منشور دانش و تلسکوپ خرد

اولا کارکرد منشور: سوء استفاده و گریز به موارد علمی برای مدرن نشان دادن نظرات مخصوصا در میان کسانی که اشراف به علم ندارند متداول است. اما فقدان سواد علمی غرض آنانرا همواره برملا ساخته است. چه کارکرد منشور هرگز نشاندهنده اتحاد پدیده ها نیست بلکه آشکار کننده این واقعیت است که مثلا آن "نور" تکرنگ و یکپارچه که تصور خام و عوامانه از آن دیده است در واقع ترکیبی دستکم از نُه نور مرعی و بسیار انوار نامرعی لکن قابل تجربه است. ویعنی اگر که از ورای منشور دانش به هر یکپارچگی و "جنس متحد" نظیر "ملت واحد" بنگریم آنرا مجموعه ای از ملتها و اقوام متفاوت خواهیم یافت: به هر "تعریف متداولی" از ملت که بگیریم ، بگذریم که تاکنون برای ملت تعریف منطقی (نامتناقض) میسر نبوده است. این عادت نگرش سطحی به پدیده هاست که پدیده هارا "یکسان" می بیند، ولی در واقع ما همواره با سیستمهای متحول متفاوت سرو کار داریم که در برهه ای از زمان تحت فشار نیروهای خارجی و به اقتضای شرایط مادی به همدیگر می پیوندند و در مرحله ای دیگر به اقتضای شرایط دیگر از هم جدا میشوند. این امری است که ربطی به خیالات فردی و "آرکه تیپ های" اجتماعی ندارد و ربطی به تجزیه طلبی ندارد بلکه محصول عقیده به نگرش علمی متکی بر تجارب در حوزه جامعه است: کما اینکه سیستم سیاسی عده ای از جوامع پیشرفته و آزاد اروپا و آمریکا و هند در آسیا فدرالیسم با زبانهای تحصیلی متفاوت است .چه آرکه تیپ های اجتماعی نظیر "ملت واحد" و "زبان واحد" همچنانکه یونگ در مورد "آرکه تیپ" بطور کلی نشان داده است، از عوارض دوران ماقبل تاریخ هستند که سبب مرض "روان جامعه" میشوند. گذشته از آنکه شعار "یک ملت ، یک کشور" نیز یادگار شعار نازیسم "یک ملت، یک سرزمین، یک رهبر" است.
دوما کارکرد تلسکوپ: هیچ تلسکوپی بدون روشن بینی و ممارست منجم مفید فایده نیست. پس اگر که عقل و نگاه ناظر کدر باشد آسمان را با هرتلسکوپی که نگاه کند تاریک خواهد دید. تصادف نیست که منجمین قدیم مکتب بغداد و با اقتباس از آنان تیهو براهه در اروپا بواسطه وسعت منظر و ممارست به نتایجی رسیدند که منجمین معاصر با تلسکوپهای بسیار بزرگترشان خوابش را هم نمی توانند ببینند. چه نظریه ای که مسلط بر نجوم جدیداست اساسا متناقض است و هر رسدی اگرچه دقیق قادر به حل آن تناقض اساسی نیست که نتیجه رسد مجبور به تبیین بواسطه آنست.