یوسف هیرلمایر در کتاب کم حجمی به تاریخ اندیشه جهانوطنی و انترناسیونالیسم از آغاز تا کنون میپردازد . او با طرح ریشه فلسفی و جامعه شناسی این مقوله آنرا یک جنبش مهم چپ بشمار می آورد . در نظر وی غیر از خوشبینی های دهه 60 قرن گذشته جنبش دانشجویی اروپا ، جهانوطنی همیشه یک حرکت اجتماعی پر از تضاد بوده .
هیرلمایر مینویسد که در بخش اقصاد سرمایه داری گلوبال نیز مثل گذشته قانون داروین و قوانین جنگل حاکم است . وی اشاره میکند که امپریالیسم جهانی غرب اکنون جنگ را دفاع از حقوق بشر معرفی مینماید . از زمان هگل دیگر کسی هیچ ایده ای را مطلق نمیداند، گرچه از دوره افلاتون غالب فیلسوفان بر آن باور بودند . هگل میگفت که ایده مطلق را نباید آلوده کرد یا به آن شک نمود .آلتهوسر مدعی بود که کمونیسم معمولا مبارزه برای یک واژه یا مقوله بود .
نظریه جهانوطنی کارگری از زمان جنبش پرولتری سنتی شروع شد . تاریخ جهانوطنی نو تاکنون از سه مرحله گذشته است – جهانوطنی جنبش دانشجویی از سال 1968 – جهانوطنی در میان کشورهای جهان سوم و آغاز آن در جنگ ویتنام – و جنبش جهانوطنی که از زمان سقوط استالینیسم در سال 1989 در کشورهای بلوک شرق ، در جهان مشهود شده .
هیرلمایر مینویسد گرچه تمام جریانات چپ تاکنون با شکست روبرو شده اند ، با این وجود نباید تمام تاریخ جنبش چپ را بدون استفاده دانست و آنرا انکار کرد . انقلاب روس و جنبش دانشجویی غرب نشان دادند که انسانها همیشه علیه سرمایه داری اعتراض کرده اند . مارکس در کتاب مانیفست کمونیسم به جهانوطنی پرولتری اشاره نمود و نوشت که در انقلاب، کارگران چیزی برای از دست دادن ندارند غیر از زنجیرهایشان، ولی جهانی را بدست خواهند آورد ، و بورژوازی به تولید سلاح هایی دست زده که برایش مرگ را به ارمغان خواهند آورد و طبقه ای که به سرمایه داری تیر خلاص را خواهد زد ، پرولتاریا است .
مارکس ، کمونیسم و اتوپی نیکوکاری بدون حاکمیت اربابی را ، پایان تاریخ میدانست . هگل فکر میکرد با روی کارآمدن دولت پروس و اصلاحاتش ، تاریخ به پایان و سعادت خود نزدیک شده است . چپ ها نقطه پایان تاریخ را کمونیسم میدانند. در نظر مارکسیستها ، آوانگارد کارگری یعنی حزب انقلابی کمونیست ، قوانین مادی و علمی پروسه تاریخ را میشناسد ، و چون حزب و کمیته مرکزی اش قوانین تحول و تکامل تاریخ را میدانند ، اجازه دارند در سیر تاریخ ، میان بر بزنند . در نظر مارکسیست ها، تاریخ ، تاریخ جهان است ،و حرب و رهبری اش مجری آن هستند .
چپ ها اشاره میکنند که جهانوطنی به معنای بی وطن یا ضد وطن نیست . در زمان جنگ داخلی اسپانیا بین سالهای 1939-1936 علیه ژنرال فرانکو ، بیش از 45000 مبارز انترناسیونالیست شرکت کردند . شیلر شاعر آلمانی در کتاب دن کارلوس میگوید که " رویاهای دوران جوانی را تحقیر نکن ! " . از جمله مهمترین تئوریسین های جنبش آزادی بخش و جنبش دانشجویی سال 1968 ارو پا ، فرانس فانون ، لین بیاو ، چگوارا ، و مارکوزه بودند .
در سال 1961 کتاب " لعنت شدگان زمین " ، نوشته فرانس فانون با مقدمه ای از سارتر منتشر شد و در سال 1965 یک فصل از این کتاب در غالب کشورهای اروپایی مورد توجه دانشجویان معترض قرار گرفت . این کتاب در جنبش های رهایی بخش کشورهای جهان سوم ، به اندازه مانیفست کمونیسم مورد استفاده قرار گرفت .
فرانس فانون یک روان پزشک بود که در جنگ ضد استعماری الجزایر علیه فرانسه، این کتاب را منتشر کرد . لین بیاو وزیر دفاع چین میان سالهای 1970-1968 بود که همچون تئوری محاصره شهر
ها از طریق روستاها ی مائو ، میگفت که کشورهای اروپا و امریکا باید از طریق کشورهای جهان سوم محاصره شوند و آزاد گردند . لین بیاو مدعی بود که بمب اتمی فکری و اخلاقی رنجبران جهان سوم قوی تر و مفیدتر از بمب اتمی فیزیکی امپریالیسم است . مائو میگفت که جرقه ای میتواند دشتی را به آتش بکشاند .
در نظر مارکسیستهایی مانند مارکوزه و اریش فروم ، انسان نوین موجودی است لطیف و صلحجو ، و در نظر چگوارا و فوتوریستها ، انسان نوین موجودی است خشن ، عضلانی و ورزشکار . چگوارا در سال 1964 بعد از مطالعه کتاب لعنت شدگان این زمین ، اثر فرانس فانون ، نوشت که انسان نوین مانند پرومته ، مرد تحول و پیشرفت است که حاضر است خود را فدای خلق نماید ، به این سبب رنج میبرد . هاینر مولر ، نمایشنامه نویس آلمان شرقی سابق، بعد ها در این رابطه نوشت که پرومته یا انسان نوین، یک چپ لذت خواه در مقابل یک انسان خودپرست نارسیس است .
تروتسکی تصور میکرد که انسان نوین سوسیالیستی باید بشکل ابرمرد و انسان برتر نیچه باشد . در مقابل انسان نوین اتوپیستی جدید ، انسانهای متوسطی در گذشته مانند گوته ، مارکس ، و ارسطو وجود داشتند . چگوارا میگفت که انسان نوین سربازی است در ارتش بزرگ پرولتاریا . انسان نوین جهان وطنان ، انسانی کامل و بدون تضاد و تناقض است . بقول آدرنو انسان سرمایه داری انسانی است دستکاری شده که مغزشویی شده و همچون سگ انعکاسی پاولف با شنیدن زنگ تبلیغاتی غذا ، معده اش به ترشح می افتد .
بخشی از جهانوطنان امروزی شوروی سابق را سوسیالیسم اتوریته میدانستند و به شعار انقلاب فرهنگی چین اشاره میکنند که در آن اعلان شد ، شورش اجتماعی ، اعتراضی است قانونی . جهانوطنان، فرانس فانون فرانسوی را مهمترین نظریه پرداز جنبش آزادی بخش قرن گذشته در کشورهای جهان سوم میدانستند .
ایدئولوژی " شرایط گرایان " در جنبش فرانسه سال 1968 مخلوطی بود از – اگزیستانسیالیسم ، سور رئالیسم ، دادائیسم ، مارکسیسم ، فلسفه هگل ، نیچه ، کیرکگارد ، و شعر و هنر مدرن . جنبش دانشجویی آنزمان اروپا با تکیه بر نظریه مارکس میگفت که انسان در نظام سرمایه داری تبدیل شده به مصرف کننده ای کالاپرست .
شرایط گرایان جنبش دانشجویی زیر تاثیر نظرات والتر بنیامین و نظریه سوررئالیسم بودند . آنان همچون سوررئالیستها خودرا وارث مارکسیسم میدانستند . سوررئالیستها و دادائیستها در سنگرهای جنگ جهانی اول حضور داشتند ، بعدها در اعلامیه های تحریک کننده شان نوشتند که هواداران باید با کلت هایشان به خیابان بروند و به میان مردم بی خبر شلیک کنند ، چون قتل عام مردم ویتنام توسط آمزیکا انسان غربی را هنوز به تعجب و اعتراض نیاورده است .
بخشی از روشنفکران و لابی گرایان امروزه مدعی هستند که چون جانشینی مناسب تر برای سرمایه داری وجود ندارد باید قدمهای کوچک برداشت و نه خواب راه حلهای نهایی را آرزو نمود . آنان اصلاحات را در چهارچوب نظم حاکم ممکن میدانند .
نظرات هانا آرنت و یورگن هابرماس در این مورد را بدون شناخت تاثیر نیچه نمی توان فهمید . برشت میگفت که ما زمین را آماده دوستی کردیم ولی خودمان دوستانه رفتار ننمودیم . در اقتصاد جهانی سرمایه داری، نظریه گلوبال نئولیبرالها دچار تضاد و تناقض ، اعتراض و بحران شده . نظام سرمایه داری تولیدی پیشین تبدل به نظام مالی قمارخانه ای بانکها گردیده و غالب کشورهای جهان سوم نخستین قربانیان این هرج و مرج و سودجویی امپریالیستی کاپیتالیستی شده اند .
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
