majidsedghi@yahoo.com
فیلم بیست و یک دقیقه ای ( رهایی ) ساخته ی دو جوان ایرانی تبار ساکن آمریکا که به گوشه هایی از زندگی محمد رضا شاه پهلوی آخرین شاه ایران در زمان سکونتش در مکزیک می پردازد شاه را نه به عنوان یک دیکتاتور بلکه به عنوان انسانی که در تبعید نیز همچنان به سرزمنیش فکر می کند نشان می دهد .
روایت داستانی از پادشاهی که سرزمینش را ترک کرده و از دور شاهد حوادث پر فراز ونشیب کشورش در جریان انقلاب اسلامی است . او حتی زمانی که به بازی شطرنج مشغول است در یک لحظه بازی را متوقف می کند و رادیو ترانزیستوری اش را روشن می کند تا از رویدادهای ایران آگاه شود.
مایکل یونسی نویسنده و کارگردان این فیلم و برادرش جاستین یونسی تهیه کننده فیلم است که در نگارش فیلمنامه با برادرش همکاری کرده است . هردو در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی درس سینما خوانده اند و پیش ازاین چند فیلم کوتاه دیگر کارگردانی و تهیه کرده اند . اما هردو نیز براین باورند که این فیلم اولین فیلم بزرگ کوتاه آن هاست .
جاستین یونسی در گفت و گویی با صدای آمریکا گفت :
من و برادرم به طورکلی به تاریخ ایران در دوره شاه علاقه مند بودیم به خصوص دوره ای که کشور درگیر انقلاب شد و شاه مرد د ماند ه بود برمسند قدرت باقی بماند یا ایران را ترک کند . شاه آدم جالبی بود بسیار پیچیده و پر ازتناقض. ما در باره تاریخ آن دوره بسیار مطالعه کردیم و تلاش کردیم تا به بهترین وجه آن را باز سازی کنیم. به گمان من خواندن تاریخ یک کشور وشخصیت های تاریخی چیزی است که مردم می توانند همیشه از آن بیاموزند.
این فیلم داستانی / مستند هرچند د ر سال 2009 ساخته شده ولی نمایش آن همچنان در بسیاری از مراکز هنری و جشنواره ها ادامه دارد. آخرین نمایش فیلم در چهارمین جشنواره ( نور) در لس انجلس –پنجم تا هفتم اوت – بود که نوبد نگهبان بازیگر نقش شاه در این فیلم توانست جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت کند .
نگهبان که ببش ازاین درحدود هشتاد فیلم بلند و کوتاه و نیز مجموعه های تلویزیونی در آمریکا بازی کرده در گفت و گویی با ( ایران نیوز ) گفت :
بازی در نقش شاه و کنکاش در درون افکار او بیش تر جنبه انسانی او را برای من باز کرد. بسیار بیش تر از آن تصوری که در کودکی از او داشتم . شاه هر چند اشتباهاتی مرتکب شد اما فکر می کنم او مردی بود با یک ماموریت .
نگهبان در گفت و گویی دیگر یاد آورشد شخصیتی که او در این فیلم بازی کرد در واقع برداشت او از شخصیت شاه بود. و اضافه کرد :
چیزی که من در این شخصیت پیدا کردم بسیار متفاوت از نقش او به عنوان شاه یک مملکت بود . من در این فیلم سعی کردم به درون این شخصیت بروم . نه به عنوان شاه – شاهی که دوستش داریم و یا شاهی که از او متنفریم – بلکه به عنوان یک انسان معمولی .
نگهبان اعتراف می کند که زمانی که بازی در نقش شاه به او پیشنهاد شد احساس کرد که خیلی در باره او نمی داند اما بعدها با دیدن فیلم های مستند و خواندن مطالب گوناگون در باره شاه به شناخت بهتری دراین باره دست یافت .
نوید نگهبان زاده مشهد در سال 1968 در هشت سالگی عاشق بازیگری شد ولی بعدها به آلمان رفت وپس از هشت سال اقامت در این کشور به آمریکا مهاجرت کرد و بازی در نقش های کوتاه و فرعی را در فیلم های سینمایی و سریال های تلویزیونی شروع کرد .در سال 2009 نقش کوتاه یک تروریست افغانی را در فیلم مشهور ( برادرها ) ساخته ی جیم شریدان برعهده گرفت . او همچنین در فیلم سنگسار ثریا میم به کارگردانی سیروس نورسته و باشرکت شهره آغداشلو بازی کرد .این فیلم بر اساس کتابی به همین نام نوشته فریدون صاحب جم ساخته شد و به ماجرای نقض حقوق بشر درجمهوری اسلامی ایران می پردازد.
شیلا وثوق نیز که نقش شهبانو را بازی کرده معتقد است که او تلاش کرد در این فیلم زنی را ترسیم کند که در حین نا امیدی سعی می کند همسرش را آرام نگاه دارد و از این لجاظ در زمانی که شاه ایران در مکزیک با بیماری سرطان و غم دوری از وطن دست و پنچه نرم می کرد کمکی اساسی به شاه کرد.
شیلا زمانی که کودک بود همراه خانواده اش به آمریکا رفت . بازیگری در روی صحنه را ازسال 1998 شروع کرد و سپس در چند فیلم سینمایی نیز نقش هایی را برعهده گرفت .
فیلم رهایی که حاصل تلاش دو جوان ایرانی در به تصویر درآوردن بخشی از تاریخ کنونی ایران است حتی اگر کاستی هایی نیز داشته باشد در خور ستایش است زیرا که نسل جوان امروز شاید بیش از هر زمان دیگر تشنه آگاهی در باره تاریخ ایران پیش از حمله مغول های جدید به کشورش است .