عصر نو
www.asre-nou.net

با یاد شیدان وثیق

متن سخنان مجید زربخش در مراسم وداع با شیدان وثیق، پرلاشز ٢٢ دسامبر ٢٠٢۵
Tue 30 12 2025

مجید زربخش

new/majid-zarbakhsh.jpg
شیدان؛ دوست، رفیق، پدر، برادر و همسر دیگر در میان ما نیست.

شیدان وثیق روشنفکر و پژوهشگر خستگی‌ناپذیر، مبارز پیگیر آزادی و استقلال ایران، پیکارگر رهائی، برابری و عدالت اجتماعی از میان ما رفت.

شیدان در سال پایانی دوره‌ی دبیرستان در پاریس در جریان جنبش تاریخی ماه مه ۶۸ فرانسه، همراه با دانش‌آموزان، دانشجویان، جوانان، روشنفکران و کارگران فرانسه به این جنبش پُرشور و دوران‌ساز، به این شورش علیه نظم موجود پیوست.

آشنائی، دوستی و روابط سیاسی ما از همان دوران آغاز شد و تا واپسین لحظه‌های زندگی شیدان ادامه داشت. ۵۷ سال دوستی و تلاش برای ایرانی آزاد و مستقل و برای جهانی بهتر.

شیدان در این دوران پُرتلاطم و پُرفرازونشیب، همواره آرام، شکیبا، بدون شکوه و شکایت تلاش‌گری فروتن و خستگی‌ناپذیر بود.

در ۵۷ سال پیش در تابستان ۱۹۶۸ در سفری که به پاریس آمده بودم، رفیق جان‌باخته و گرامی ما محمود بزرگمهر ما را با هم آشنا کرد. محمود بزرگمهر در آن زمان مسئول فعالیت‌های ما در فرانسه بود. محمود بزرگمهر روشنفکری برجسته با خصوصیات اخلاقی آموزنده، در جریان جنبش ماه مه فرانسه، با شیدان آشنا شد. این آشنائی به‌تدریج به همراهی سیاسی و دوستی ناگسستنی تبدیل گردید که تا زمان دستگیری محمود در سال ۱۳۶۲ ادامه داشت. (محمود بزرگمهر در سال ۱۳۶۳ اعدام شد)



شیدان از طریق محمود به سازمان دانشجویان ایرانی در پاریس پیوست و از همان زمان فعالیت او در کنفدراسیون جهانی دانشجویان ایرانی و در سازمان‌های چپ ایرانی آغاز شد. بی‌تردید محمود بزرگمهر نقش و تأثیر قابل‌توجهی در شکل‌گیری افکار و فعالیت‌های سیاسی شیدان داشت.

فعالیت‌های مشترک سیاسی و سازمانی ما با شیدان تا ماه‌های پیش از انقلاب در خارج از کشور و سپس در دوران انقلاب در ایران با شور و هیجانی بیشتر ادامه یافت.

در ماه‌های نخست پس از انقلاب نشریه تئوریک – سیاسی "خلق" را که من سردبیر و مدیر مسئول آن بودم با همکاری چند رفیق بویژه شیدان و محمود منتشر کردیم. پس از تشکیل حزب رنجبران ایران، نشریه خلق ارگان "تئوریک – سیاسی" حزب رنجبرانی شد که شیدان و محمود کماکان عضو هیئت تحریریه و از همکاران فعال آن بودند.

با گسترش امواج سرکوب و دستگیری و اعدام در ایران و خروج ناگزیر از کشور، فعالیت مجدد ما در تبعید، همراه با شیدان و جای خالی رفقای جان‌باخته و زندانی ادامه یافت که از جمله می‌توان از حدود ۲۰ سال فعالیت در "شورای موقت سوسیالیست‌های چپ ایران" و چندین سال در "جنبش جمهوری‌خواهان دمکرات و لائیک" را نام برد.

شیدان چپ بود و چپ ماند، در عین حال که همواره با نقد همه چیز از جمله نقد چپ در تلاش برای تصحیح، تغییر، بهتر کردن و جستجوی "چپی دیگر" بود، چپی که با آموزش از تاریخ و تجارب پیشین و در انطباق با واقعیت‌ها و شرایط موجود بتواند در راستای تحقق آزادی، عدالت و مشارکت واقعی و مستقیم مردم گام بردارد.

با خاموشی شیدان، یک صدای تأثیر‌گذار آزادی‌خواهی، عدالت‌طلبی و برابری خاموش شد.
شیدان از میان ما رفت. اما نام و یاد او در میان ما همواره زنده است.