عصر نو
www.asre-nou.net

«انتخابات» و افسارگسیختگی مداحان


Wed 19 05 2021

مسعود نقره کار

masoud-noghrekar5.jpg
معرکه "انتخابات" اسلامی، مثل تاسوعا و عاشورا، "ناهاربازارِ" مداح های " اهل بیت" وخاندان آل عبا و "عصمت و طهارت"، و حکومت اسلامی شان است، بهمین خاطر با نزدیک شدن " انتخابات" گَلۀ مداحان افسار گسیخته به میدان ریخته می شوند. مداحی حاج محمود کریمی در رابطه با فایل صوتی لو رفتۀ جواد ظریف یک نمونه از این افسارگسیختگی ست.(1)

۱

مداحی ستایشگریِ"اهل بیت" و خاندان آل عبا، و سرزنش یا قَدح مخالفان این خاندان تعریف شده است. مداحی "خانواده عصمت و طهارت" ازمشاغل مذهبی پُردرآمد درمذهب شیعه شده است و انواع و اقسام برایش بافته وساخته اند. مداحی را یک سّنت هزار و چند ساله دانسته اند که "ریشه‌ای تاریخی در سیره پیامبر واهل بیت" دارد. اما برخی آغاز مداحی به سیاق مداحان خاندان آل عبا را به " دیلمیان" نسبت داده اند. اکثر صاحب نظران قدرت گیری تشیع در دوران صفویه را آغازمداحی از نوع "ذکر مصیبت خوانی" دانسته اند. در دوره قاجاریه این ذکرمصیب خوانی ادامه یافت اما بتدریج بعد از سلطنت فتحعلی شاه با پدیده ی "وعظ و خطابه" در آمیخت و بیشتر شکل روضه خوانی همراه با وعظ و خطابه به خود گرفت.

در دوران رضاشاه با طرح " مؤسسه وعظ و خطابه" دست به اصلاحات در برنامه منبر و مداحی زده شد. در دوره محمد رضا شاه که اوقاف نیز نظارتی بر این امر داشت بار دیگر خط مداحان از" وعظ و خطابه" جدا شد. نمونه معروف و مشهور مداحان این دوره " جواد ذبیحی" بود، مداح و مؤذن خوش صدائی که به خاطر همکاری با رادیو و دربار به دست مزدوران حکومت اسلامی به قتل رسید.

مداحان که سر در بیت رهبری دارند از قدرتمندترین مافیای سیاسی، تبلیغی و اقتصادی ساختارحکومتی درجمهوری اسلامی هستند، بازوهای تهیجی، تبلیغی و ترویجی رهبری حکومت اسلامی که در این 43 سال با پشتوانه بیت رهبری و سپاه و بازارنقشی پُراهمیت در ماندگاری نظام اسلامی داشته اند.

ده ها تشکل بزرگ با عنوان های سازمان و کانون مداحی با صدها عضوِ مداح، چند مرکز آموزشی و " دانشگاهی" مداحی، ده ها سایت و نشریه تبلیغی و رسانه های گونه گون از جمله صدا و سیمای جمهوری اسلامی و منابر ریز و درشت، با پشتوانه مالی حکومتی و بازاراین نیروی تاثیر گذار در حکومت اسلامی را شکل داده و تقویت و حمایت می کنند. سالیانی ست تشکل های مداحان از فعال ترین تشکل های سیاسی –مذهبی در جامعه اند و مداحان با استفاده از این نوع تشکل ها ازهنگامه جنگ ایران و عراق، که نقش مهمی در تهییج جوانان و مردم برای حضور در جبهه های جنگ، و تبلیغ "جنگ جنگ تا پیروزی...جنگ تا فتح کربلا و قدس" داشتند، قدرتمند تر پا به میدان سیاست گذاشته اند. این تشکل ها که در تمامی مقاطع بحرانی حکومت اسلامی به پشتیبانی از ولی فقیه و خمینیسم وارد میدان شده اند رو به گسترش و رشد هستند که سازمان بسیج مداحان که در سال 1387 تشکیل شد، یکی از با نفوذ ترین و گسترده ترین آنهاست. رهبری حکومت اسلامی، مدیران هیات های مذهبی و راه اندازان نماز جمعه ، سازمان بسیج مستضعفین و بسیاری از تجار بازار و مجامع روحانیون و حکومتیان برخی ازپشتیبان وحامیان این تشکل اند. تشکل های مداحان مهمترین وظیفه شان را " مقابله با تهاجم فرهنگی، مبارزه در عرصه جنگ نرم با استکبار جهانی و تبلیغ معنویت اهل بیت" اعلام کرده اند. خانه مداحان، پایگاه مداحان اهل بیت، تشکل های حوزه ستایشگری اهل بیت، بنیاد دعبل، کانون مداحان کشور، خانه مداحان، مجمع الذاکرین حسینی تهران و... در کنار برگزاری کنگره ها و نشست های بزرگ مداحان نمونه ای از این تشکل ها و تلاش ها برای گسترش هر چه بیشترفعالیت آن ها هستند.

۲

مداحان را شاید بتوان در گروه اجتماعی جاهل ها و لات ها جای داد. خاستگاه و پایگاه اجتماعی شان بازار و جنوب شهر، و ماهیت طبقاتی شان نیز در همین رابطه قابل تعریف است.( برای نمونه صنف لباس فروش ازپایگاه های مهم این جماعت است)(2). در کنار مجموعه مداحان بازاری و کاسب، طیفی از مداحان از لایه های فقیر و بیکارجامعه هستند. بسیاری از آنان علاوه برمداحی، شبیه خوانی و پرده خوانی و تعزیه خوانی کرده اند. اکثر اینان اهل انواع فسق و فجور نیز بوده اند، به ویژه در قمار( قاپ بازی) سرآمد قماربازان جنوب شهرتهران بوده اند.

مداحان، تاجر و فقیر، با آخوندها پیوند نزدیک و حشر و نشر داشته و مجلس گرم کن شان بوده اند. درهنگامه ی تسلط مذهب شیعه در دوره صفویان، ترويج و تحميل ذکر مصيبت خوانی و مداحی خاندان آل عبا بخشی از لايه ی اجتماعی ای که ویژگی ِ مثبت پهلوانی و جوانمردی و عياری و لوطی گری نیز داشتند رابه ورطه مداحی و ذکر مصيبت خوانی سوق داد، و به اين طريق دررگ فرهنگی و اخلاقی این دسته ها و گروه های اجتماعی خونی ديگرگونه به جريان افتاد، تا به امروز که مداحان به لات ترين دسته ی درون گروهی جاهل ها بَدَل شده اند. مداحان و آخوندها زیستگاه و مراوده بسیار نزدیکی داشته و دارند، گاه در کار یکدیگر مداخله کرده اند، به ویژه آخوندها که برای بازار گرمی، مداحی و روضه خوانی پاره ای از برنامه های شان بوده است.

مداحان شخصیتی دوگانه، ناپایدار و شناور دارند، اما بسان جاهل ها و لات های متدین و آخوندها وجه " مطلوب و نکو نامی" جاهلی و لاتی شان( یا لوطی گری شان) تضعیف شده و از پدیده های پهلوانی و جوانمردی و عیاری و لوطی گری فاصله گرفته اند. پرروئی ووقاحت( یا به قول خودشان بی حیائی)، دروغگويي، نترسی(یا به قول خودشان کّله خری)، روحيه پرخاشگرانه و تهاجمی (دعوايی)، حيله گري، خلافکاری ازویژگی های روانی و رفتاری شان است. زبان جاهلی و لاتی نیز زبان بسیاری از آن هاست.

از نمونه های ماندگار، حرف های سعید حدادیان درباره رئیس جمهور سابقِ جمهوری اسلامی از بالای منبر است، وی احمدی نژاد را " آفتابه " می گیرد و می گوید:"...آقای احمدی نژاد عورتت زده بيرون، می بُرنشان، حزب الله اينجوريه، رگ لاتی مونم هس واسه اينجورموقع ها،عورتت زده بيرون بابا، يا الله، گندم کجارو خوردي؟"

۳

مداحی در دوره های مختلف درمضمون و محتوی، و نوع اجرا دچار تغییر بنیادین شده است. حیات 43 ساله حکومت اسلامی دوره ی تغییر کیفی مدح و کمّی مداحان و تبدیل آنان به یک نیروی تاثیرگذاراست. مداحی در پیوند با خمینیسم با مضامین سیاسی روزمره درآمیخت و به صدای اسلام سیاسی بَدَل شد.

جنگ ایران و عراق " بره کُشون" مداحان شد. از آهنگران ( معروف به بلبل خمينی ) و کويتی پور و حسين فخرى گرفته تا حاج ولی الله کلامی، حاج محمد رضا طاهری، حاج میثم مطیعی وحاج منصور ارضی( شمس المادحين) و حاج سعيد حداديان و حاج محمود کریمی و حاج احمد واعظی و ده ها مداح ديگر، بعداز جنگ به سياستمدار، فيلسوف، اقتصاددان، دادستان، قاضي و معلم اخلاق بدل شدند.

مداحان به عنوان ابزارپیشبرد سیاست های سرکوبگرانه در میان " لباس شخصی ها" و درنهادهای امنیتی، اقتصادی و فرهنگی حکومت اسلامی فعال بوده اند.

مداحان به عنوان یک نیروی سیاسی و تبلیغی در کنار ترویج خرافه، خشونت، رجزخوانی و جاهلیسم، با تغییر در محتوی و نحوه ی اجرای مدح همراه با به کارگیری موسیقی سنتی و مدرن، با تاثیر گذاری سیاسی – روانی، بخش بزرگی از قربانیان خود و رژیم اسلامی را ازمیان نوجوانان وجوانان گرفته اند. این نیرو به هنگام رخدادهای مهم سیاسی، مثل" انتخابات" و برگزاری نشست ها و مراسم مهم بسیج می شود تا نقش خود در راستای پیشبرد سیاست های ولی فقیه، ایفا کند. اینکه انتشار گفت و گوی ظریف ( لو رفتن فایل صوتی ظریف) و مذاکره هسته ای هم در زمره ی ذکر مصیبت و مدح خاندان عصمت و طهارت قرار گرفته اسباب تعجب نیست، مداحی دیریست ابزار اِعمال سیاست درحکومت اسلامی و وسیله ی تبلیغ و تحکیم نظام فقاهتی شده است. رجزخوانی های سیاسی و مداحانۀ "سعید حدادیان و محمود کریمی" در زمره رجزخوانی هایی ست که سابقه تاریخی دارد. این موجودات سالیانی ست که بر بسترعوامی گری حتی از شکست ها و کوتاه آمدن ها و جازدن های شان پیروزی ها ساخته وبافته اند.

در حوزه ی سیاست، مداحان مُهر خود بر درگيری ها و تحول های و دعواهای درون حکومتی کوبیده اند، و نه فقط به عنوان مداح و آوازخوان، که درنقش خطیب و واعظ ازطریق تاثیرگذار ترین و قوی ترین رسانه ی عمومی و ارتباطی پای به میدان سیاست گذاشته اند و یاور ولی فقیه و بیت اش شده اند. مداحی در مسیری که از بیت رهبری حُکم می شد، راه خود ادامه داد.

در میان مداحان ، نقش دو مداح لات، محمود کریمی (3) و سعید حدادیان، که سوگلی های رهبر و بیت رهبری هستند چشمگیر است. مداحی محمود کریمی در رابطه با سخنان ظریف در فایل صوتی منتشر شده، و گسترش فعالیت مداحان در آستانه معرکه " انتخابات" اسلامی، بار دیگر جایگاه و اهمیت مداحان در تحکیم و تداوم حکومت اسلامی را نشان می دهد.

****
1
https://www.youtube.com/watch?v=AdYDyVI9QIU
شعرخوانی حاج محمود کریمی در مورد "خیانت های ظریف"
https://www.youtube.com/watch?v=Saxl-q79E60
حکایت تخته نرد و قماربازی امام حسین با خسروخان!

2- در کنار صنف لباس فروش و صنف های دیگر بازاری، مداحان از صنف قصاب، بقال، نانوا و سبزی فروش نیزهستند. در حال حاضر مداحان مشاغل دیگری در کنار شغل نان و آبدارِ مداحی دارند. سعید حدادیان شاغل در نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه است، محمود کریمی در تجارت سنگ و سفال و آجر، عبدالرضا هلالی در تجارت چوب، منصورارضی، پارچه فروش و از مسؤلین صنف لباس فروش بود و…نسل جوان تر نیز در کنار مداحی در مراکز مختلف، از جمله مراکزقضائی و دانشگاهی و آموزشی جا داده شده اند.

3- حاج محمود کریمی، به مداح هفت تیر کش معروف است، سیاسی ترین مداح بیت رهبری ست . هفت تیرکشی وی در دی ماه ۱۳۹۲ مشهورترش کرده است، این مداح جودوکارو کاراته باز، که از کودکی بنایی و نجاری کرده، و اکنون در "فعالیت‌های صنعتی" یعنی "بازارسنگ و سفال و آجر" نیز تجارت می کند، طی تصادف خودروی اش با یک خودروی پژو ۲۰۶، در بزرگراه بابایی به خودروی مذکور تیراندازی کرد. راننده پژو در همین رابطه گفت :" من با خودروام یک لحظه سبقت گرفتم و بعد دوباره کنار آمدم. نمی‌دانم در ذهن آقای کریمی چه گذشت و چرا احساس خطر کردند که به ما شلیک کردند."