انتخابات مجلس نهم شورای اسلامی در حالی به پایان رسید که برگزار کنندگان آن با انحصار تقریباً تمام رسانه های کشور در اختیار خود ، همه جا از «پیروزی بزرگ» صحبت کردند و آنچه را که خود «استقبال کم نظیر مردمی» در انتخابات نامیده اند با افتخار به رخ دیگران کشیدند.
خبرگزاری های مختلف و نیز رادیو تلویزیون ها از فردای انتخابات مملو از اخبار، سخنرانی ها و مصاحبه های مقامات جمهوری اسلامی در تمجید و ستایش از برگزاری «باشکوه» انتخابات بود وهمه بدون استثناء بر عنصر «استقبال باشکوه مردم» از انتخابات تأکید داشتند. گوئی انتخابات هیچ هدفی جز «استقبال» نداشته است!
وزیر کشور ظهر شنبه در تلویزیون جمهوری اسلامی از شرکت ٥٢ درصدی مردم در استان تهران و مشارکت ٤٨ درصدی در شهر تهران خبر داد و مدعی شد که میزان مشارکت در سراسر کشور ٦٤٫٢ درصد بوده است.
نکته جالب دیگر روش همه خبرگزاری های جمهوری اسلامی در انعکاس اخبار مطبوعات خارجی است. آنها بدون استثناء گزارش مفصلی را به بازتاب انتخابات ایران در مطبوعات خارجی اختصاص داده اند و به نقل مقالات این نشریات پرداخته اند. جالب اینکه تیتر همه این گزارش ها انعکاس «شگفت زدگی» خارجیان از میزان «استقبال» مردم از انتخابات است، اما در میان مطالبی که از این نشریات نقل شده حتی یک جمله در این باره وجود ندارد!
این در حالی است که در آستانه انتخابات اعلام شد که ٣٥٠ خبرنگار از ١٧٠ رسانه خارجی به کشور دعوت شده اند. اما عصر جمعه خبرنگار "سی. ان. ان." در "تویتر" خود نوشت که آنها را با اتوبوس به حوزه های مورد نظر می برند و حق هیچ نوع حرکت آزادانه را ندارند.
گزارشگران بدون مرز نیز در آستانه انتخابات طی اطلاعیه ای به چهل و هشت میلیون رای دهنده ای اشاره کرد که در ایران محروم از اطلاع رسانی آزادانه هستند و یادآوری کرد که هم اکنون ٤٨ روزنامه نگار و وب نگار در اسارت بسر میبرند.
سایت اینترنتی کلمه نیز مدعی شد که از سوی معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد به روزنامه ها ابلاغ شده است که تیتر های اصلی خود را باید به انتخابات اختصاص دهند و شور انتخاباتی را یاد آوری کنند.
یکی دیگر از جنبه های پر اهمیت این انتخابات کوشش برای امنیتی کردن فضای آن بود. از چند هفته پیش وزیر اطلاعات از بدست آوردن اخباری صحبت کرد که مطابق آنها «دشمن» قرار است انتخابات مجلس را به آشوب بکشاند.
ظهر روز انتخابات نیز محمد تقی باقری- رئیس کمیته امنیت انتظامی ستاد انتخابات استان تهران، در یک نشست خبری به توصیف اقدامات گسترده نیروهای انتظامی بقصد پیشگیری و مقابله با «توطئه های دشمن» پرداخت و مدعی شد که «همه تهدیدات امنیتی» که قرار بود «توسط بیگانگان» در داخل کشور صورت گیرد نقش بر آب شده اند؛ او توضیح داد که برای هر شعبه رأی گیری لااقل سه مأمور امنیتی بکار گرفته شده و تنها در تهران ١٦ هزار نیروی محافظ به خنثی کردن توطئه های دشمن مشغول بوده اند.
او حتی افشا کرد که در چهار پنج روز گذشته ده نفر «خرابکار» که توسط دشمن برای اقدامات خرابکارانه وارد کشور شده بودند دستگیر شده اند؛ او نوید داد که تا پایان ساعات انتخابات هم ممکن است کسان دیگری دستگیر شوند.
حسین ساجدی نیا- فرمانده انتظامی تهران بزرگ، نیز در یک مصاحبه مطبوعاتی در فردای انتخابات به همشهریان تهرانی مژده داد که انتخابات در« نهایت امنیت» برگزار شده است؛ او گفت که نیرو های تحت فرمانش در «آماده باش صد در صدی» بوده اند و «تمام تجهیزات و امکانات پلیسی خود را بکار گرفته بودند»؛ او اضافه کرد که از مدت ها قبل برای ماموران خود «کلاس توجیهی» گذاشته و از بیست و چهار ساعت قبل از انتخابات نیز نیرو ها آماده کارزار شده بودند.
***
در میز گردی که به این مناسبت تدارک دیده ایم آقایان "علی کشتگر"- فعال سیاسی، "مراد ویسی"- تحلیلگر مسائل سیاسی و "محمدرضا یزدان پناه"- روزنامه نگار، شرکت دارند و درباره ویژگی های این انتخابات گفتگو می کنند.
براستی در نبرد نیمه آشکاری که میان دو نیروی "بیت رهبری" و "دولت محمود احمدی نژاد" بر سر تسخیر مجلس درگرفته بود، کدام به پیروزی رسیدند؟
در حالیکه در ایران مشارکت مردم در انتخابات را «بی نظیر» و «حیرت انگیز» می نامند، مطبوعات اپوزیسیون از حوزه های خالی از مردم صحبت می کند. براستی مشارکت واقعی مردم در این انتخابات چه اندازه بود؟
ائتلاف های مختلفی که در ماه های اخیر شکل گرفتند چه تفاوت هائی دارند و صف آرائی آنها در مجلس چگونه خواهد بود؟
با ترکیب فعلی مجلس جدید از این پس، جایگاه این نهاد قدرتمندتر و یا کم اهمیت تر از قبل خواهد شد؟
علی کشتگر در توصیف این انتخابات معتقد است که آمار اعلام شده همه تقلبی هستند، هیچ گونه آزادی انتخاباتی وجود نداشته است، چیدمان این مجلس هم تقلبی است و نمایندگان آنهم از مردم نیستند و نظام آنها را تعیین کرده و کاملاً انتصابی اند. او می گوید این مجلس جدید را برای پیشبرد منویات آقای خامنه ای سرهم بندی کرده اند.
علی کشتگر در عین حال یاد آور می شود که اگر آقای خامنه ای در این چهار سال، بدلیل کهولت و یا بیماری فوت کند، در این صورت این مجلس در کنار مجلس خبرگان می تواند تأثیر معینی در جانشینی داشته باشد.
او می گوید من فکر میکنم که ترکیب فعلی مجلس بگونه ای است که آقای خامنه ای می تواند نظرات خود را پیش ببرد؛ اما بعد از مرگ ایشان، اختلافات درون طیف اصول گرا می تواند بیشتر نمود پیدا کند.
مراد ویسی در این گفتگو به طرح آقای خامنه ای برای تغییر نظام سیاسی اشاره میکند و توضیح می دهد که هدف او آن است که انتخاب رئیس قوه مجریه توسط رأی مستقیم مردم را تغییر داده و این کار را به مجلس واگذار کند؛ یعنی از این ببعد نمایندگان مجلس با رأی خود رئیس قوه مجریه را انتخاب کنند. این تغییر احتمالی این امکان را برای آقای خامنه ای فراهم می کند که هر رئیس قوه مجریه ای را که خود خواست به رأی مجلس بگذارد و چون ساختار مجلس هم حزبی نیست این کار خیلی راحت انجام خواهد گرفت.
مراد ویسی هم چنین درباره کوشش های دولت احمدی نژاد برای تسخیر بخش هائی از این مجلس معتقد است که هیچ شانسی برای اینکه تیم دولت وارد مجلس شود وجود نداشت؛ دلیلش این است که بازیگران اصلی انتخابات هیچ کدام از آقای احمدی نژاد حمایت نمی کردند. نیروی مسلح و سپاه و بسیج از آقای خامنه ای حمایت میکردند. راست سنتی مخالف درجه یک احمدی نژاد بود. تنها جائی که احتمال داشت در اختیار آقای احمدی نژاد باشد وزارت کشور بود. اما وزیر کشور هم سرتیپ رسمی سپاه پاسداران است و زیر نظر آقای خامنه ای درجه اش را میگیرد و عمل میکند. شورای نگهبان هم که بازیگر اصلی در تعیین صلاحیت هاست، از آقای خامنه ای تبعیت می کند.
بعقیده مراد ویسی هیچ شانسی وجود نداشت که نیرو های طرفدار آقای احمدی نژاد در انتخابات به پیروزی برسند. چون آنها که شناخته شده بودند رد صلاحیت شدند و ناشناخته ها ی احتمالی هم در مقابل اکثریت مجلس به آقای خامنه ای خواهند پیوست.
ویسی می گوید این که گفته میشد جبهه پایداری منسوب به احمدی نژاد است، این طور نیست؛ این جبهه از افراد نزدیک به آقای مصباح تشکیل شده که خود از «پابوسان» آقای خامنه ای است.
مراد ویسی می گوید من فکر می کنم اینکه گفته میشد تیم آقای احمدی نژاد در انتخابات امکان رقابت دارد ناشی از اشتباه برداشتی بود که رسانه های غیر ایرانی به آن دامن زدند.
در باره تفاوت میان جبهه پایداری و جبهه متحد اصولگرایان ، محمد رضا یزدان پناه روزنامه نگار مقیم پاریس اعتقاد دارد که رقابت میان این دو جبهه در واقع رقابت میان دو گرایش "چشم قربان" با
"بله قربان" است.
او می گوید این دو فراکسیون به آقای خامنه ای کاملاً وفادارند و تنها در جریان بسط و تقویت ساخت اقتدارگرایانه قدرت در جمهوری اسلامی با هم رقابت دارند؛ رقابت دیگری واقعاً بین آنها نیست.
محمد رضا یزدان پناه درباره نقش رسانه ها در پوشش اخبار انتخابات می گوید هیچ ابزار مشخصی توسط رسانه ها بر فرایند انتخابات و نیز بر فرایند شمارش آرا وجود نداشت. تنها منبع موجودی که می توانست یک آماری، هر چند قابل مناقشه را درباره میزان مشارکت مردم در انتخابات ارائه دهد دولت بود؛ بقیه منابع- شبکه های اجتماعی و وب سایت ها- تنها می توانند مشاهدات خود را که مشاهدات فراگیری نیست، منتقل کنند. در چنین وضعی گمانه زنی بسیار دشوار می شود.
بعقیده یزدان پناه اخبار ناشی از نظارت و حضور خبرنگاران خارجی نیز بسیار ناامید کننده بود؛ چرا که هیچ آزادی عملی نداشتند. او میگوید وضعیت خبر رسانی درباره این انتخابات بطور کاملاً انحصاری در اختیار دولت بود و رسانه های دیگر- خارجی یا نزدیک به اصلاح طلبان- نتوانستند با این انحصار رسانه ای مقابله کنند.
میزگرد رادیوی زمینه ها و زمانه ها را بشنوید
