معنای لايحه حمايت از خانواده را نمی دانم

«نه، نمی دانم، اصلاً به گوشم نخورده.» این کلمات در مقابل سوال ساده آیا می دانید «لایحه حمایت از خانواده» چیست، تکرار می شود. بارها و بارها. فرقی نمی کند کجای شهر تهران ایستاده باشی و با زنی از چه قشری صحبت کنی. واقعیت این است که زنان تهرانی نسبت به آنچه در مجلس می گذرد، بی تفاوتند و چندان علاقه یی هم به دانستن آن ندارند. آنها کمتر می دانند که دو ماده این لایحه تا چه اندازه جنجال برانگیز شد تا در نهایت در کمیسیون حقوقی این دو ماده حذف شد و امکان اینکه دوباره در صحن علنی با توجه به حمایت دولت به لایحه اضافه شود وجود دارد. لایحه حمایت از خانواده، بیش از آنکه مورد توجه زنان تهرانی باشد، ذهن مردها را به خود مشغول کرده. چرا؟ چرایی آن چندان مشخص نیست. چون اکثر آنها هم با این لایحه مخالفند.

بالای شهر

می توانیم به افرادی که در این منطقه از شهر زندگی می کنند، لقب «مرفه بی درد» بدهیم. بعد به راحتی این جمله را هم اضافه کنیم که برای آنها چه فرقی می کند در کشور چه می گذرد. اما تحلیل یک قشر، اینقدر ساده نیست. اینجا، میان افرادی که چندان دغدغه مالی ندارند، تنها زنی 57 ساله است که اسم «لایحه حمایت از خانواده» به گوشش خورده است. معنای آن را هم در یک جمله خلاصه می کند؛ «با این لایحه می توانستند حق خانم ها را ضایع کنند.» دلیل این موضوع هم از دید او ساده است؛ «آقایان، بلندپرواز شده اند و چاره یی نیست.»در میان جواب های «نه» که در گوشت می پیچد و سرهایی که به علامت منفی تکان می خورد، یعنی «لایحه حمایت از خانواده» دیگر چیست؛ زنی 28 ساله پاسخی به تو می دهد که عجیب است، اما تکرار می شود چه شمال، چه جنوب و چه وسط شهر؛ «قرار است مبلغی به خانواده ها بدهند و از حقوق شهروندی آنها هم حمایت کنند.»بازمی گردی دور تا دور میدانی که در یکی از خیابان های شمال شهر تهران است و جوابی مبنی بر «بله» نمی شنوی. زنان این منطقه از لایحه و حواشی آن بی خبرند. با این وجود، میزان دانستن و آگاهی از این لایحه، میان مردان، بیشتر به چشم می خورد. جای تعجب دارد، اما واقعیت این است که مردها نام این لایحه را شنیده اند، با مفاد آن آشنا هستند و مهم تر اینکه، با آن مخالفند.جوانی 24 ساله در جواب اینکه می دانی لایحه چیست، خلاصه می گوید؛ «تعدد زوجات با تصویب آن آزاد می شود.»«با آن موافقی؟» به طور قاطع می گوید؛ «نه.»این یکی، اما خودش را وکیل و آشنا به قانون معرفی می کند، مردی که حدود 40 سال دارد؛ «تا هدف قانونگذار چه باشد؟ اگر هدف گسترش هوسبازی است، این لایحه مشکل را حل می کند. اما به طور قطع خانواده ها را هم از هم می پاشاند.»او هم، مانند دیگران با تصویب لایحه مخالف است. در میان خیل «نه»هایی که می شنوی، مرد دیگری هم می داند لایحه حمایت از خانواده چیست و با تصویب آن مخالف است؛ «این به هیچ وجه عادلانه نیست که اگر فردی توان مالی بالا دارد بدون در نظر گرفتن حقوق زن اول، دست به ازدواج دوباره بزند.»از این محله می گذری، شاید وسط شهر اوضاع متفاوت باشد.

وسط شهر

اینجا، اوضاع متفاوت است، چون دو نفر از زنانی که با آنها روبه رو می شوی اسم لایحه به گوش شان خورده است. «نه» و «نمی دانم»ها اینجا هم تکرار می شود و تو بی تفاوت تر از کنار آنها می گذری. دیگر شنیدن جواب مثبت و اینکه زنی بداند «لایحه حمایت از خانواده» چیست، تو را متعجب می کند. زنی 26 ساله می گوید؛ «معلوم است که با این لایحه مخالفم.» چرا؟ «درست به خاطر ندارم، اما در روزنامه خود شما در مورد آن خوانده ام. در ارتباط با چندهمسری است.»زنی 47 ساله هم تا حدودی، از چند و چون این لایحه اطلاع دارد؛ «من در زن روز کار می کنم. می دانم که دو بند این لایحه علیه زن ها است. اما چیز بیشتری به خاطر نمی آورم.»شمال، جنوب و وسط شهر ندارد، در هر صورت افرادی هستند که لایحه حمایت از خانواده را با طرح سبد کالای خانوار اشتباه می گیرند؛ «قرار است در ماه به هر کسی یک مقدار پول بدهند و ده برابر آن روی پول اجناس و آب و برق بکشند. می دانم که به نفع ما نیست.»زنی 52 ساله هم کنار خیابان نشسته و لباس می فروشد؛ «حمایت از خانواده؟ چه کسی از ما حمایت می کند؟ من دو تا فرزند دانشجو دارم و باید کار کنم.»نام این لایحه می تواند ذهن انسان ها را تا هر کجا ببرد و تو جملاتی بشنوی که توقع شنیدن آنها را نداری.وسط شهر هم مردها، از محتوای لایحه حمایت از خانواده، بیشتر اطلاع دارند. پسری 23 ساله با آن موافق است؛ «در هر صورت، این لایحه به نفع جنس ماست. هر چند چندان درست نیست.»مردی 40 ساله هم مخالف است؛ «در جامعه ما، چندهمسری امری است که پذیرفته شده، اما من آن را قبول ندارم. این لایحه هم به گسترش آن کمک می کند.» جواب مرد 50 ساله یی هم جالب است؛ «معلوم است که مخالفم. از زمان کوروش تا به حال، مردها تنها یک زن داشته اند و حقوق زن و مرد مساوی بوده است.» مردی 40 ساله هم می گوید؛ «طبق این لایحه هر کس پول داشته باشد می تواند زن بگیرد. نیازی هم به اجازه زن اول نیست. این موضوع در حال حاضر هم اتفاق می افتد، اگر بگویند زن ناشزه است مرد می تواند قانونی ازدواج مجدد داشته باشد.»

پایین شهر

«نه.» این تنها جوابی است که می توانی از زنان این منطقه از شهر بشنوی. تنها یک نفر می گوید شنیده این لایحه قرار است برای تصویب به مجلس ارائه شود. بیشتر از این زنی از زنان این منطقه چیزی در مورد «لایحه حمایت از خانواده» نمی داند.

این منطقه از شهر تفاوتی فاحش با دیگر نقاط دارد. تفاوتی که دل انگیز و جالب نیست. اما واقعیت دارد. مردان این نقطه از شهر هم عبارت «لایحه حمایت از خانواده» به گوششان آشنا نیست. این افراد دغدغه های جدی تری دارند و وقتی برای شنیدن و دانستن از لایحه حمایت از خانواده ندارند. تنها مردی در میان این قشر است که از جنسی است، متفاوت؛ «من فکر می کنم حالا هم به صورت مخفی این موضوع وجود دارد و نیازی به تصویب لایحه نیست. اما موضوع اینجا است که در حال حاضر اصلاً مشکل مردم اجازه برای ازدواج دوم نیست مشکل مردم گرانی است. مجلس و دولت اگر واقعاً می خواهند به مردم خدمت کنند فکری به حال گرانی کنند. صحبت در مورد اجازه ازدواج مجدد مردها، تنها باعث ایجاد شک در زنان نسبت به مردان می شود.»چندین روز است یا شاید پیشتر از آن ماه ها است که بحث لایحه حمایت از خانواده در مجلس مطرح شده است و رسانه های مختلف از جمله روزنامه ها در مورد آن نوشته اند.

غافل از اینکه چندان برای افراد مهم نیست که مردی در صورت داشتن تمکن مالی می تواند ازدواج دوم داشته باشد. از این منطقه هم می گذرم و در ذهنم نگاهی گذرا به مناطقی که سر زده ام می اندازم. واقعیت این است که زنان تهرانی دغدغه تصویب لایحه حمایت از خانواده را ندارند.