بی بی سی: در حالیکه هنوز کمتر از یک و نیم درصد جمعیت ایران واکسن کرونا زده‌اند، گزارش‌های رسمی و نیمه‌رسمی از فساد در واردات و بازار فروش واکسن خبر می‌دهند.
بر اساس مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا بخش خصوصی می‌تواند واکسن‌های "مورد تائید وزارت بهداشت" را وارد کند. دولت و دیگر نهادهای حکومت ایران بارها بر اینکه بخش خصوصی می‌تواند با "ارز نیمایی" واکسن وارد کند، تاکید کرده‌اند.
به گفته رئیس سازمان غذا و داروی ایران، "بعضی از شرکت‌هایی که اقدام به واردات واکسن کرده‌اند هیچ ارتباطی با این حوزه نداشته و فاکتورهایی که ارائه داده‌اند گاهی ۱۲ برابر قیمت واقعی واکسن بوده است."
کیانوش جهانپور گفت که فاکتور کردن واکسن ۱۰ دلاری به قیمت‌های ۲۵ تا ۷۰ دلار، یا واکسن ۴ یا ۵ دلاری تا ۵۰ دلار، در بهترین حالت مصداق "واکسن‌گیت" و "مسئله‌دار" است.
گزارش شده که علاوه بر قیمت کاذب، در توزیع واکسن نیز فساد و تبعیض وجود دارد، از جمله تزریق بی‌نوبت واکسن به برخی از مدیران و مسئولان تا خودداری از واکسیناسیون پاکبانان افغان. با این همه غلامحسین محمدی، رئیس مرکز ارتباطات و اموربین الملل شهرداری تهران اظهار امیدواری کرده است که مشکل واکسیناسیون پاکبانان غیرایرانی حل شود و گفت "حتی در بعضی مناطق باتوجه به کارت سبز اقامت، این واکسیناسیون انجام شده است."
Banner
گزارش‌ها درباره تزریق خارج از نوبت واکسن
تهران: ۱۰ اردیبهشت، برکناری رئیس یک بیمارستان
تهران: ۹ اردیبهشت، برکناری ۴ مدیر و کارمند شهرداری
گلستان؛ ۴ اردیبهشت برکناری معاون علوم پزشکی
اصفهان: ۳ اردیبهشت، اطلاعیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درباره شهردار این شهر
خوزستان: ۳ اردیبهشت اعلام بررسی واکسن زدن شهردار اهواز در جلسه شورای شهر
گلستان: ۲۸ فروردین برکناری رئیس شبکه بهداشت
خوزستان: ۲۷ فروردین، اعلام خبر واکسیناسیون خارج از نوبت چند مدیر شهری آبادان
Banner
در همین حال بنا به اعلام مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت ایران، تاکنون "یک میلیون و ۲۶ هزار و ۳۶۹ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۲۲۵ هزار و ۵۳۰ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند" و بنابراین در مجموع یک میلیون و ۲۵۱ هزار و ۸۹۹ دوز واکسن زده شده است.
به این ترتیب روند واکسیناسیون در ایران هنوز شتاب نگرفته و تنها حدود ۱/۲ درصد جمعیت واکسینه شده اند.
با این حال واردات واکسن بنا به اعلام رسمی افزایش یافته و به گفته سخنگوی ستاد ملی با کرونا "سه میلیون دوز دیگر از چین" واکسن خریداری شده است.
در این میان ستاد ملی کرونا هم اعلام کرده است که برای خریدن واکسن‌های آمریکایی و بریتانیایی "مانعی وجود ندارد"، در حالیکه آیت‌الله خامنه‌ای واردات این واکسن‌ها به ایران را منع کرده بود.
علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: "ما روی برند واکسن بحثی نداریم و واکسن آکسفورد-آسترازنکا هم به نوعی انگلیسی است اما این واکسن را از کره جنوبی خریداری کردیم و اگر برند واکسنی آمریکایی باشد و در کشور دیگری خارج از آمریکا تولید شود ما اجازه خرید این واکسن را می‌دهیم."
در همین حال مسئولان وزارت بهداشت ایران از عبور از خیز چهارم کرونا خبر می‌دهند. با اینکه آمار ابتلا و مرگ در قیاس با دو هفته گذشته کاهش یافته اما بنا به آخرین اعلام در شبانه‌روز گذشته ۲۰۷۳۲ بیمار جدید شناسایی شده که ۳۰۰۹ نفر از آنها بستری شدند.
۳۹۱ نفر هم بر اثر کرونا جان خود را از دست دادند و ۵۴۶۱ نفر نیز در بخش‌های مراقبت ویژه بستری هستند.
بنا بر آمار رسمی، در مجموع دو میلیون و ۵۵۵ هزار و ۵۸۷ نفر در ایران به کرونا مبتلا شده و ۷۲ هزار و ۸۷۵ نفر جان باخته‌اند هر چند بر اساس تحقیق بی‌بی‌سی فارسی و اظهارنظرهای رسمی و غیررسمی آمار واقعی چند برابر است.
در حال حاضر ۱۹۸ شهر ایران در وضعیت قرمز، ۱۵۷ شهر در وضعیت نارنجی، ۸۴ شهر در وضعیت زرد و ۹ شهر در وضعیت آبی قرار دارند.
امکان ورود واکسن آمریکایی به ایران با وجود منع خامنه‌ای
دویچه وله: سخنگوی ستاد کرونا می‌گوید اگر واکسن آمریکایی کرونا خارج از آمریکا تولید شده باشد مجوز واردات دریافت می‌کند. علی خامنه‌ای پیشتر کارآیی واکسن آمریکایی را زیر سوال برد و واردات آن و واکسن بریتانیایی را ممنوع اعلام کرد.
سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا در واکنش به نگرانی بخش خصوصی برای محدودیت‌های واردات واکسن آمریکایی و بریتانیایی تاکید کرد که اگر واکسن‌های ساخت شرکت‌های این دو کشور جای دیگری تولید شده باشند واردات آنها منعی ندارد.
سایت خبری انتخاب دوشنبه، ۱۳ اردیبهشت از قول علیرضا رئیسی نوشت: «اگر برند واکسنی آمریکایی باشد و در کشور دیگری تولید شود ما اجازه خرید این واکسن را می‌دهیم و به عنوان مثال بخش خصوصی می‌تواند واکسن آمریکایی مدرنا را از آلمان یا هلند خریداری کند و فقط واردات واکسن تولید شده در آمریکا و انگلیس ممنوع است.»
رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای ۱۹ دی ماه سال پیش در یک سخنرانی واردات "واکسن آمریکایی و بریتانیایی" را ممنوع اعلام کرد و گفت این مسئله را قبلا با مسئولان مطرح کرده و اکنون آن را علنی می‌گوید.
زمانی که خامنه‌ای این ممنوعیت را اعلام کرد تنها سه واکسن تائیدیه نهادهای معتبر بین‌المللی را دریافت کرده بودند که شرکت‌های داروسازی ایالات متحده و بریتانیا در تولید آنها مشارکت داشتند.
یک سوم واکسن‌های وارداتی، واکسن ممنوعه بریتانیایی
این ممنوعیت که توجیه معقول و پایه کارشناسی ندارد تامین واکسن مورد نیاز برای ساکنان ایران را دشوارتر از پیش کرد. ظاهرا بر همین اساس مسئولان وزارت بهداشت با تحریف سخنان خامنه‌ای ادعا می‌کنند که ممنوعیت شامل واکسن‌های تولید شده در آمریکا و بریتانیا بوده است.
با این ترفند تا کنون ۷۰۰ هزار و ۸۰۰ دوز واکسن آسترازنکا که دو شرکت بریتانیایی و سوئدی ساخته‌اند از طریق کره جنوبی وارد ایران شده است. این تعداد حدود یک سوم کل واکسن‌هایی است که تا نهم اردیبهشت وارد شده بود.
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در یک گفت‌وگوی مجازی در کلاب‌هاوس گفت: «ما روی برند واکسن بحثی نداریم و ما فقط از آمریکا و انگلیس واکسن نمی‌خریم و بدانید که واکسن آکسفورد آسترازنکا هم به نوعی انگلیسی است اما این واکسن را از کره جنوبی خریداری کردیم.»
خامنه‌ای و انکار اثربخشی واکسن آمریکایی
بر خلاف این ادعا، خامنه‌ای از اساس کارآیی واکسن آمریکایی را زیر سوال برد و در سخنرانی خود گفته بود: «اگر آمریکایی‌ها توانسته بودند واکسن تولید کنند این افتضاح کرونایی در کشورشان پیش نمی‌آمد.»
این سخنان مغلطه‌آمیز به نظر می‌رسد زیرا به گفته اغلب کارشناسان و مطابق شواهد موجود "افتضاح کرونایی" در ایالات متحده ناشی از سیاست‌های کرونایی دولت دونالد ترامپ و جدی نگرفتن شیوع بیماری کووید۱۹ در ماه‌های ابتدایی است و ارتباطی با واکسن تولید شرکت‌های آمریکایی ندارد.
در آمریکا واکسیناسیون با واکسن دو شرکت آمریکایی و آلمانی فایزر و بیون‌تک آغاز شد و با واکسن شرکت مدرنا، از غول‌های داروسازی ایالات متحده ادامه یافت.
جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا وعده داده بود در صد روز نخست کار دولتش صد میلیون دوز واکسن کرونا به شهروندان آمریکا تزریق شود. این برنامه بسیار سریع‌تر از وعده‌ها جلو رفت و تاثیر چشمگیری در کاهش میزان مرگ و میر در میان مبتلایان به بیماری کووید۱۹ داشت. تا کنون حدود ۲۳۷ میلیون دوز واکسن در آمریکا تزریق شده است.
گفت‌وگوی مجازی سخنگوی ستاد کرونا و فعالان بخش خصوصی در پی آن شکل گرفت که دولت حسن روحانی به خاطر ناکامی در تامین واکسن مورد نیاز دست به دامن این بخش شد.
تلاش بخش خصوصی برای واردات واکسن
ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو روز گذشته در یک برنامه اینستاگرامی در صفحه اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد که برای واردات واکسن قرارداد با دو شرکت در حال نهایی شدن است و احتمالا محموله اول شامل ۱۰۰ هزار دوز واکسن در هفته اول خرداد وارد ایران می‌شود. به گفته او این محموله شامل واکسن آسترازنکا تولید هند و واکسن روسی "اسپوتنیک وی" است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران ۳۱ فروردین گفته بود فعالان بخش خصوصی توانسته‌اند قراردادهایی برای خرید شش میلیون دوز واکسن را امضا کنند و "به‌زودی اگر مراحل اداری آن هرچه سریع‌تر طی شود به‌تدریج و فاز به فاز وارد می‌شود".
واکسیناسیون در ایران ۲۱ بهمن ماه با تعداد محدودی واکسن روسی آغاز شد و وزارت بهداشت تا کنون از وعده‌های خود از جمله واکسینه کردن بیش از یک میلیون نفر تا آغاز امسال بسیار عقب‌تر است.
مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت ۱۳ اردیبهشت اعلام کرد از آغاز واکسیناسیون تا کنون نزدیک به یک میلیون و ۲۵۲ هزار دوز واکسن در ایران تزریق شده و اندکی بیش از ۲۲۵ هزار نفر دوز دوم را هم دریافت کرده‌اند.
واکسیناسیون؛ ترکیه ۱۸ برابر ایران
از نظر واکسینه کردن شهروندان، ایران به جز معدود کشورهای منطقه نظیر افغانستان از بقیه بسیار عقب‌تر است و در قیاس با کشوری مانند ترکیه با جمعیتی تقریبا یک‌سان گام‌های اول را هم بر نداشته است. در ترکیه تا کنون نزدیک به ۲۳ میلیون دوز واکسن تزریق شده که حدود ۱۸ برابر واکسن‌های تزریقی در ایران است.
ایران از ابتدای سال جدید درگیر چهارمین موج پاندمی کرونا شد. به گفته سخنگوی ستاد کرونا در ۲۵ استان روند رو به افزایش موارد ابتلا به کرونا و مرگ در میان مبتلایان به کووید۱۹ در حال متوقف شدن است اما شش استان، از جمله تهران هنوز نقطه اوج را پشت سر نگذاشته‌اند.
بر پایه آمار رسمی وزارت بهداشت در شبانه روز گذشته بیش از ۲۰ هزار و ۷۰۰ مورد جدید ابتلا به کرونا در ایران شناسایی شده و ۳۹۱ نفر از مبتلایان جان خود را از دست دادند. ابتلای جدید به نسبت روز گذشته حدود دو هزار نفر افزایش داشته و شمار قربانیان دو نفر کمتر بوده است.
