انديشه

منوچهر صالحی
ماركس‏ و «خودفريبی» حُقوقِ بَشَر بورژوائی

  • چكیده اندیشههاى ماركس‏ این است كه تمامى انسانهائى كه در محدوده جامعه طبقاتى و به ویژه جامعه سرمایهدارى زندگى میكُنند، نسبت به طبیعت انسانى خود دُچار ازخودبیگانگى گشتهاند و بنابراین كردارها و رفتارهایشان طبیعت انسانى آنها را نفى میكُند. بهعبارت دیگر، انسانهائى كه در بطن جامعه طبقاتى عمل میكُنند، تا اندازه زیادى از خود داراى استقلال عمل نیستند و بنا بر اراده و خواست خود دست به این و یا آن كار نمیزنند و بلكه كردار، رفتار و گُفتار آنها بر اساس‏ نیازهاى مُناسبات اجتماعى، اقتصادى، سیاسى و فرهنگى از پیش‏ موجود تعیین میگردد.



  • لاله انبلی
    فيلسوف در جستجوی هدف هستی

  • مهمترین آثار هایدگر درباره موضوع هستی شناسی و معنی زندگی نوشته شده اند. وی خواهان بازگشت به ادامه بحث هستی شناسی پیش از تالس بود. اوهمچون ارسطو میخواست که شاخه هستی شناسی فلسفه را به پایان برساند. کوششهای هستی شناسی هایدگررا به اهمیت زحمات ارسطو و کانت بحساب می آورند. برای آشنایی باتاریخ هستی شناسی غرب، او می بایست به مطالعه فلسفه آرکائیک یونان باستان نیزمی پرداخت.



  • آشنایی با فیلسوف معاصر آلمانی آکسل هونِت
    گفت و گويی پيرامون
    تئوری انتقادی و تئوری ارج شناسی
    برگردان از شیدان وثیق

  • در شرایطی که بحران هر سه عرصه ی تئوری، عمل و گفتمان دگرسازانه ی اجتماعی- سیاسی را فرا گرفته، در فضای تنگ میان کهنه ای که فرو ریخته، کنونی که دِگر باید شود و دِگری که بر نمی آید... هستند، این جا و آن جا، تلاش گرانی با اندیشه هایی پرمایه و بدیع. فیلسوف آلمانی، آکسل هونت، یکی از آن ها ست.



  • لاله امبلی
    سارتر ؛ فلسفه از طريق ادبيات

  • سارتر، مارکسیسم اگزیستنسیالیستی خودرا بدون دگم بحساب می آورد. او هومانیسم را منبع مشترک مارکسیسم و وفلسفه هستی گرایی دانست ومارکسیسم رافلسفه زمان خود معرفی نمود. اگزیستنسیالیسم او آته ایستی بود. او فلسفه اگزیستنسیالیسم راتبدیل به یک جنبش فکری بین المللی نمود. سارتر ایمانی خاص به تحلیل مارکس از سرمایه داری داشت. درزمان سارتر فلسفه وجودگرایی فرانسه درغالب کشورهای غرب،فلسفه مد روز شده بود. او مینویسد که انسان نباید به هیچ سازمانی مانند : خدا، اخلاق، و حقیقت، باور داشته باشد.



  • آتوسا سلطان زاده
    نقش ادبيات،اسطوره، دين و فرهنگ در روانشناسی

  • کارل گوستاو یونگ،روان درمان و متفکر تئوری مکتب روانشناسی تحلیلی ،اهل سوئیس، پایه گذار اسطوره شناسی خلقها و روانشناسی دینی،-درکنار فروید و آدلر،یکی از مهمترین نمایندگان روانشناسی عمق گرا نیزاست.درمرکز روانشناسی تحلیلی او، نظریه "ضمیرناخودآگاه جمعی" قراردارد.اوغیراز روانشناسی،تعثیر مهمی روی علوم: انسانشناسی، فرهنگشناسی، دین شناسی، ادبیات، تعلیم وتربیت نیزازخودبجا گذاشته است، وغیرازروانشناسی درزمینه های: اسطوره شناسی، ستاره شناسی،کیمیاگری، و فلسفه های شرق، نیز تحقیقاتی نموده است.



  • خسرو ناقد
    فيلسوفی بدون مکتب
    لِشِک کولاکوفسکی هشتاد ساله شد

  • زندگی و حيات فكری کولاکوفسکی شباهتی بسيار بهسرنوشت آن بخش بزرگ از روشنفكران جهان در قرن بيستم دارد كه در آغاز با شور و هيجانی توصيف ناپذير، مجذوب و مسحور ايدئولوژیهای اتوپيايی و آرمانگرايانه شدند و در جست وجوی ناكجاآباد، چنانكه كارل پوپر میگويد، "سرمست از رويای عالمی زيبا"، سر از برهوتی درآوردند كه تنها جمود فكری و ويرانی فرهنگی و از هم پاشيدگی اجتماعی در پيش چشمانشان ظاهر شد.



  • م. کعبی
    تغييرات در فکر:
    رنسانس و تاثيرات دنيای جديد بر دنيای قديم

  • هدف این نوشته یکی ارائه و جمعبندی برخی از دستاوردهای نظری جدیدتر در مورد تحولات قرون پانزده و شانزده در اروپای رنسانس و واکنش این اروپا به کشفیات جدید در آن قرون است، و دومین هدف نشان دادن ناپایدار بودن دستاوردهای نظری در برابر تحقیقات جدید است، زیرا که دستاوردهای نظری در تاریخ نیز با تحقیقات جدید و دست یافتن به مدارک و شواهد بیشتر کاملا تغییرپذیرند.



  • سارا ارمنی
    شوپنهاور و سال های وحشی فلسفه

  • شوپنهاوریکی از پایه گذاران متافیزیک اراده گرایی نیزاست.درنظراو اراده اساس حقیقی تمام واقعیات است،حتا نقش آن برعقل هم تقدم دارد و اراده نه تنها نیروی محرک انسان بلکه نیروی حرکت طبیعت نیزاست و اراده و خواسته های انسان،مقوله هایی خردگریز هستند. بایداشاره نمود که درفلسفه شوپنهاور اراده گاهی به معنی قدرت نیروی طبیعی، گاهی به معنی غریزه،گاهی به معنی عقل وآگاهی است. اوریشه وسبب تمام رنجهارا اراده گرایی انسان میدانست گرچه درنظراو انسان قادر است به نفی فشارخواسته های اراده بپردازد.



  • کارل شمیت
    حاکم ، حاکميت و وضعيت استثنائی
    ترجمه: کوروش برادری

  • استثنا دلچسب تر است از قاعده. قاعده هیچ چیزی را ثابت نمی کند، استثنا همه چیز را ثابت می کند، استثنا فقط قاعده را تصدیق نمی کند، بلکه قاعده اساساً فقط برای استثنا زنده است. نیرویِ واقعیتِ زندگی در استثنا پوسته سازوکاری را درهم می شکند که در تکرار به مرحله تحجّر رسیده بود. ابن که آیا فقط خدا حاکم است، یعنی آنی است که در واقعیتِ زمینی بدون هیچ مخالفتی به عنوان جانشین خدا عمل می کند؛ یا قیصر یا امیر یا خلق است، یعنی همان کسانی که مجازاند بدون هیچ مخالفتی خود را با خلق یکی بدانند همیشه سئوالِ سوژه حاکمیت، یعنی کاربرد مفهوم بر یک واقعیت مشخص را نشانه گرفته است.



  • آتوسا سلطان زاده
    فلسفه کانت در توفان روشنگری

  • کانت ، یکی از مغزهای روشنگری غرب،مهمترین فیلسوف عصرنو و پایه گذار فلسفه انتقادی،تاثیر مهمی روی تاریخ اندیشه اروپا گذاشته است . نظربراین است که اوفلسفه را بطور انقلابی زیرورونموده. تاثیرمهم او روی فلسفه عصر نو،غیرازفلسفه نظری وعملی ،روی استتیک فلسفی نیز میباشد. اومشهورترین فبلسوف آلمانی،ولی دارای تباری اسکاتلندی بود. کانت یکی از مهمترین نمایندگان روشنگری آلمان نیزبود.



  • آرام بختیاری
    هگل ميان شور جوانی و احتياط پيری

  • هگل درکنار فیشته و شیلینگ یکی ازنمایندگان مهم ایده آلیسم آلمانی است . وی می گفت که خدا هم یک فیلسوف است. او فلسفه را به سه بخش تقسیم می کرد: فلسفه طبیعت، فلسفه روح و علم منطق. ولی جنبه قوی فلسفه او فلسفه تاریخ است. درنظر او تاریخ جهان، همزمان دادگاه جهان نیز است. هگل، بعد جدیدی به فلسفه داد که آن را بعدتاریخی نامیدند، بی دلیل نیست که هگل را پدر تاریخ فلسفه نیز می نامند.



  • عبدالوهاب مدّب
    اسلام و روشنگری
    ترجمه: کوروش برادری

  • ما باید بفهمیم چرا تاثیرات غیرقابل انکار روشنگری سبب تحول قاطعانه و بازگشت ناپذیر در اسلام نگشته است. وضع کنونی کشورهای اسلامی حکایت از آن دارد که تاثیرات روشنگری نه تنها ناکافی بلکه کاملا دلسردکننده بودند. استبداد، تقدیرگرائی، اوهام و خرافات، تاریک اندیشی، فقر و فلاکت اقتصادی، عقب ماندگی، فقدان قرارداد اجتماعی: این تشخیص کشورهای اسلامی را فرسنگ ها از آموزه های روشنگری دور می کند.



  • سارا ارمنی
    شورش روشنگری نيچه – تقوای ايمان پاسکال
  • پاسکال – ریاضیدان –فیلسوف-خداشناس- وفیزیکدان فرانسوی قرن 17-خالق آثاری پیرامون نظریه احتمالات نیزبود. اویکی ازمهمترین روشنفکران زمان خود ویکی از متفکران دوره روشنفکری فرانسه است که مبارزات اصلاحگرانه اش موجب لرزش اتوریته کلیسای کاتولیک شد. طبق گزارشی اگراودرسن 39 سالگی براثربیماری معده و اعصاب جوانمرگ نمیشد احتمالا دوسال بعد به سبب پاکسازی های فرقه" جانسنی" اونیزبه قتل میرسید.



  • فيلسوف خدانشناس- و خدای رياضی دان!
    دو فيلسوف يونان – دو مکتب باستان
    علی سلطانی

  • فیثاغورث یکی ازمهمترین فیلسوفان پیش ازسقراط -ریاضی دان واصلاحگر اجتماعی و اهل آسیای صغیر آنزمان- جزو فیلسوفان طبیعی است.وی میگفت که اعداد:واقعی-ابدی و ازلی هستند وتمام اشیاء ازاعداد وارقام تشکیل شده اند.
  • پروتاگوراس نخستین و مهمترین نظریه پرداز فلسفه سوفسطایی پیش ازسقراط واستاد سخنوری اهل آبدره درشمال یونان آنزمان و همشهری دمکریت مشهور بود.



  • علی سلطانی
    بازگشت متفکر به دانشگاه و جامعه شناسی

  • مارکس درپاریس شاهد انواع سوسیالیسم بود ولی برای سوسیالیسم انقلابی تصمیم گرفت. تئوری مارکس حاوی خصوصیات انقلابی است که خیلی از شکلهای تحول اجتماعی از جمله اصلاحات و سوسیال دمکراسی را نفی میکند. وی اشاره میکند که مبارزه طبقاتی دعوا و اختلاف شخصی نیست که بتدریج موجب تحولاتی شود بلکه مبارزه ای است بنیادین برای هستی یا نیستی یک طبقه


  • ادامه انديشه..