اعتراض «پن آمریکا» به بازداشت نویسندگان در ایران
بازداشت تکان‌دهنده‌ی نویسندگان و پژوهشگران در ایران؛ تازه‌ترین مرحله از تشدید سرکوب آزادی بیان
Sun 9 11 2025
(نیویورک) — انجمن «پن آمریکا» (PEN America) بازداشت و آزار شش نویسنده در ایران در هفته جاری را به‌شدت محکوم کرد؛ اقدامی که در بحبوحه‌ی تشدید سرکوب آزادی بیان از سوی مقامات ایرانی در سراسر کشور صورت گرفته است.
از آغاز درگیری نظامی ماه ژوئن میان ایران و اسرائیل که به «جنگ دوازده‌روزه» معروف شده است، نویسندگان، شاعران، هنرمندان خلاق، مفسران شبکه‌های اجتماعی و فعالان مدنی یا بازداشت شده‌اند یا با تهدیدهای فراقضایی و طرح اتهامات تازه روبه‌رو شده‌اند.
کارین دویچ کارلکر، مدیر بخش «نویسندگان در معرض خطر» در انجمن پن آمریکا که وضعیت زندانی شدن و تهدید نویسندگان در سراسر جهان را رصد می‌کند، گفت:
«یورش‌های خانگی، بازجویی‌ها و بازداشت‌های گسترده‌ی این هفته علیه شماری از نویسندگان و اندیشمندان مستقل، هشدار دهنده است. این رویدادها نشان می‌دهد که هر نوع تحلیل علمی یا انتقاد از سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی در ایران می‌تواند به طرح اتهامات کیفری ناعادلانه منجر شود.»
در سوم نوامبر، نیروهای امنیتی ایران به خانه‌های چند تن از روشنفکران چپ‌گرای سرشناس در تهران یورش بردند، از جمله جامعه‌شناس مهسا اسدالله‌نژاد، اقتصاددانان محمد مالجو و پرویز صداقت، و مترجمان هیمن رحیمی و شیرین کریمی. همه‌ی این افراد یا احضار و بازداشت شده‌اند یا تحت بازجویی قرار گرفته‌اند.
بیشتر هدف‌ها در منازل خود دستگیر شدند و نیروهای امنیتی در جریان بازرسی‌ها وسایل الکترونیکی، کتاب‌ها، اسناد و دیگر متعلقات آن‌ها را ضبط کردند. هیمن رحیمی در جریان این یورش‌ها بازداشت نشد، اما برای بازجویی احضار شده است. پژوهشگر و مترجم رسول قنبری پس از چند ساعت بازداشت آزاد شد. با این حال تا روز چهارشنبه، محل نگهداری بیشتر بازداشت‌شدگان همچنان نامعلوم بود و خانواده‌های آنان از اتهامات و دلایل بازداشت بی‌اطلاع مانده‌اند.
به نظر می‌رسد این یورش‌ها بخشی از موج گسترده‌تری از بازداشت‌ها و هدف‌گیری دانشگاهیان و منتقدانی باشد که از سیاست‌های اقتصادی، وضعیت اجتماعی یا دیدگاه‌های مخالف در ایران سخن گفته‌اند. برای نمونه، پرویز صداقت در ماه ژوئیه نقدی بر جنگ ایران و اسرائیل نوشته بود. اسدالله‌نژاد، کریمی و قنبری نیز به‌واسطه‌ی ترجمه‌ی متون چپ‌گرایانه درباره‌ی اقتصاد و جنسیت شناخته شده‌اند.
در هفته‌های اخیر، فشار مقامات ایرانی بر نویسندگان و اندیشمندان مستقل حتی در مورد کسانی که در حال گذراندن دوران محکومیت خود در زندان هستند نیز افزایش یافته است. در جریان «جنگ دوازده‌روزه»، حمله‌ی هوایی اسرائیل در ۲۳ ژوئن به زندان اوین — که محل نگهداری برجسته‌ترین زندانیان سیاسی ایران از جمله ده‌ها نویسنده است — باعث تشدید اضطراب و ناامنی در میان نویسندگان زندانی شد، زیرا بسیاری از آنان به مکان‌های نامعلوم منتقل یا از تماس با خانواده محروم شدند.
کارلکر در پایان گفت:
«ما این شیوه‌های سرکوبگرانه را که هدفشان خاموش کردن اندیشه‌ی مستقل، تحلیل و بیان آزاد است، به‌شدت محکوم می‌کنیم و خواستار آزادی فوری همه‌ی نویسندگان زندانی هستیم.»
در «شاخص آزادی نوشتن» سال ۲۰۲۴ انجمن پن آمریکا، ایران در رتبه‌ی دوم جهانی از نظر تعداد نویسندگان زندانی قرار گرفته و در مجموع ۴۳ نویسنده در طول سال در زندان بوده‌اند. اطلاعات بیشتر درباره‌ی فعالیت‌های پن آمریکا در قبال ایران در وب‌سایت این نهاد در دسترس است.
درباره‌ی پن آمریکا
پن آمریکا در تلاقی ادبیات و حقوق بشر فعالیت می‌کند تا از آزادی بیان در ایالات متحده و سراسر جهان دفاع کند. این نهاد از آزادی نوشتن به‌عنوان نیرویی برای دگرگونی جهان پشتیبانی می‌کند و مأموریتش گردآوردن نویسندگان و حامیان آنان برای پاسداشت آفرینش ادبی و دفاع از آزادی‌هایی است که چنین آفرینشی را ممکن می‌سازد.
برای آگاهی بیشتر، به وب‌سایت pen.org مراجعه کنید.
|
|