ما انقلاب می خواهیم نه جنگ !
پرودن و آنارشیسم اصلاحگرایانه ایالتی

Pierre Joseph Proudhon 1809 – 1865
پرودن ، آنارشیست فرانسوی ، در مقاله "موضوع فدرالیسم " در سال 1863 نوشت که قرن 20، قرن فدرالها خواهد بود یا اینکه بشر دچار یک برزخ 1000ساله خواهد شد . در نظر او فدرالیسم فرم سیاسی بشریت است . او از یک فدرالیسم جهانی بدون سرباز و بدون روحانی بجای جامعه فئودالی مسیحی میگوید . در نظر او سوئیس یک جمهوری فدرال بود چون مانند ایالات متحده امریکا از طریق کنفدراسیون اداره میگردد .

پرودن میگفت که آنارشیسم ما نه کمونیسم است و نه دیکتاتوری، و نه حکومت علی است و نه حکومت محمد و نظرات ما نه گفته های فوریه و نه سنت سیمون و نه بابف هستند .او مینویسد جایی که خودسری و زور وارد سیاست گردد ، فساد، روح قدرت میگردد و جامعه در مسیر انقلاب سرعت میگیرد .

مارکسیست ها مدعی هستند که پرودن مخالف هرگونه اتورته و قدرت سیاسی حتی سازماندهی مبارزه طبقاتی و تشکیل دولت پرولتری است . در کتاب " مالکیت چیست ؟ " در سال 1840 پرودن نوشت که سرمایه داری همچون زمینداری کلان، دزدی است .

پرودن در مقاله " برنامه انقلاب " در سال 1848 میگوید من همانطور که میدانید آن شهروندی هستم که کتاب " مالکیت دزدی است " را نوشت . در باره تئوری هایم باید از طریق عمل هایم قضاوت کنید . و تا زمانیکه تعادل روی کره زمین نباشد خطر انقلاب در همه جا است .

پرودن چون در آثارش به ترکیب آزادی با ایده سوسیالیسم میپردازد او را پایه گذار سوسیالیسم لیبرالی نیز بشمار می آورند . او آغازگر نظریه آنارشیسم و نظریه سوسیالیسم نیز بحساب می آید. پرودن در جواب پرسش مهمترین وظیفه انقلاب در آینده چیست ؟ گفت حذف پول، یعنی آخرین سنبل بت پرستی سرمایه داری .

پیره یوسف پرودن ، سوسیالیست و آنارشیست خرده بورژوا ی فرانسوی ، بین سالهای 1865-1809 زندگی نمود . جمعیت فرانسه در زمان او حدود 35 میلیون بود . مادر پرودن یک زن آشپز و پدرش یک مسکر بود . پرودن سالها کارگر چاپخانه بود و سرانجام خود صاحب یک چاپخانه کوچک گردید .

وی گرچه در تئوری اجتماعی خودآموز است ولی خالق یک سری آثار سیاسی و اقتصادی مهم است . او در خیلی از آثارش خود را فرزند خلق می نامد . غالب آثار آنارشیستی او بین سالهای 1852-1848 نوشته شده اند . وی گرچه در انقلاب 1848 فرانسه مخالف استفاده از ابزار خشونت بود ولی تمام عمر در خدمت انقلاب کوشش نمود . او گرچه مخالف دولت و پارلمان است ولی نماینده مجلس شد تا بتواند ایده تعاونی ها را عملی سازد . او در سال 1849 بانک مبادله کالا را تاسیس نمود تا اعضاء آن بتوانند کالاهای خود را مبادله کنند . وی چون به جرم انتقاد از لویز ناپلئون به 3 سال زندان محکوم شد ، بانک اش بر اثر بی سرپرستی با شکست روبرو شد .او در سال 1858 نیز بجرم فعالیتهای ژورنالیستی به 3 سال زندان محکوم شد و سرانجام در سال 1865 در پاریس درگذشت .

پرودن کوشش برای نظم اجتماعی آنارشیستی را از طریق رفرم پیشنهاد میکند تا با کمک انقلاب خونین . شرکت در مجلس ملی و تاسیس بانک مبادله نشان از اصلاحات خواهی او میدهد . وی میگفت که مشکلات اجتماعی را فقط از طریق تغییر روابط مالکیت باید انجام داد . در نظر او اقتصاد پول باید جای خود را به اصل مبادله بدهد . او مینویسد که کلید آزادی جامعه در تقسیم ثروت و مالکیت است ، چون مالکت بد نیست بلکه سوء استفاده از آن زشت است .

در نظر پرودن پول مانع مبادله و زنجیری است برای آزادی ، تجارت و صنعت و ارگانی اضافی و انگل . او میگوید مالکیت نباید لغو شود بلکه باید عادلانه تقسیم گردد تا سوء استفاده از آن غیرممکن شود . پرودن دستور میدهد که از طریق تاسیس بانک مبادله مردمی، از پول نقد و سود سرمایه صرفنظر شود و زنجیر اسارت آزادی پاره گردد .

او میگفت ما بجای قوانین، قرارداد ها را وارد جامعه خواهیم نمود . مارکسیستها میگویند او در مقابل کمونیسم نماینده ایده آل فردگرایانه یک جامعه کوچک تولید کالاست که بدون جریان پول و بدون سود وام امید به مبادله سالم در جامعه دارد .

پرودن مینویسد که حاکمیت انسان بر انسان زیر هر اسم و عنوانی محکوم است چون آن زورگویی و استثمار است . جامعه کامل، ترکیبی از نظم آنارشیست میباشد . کوشش های انقلابی باید در پایان در خدمت تشکیل خانواده باشد .

مارکس در کتاب " فقر فلسفه " در سال 1848 اندیشه های پرودن را یک اتوپی ارتجاعی نامید . منقدین پرودن همیشه به تضاد نوشته های او اشاره کرده اند . پرودن نه تنها پایه گذار آنارشیسم بلکه خالق ایده های دمکرات ، سنتی ، اصلاحگرایانه ، و سندیکالیستی است . اتوپی سوسیالیستی او از طریق حذف دولت و جانشین کردن نظام فدرالی است .

ادامه پرودن گرایی بشکل ایدئولوژی خرده بورژوایی بحران، تا امروز پابرجاست . پرودن از جمله نخستین اندیشمندانی است که مبارزه علیه نطفه های فمنیستی را شروع کرد . او میگفت که زن موجودی است احساس گرا و نه عقلگرا ، یعنی موجودی میان انسان و حیوان . خلاف نظرات مترقی اقتصادی و اجتماعی وی، پیرامون زنان او نماینده افکار ارتجاعی خرده بورژوایی زمان خود است . وی میگفت که زن یا خانه دار است یا فاحشه ، چون رتبه سومی وجود ندارد برای او . پرودن افکار مردسالارانه زمان و جامعه خود را نمایندگی میکرد .

معنی منفی آنارشیسم آنزمان نیز گاهی مترادف بود با هرج و مرج و بی نظمی و خرابکاری و بمب اندازی تا آنارشیسم را بعنوان یک جنبش سیاسی اجتماعی، لوث ، بی اعتبار و جنایی کنند . پرودن با آنارشیست نامیدن خود به معنی بدنام آنارشیسم برای نظم حاکم و مدل خود پایان داد .

او میگفت نه سخن و نه اندیشه را میتوان به زنجیر کشید . وی مینویسد که ما خواهان نفی مالکیت و برکناری فقر و آزادی پرولتاریه هستیم . در نظر او معضل جامعه معمولا در وضعیت اقتصاد آنست و نه در سیاست آن . غالب ایدههای سیاسی پرودن بر اساس فدرالیسم و حکومت غیرمرکزی هستند . طبق نظر او حقوق انسانی و آزادی باید تا آن حدی باشند که کسی به کسی آسیبی نرساند .

پرودن در کتاب " اعترافات یک انقلابی " در سال 1849 خواهان تاسیس تعاونی های پیشه وران ، صنعتکاران و دهقانان شد . او در مقاله " مالکیت چیست ؟ " در سال 1840 به انتقاد رادیکال از اقتصاد حاکم و روابط اجتماعی پرداخت . او میگفت که حاکمیت و زورگویی در جوامع طبقاتی معمولا از طریق سازمانهای دولتی ، دینی،حقوقی و مالکیت اعمال میشوند . نظریه های پرودن تاکنون اثر مهمی روی جنبش کارگری فرانسه ، سندیکالیسم انقلابی ، و روی آنارشیستهای گذشته داشته اند .