logo






توهین در تشیع و توهین به تشیع

پنجشنبه ۲۸ ارديبهشت ۱۳۹۱ - ۱۷ مه ۲۰۱۲

رسول تاجران

واقعیت آن است که توهین به باورهای دیگران جزئی متعارف از باورهای مذهب شیعه است. این توهین در دل تشیع و نه در سخنرانی این یا آن روحانی جای دارد. کسانی که به حقوق انسان، یا مدنیت زیست اجتماعی انسانها علاقه دارند باید در درجۀ اول در مقابل آن توهینها واکنش نشان دهند. اصلاح ترانۀ شاهین نجفی که سر شوخی با یکی از شخصیتهای غیر اصلی تاریخ تشیع دارد هیچ اهمیتی در مقایسه با توهین مستقیم و هدفمند به شخصیتهای اصلی اسلام ندارد. اصل را دریابد، دین را مدنی کنید، فرع را به موسیقی و ترانه بسپارید.
در پی ماجرای ترانۀ آی نقی شاهین نجفی، برخی از منتقدین غیر دینی کار شاهین نجفی از توهین آشکار او به مقدسات دینی سخن می گویند. به باور آنها معتقدین به یک باور و مؤمنین به یک دین از آن حق برخوردار هستند که مورد توهین قرار نگیرند. آنها می گویند که کسی که باورها یا ایمانش مورد توهین قرار می گیرد انگیزه و توان بیان افکار و آراء خود را از دست می دهد و این به مثابه زیر پا نهادن حقوق انسانی او است. آنها بین نقد و توهین تفاوت می گذارند و نقد منطقی و دقیق را حق هر کسی می دانند ولی توهین یا استهزاء را امری یکسره متفاوت و پدیده ای مذموم می خوانند.

در اینکه ترانۀ شاهین نجفی کاری در زمینۀ نقد نیست تردیدی نیست. کسی از موسیقی رپ انتظار نقد منطقی و دقیق ندارد. نقد را در کتاب و مقاله‌های علمی با نیمه-علمی می‌ جویند نه در موسیقی کوچه بازاری. رپ ندا یا فریاد اعتراض موسیقائی است و چه بسا که در آن بسیاری مسائل به شیوه‌ای نتد و گاه نا به هنجار بیان شوند. ولی این فقط موسیقی کوچه بازاری به طور کلی و رپ به طور ویژه نیست که چنین برخوردی به مسائل دارد، خود دین تشیع آکنده از چنین روایتهائی است. تاریخ یا افسانه‌ای که دین تشیع از حواددث تاریخی اسلام ارائه می دهد پر از توهین های گوناگون به شخصیتهای مهم اسلام است. آیا منتقدین کار شاهین نجفی در آن مورد گامی برداشته اند و نگاه را متوجه روایتهای توهین‌آمیز تشیع ساخته اند؟

الف) در روایت فوت یا شهادت فاطمۀ زهرا شیعیان عمر را مقصر و عامل کشته شدن او معرفی می‌کنند و اگر توهین کننده به امام نقی مرتد است، عمر که فاطمۀ زهرا را مورد توهین و ضرب و شتم قرار داده باید بسیار بیشتر از یک مرتد بشمار ‌آید. شیعیان جرأت ندارند آشکارا عمر خلیفۀ دوم و یکی از صحابه‌ اصلی پیامبر خود را مرتد معرفی کنند. ولی این در روایت آنها از ماجرای فوت فاطمه مستتر است. آیا می‌توان توهینی بزرگتر از این به دین اسلام و شخصیتهای اصلی آن داشت؟ واکنش شیعیان و منتقدین حق-مدار شاهین نجفی به این امر تا کنون چه بوده است؟

ب) عایشه با عنوان ام المؤمنین و روایت کنندۀ بسیاری از حدیثهای معتبر سنت اسلام به جنگ با علی بر می‌ برخیزد. جنگ نه فقط از توهین بدتر و تندتر است که در ادامۀ توهین رخ می‌دهد. عایشه و یارانش علی را قاتل عثمان و غاصب حکومت می خواندند. مسلمانان سنی مذهب مشکل را با شکلی از تقلب یا رواداری حل کرده اند. آنها هر دو را محترم می شمرند ولی شیعیان عایشه را مقصر و گناهکار می دانند. به این خاطر و به خاطر حوادثی دیگر، در دیدگاه شیعیان عایشه شخصی شرور در تاریخ اسلام است. توهین به عایشه امروز در رگ و پی روایت شیعه از تاریخ اسلام ریشه دوانده است. آیا این توهین از دیدگاه یک باورمند معقول به اسلام، حال چه شیعه چه سنی، پذیرفتنی است؟ آنها این مشکل را چگونه حل کرده اند؟

ج) برخی از اعضای دولت موقت نقل کرده اند که در سفرهای خود به مناطق سنی نشین ایران با واکنش تند آن مردمان در مقابل درک خود از نقش معاویه در تاریخ اسلام روبرو می شدند. آن سیاستمداران فکر می‌کردند معاویه برای هر مسلمانی نماد دروغ، تزویر و خیانت است. این در حالی است که سنیان ایران و جهان او را امیرالمؤمنین و خلیفه‌ای بر حق می‌دانند. روایت تشیع از تاریخ اسلام اساساً بر مبنای درکی منفی از نقش معاویه بنیان گذاشته شده است. یا باید آن تاریخ را اصلاح کرد (و باورهای تشیع را دستکاری کرد) یا توهین به او را به طور روزمره تکرار کرد. شیعیان این مشکل را چگونه حل کرده اند؟

واقعیت آن است که توهین به باورهای دیگران جزئی متعارف از باورهای مذهب شیعه است. این توهین در دل تشیع و نه در سخنرانی این یا آن روحانی جای دارد. کسانی که به حقوق انسان، یا مدنیت زیست اجتماعی انسانها علاقه دارند باید در درجۀ اول در مقابل آن توهینها واکنش نشان دهند. اصلاح ترانۀ شاهین نجفی که سر شوخی با یکی از شخصیتهای غیر اصلی تاریخ تشیع دارد هیچ اهمیتی در مقایسه با توهین مستقیم و هدفمند به شخصیتهای اصلی اسلام ندارد. اصل را دریابد، دین را مدنی کنید، فرع را به موسیقی و ترانه بسپارید.

نظر شما؟

نام:

پست الکترونیک(اختياری):

عنوان:

نظر:
codeimgکد روی تصویررا اينجا وارد کنيد:

نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد