|
|
|
|
محمد حسینی بهشتی اصفهانی دبیر کلحزب جمهوری اسلامی و از اعضای شورای انقلاب در اولین اقدام شورا در جایگاه دولت گفت: شورای انقلاب رئیس ندارد و من به عنوان دبیر شورا انجام وظیفه می کنم... با این حال معلوم نیست چرا شورا بعد از انجام همهپرسی در ایران، دستورالعمل آیتالله خمینی در مورد این که بعد از همه پرسی قانون اساسی، انتخابات مجلس شورای ملی را برگزار کند به یکباره کنار نهاد و ابتدا به فکر انجام انتخابات ریاست جمهوری افتاد. نه آیت الله خمینی و نه اعضای شورا و سخنگوی آن هیچ دلیلی در آن بُرهه و پس از آن انتشار ندادند تا مردم ایران از این تقدم و تأخر با خبر شوند که موضوع آن از چه قرار بوده است؟ به هرحال دکتر حسن حبیبی سخنگوی شورای انقلاب در پایان جلسه شورا در گفتگو با خبرنگاران در رابطه با اولین انتخابات ریاست جمهوری در ایران گفت: تاریخ اولین دوره انتخابات روز پنجم بهمن هزار و سیصد و پنجاه و هشت خواهد بود...
آغاز و فرجام اولین انتخابات ریاست جمهوری در ایران (۱) پیش گفتار آنان که گذشته را به یاد نمی‌آورند، محکوم به تکرار آنند «سانتانا» انتخابات در نظام جمهوری اسلامی به طورعام و خاص، روندی آزاد، سالم و عادلانه را در پی نداشتهاست، چرا که در این نظام انسان دارای حقوق شهروندی نیست و باید ولایت پذیر و تکلیف مدار باشد. در اولین انتخابات ریاستجمهوری در ایران، آیتالله خمینی پس از این که لیست نامزد‌ها به ایشان دادهشد تا صلاحیت آنان را تأیید نماید، اختیار این تأیید و انتخاب را به ملت ایران واگذارکرد. این اختیار به ملت؛ بیشتر از یک هفته دوام نیاورد و آیتالله خمینی در نهایت به عهدشان وفا نکردند و پروژهی انتخاباتی در بین خودیهای نظام جمهوری اسلامی را طراحی کرد. به دنبال این اولین انتخابات ریاست جمهوری در ایران در شرایطی برگزار شد که هنوز یک سال از پیروزی انقلاب ضد استبدادی مردم ایران نگذشته بود. در این زمان پس از ثبتنام نامزد‌ها و رد صلاحیت بیدر و پیکر کاندیدا‌ها، روزنامه‌های اطلاعات و کیهان تی‌تر زدند که ۹ کاندیدای سر‌شناس باقی ماندند: حبیبی، بنی صدر، مدنی، فروهر، سامی، مُکری، طباطبایی، قطبزاده و آیت. اگر نگاهی سطحی به نام افراد فوق و مسئولیت آنان در زمان اولین انتخابات ریاست جمهوری بیاندازیم، می‌بینیم که در آن مقطع زمانی هرکدام از آنان دارای پستیکلیدی در نظام جمهوری اسلامی بودند. در اینجا به بررسی اجمالی جایگاه و کارکرد این دولتمردان در آن مقطع می‌پردازیم: ۱- دکتر حسن ابراهیم حبیبی، معروف به حسن حبیبی (عضو شورای انقلاب و سخنگوی شورا، وزیر فرهنگ و آموزش عالی) کاندیدای دیر هنگامجامعه مدرسین حوزه علمیه قُم و نامزد غیر مستقیم حزب جمهوری اسلامی و اکثریت ائمه جمعه سراسر ایران و طیفی از نیروهایملی ـ مذهبی بود. ایشان در نهایت نتوانست بیش از۴ درصد آرا را بدست آورد. این ناآشنا‌ترین نامزد (به قول خودش) پس از انتخابات سرانجام مجذوب آیتالله خمینی و حزب جمهوری اسلامی شد. ۲- دکتر سید ابوالحسن بنی صدر (عضو شورایانقلاب، عضو مجلسخبرگان، وزیر اقتصاد و دارایی، وزیر امورخارجه) این اولین رئیس جمهور منتخب مردم ایران، فرزند معنوی آیتالله خمینیبود. در دوران ریاست جمهوری خود؛ چون به حزب جمهوری و آیتالله خمینی تمکین نکرد، ناچار به هجرت شد و در دهکده اُوری در حومه پاریس سکنی گزید. ۳- دکتر سید احمد مدنی کرمانی (وزیر دفاع دولت موقت جمهوری اسلامیایران، فرمانده نیروی دریایی، استاندار خوزستان و نماینده اولین دورهی مجلس شورای اسلامی از کرمان که اعتبارنامهاش تصویب نشد) در سال۱۳۵۹ خورشیدی مجبور به ترک ایران شد و به همراه همسر و فرزندانش ۲۶ سال را در غربت گذراند و در این زمان جبهه ملی برون مرزی را تشکیل داد. سرانجام در روز۲۳بهمن۱۳۸۵در سن ۷۷سالگی بر اثر بیماری سرطان لوزالمعده در ایالت کُلرادو امریکا در گذشت. دریادار مدنی در انتخابات ریاستجمهوری به صورت منفرد شرکت کرده بود و با اینکه بیشترین مسافرتهای استانی و بیشترین ستادهای انتخاباتی را در مراکز استان‌ها به وجودآورده بود و دو تن از مراجع تقلید استان خراسان (مرعشی و قمی) هم از ایشان حمایت و پشتیبانی کرده بودند و با شعار محوری «مدنی کارگزار و یار جان بر کف امام» (کیهان ۳/۱۱/۱۳۵۸ص۱۱) به می‌دان آمده بود و در پایان انتخابات هم از استان هایکرمان، کُردستان، سیستان و بلوچستان، بندرعباس و زنجان هم، اکثریت آرا را به دست آورده بود، در نهایت با۸۰/۱۵درصد کلآرا مأخوذ (۲۲۲۲۵۵۲) رأی نفر دوم شد. پس از انتخابات، ستاد انتخاباتی مدنی به نحوهی انتخابات و موضع گیری افراد اعتراضکرد و آن را توطئه ای علیه خویش ارزیابی نمود. به همین سبب بعد از انتخابات، نامه ای اعتراضی در مطبوعات به چاپ رساند که چکیدهی آن از این قرار بود: «... عصر چهارشنبه۳/۱۱/۱۳۵۸از سوی به اصطلاح دانشجویان پیرو خط امام مقیم لانه جاسوسیامریکا (سفارت امریکا در ایران) که ظاهراً زیر نظر نظام حاکم هستند تحت عنوان افشاگری شماره۹۸سندی را ارایه دادند که خدا می‌داند از کجا فراهم گردیده و مقدمهاش در کجا زمینه چینی شده است، در صبح۵شنبه در روزنامه های جمهوری اسلامی، انقلاب اسلامی و آزادگان با حروف درشت چاپ گردید. جالب آن که در روز مزبورکه نمیبایست کوچک‌ترین تبلیغاتی لَهْ یا عَلَیْه کاندیدا‌ها انجام پذیرد، در کمال تعجب رادیو و تلویزیون آن را پخش نمود. در این حال، فرصت کوچک‌ترین دفاعی برای دکتر مدنی نبود. جهاد سازندگی و پاسداران در سراسرکشور درخدمت یکی از کاندیدا‌ها و علیه مدنی تبلیغ میکردند و تا توانستند هم، افکار عمومی را علیه وی مُشوش (آمیخته، آلوده) کردند و اعلامیههای علیه او را تکثیر و توزیع نمودند و از سویی‌دیگر به سود یکی دیگر از کاندیدا‌ها فعالیت میکردند که این نیز، اختلالاتی در امر انتخابات پدید آورد.» [۱] ۴ – داریوش فروهر دبیرکل حزب ملت ایران (اولین وزیرکار و اموراجتماعی دولت موقت جمهوری اسلامی ایران، وزیر مشاور و سیار دولت موقت و عضو هیأت حُسن نیت کُردستان) که در۳۰آبان۱۳۷۷خورشیدی با۲۵ضربه کاردی که به بدنش وارد گشت به همراه همسرش (پروانهاسکندری) کشته شد. ۵- دکترسید کاظم سامیکرمانی دبیر کل جنبش انقلابی مردم مسلمان ایران «جاما» (وزیر بهداری دولت موقت جمهوری اسلامی، سرپرست جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران و نماینده اولین دورهی مجلس شورای اسلامی) که در۳۰آبان۱۳۶۸خورشیدی در مطبش مورد حمله قرارگرفت و در مقابل چشمان حیرت زده همسرش با ضربات چاقو به قتل رسید. ۶ – دکتر محمد مُکری، نویسنده و زبان‌شناس (نخستین سفیر تامالاختیار دولت موقت جمهوری اسلامی در شوروی سابق و مغولستان از سال۱۳۵۸تا۱۳۶۲) جالب این که ایشان خود را از مسکو کاندیدا کرده بود و پس از ورود به ایران هم، در یک مصاحبه اختصاصی گفت:» من نسبت به تمام افرادیکه به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری اعلام آمادگی کردهاند به دیدهی رقیب نگاه نمیکنم بلکه آن‌ها را همفکر و همسنگر خود میدانم و اگر اختلافی در میان باشد، اختلاف ذوق و سلیقهای است نه هدفی.» [۲] ایشان پس ازانتخابات و سپری کردن دوران سفارت تا سال۱۳۶۵، مشاور عالی وزارت نفت دولت میرحسین موسوی در امور بینالملل شد و در سال۱۳۶۷، به پاریس رفت و در تیر ماه۱۳۶۸، در منزل خود در حومه پاریسچشم از جهان فرو بست. ۷- دکتر سید محمدصادق طباطبایی (خواهرزاده امام موسی صدر، برادر همسر احمد خمینی، معاون سیاسی وزارت کشور، وزیر مشاور و معاون سیاسی‌نخست‌وزیر و سخنگوی دولت موقت و سرپرست دفتر نخست وزیری با حکم انتصابی آیتالله خمینیتا سال ۱۳۶۲) طباطبایی در سال۱۹۸۳میلادی در کشور آلمان به اتهام قاچاق مواد مخدر دستگیر شد و در دادگاه دوسلدوف به سه سال زندان محکوم شد که سرانجام با نفوذ وزیر خارجه آلمان و مصونیت سیاسی خود، به عنوان عنصر نامطلوب از خاک آلمان اخراج شد. به همین خاطر به دستور آیتالله خمینی از سیاست کنارهگیری کرد و خانهنشین شد. ۸- صادق قطبزاده (مدیر رادیو و تلویزیون دولت موقت، عضو شورایانقلاب، وزیر امورخارجه) یکی از فعالترین مبارزان علیه؛ نظام‌شاهنشاهی درخارج از کشور، که پس از۳۰خرداد سال۱۳۶۰، به اتهام توطئهی کودتا و انفجار جماران، محل اقامت آیت الله خمینی دستگیر شد و در تلویزیون به این جرایم اعتراف کرد و در۲۴ شهریور۱۳۶۱، در زندان اوین اعدام شد. ۹- سید حسن آیت (عضو شورای مرکزی و دبیر سیاسیحزب جمهوری اسلامی، عضو مجلس خبرگان و نماینده اولین دورهٔ مجلس شورای اسلامی) از اعضای سابق حزبزحمتکشان ایران به رهبری مظفر بقایی کرمانی که بعد از پیروزی انقلاب، یکی از طراحان ولایت فقیه در مجلسخبرگان و دشمن شماره یک دکتر محمد مصدق و آقای بنیصدر اولین رئیس جمهور ایران بود. سرانجام در۱۴مرداد سال۱۳۶۱در مقابلخانهاش ترور و به قتل رسید. در این حال بررسی اولین انتخاباتریاست جمهوری وقتی اهمیت بیشتری می یابد که دریابیم به چه شکل و با چه محتوایی انجام گرفت و فرجام آن چه بود. بالاخصکه اینک پساز۳۴سال و در یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری هنوز همان چالش‌ها و کشمکش‌ها بر سر راه انتخاب مردم قرار دارد. پس بررسی انتخاب اولین رئیس جمهور صرفاً نبش قبر نیست بلکه تأمل و یادآوری آن است که: خشت اول چون نهد معمارکج تا ثریا می‌رود دیوار کج و از همان آغاز روی خط گسل قرار داشت. در دوران رئیس جمهوری آقای بنی صدر این پارادوکس آشکار شد که ساز و کار انتخابات به طور عام و انتخابات ریاست جمهور به طور خاص با مکانیزم نظام جمهوری اسلامی (فقاهتی) سازگاری نداشته و این مشکل ساختاری در بیخ گوش جمهوری اسلامی وجود داشته و دارد که کدام یک را فدای دیگری کند. به هرحال سرانجام این نمایش تراژیک، اولین انتخابات ریاست جمهوری در ایران که نخستین تجربه، برای ایرانیان و کاندیداهای آنان بود، همانا داستانایده‌ها، آرمان‌ها، اشتباهها، حماقت‌ها، خدمت‌ها و خیانت‌ها بود، که سرانجام خوشی برای هیچکدام از نامزد‌ها هم، به یادگار نگذاشت. چرا که اولی (حبیبی) مجذوب آیت‌اللهخمینی شد و نام و نان را بر عقیده و آرمان مقدم دانست، دومی و سومی (بنی صدر، مدنی)، به ناچار هجرت کردند، چهارمی و پنجمی (فروهر، سامی) به وسیله عوامل وزارت اطلاعات در پروندهای موسوم به «قتلهای زنجیره‌ای» کشته شدند، ششمی (مُکری) پس از یک دهه همکاری با نظام جمهوری اسلامی در نیمه راه برید و هجرت نمود و در غُربت فوت نمود، هفتمی (طباطبایی) بعد از خدماتی، خانه نشین شد، هشتمی (قطبزاده) اعدام گشت و نهمی (آیت) هم ترور شد. بااین اوصاف تاریخ روزشمار و تحلیلی اولین انتخابات ریاست جمهوری در ایران چنان در پرده‌ای از ابهام، اما و اگر‌ها فرو رفته است‌که کار پژوهش را برای هر محققی سخت و دشوار و عرصه را برای هر پژوهشگری تنگ می‌سازد و بررسی و کنکاش در سیرحوادث فوق به طور عام، در رابطه با اندیشه و عملکرد افراد، روشنفکرانِ منتقد و مخالف، اپوزیسیون، و به طورخاص حاکمیت (نظام جمهوری اسلامی) در پس ابرهای تیره و تار، کمرنگ و یا گم شده‌اند. در این حال برای بررسی و مطالعه و تحقیق در باره این دوران و پرتوافکنی‌بر روایت جعل، تحریف و دروغ که روایت رسمی و جهتدار آن انتخابات است، باید صد‌ها روزنامه، مجله، کتاب، اعلامیه، اطلاعیه، بیانیه و اسناد از اپوزیسیون وحاکمیت خوانده و نوشته شود تا نوری هر چند کمسو بر واقعیتهای فراموششده نسل اول انقلاب تابیده گردد. به هر حال نگارنده این بررسی و تحلیلخود را بر پایه ی منابع قابل اتکا و غیر قابل انکار، یعنی مطبوعات رسمی کشور در آن برههٔ زمانی یعنی (کیهان، اطلاعات، انقلاب اسلامی، جمهوریاسلامی و...) که مهم‌ترین منابع هستند، قرار داده است، حال چه به وسیله «نقل قول»، و «نقل به معنی» عملکرد افراد، شخصیت‌ها، احزاب و حاکمیت را بازخوانی و بازنویسی کرده است. اضافه بر این از نشریات اپوزیسیون در آن دوران و کتاب‌ها و خاطراتی که در این راستا به چاپ رسیده است، در حد امکان نهایت بهره را برده‌ام. در نهایت در این پژوهش ابتدایی سعی شده‌است بر حافظه تاریخی خواننده تلنگری زده شود و کوشش شده تا با شجاعت و شهامت روایتی صادقانه، شفاف و مبتنی بر واقعیات ارایه گردد، حال تا چه حد ادای مطلب را نمودهام، این به نظر و بر داشت خواننده محترم بستگی دارد. بدون شک این اثر بدون اشکال و نقض نیست لذا از تمامی خوانندگان گرامی تقاضامندم نگارنده را با نظرات و پیشنهادات اصلاحی خویش یاری نمایند. در پایان از تمامی دوستان و بزرگانی که در همه حال یاری دهنده نگارنده بوده‌اند، سپاسگزاری میشود. شورای انقلاب، قانون انتخابات و صلاحیت کاندیدا‌ها وقتی ما همه یک نوع می‌اندیشیم، هیچ یک از ما نمی‌اندیشد «والترلیپمن» آیت الله خمینی پس از استعفای دولت موقت به نخست وزیری مهندس مهدی بازرگان، وظایف دولت موقت را به شورای انقلاب محولکرد و به همین خاطر پیامی صادر کرد که متن آن از این قرار بود: «بسم الله الرحمن الرحیم. شورای انقلاب: چون آقای مهندس بازرگان با ذکر دلایلی در تاریخ۱۴/۸/ ۵۸از نخست وزیری استعفا نمودهاند. ضمن قدردانی از زحمات طاقتفرسای ایشان در دوره انتقال و با اعتماد به دولت و حُسن نیت مشارالیه استعفا را قبول دارم شورای انقلاب را مامور نمودم برای رسیدگی و اداره امور کشور درحال انتقال و نیز شورا ماموریت در اجرای امور زیر را بدون مجالدارد: ۱- تهیه مقدمات همهپرسی قانون اساسی. ۲- تهیه مقدمات انتخابات مجلس شورای ملی. ۳- تهیه مقدمات تعیین رئیس جمهور. لازم به ذکر است که با اتکال (کار به عهدهی کسی‌گذاشتن، توکل‌کردن به خدا) به خداوند متعال و اعتماد به قدرت ملت عظیمالشان باید امور محوله را خصوصاً آنچه مربوط است به پاکسازی دستگاههای اداری و رفاه حال طبقات مستضعف بیخانمان به طور انقلابی و قاطع عمل نمایند.» [۳] حجتالاسلام سید محمد حسینی بهشتی اصفهانی دبیر کلحزب جمهوری اسلامی و از اعضای شورای انقلاب در اولین اقدام شورا در جایگاه دولت گفت: « شورای انقلاب رئیس ندارد و من به عنوان دبیر شورا انجام وظیفه می کنم.» [۴] شورای انقلاب در اولین آزمون حکومتی خود، انتخابات همهپرسی قانون اساسی را در یازدهم و دوازدهم آذر ۱۳۵۸انجام داد. با این حال معلوم نیست چرا شورا بعد از انجام همهپرسی در ایران، دستورالعمل آیتالله خمینی در مورد این که بعد از همه پرسی قانون اساسی، انتخابات مجلس شورای ملی را برگزار کند به یکباره کنار نهاد و ابتدا به فکر انجام انتخابات ریاست جمهوری افتاد. نه آیت الله خمینی و نه اعضای شورا و سخنگوی آن هیچ دلیلی در آن بُرهه و پس از آن انتشار ندادند تا مردم ایران از این تقدم و تأخر با خبر شوند که موضوع آن از چه قرار بوده است؟ به هر حال دکتر حسن حبیبی سخنگوی شورای انقلاب در پایان جلسه شورا در گفتگو با خبرنگاران در رابطه با اولین انتخابات ریاست جمهوری در ایران گفت: «تاریخ اولین دوره انتخابات روز پنجم بهمن هزار و سیصد و پنجاه و هشت خواهد بود... نامزدهای ریاست جمهوری در حقیقت از فردا بیست و نهم آذرماه تا پایان وقت اداری روز هشتم دیماه ۱۳۵۸ آمادگی خودرا برای نامزدی کتبا به ضمیمه چهار قطعه عکس ۴ در ۳ و فتوکپی شناسنامه به وزارت کشور تسلیم کنند...» [۵] شورای انقلاب به دنبال این قانون اولین انتخابات ریاست جمهوری را انتشار داد. قانون فوق دارای سی و سه ماده و سه تبصره بود که اصول اساسی آن از این قرار بود: فصل اول، شرایط انتخاب کنندگان و نامزد ریاست جمهوری ماده سوم: رئیس جمهور باید از رجال مذهبی و سیاسی واجد شرایط زیر باشد: ۱- تابع ایران و ایرانیالاصل. ۲- مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمیکشور. ۳- سن بیش از۳۰سال تمام. ۴- عدم محرومیت از حقوق اجتماعی. فصل دوم: نامزدی: ماده چهارم: نامزدهای ریاست جمهوری باید قبل از پایان وقت اداری روز هشتم دیماه ۱۳۵۸، آمادگی خود را برای نامزدیکتباً به ضمیمه چهار قطعه عکس۴×۳و فتوکپی شناسنامه به وزارت کشور تسلیم کنند. ماده پنجم: وزارت کشور فهرست نامزدهای ریاست جمهوری که حائز شرایط تشخیص داده شده (با توجه به بند ۱و۳و۴) جهت تأیید صلاحیت به استناد بند۴اصل۱۱۰قانون اساسی به حضور رهبر انقلاب تقدیم مینماید. ماده ششم: وزارت کشور۲۰ روز قبل از تاریخ اخذ رأی فهرست نامزدهای ریاست جمهوری را رسماً اعلام مینماید. فصل چهارم: کمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات ماده سیزدهم: به منظور تضمین برخورداریها از امکانات دولتی به طور مساوی کمیسیونی مرکب از اشخاص زیر تشکیل می شود الف- یکی از مستشاران دیوان عالی کشور به انتخاب رئیس دیوان عالیکشور. ب- نماینده امام ج- نماینده شورای انقلاب» [۶] در این حال موج انتخاباتی فضای کشور را فراگرفت، و از اول دیماه ۱۳۵۸ ثبت نام نامزدهای ریاست جمهوری در وزارت کشور آغاز شد و پس از چند روز کیهان در صفحه اول تی‌تر زد: «... تعداد نامزدهای ریاست جمهوری به بیش از صدتن بالغ شدند.» [۷] و به دنبال این اطلاعات نوشت: «... ۱۲۴نفر نامزد ریاست جمهوری شد.» [۸] در ادامه چون تاریخ ثبتنام کاندیداتور‌ها، در وزارت کشور به اتمام رسید. حجتالاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی از اعضای شورای انقلاب و سرپرست وقت وزارتکشور، در پاسخ به این سوال که آیا فهرست نامزدهای ریاست جمهوری تسلیم امام شده است یا نه، گفت: «فهرست نامزدهای ریاست جمهوری بهحضور امام داده شده است ولی نتیجه تحقیقات هنوز مشخص نشده است. قاعدتاً تا روز شنبه امام پاسخ خواهند داد. رفسنجانی اضافه کرد: تا به حال۱۲۴ نفر برای ریاست جمهوری نامزدی خود را اعلام کردهاند.» [۹] در این حال آیت الله خمینی که بر اساس قانون اساسی و فصل هشتم آن «رهبری یا شورای رهبری» اصل۱۱۰بند۴ [امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخابمردم، صلاحیت داوطلبان ریاست جمهوری از جهت دارا بودن شرایطی که در این قانون میآید، باید قبل از انتخابات به تأیید شورای نگهبان و در دوره اول به تأیید رهبری برسد] اسامی نامزد‌ها به تائید ایشان می‌رسید. در اولین موضعگیری خود طی سخنانی در جمع دانشجویان تکنیکوم تهران در رابطه با انتخابات ریاست جمهوری گفت: «... امروز کسی بر شما تحمیل نمی‌کند چیزی را. شما آزادید در اینکه سرنوشت خودتان را تعیین کنید. من بنا ندارم که کسی را تعیین کنم. ما همین اوصاف رئیس جمهوری را و اوصاف وکلائی که بعد می‌خواهید انشاء الله تعیین کنید باید بگوئیم و شما انتخاب کنید...» [۱۰] آیتالله خمینی در همین رابطه هم، بیانیهای مکتوب برای مردم ایران صادرکرد؛ که فراز اصلی آن از این قراربود: «... در این موقع که به خواست خداوند متعال یکی دیگر از مراحل استقرار نظام جمهوری اسلامی در دست تحقق است و ملت مبارز و بیدار ایران در صدد تعیین انتخاب رئیس جمهور می‌باشد لازم است تذکراتی داده شود: ۱- با این که در این دوره به حسب قانون اساسی مصوب از ناحیه ملت تصدیق صلاحیت رئیس جمهور واجد شرایط به عهده اینجانب است، به واسطه بعضی مصالح و جهت لازم المراعات؛ از جمله وضع استثنایی که کشور دارد و لازم است در این امر مهم حیاتی تأخیر نشود از طرفی شناسایی بیش از یکصد نفر محتاج به زمانی طولانی است و تأخیر در این حالت استثنایی به صلاح ملت و کشور نیست به اینجهت و جهات دیگر، اینجانب امر صلاحیت و انتخاب را به ملتواگذار نمودم که خود سرنوشت خویش را تعیین کند. ۲- در دورههای آینده که انشاالله استقرار کامل حاصل شده به حسب قانون اساسی باید این امر به وسیله شورای نگهبان عمل شود و آنان هستندکه باید تشخیص صلاحیت رئیسجمهوری را به حسب موازین قانونی بدهند.» [۱۱] پس از سخنان و بیانیهٔ رسمی آیت الله خمینی در رابطه با اولین انتخابات ریاست جمهوری، مهندس مصطفی میرسلیم عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی مسئول سیاسی ـ اجتماعی وزارت کشور با صدور اطلاعیهای اسامی ۱۰۶نفر از نامزدهای واجد صلاحیت را برای انتخابات ریاستجمهوریاعلام کرد که متن آن از این قرار بود: «... نظر به بیانیه رهبر انقلاب امام خمینی مبنی بر واگذاری وظیفه تأیید صلاحیت نامزدهای ریاست جمهوری در اولین دوره انتخابات رئیس جمهوری به ملت ایران، وزارت کشور اسلامی به استناد اصل یکصد و پانزده قانون اساسی و با توجه به ماده سوم قانون انتخاب اولین رئیس جمهور اسلامی ایران، پس از بررسی شرایط داوطلبان، اسامی یکصد و شش نامزد ریاست جمهوری را به این شرح اعلام می‌کند... اسامی۱۸نفر دیگر از داوطلبان به عللی از قبیل عضویت در ساواک، مخدوش بودن شناسنامه، سوابق سوء کیفری و کمبود سن از فهرست اسامی کاندیداهای ریاست جمهوری حذف شده است که در صورت تمایل خودشان مشخصات آن‌ها و علتحذف اسم آن‌ها از این فهرست از طریق وسایل ارتباط جمعی به اطلاع عموم خواهد رسید.» [۱۲] مهم‌ترین فردی که در این مرحله صلاحیت ایشان تأیید نشده بود، آقای بابک زهرایی بود که به همینخاطر شورای مرکزی حزب کارگران انقلابی بهحذف نام بابک زهرایی کاندیدای اینحزب برای ریاست جمهوری اعتراض کرد و بیانیهای انتشار داد.» [۱۳] در این شرایط جدا از کاندیدا نشدن رهبران نیروهای چپ غیر مذهبی و اکثریت نیروهای ملی گرا (جبهه ملی) در انتخابات ریاست جمهوری که اولی به خاطر اصول قانون اساسی و قانون انتخابات اولین دوره ریاست جمهوری و دومی به دلیل انحصارطلبی و انحراف از اهداف اولیهٔ انقلاب بود، مهم‌ترین و شاخص‌ترین افرادیکه برای نامزدی ریاست جمهوری ثبت نام کرده بودند و صلاحیت آنان تأیید شده بود عبارت بودند از: «... ابراهیم میرزایی، کاظم سامی، ایرج کشکولی (چپ غیر مذهبی، نامزد حزب رنجبران)، سید احمد مدنی، جلال فارسی، غلامرضا اربابی (بنیانگزار آموزشگاه علمی و فرهنگی اربابی)، سید حسن آیت، ابوالحسن بنیصدر، صادق قطبزاده، محمدصادق صادقی‌گیوی خلخالی (معروف بهشیخ‌صادق خلخالی)، داریوش فروهر، حسنابراهیم حبیبی، محمدصادق طباطبایی، مسعود رجوی، شیخ مصطفی رهنما (موسس جمعیت تعاون با فلسطین)، محمد مُکری، شعبان رجب طاووسی (معروفبه کابوک متخصص هپینوتیزم)، محمود صیرفی‌زاده (چپ غیر مذهبی، نامزد حزب کارگران انقلابی) و...» [۱۴] ـــــــــــــــــــــــــــــ [۱] اطلاعات ۸/۱۱/۱۳۵۸ ص۱۰ [۲] کیهان ۱۸/۱۰/۱۳۵۸ ص۲ [۳] کیهان ۱۵/۸/۱۳۵۸ ص۱ [۴] کیهان ۲۲/۸/۱۳۵۸ ص ۳ [۵] کیهان ۲۹/۹/۱۳۵۸ ص۳ [۶] اطلاعات ۱/۱۰/۱۳۵۸ ص۱۰ [۷] کیهان ۹/۱۰/۱۳۵۸ ص۱ [۸] اطلاعات ۱۱/۱۰/۱۳۵۸ ص۱ [۹] کیهان ۱۱/۱۰/۱۳۵۸ ص۱۲ [۱۰] کیهان ۱۳/۱۰/۱۳۵۸ ص۱۲ [۱۱] اطلاعات ۱۶/۱۰/۱۳۵۸ ص۱۲ [۱۲] همان منبع ص ۱۲ [۱۳] اطلاعات ۱۷/۱۰/۱۳۵۸ ص۲ [۱۴] اطلاعات ۱۶/۱۰/۱۳۵۸ ص۱۲ نظر شما؟
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد |
|
