majidsedghi@yahoo.com
تصویری در اینترنت دربالای تصویری از یک عینک با شیشه های سبز و قرمزکه ویژه تماشای فیلم های سه بعدی است این جمله طنز آمیز نوشته شده است :
( اگر نمی توانی فیلم خوب بسازی یک فیلم سه بعدی بساز ).
شاید به سختی بتوان باورکرد ولی اکنون که بازار فیلم های سه بعدی بسیار پررونق است و با استقبال تماشاگران روبرو می شود شماری از دست اندرکاران سینمای آمریکا از ساخت فیلمهایی با روش سه بعدی پرهیز می کنند . طرفداران فیلم های معمولی( دوبعدی ) بر این باورند که این پدیده به هنر سینما خدشه وارد می کند . راجر ایبرت منتقد مشهورسینما در گفت و گویی با یکی از نشریات با ذکراین نکته که با سینمای سه بعدی به عنوان یک انتخاب مخالف نیست یادآور شد که هالیوود نباید سینمای سه بعدی را به عنوان یک روش برای بقای سینما بپذیرد زیرا که سینمای سه بعدی در واقع نابود کردن یک بعد کاملا خوب در سینماست .
علاوه بر منتقدانی مانند ایبرت و یا تماشاگرانی که همچنان خواهان فیلم های د و بعدی هستند برای هالیوود ایستادگی برخی از فیلمسازان در مقابل سینمای سه بعدی مساله ساز شده است . در واقع تداوم مخالف های فیلمسازان می تواند خیزش هالیوود به سوی سینمای سه بعدی را دچار اختلال کند آن هم در زمانی که گفته می شود در هالیوود تولید شصت فیلم سه بعدی برای سال آینده طراحی شده است . شاید به همین دلیل است که ایبرت هجوم دیوانه وار هالیوود به سوی سینمای سه بعدی را یک خودکشی اساسی خوانده است .
جی.جی.آبرامز که فیلم دوبعدی اش star trek سال پیش 385 میلیون دلار فروش جهانی داشت می گوید : وقتی عینک سه بعدی به چشم هایتان می گذارید همه چیز تاریک و مبهم می شود.
البته ادعای آبرامز چندان هم بی مورد نیست زیرا که حتی تماشاگران مشتاق فیلم های سه بعدی قبول دارند که تصاویر در سینمای سه بعدی به شکل واضحی تاریک تر از تصویر استاندارد در فیلم دو بعدی است . علاوه براین ها چشم درد و سردرد هم یکی از عوارض تماشای فیلم سه بعدی است که البته نمی تواند عمومیت داشته باشد. مساله دیگری که مخالفان سینمای سه بعدی برآن تاکید می کنند محدود شدن آزادی کارگردانان در فیلمسازی است . کارگردان خواه ناخواه درزمان ساخت فیلمش باید از بسیاری از ایده هایش به خاطر سه بعدی بودن فیلمش صرفنظر کند.
با همه این خرده گیری ها سینمای سه بعدی بزرگ ترین سود مالی رانصیب هالیوود کرده است به عنوان نمونه می توان به فیلم ( آواتار ) ساخته ی جیمز کامرون اشاره کرد که تاکنون 7/2 میلیارد دلار در گیشه فروش داشته و البته فروش آن هم چنان هم ادامه دارد. پس از موفقیت بزرگ این فیلم بود که فیلمهای سه بعدی دیگری مانند ( آلیس در سرزمین عچایب ) ساخته ی تیم برتون و یا ( چگونه اژدهای خودرا تربیت کنید ) ساخته ی دین دبلویز و کریس ساندس به بازار عرضه شد که فروش خوبی در بازار جهانی داشتند. مارتین اسکورسیزی نیز به پاریس آمده تا اولین فیلم بلند سه بعدی اش را بسازد. داستان این فیلم که ( اختراع هوگو کابرت ) نام دارد در پاریس سال های 1930 می گذرد . بی تردید بسیاری از دوستداران اسکورسیزی کنجکاو هستند تا ببینند کارگردان مشهور سینمای آمریکا با سینمای سه بعدی به چه نحوی کنار آمده است .
به نظرمی رسد که هرچند جاذبه سینمای سه بعدی ممکن است کارگردانان مشهور دیگری را به این نوع سینما تشویق کند ولی سینمای سه بعدی هرگز نخواهد توانست سینمای دو بعدی را کنار بگذارد چرا که اساسا بسیاری از فیلم ها مناسب سینمای سه بعدی نیستند . جرج فاستر مدیر شرکت معتبر IMAX می گوید : همه چیز به موضوع فیلم ها بستگی دارد. باید پذیرفت که اصولا برخی فیلم ها حتی نباید در پرده های غول آسای سینماها نمایش داده شود.
مساله دیگری که سینمای سه بعدی را از سلطه شدن بر سینمای دو بعدی باز می دارد مساله هزینه گزاف تولید و تهیه این گونه فیلم هاست . از سوی دیگر بهای بلیت سینمای سه بعدی گران تر از فیلم معمولی است . به علاوه سینماهای نمایش دهنده این گونه فیلم ها باید مالیات بیش تری بابت فروش فیلم بپردازند . گفته می شود در آمریکا مالیات بلیت چنین فیلم هایی بین سه تا پنج دلار است .
شاید بتوان گفت کودکان و نوچوانان پرطرفدارترین تماشاگران فیلم ها ی سه بعدی هستند . بنابراین خیلی هم از این که پرفروش ترین فیلم های سه بعدی دوسه سال اخیر انیمیشن بودند نباید شگفت زده شد. انیمیشن های معروفی مانند ( شرک 4 ) ساخته ی مایک میشل و یا ( داستان اسباب بازی 3 ) ساخته ی لی آنکریچ که قسمت های قبلی شان به طریقه دو بعدی ساخته شده بودند این بار به طریقه سه بعدی ساخته شدند . ولی پس از تماشای این دو فیلم به روشنی ثابت می شود که اگراین فیلم ها به طریقه دو بعدی ساخته می شد هیچ جاذبه ای برای تماشاگرانش نمی توانست داشته باشد . درواقع این بار تهیه کنندگان و سازندگان این دو فیلم انیمیشن با ترفندی کاسبکارانه و با استفاده از تکنیک سینمای سه بعدی موفق شدند تماشاگرانشان را به سوی سالن های سینما بکشانند.
مخالفان سینمای سه بعدی معتقدند که ایستادگی در برابر این پدیده به معنای مخالفت با تکنولوژهای جدید نیست زیرا که اساسا سینما یک پدیده صنعت /هنر است و این پیوستگی به هر حال اجتناب ناپذیر است . زمانی که صدا وارد سینما شد ودر واقع ناقوس مرگ سینمای صامت به صدا در آمد برخی از دست اندرکاران سینما به مخالفت با صدا در سینما برخاستند ( گفته می شود چارلی چاپلین یکی از هنرمندانی بود که معتقد بود صدا به سینما لطمه می زند.) و زمانی هم که سیستم رنگی به سینما آمد مخالفت هایی شد اما سرانجام همه این مخالفان در یافتند که صدا و رنگ می توانند به سینما اعتباری مضاعف بدهند . ضمن این که هنوز هم نمی توان یک فیلم صامت و یا فیلم سیاه و سفید را فاقد ارزش خواند . ولی در مورد سینمای سه بعدی این پرسش پیش می آید که استفاده از تکنیک سینمای سه بعدی به اندازه ( صدا ) و ( رنگ ) برای سینما اعتباری به همراه دارد یا خیر.
