برنامه هسته‌ای ایران؛ قطعنامه پیشنهادی رد شد، تحریم‌ها بازمی‌گردد
Fri 19 09 2025
بی‌بی‌سی: شورای امنیت سازمان ملل متحد به اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران رای داد که تحت توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام) لغو شده بود. جمهوری اسلامی ایران در واکنش به این رای‌گیری، اقدام سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و انگلیس را برای فعال کردن مکانیسم ماشه «سوءاستفاده» از سازوکار حل و فصل برجام خواند و آن را به عنوان «اقدامی غیرقانونی، ناموجه و تحریک‌آمیز» محکوم کرد.
با تصمیم امروز شورای امنیت، تحریم‌های این شورا که در جریان توافق اتمی برجام با قدرت‌های جهانی رفع شده بود، تا هشت روز دیگر دوباره علیه ایران از سرگرفته می‌شود.
وزارت خارجه ایران در بیانیه‌ای گفت: «مسئولیت کامل پیامدهای این اقدام، در صورتی که منجر به بازگشت قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت علیه ایران شود، بر عهده آمریکا و سه کشور اروپایی است.»
بریتانیا، فرانسه و آلمان، تهران را به نقض توافق تاریخی که هدف آن اطمینان از عدم تلاش، دستیابی یا توسعه سلاح هسته‌ای توسط ایران است، متهم کرده‌اند.
تهران می‌گوید تصمیم به اعمال مجدد تحریم‌ها غیرضروری و غیرقانونی است و برنامه هسته‌ای آن صلح‌آمیز است.
در صورت عدم توافق بین ایران و رهبران اروپایی، این تحریم‌ها از شنبه هفته آینده اجرایی خواهند شد.
قطعنامه تداوم رفع تحریم رای نیاورد، حالا چه می‌شود؟
با رأی‌گیری در شورای امنیت مشخص شد که امکان تداوم رفع قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت در شرایط فعلی وجود ندارد. ۹ رأی منفی در برابر چهار رأی مثبت، نشان‌دهنده وضعیت دشوار جمهوری اسلامی ایران در شورای امنیت است.
رأی ممتنع گویان و کره جنوبی هم در زمان رأی‌گیری از نظر فنی، رأی منفی محسوب می‌شود. قطعنامه برای تصویب به ۹ رأی مثبت بدون وتو نیاز داشت.
با این همه، هنوز تا بازگشت قطعنامه‌ها، هشت روز فرصت باقی است.
بریتانیا و فرانسه در جلسه امروز اعلام کردند که به ایران پیشنهاد تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ را داده بودند اما تهران با آن موافقت نکرده بود.
این امکان به شکل تئوریک منتفی نیست که ایران با انجام اقداماتی در هشت روز آینده و جلب نظر کشورهایی که خواهان بازگشت تحریم‌ها هستند، مانع احیای قطعنامه‌های پیشین شود، اما این فقط یک امکان روی کاغذ است.
هیچ نشانه واضحی از وجود چنین نیتی اکنون از سوی ایران دیده نمی‌شود.
در صورتی که از هشت روز مهلت باقی مانده استفاده نشود، قطعنامه‌های پیشین در پایان سی‌امین روز فعال شدن مکانیسم ماشه، به صورت خودکار دوباره بازمی‌گردد.
رای هرکدام از اعضای شورای امنیت چه بود؟
شورای امنیت درباره پیش‌نویس قطعنامه‌ای که از سوی جمهوری کره جنوبی به‌عنوان رئیس شورا ارائه شده بود و هدف آن ادامه رفع تحریم‌ها علیه ایران در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام بود، رأی‌گیری کرد.
الجزایر، چین (عضو دائم شورا)، پاکستان و روسیه (عضو دائم شورا)، با چهار رای مثبت، موافق تداوم رفع تحریم‌های ایران بودند اما ۹ کشور دانمارک، فرانسه (عضو دائم شورا و از بانیان فعال شدن مکانیسم ماشه)، یونان، پاناما، سیرا لئون، اسلوونی، سومالی، بریتانیا (عضو دائم شورا و از بانیان فعال شدن مکانیسم ماشه)، ایالات متحده (عضو دائم شورا) ۹ کشوری بودند که رای منفی دادند.
در این میان کشور گویان و جمهوری کره، رئیس دوره‌ای شورا، دو رای ممتنع رای‌گیری امروز شورای امنیت سازمان ملل بودند.
دوروتی شی، نماینده آمریکا در شورای امنیت گفت «ما باید با یک صدا، رهبران ایران را تحت فشار بگذاریم تا مسیر صلح و در نتیجه آن، راه رفاه برای مردم ایران را انتخاب کنند.»
خانم شی گفت: «در حال حاضر ایران از اجرای اقدامات نظارتی آژانس در چارچوب برجام خودداری می‌کند و پروتکل الحاقی آژانس را به‌طور موقت به اجرا نمی‌گذارد. اروپایی‌ها می‌توانستند روند مکانیزم ماشه را از سال ۲۰۱۹ آغاز کنند، اما تصمیم گرفتند ابتدا دیپلماسی فشرده‌ای را با ایران دنبال کنند. سپس در ماه ژوئیه، سه کشور اروپایی پیشنهاد دادند که مکانیزم ماشه تمدید شود، مشروط بر اینکه ایران اقداماتی برای رفع نگرانی‌ها در مورد ذخایر اورانیوم با غنای بالا انجام دهد، به تعهدات خود در قبال آژانس عمل کند و دیپلماسی مستقیم با ایالات متحده را از سر بگیرد.»
او گفت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا «همواره بر آمادگی ایالات متحده برای یک گفت‌وگوی مستقیم، معنادار و زمان‌مند با ایران تأکید کرده است، چه پیش از پایان روند مکانیزم ماشه در ۲۷ سپتامبر و چه بعد از آن. وظیفه جامعه بین‌المللی است که تلاش‌های ایران برای فرار از پاسخگویی را نپذیرد.»
|
|