majidsedghi@yahoo.com
هفدهم دی هرسال برای هرایرانی – فارغ از هر مرامی – یادآور یک رویداد مهم تاریخی است .ولی از سویی دیگر می تواند گویای این واقعیت تلخ باشد که چگونه زن ایرانی در گذر تاریخ همواره و بیش از مردان می بایست مطیع سیاست های روز حکومت ها باشد.
زن ایرانی دریک زمان به اجبا ر بی حجاب می شود و در دوره ای دیگربه اجبار باحجاب.
توهین آمیزترین شعاری که پس از انقلاب ننگین 22 بهمن از سوی اوباش رژیم اسلامی سرداده می شد این شعاربود : یا روسری یا توسری.
تا پیش از هفدهم دی 1314 یعنی روزی که رضاشاه در مراسم جشن پایان تحصیلی دختران در دانشسرای مقدماتی تهران کشف حجاب را رسما اعلام کرد زن ایرانی همچنان در چادرو چاقور ( و به گفته رضا شاه کفن سیاه ) بود.
رضاشاه دراین مراسم طی سخنانی گفت:
من میل به تظاهر ندارم و نمی خواهم از اقداماتی که شده است اظهار خوشوقتی کنم و نمی خواهم فرقی بین امروز با روزهای دیگر بگذارم ولی شما خانم ها باید این روز را یک روز بزرگ بدانید و از فرصت هایی که دارید برای ترقی کشور استفاده کنید......
ولی این اقدام رضا شاه هرچند گام مثبتی برای آزادی زنان بود اما مساله اجباری بودن آن باعث شد تا روحانیونی که آزادی زن را مغایردین اسلام می دانستند رضا شاه را دیکتاتوری قلدر بنامند که به زور چادر را ا ز سرزنان برمی دارد.
در واقع ملایانی که بقای خودرا در بی خبری و ناآگاهی مردم و به ویژه زنان می دانستند نمی خواستند دیکتاتوری دیگری جانشین دیکتاتوری آن ها شود.
پس از کشف حجاب بسیاری از زنان خانه نشینی را به بی حجابی در بیرون از خانه ترجیح دادند که البته اکثر آنان از خانواده های متعصب مذهبی بودند. اما در همین سال ها بخش بزرگی از روشنفکرها و زنان تحصیلکرده فرصت ابراز وجود پیدا کردند . در زمینه های فرهنگی و هنری زنان فعال شدند . براساس بخشی از صحبت های رضاشاه در مراسم جشن پایان تحصیلی دختران در دانشسرای مقدماتی تهران پروین اعتصامی شعرگنج عفت ( زن در ایران) راسرود که در آن به نفی چادر به عنوان عاملی برای پاکدامنی زن اشاره می کند..
او در بخشی از این شعراین چنین گفت :
چشم و دل را پرده می بایست ,اما از عفاف / چادر پوسیده , بنیاد مسلمانی نبود
به هرحال سیاست های رضا شاه هرچند به قول مخالفانش قلدر مآبانه بود اما به گونه ای ژرف و بنیادی زندگی زنان را دگرگون ساخت . برای اولین بار تعدادی از زنان وارد بخش های مدرن اقتصاد شدند . مدرسه های مختلط تاسیس یافت و تاسیس مدرسه های جدید دخترانه شتاب بیشتری گرفت.
رضاشاه فکر ممنوعیت چادر را پس از بازگشت از ترکیه در تابستا ن 1934 در سرپرورانید و یک سال بعد علی اصغرحکمت وزیرمعارف به ابتکارخودش ا ز تعدادی از آموزگاران زن و زنان روشنفکر خواست تا کانون بانوان را بوجود آورند. گفته شده حکمت در جلسه های این کانون همه شرکت کنندگان را تشویق به حضور بدون حجاب می کرد.
به زودی پس از کشف حجاب کانون مزبور تبدیل به یک مرکز رفاهی و آموزشی زنان جوان و بزرگسال شد.
چند سال بعد پس از کناره گیری رضا شاه از سلطنت روحانیون و سازمان تازه تاسیس فداییان اسلام خواهان بازگشت به چادرو توقف جنبش زنان شدند که البته هرچند موفق شدند دوباره چادر را اختیاری کنند اما در مورد جنبش زنان موفق به توقف آن نشدند.
هرچند اکثرا رضاشاه را بانی کشف حجاب می دانند اما به نقل از دایره المعارف ویکی پدیا نخستین نشانه های کشف حجاب را می توان در دربار ناصرالدینشاه قاجار و در محافل روشنفکری یافت ولی رسمیت پیداکردن آن به حکومت رضا شاه باز می گردد.
وامروز که هفتادو پنج سال پس ازروزی که کشف حجاب توسط رضا شاه اعلام شد می گذرد زن ایرانی همچنان در مبارزه با آزادیخواهی و نفی سنت های پوسیده راسخ است وبدیهی است که نمی تواند بار دیگر کفن سیاه را بپذیرد.
