جنسیت انسان از ابتدای تولد بر تمام مسیر زندگی او تأثیرگذار است به گونه ای که اولین پرسش، در مورد «جنسیت» نوزاد است و با توجه به این موضوع می توان شغل وی را در آینده متصور شد. در طول تاریخ زنان همواره در جدل و کشمکش برای دستیابی به حقوق خویش بوده اند و این حقوق با توجه به حرکت رو به جلوی جوامع و پشت سر نهادن دستیابی به حقوق اولیه, به نسبت نیاز و خواست های آنان، دچار دگرگونی هایی شده است.

گسترش قتل‌های ناموسی در سال‌های اخیر به دفعات از سوی فعالان زن و حتا در مواردی از سوی مسئولان قضایی و انتظامی گوشزد شده و در رسانه‌ها نیز بیش از پیش پوشش خبری داشته است. همچنان که پژوهش‌ها نشان می‌دهند به خاطر دشواری دسترسی به خانواده‌هایی‌ که چنین قتل‌هایی در آنها اتفاق افتاده و هم‌چنین عدم گزارش این قتل‌ها از سوی خانواده‌ها، آمار دقیقی در خصوص قتل‌های ناموسی وجود ندارد اما هشدار و انتقادهای فعالان حوزه‌ی زنان، رسانه‌ها و گزارش‌های مردمی، از فراوانی و شیوع خشونت‌هایی از این دست، و قتل‌های مرتبط با آن در مناطقی از کشور حکایت دارد. کردستان و شهر مرزی «مریوان» از جمله‌ی این مناطق است.

امسال، هفتمین سالگرد اغاز به کار کمپین یک میلیون امضاست. کمپینی که یکی از بزرگترین فعالیتهای جنبش زنان ایران در سالهای اخیر بود. اما شرایط اجتماعی و سیاسی از یک سو و مختصات درونی جنبش زنان از سوی دیگر باعث شده که کمپین به سان پروژه‌ای با اینده و سرنوشت مبهم در ساحت جنبش زنان باقی بماند. سایت تغییر برای برابری، از ابتدا به منظور انعکاس مطالب مرتبط با کمپین یک میلیون امضا متولد شد. وظیفه‌ای که این روزها، با توجه به شرایط کمپین با ابهاماتی روبرو است. در نتیجه بر ان شدیم تا در هفتمین سالگرد آغاز به کار کمپین، با باز کردن دوباره ی این بحث، فضایی فراهم کنیم تا همه‌ی علاقمندان نظرات خود را در این زمینه ابراز کنند، شاید رسیدن به یک برایند جمعی امکان پذیر باشد.

در حالی مجلس به بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی آقای روحانی پرداخت که در میان وزرای پیشنهادی این کابینه حرفی از وزیر زن در میان نبود و همین عدم انتخاب وزیر زن از سوی آقای روحانی واکنش های بسیاری را برانگیخت. از سوی دیگر در جنجال میان رأی اعتماد برای وزرای پیشنهادی، هیچ خبری از مشارکت فعال زنان نماینده ی مجلس برای رأی دادن به وزرا نبود به طوری که یکی از نمایندگان مجلس، دلیل این عدم مشارکت زنان را تعداد کم زنان در مجلس اعلام کرده بود.

ما موجودات نادری هستیم. در حالی که بیشتر پرندگان به صورت زوج با هم بسر می برند، تنها سه درصد از پستانداران به صورت تک همسری زندگی می کنند. وجود تک همسری در میان پستانداران زیاد هم عجیب نیست. حیوان ماده یا مادر مجبور به صرف هزینه ی زیاد برای فرزندانش است، ابتدا در دوره ی بارداری و سپس در دوره ی تغذیه ی آنها. اما حیوان نر یا پدر می تواند با ماده های دیگر به جفت گیری بپردازد و نتیجه به هرحال عبارت خواهد بود از فرزندان بیشتر، بیشتر از موقعی که پدر در کنار خانواده اش می ماند.

مدرسه فمینیستی: نوشته زیر، مطلبی از مونا دلاوری، نقاش و هنرمند جوانی است که تاکنون نمایشگاه های متعددی برگزار کرده است. در کنار نوشته مونا دلاوری، تصویری از یکی از نقاشی های او منتشر شده است:
...و تو مثلِ تمامِ مردهایِ اطرافت هم خوابگی را چیزی جدای از عشق می پنداری و من مثلِ تمامِ زن هایِ اطرافم هم خوابگی را دلیلِ عشق می پندارم. تو مثلِ تمامِ مردهای روشنفکر، خودت را یک فمنیست می خوانی، و من مثلِ تمامِ زن هایِ اطرافم دردِ پریود را دوره می کنم، هر ماه!

در روزهای اخیر و در حالی که تأیید صلاحیت وزرای دولت یازدهم در مجلس شورای اسلامی در حال انجام است جمعی از «رسانه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد حوزه زنان» به تازگی و «به بهانه آغاز به کار دولت یازدهم» بیانیه ای صادر کرده اند.[1] این بیانیه از آن جایی توجه ام را جلب کرد که گروه های امضاکننده اش زنان محافظه کار یا «اصول گرا» هستند (از جمله جامعه زینب ، شبکه ارتباطی سازمان های دولتی به ریاست شهلا حبیبی و...)، و به نظر می رسد که آن ها با این بیانیه و احتمالا فعالیت حول آن، درصدد برآمده اند در فضای گفتمانی که دولت یازدهم با عنوان «اعتدال» ایجاد کرده، چارچوب های فکری خود را بر اقدامات دولت جدید در حوزه زنان تلقین و تزریق کنند

در اين نشست مينو مرتاضي كه با موضوع «معيارهاي مديريت شايسته از ديدگاه جنبش اجتماعي زنان» سخن مي‌گفت در بخشي از سخنان خود با اشاره به بيانيه هم‌انديشي جمعي از كنش‌گران زن در ارتباط با «طرح معيار انتخاب وزراي کابينه» گفت: اين بيانيه بيانگر تلاش‌هاي بخش عظيم و قابل توجه فعالان جنبش زنان ايران است. اين فعالان كوشيده اند از طريق هم‌انديشي به ارائه راهکارهايي براي حل مساله نابرابري و تبعيض نهادينه شده عليه زنان در حوزه مديريت هاي کلان سياسي – اجتماعي زنان و نقد و اصلاح گفتمان شايسته‌سالاري رايج بين دولتمردان وزنان ايراني بپردازند.

این هم یکی دیگر از عجایب روزگار است که کشورهای مدّعی پیشرو بودن در حقوق و تشخّص زنان، کسی را "بانوی اوّل" کشورشان می‌نامند که شوهرش "آقای اوّل" باشد! بانوی اوّل در این فرهنگ‌ها، نه از آن بابت بانوی اوّل است که به عنوان یک انسان مستقل، خود شخصاً توانمندی یا هنری داشته، بلکه فقط از آن بابت "بانوی اوّل" است که به ازدواج با "آقای اوّل" مفتخر شده! مهم نیست که در کشورهایی همچون فرانسه یا ایتالیا، هزاران بانوی توانمندتر از خانم کارلا برونی یا ورونیکا لاریو وجود داشته‌اند؛...

یکی دیگر از نتایج ناخواسته انقلاب اسلامی در ایران ظهور صداهای جدید فمینیستی است، که من معتقدم این صداها کم کم باعث شده اند گفتمان های اسلامی از درون تغییر نمایند، و فضای گفتگو بین سنت حقوقی اسلامی و فمینیسم باز شود. برای درک چنین فضایی لازم است به اوایل قرن بیستم برگردیم تا به خاطر بیاوریم که چگونه و چرا درگیر شدن فمینیسم- به عنوان نوعی خودآگاهی و یک پروژه معرفتی با سیاستهای ضد استعماری قرن بیستم باعث شد زنان مسلمان و اصلاح گرایان در اوان فعالیت خود مواجه با انتخاب ها و موقعیت های سخت شوند.

فقها و تمام مسلمین، معتقدند عدالت و برابری، ارزش های ذاتی و اصول بنیادین در اسلام و شریعت است. اگر حقیقتاَ چنین باشد، در دولتی که ادعا می کند به واسطه اصول شریعت هدایت می شود، چرا عدالت و برابری در قوانینی که روابط جنسیتی را تنظیم می کنند منعکس نمی شود؟ چرا برابری و عدالت در حقوق زن و مرد رعایت نمی شود؟ چرا متون فقهی اسلامی – که بیان کننده شریعت هستند- با زنان به عنوان شهروند درجه دو رفتار می کند و آنان را تحت سلطه مردان قرار می دهد؟

در حالی که سعی می کنم هر از گاهی دستم را از فرمان دوچرخه بردارم تا بلکه ترس دخترک از وقتی زمین خورده بریزد، به سمت محله ای می روم که روزهای کودکی و نوجوانی را در آرزوی دوچرخه سواری سپری کرده بودم. قائمشهر، شهر کوچکی بود، پدر سه هفته جنوب بود و یک هفته شمال و مادر دوست نداشت دهان مردم باز شود تا مجبور به بستن آن به هر قیمتی باشد.

جنبش زنان در هر دوره از حیات خود ناگزیر از تشخیص چالش ها و شکاف های اصلی زمانه خود است تا بتواند خواسته های «جنسیتی» زنان را در چارچوب آن به درستی تبیین کند. این امر میسر نمی شود مگر آن که جنبش زنان، در تعامل و مشارکتی فعال با حرکت ها و روندهای تاثیرگذار در جامعه قرار بگیرد و تنزه طلبانه خود را از این روندها کنار نکشد.

داده های تاریخی می گویند اولین نشریه زنانه در سال 1289 به چاپ رسید. بعد از آن در فاصله سال­های 1289تا 1304، نه نشریه زنانه (دانش، شکوفه، نامه بانوان، عالم نسوان، مجله زبان زنان، نسوان وطنخواه، نسوان شرق، رهنمای بانوان، مجله جمعیت نسوان وطنخواه) منتشر شد. منظور از نشریه زنانه، نشریاتی است که مدیر مسئول یا سردبیر و... آنها زن بوده اند، موضوعات مورد بررسی آنها زنانه بوده و مخاطب آنها هم اغلب زنان بوده­ اند.

نشست «سهم زنان در دولت تدبیر و امید»، عصر دیروز به همت انجمن روزنامه‌نگاران زن ایران و در محل دفتر موسسه مطالعات و تحقیقات زنان، برگزار شد.
به گزارش خبرنگار مهرخانه، در این نشست اشرف گرامی‌زادگان، مدیرمسئول نشریه حقوق زنان، شهیندخت ملاوردی، دبیر کل جمعیت دفاع از حقوق بشر زنان و عضو ائتلاف اسلامی زنان، زهرا نژادبهرام، عضو انجمن روزنامه‌نگاران زن (رزا) و عضو ائتلاف اسلامی زنان، توران ولی‌مراد، دبیر ائتلاف اسلامی زنان و عضو شورای مرکزی جامعه زینب، زهره عالی‌پور، رئیس هیئت مدیره جمعیت مدیران زن کشور، و تنی دیگر از اعضای این انجمن حضور داشتند.

در طول صد سال گذشته با وجود سرکوب شدید که بر تمام ابعاد زندگی زن ایرانی چنگ انداخته بود و استبدادی که از درون خانه شروع و تا سیاست های کلان کشور ادامه می یافت، زنان بدون تشکیلات منظم و اغلب به صورت فردی نشان دادند برای تغییر شرایط خود و دگرگونی نظام یکجانبه نگر مردانه تلاش بسیاری می کنند. روند این ویژگی که گاهی در برخی از مقاطع تاریخی کند بوده است، با استفاده از حداقل های موجود انجام گرفته است. حال پرسش این است که آیا در شرایط فعلی که زنان محدودیت های خاص خود را دارند، در این فرصت زمانی موجود، دوباره خواهند توانست گام های بزرگی همچون زنان پیشروی پیشین بردارند؟

فرانک فرید، شاعر، داستان نویس و از مدافعان حقوق زنان، داستان زیر را که با نام «سومنی» به زبان ترکی به نگارش درآورده، به مناسبت درگذشت مادرش و به یاد او برای انتشار در مدرسه فمینیستی به ما سپرده است. این داستان بر اساس خاطراتی است که فرانک فرید از زایمان های مادرش داشته است. داستان حاضر جزو مجموعه داستان های کوتاه با نام "خانیم الی" است که فرانک فرید به زبان ترکی نوشته و آنرا برای انتشار آماده کرده است.

چرا در لیست احتمالی کابینه ­ی دولت آقای روحانی حتی یک وزیر زن هم به چشم نمی خورد؟! این مطالبه از دولت روحانی که زنان هم به عنوانی نیمی از جمعیت کشور، در اداره­ی سطوح کلان مملکت مشارکت داشته باشند، از این فکر ساده­انگارانه ناشی نمی­شود که ما باید بخاطر شووِ دموکراسی و اثبات پذیرش ظاهری حقوق برابر جنسیتی هم که شده در کابینه زن داشته باشیم، حتی از این فکر هم ناشی نمی­شود که بایستی قدرتمندان سیاست از سر ترحم و به خاطر موقعیت فرودستی زنان لطف کنند و در کابینه "سهم" کمی به زنان بدهند که دیگر صدایشان در نیاید،

درحالی که زمان زیادی به مراسم تحلیف ریاست جمهوری آقای روحانی باقی نمانده است فعالان حقوق زنان در هفته های گذشته در داخل ایران با تلاش چشمگیر و تشکیل نشست های متعدد و انتشار بیانیه ای تحت عنوان «هم اندیشی زنان برای طرح معیار انتخاب وزرای آینده»، سعی در ارائه ی برنامه و ویژگی هایی برای وزرای دولت یازدهم داشتند. برگزاری این جلسات نشان دهنده عزم زنان برای برون رفت از فضای بسته و سنگین هشت سال تجربه ی سرکوب مشارکت های مدنی و نقض گسترده ی حقوق زنان است. دقت کنشگران زن در انتخاب و بررسی این معیارها به ویژه برای انتخاب وزرای کشور در دولت جدید آقای روحانی از آنجایی اهمیت دارد که دولت را موظف به جامه ی عمل پوشاندن به شعارها و وعده های خود در مورد حقوق زنان در قبل از انتخابات کرده است.

جمع آوری گشت های ارشاد از وعده های انتخاباتی است که در چند دوره اخیر انتخابات ریاست جمهوری جز وعده های اکثر کاندیداها بوده، و اینکه هر شخصی که کاندیدای ریاست جمهوری می شود باید موضعی هم در مقابل این گشت ها داشته باشد؛ به یکی از رسومات انتخابات در ایران تبدیل شده است. حتی احمدی نژاد هم در سخنرانی های انتخاباتی خود از حضور گشت های ارشاد انتقاد کرده و معتقد بود چند تار موی جوانان مشکل این کشور نیست. ولی اینکه این وعده های انتخاباتی تا چه اندازه عملی می شود و اصولا آیا این مسئله در حیطه اختیارات ریاست جمهور است یا خیر، خود بحث دیگری است که حضور همیشگی و عملکرد ثابت گشت های ارشاد چه در دولت اصلاح طلب ها و چه دولت اصولگرایان پاسخ این سوالات را بوضوح نشان می دهد.