در حالیکه کمتر از سه ماه به موعد انتخابات ریاست جمهوری در ایران فرصت باقی است، دو اردوی رقیب حاضر در انتخابات، هرکدام به شیوۀ خود به سازماندهی و تدارک انتخابات مشغولند.
در اردوی محافظه کاران، گرچه آشکار است که در پشت درهای بسته جنب و جوش زیادی وجود دارد و بحث ها و یارگیری های متنوعی در جریان است، اما از آنجا که این نیروها با اصل شفافیت آشنائی و علاقه چندانی ندارند، کمتر خبر واضحی از پشت پردۀ این تحرکات به بیرون درز می کند.
در اردوی رقیب البته اوضاع از نظر شفافیت نسبتاً بهتر است و درگیری ها و مباحثات نیروهای مختلف اردوی اصلاح طلبان کما بیش قابل رویت است. اعلام کاندیداتوری مهدی کروبی و سپس ورود محمد خاتمی به صحنۀ انتخابات و البته حضور نیروهای طرفدار عبدالله نوری که بدون امید زیادی به حضور او در صحنه، به ترویج نظرات خود مشغولند، تاکنون اصلی ترین گزینه های مطرح در تابلوی انتخاباتی اردوی اصلاح طلبان بودند.
واقعۀ جدیدی که روزهای اخیر به انتخابات انرژی و ابعاد جدیدی بخشیده است، حضور رسمی کاندیدای جدید و صاحب نامی است بنام میر حسین موسوی، نخست وزیر سابق دوران جنگ که من هنوز دقیقاً نمی دانم جایگاه واقعی اش در کدام یک از صف بندی های رایج در فضای سیاسی ایران قرار دارد.
درواقع اگر به سابقه هفته های گذشتۀ او نگاه کنیم، موسوی یک صدا از جانب اصلاح طلبان مطرح شده و نیروهائی از درون این اردو از او حمایت می کنند. اما بهنگام اعلام نامزدی، موسوی بیانیه ای منتشر کرد که در ساختار اصلی اش آشکارا خود را حامی و مروج یک "جامعۀ ارزشی " مبتنی بر " اسلام ناب محمدی " مینامد و آن یک باری هم که به مفهوم اصلاحات اشاره ای گذرا می کند، بطور واضحی از واژۀ رایج " اصلاح طلبی " می پرهیزد و " اصلاحگری " را بکار میگیرد تا آنرا نیز بلافاصله با برج و باروی " اصول گرائی " بپوشاند. در تنها موردی هم که در این بیانیه از " ارزش آزادی" یاد شده، از آن بعنوان " آرمان " و یا "نعمتی" نام می برد که گویا در ایران امروز بشکرانۀ خون شهدا، سکۀ رایجی است که باید قدرش را دانست.
واکنش هائی هم که این روزها دربارۀ ورود موسوی به عرصۀ انتخابات مطرح شده اند، تعیین جایگاه او را در تابلوی صف بندی های رایج در ایران باز هم دشوار تر می کند. ولی اسمائیلی، عضو شورای مرکزی فراکسیون اکثریت مجلس، رقابت موسوی با احمدی نژاد را در انتخابات، بازی برد – برد برای اصولگرایان قلمداد کرد و عماد افروغ، نمایندۀ محافظه کار مجلس حضور موسوی را " به فال نیک " گرفت.
در میزگردی سه تحلیل گر مسائل سیاسی، آقایان مجید محمدی، پژوهشگر مقیم آمریکا، رضا خجسته رحیمی و امیر عباس نخعی، هر دو روزنامه نگار و مفسر سیاسی در تهران شرکت دارند. این گفتگو به بررسی جایگاه موسوی و نیز تفاوت های میان کاندیداهای اصلاح طلب اختصاص دارد.
رضا خجسته رحیمی: درست است که میر حسین موسوی مواضع سیاسی و اقتصادی مشخصی ندارد، اما بنظر من دیگر کاندیدا ها هم در شرایط مشابهی با موسوی قرار دارند. همانطور که موسوی مشخص نیست که در این سالها چه تغییراتی در اندیشه اش اتفاق افتاده، خاتمی هم اشاره نکرده است که چه رفتارهای اشتباهی را تکرار نخواهد کرد.
امیر عباس نخعی : "آقای خاتمی بر اساس یک گمانه ای که میر حسین موسوی راه اصلاح طلبی را ادامه خواهد داد، آن جملۀ معروف " یا من یا موسوی " را گفت. که البته بعدها، هم سکوت موسوی و هم اعلامیه ای که داد، نشان می دهد که "یا من یا موسوی" اصلاً معنا ندارد".
مجید محمدی معتقد است که انتخابات دهم در ایران قابل مقایسه با انتخابات هفتم و تا حدودی هشتم - دو انتخاباتی که خاتمی را به قدرت رسانید- نیست. بخاطر اینکه هیچ کدام از کاندیداها شعار دمکراسی یا حقوق بشر یا آزادی مدنی را مطرح نمی کنند. حتی خاتمی که با این شعارها در انتخابات هفتم انتخاب شد، در دوران جدید معتقد است مردمی که شکم گرسنه داشته باشند چندان آزادی و دموکراسی بدردشان نمی خورد.
میزگرد انتخابات ریاست جمهوری در ایران
