا صد میلیون دلاراست ......)
شروع یک جنجال تازه
گرچه مسافرت دیودونه به ایران در فرانسه با واکنش های منفی روبه روشد ولی انعکاس چندانی در نشریات و رسانه های فرانسوی زبان نداشت . ولی نمایش اخیر دیودونه به نام ( دیوار ) باردیگر نام او را برسرزبانها انداخت . پس از اجرای این نمایش مانوئل والس وزیرکشورفرانسه با تاکید براین که دوره عدم مجازات کسانی که این نوع اظهارات نژاد پرستانه را می کنند به پایان رسیده دیودونه را متهم به دریافت پول از ایران کرد ویاد آورشد که فرانسه با قاطعیت زیادی عمل خواهد کرد.
پس از ممنوعیت نمایش دیوار در پاریس اجرای این نمایش در شهرهای دیگر فرانسه مانند تور و نانت نیز ممنوع شد . گفته شده که این طنز پرداز فرانسوی تاکنون به دلیل ارائه نمایش هایی در تمسخر و هجو هولوکاست به شصت و پنج هزار یورو محکوم شده است . او همچنین به عدم پرداخت 877 هزاریورو متهم شده بود که گفته می شود تاکنون حدود 666 هزار یوروی آن را پرداخت کرده است .
درنمایش دیوار که والس آنرا اخلال در نظم عمومی و تحریک نفرت نژای نامیده دیودونه برخی از شخصیت های مشهور یهودی در فرانسه را به سخره می کشاند . به عنوان نمونه Gad Elmaleh, Patrick Timsit و Patrick Bruel .هرسه این شخصیت ها طنزپرداز بازیگر و یا خواننده هستند و تاکنون د ر مورد این موضوع صحبتی نکرده اند. ولی در پنجشنبه شب شانزدهم ژانویه صدها نفر درمیدان باستیل پاریس برعلیه یهودی ستیزی و دیودونه تظاهراتی برپاکردند . این تجمع به درخواست انجمنهای طرفداراسرائیل و یا انجمن دفاع بهود برگزارشد . و البته دراین میان طرفداران دیودونه هم قصد اخلال در تظاهرات را داشتند که توسط پلیس ضد شورش پاریس به عقب رانده شدند. دراین میان تعدادی نیز دستگیرشدند.
فروپاشی دیوار
پس از فروپاشی ( دیوار ) دیودونه وی در یک کنفرانس مطبوعاتی ضمن عدم اجرای این نمایش ویادآوری این نکته که هیچ گاه ضدیهود نبوده از اجرای نمایش دیگری با عنوان ASU ZOA خبرداد که درباره آفریقاست و برخلاف (دیوار) گزنده نیست .عنوان نمایش به زبان آفریقایی است وبه معنای صورت فیل است . این نمایش به باورهای بدوی و اسطوره های اجدادی دیودونه که اهل کامرون آفریقا بودند می پردازد. دیودونه در این جلسه مطبوعاتی لباس محلی آفریقایی پوشیده بود و درپایان جلسه از اظهارنظر در باره نمایش (دیوار) خودداری کرد.
این نمایش هم اخیرا به روی صحنه رفته است که البته دیودونه در آن تلاش کرده تا با این نمایش انگ ضد صهیونیست بودن را از خود بزداید. ولی دراین میان برخی از سایت های خبری فرانسه مدعی شده اند که عنوان نمایش می تواند کنایه از USA ZOA ( سازمان صهیونییستی آمریکا ) که قدیمی ترین سازمان طرفدار اسرائیل در ایالات متحده آمریکاست باشد.
به هرحال این طورکه شواهد نشان می دهد دیودونه نمی خواهد بار دیگر دچاردردسرشود و شاید هم می خواهد سرانجام برنامه هایی که از سال 2009 درسرداشته به مرحله اجرا درآورد :
ساخت دو فیلم درباره ی بردگی سیاهان و دیگری در زمینه ی جنگ الجزایر. و صدالبته با پولهای اهدایی محمود !!