عصر نو
www.asre-nou.net

شکوفایی ِ صدگل و صدمکتب در اردوگاه های کار ِ اجباری - بخش ِ۲


Tue 5 01 2021

خدامراد فولادی

مارکس می گوید:« این هستی ِ اجتماعی ِ انسان هاست که آگاهی ِ اجتماعی شان را می سازدونه برعکس».اما هستی ِ اجتماعی دوران ِ ما ازمارکس به این سوچیست که آگاهی اجتماعی ما انسان های این دوران را ساخته است؟ نظام ِ تولیدی- توزیعی و مناسباتی ِ سرمایه داری. این به چه معناست؟ به آن معناست که اولن، تحلیل ِ مشخص از هر شرایط ِ مشخصی، ضرورتن باید در چارچوب ِ ساز و کارهای تولیدی- توزیعی و مناسباتی ِ این دوران باشد، و ثانیین اگر شرایط ِ مشخص ِ مورد نظر و مورد ِ تحلیل در چارچوب ِ هستی ِ اجتماعی وتاریخی ِ این دوران یعنی نظام ِ واقعن و حقیقتن موجود ِ سرمایه داری قرارنداشته باشد،باید علت العلل ِ آن راکه یقینن در ناهمترازی ِ رشد و تکامل ِ نیروهای مولد و مناسبات ِ تولیدی ِآن جامعه با دیگر جامعه های انسانی است یافت و از این رو، تحلیل گر و نظریه پرداز موظف است راهکار و راهبردی را به جامعه ارائه دهدکه متضمن ِحل ورفع ِ این ناهمترازی ِ تاریخی دورانی باشد، و اگر تحلیلگرو نظریه پرداز مارکسیست است، به شرط ِ وجود ِ آزادی ِ بیان وظیفه دارد به پرولتاریای جامعه ی خویش آگاهی ِ سوسیالیستی دهد تا هنگامی که شرایط ِمشخص ِ جامعه ی مورد ِ نظر منطبق بر هستی ِ اجتماعی ِاین دوران شد، خود مستقیمن و با تکیه بر آگاهی و نیروی مستقل ِ طبقاتی اش سوسیالیسم ِخود را باامکانات ِمادی و تولیدی مناسباتی ِ فراهم آمده از نظام ِ موجود ِ سرمایه داری بسازد.
لنین و به پیروی از او مائوتسه تونگ درست برخلاف ِ این راهکاروراهبرد ِدیالکتیکی-ماتریالیستی گفتند و عمل کردند. آنها با وارونه گویی و وارونه کاری ِ ایده آلیستی متافیزیکی، باتقدم دادن به عنصر ِ ذهنی( حزب ِ مخفی کار دریک جامعه ی عقب مانده ی فاقد ِپتانسیل ِ گذار به سوسیالیسم)، رابطه ی دو سویه ی پراتیک و شناخت یا هستی ِ اجتماعی وآگاهی ِاجتماعی را با یک جانبه نگری ِ اراده گرایانه وفرقه سالارانه به سود ِ آگاهی ِ اجتماعی- و البته آگاهی ِ عمدن تحریف شده و غیر ِ علمی و ضد ِ تکاملی، و در واقع ضد ِ آگاهی و به بیان ِ دیگر آگاهی ِ دروغین – تعبیر و تفسیر کردند تا نتیجه ای را که از تعبیر و تفسیر دلبخواهی ِ خود اراده کرده اند ازفعالییت ِ فرقه ای تشکیلاتی یعنی حزب ِ مخفی کار ِ بی ارتباط ِ آزاد و علنی شان با جامعه بگیرند. نتیجه ای که چیزی جز کسب ِ قدرت ِ سیاسی به نام ِ پرولتاریا و به کامِ ِ دار و دسته ی مخفی کار ِ موسوم به حزب نبوده است. این آگاهی ِ دروغین که چیزی جز کتمان و تحریف ِ واقعییت های مادی وعینی ِ جامعه وتئوری ِ راهنما نیست، عمدتن و صرفن شامل ِنظرات ِ جامعه شناختی ِمارکس و انگلس یعنی تئوری ِماتریالیسم ِ تاریخی می شود که در ادامه نمونه های اش را خواهیم دید. آگاهی ِدروغین و تحریف عامدانه ی تئوری ِ مارکسیستی ِ ماتریالیسم ِ تاریخی چه می تواند باشد جز ادعای ساختن ِ سوسیالیسم در یک جامعه ی نیمه فئودالی- نیمه مستعمره( به اعتراف ِ خود ِ مائو)؟ و این یعنی مصداق ِ : خشت ِ اول گر نهد معمار کج/ تا ثریا می رود دیوار کج.
تمام ِ زمینه چینی های بخش ِ تضاد ِ « چهار رساله ی فلسفی» برای آن است که این نتیجه گیری ِ دلبخواهی و ارادی و ضد ِ دیالکتیکی و غیر ِ ماتریالیستی را بگیرد و بگوید:« چین را به عنوان ِ مثال در نظر بگیریم: در تضادی که به علت ِ آن چین به کشوری نیمه مستعمره تبدیل شده، موضع ِعمده را امپریالیسم اشغال می کند( یک سوی تضاددرجامعه ی غالبن فئودالی دهقانی ِ چین امپریالیسم است). امپریالیسم خلق ِ چین را زیر ِ یوغ ِ ظلم و ستم کشیده و چین به کشوری نیمه مستعمره بدل شده است. این وضع ناگزیر به تغییر است. در مبارزه میان ِ دو طرف، قدرت ِ خلق ِ چین که زیر ِ رهبری ِ پرولتاریا رو به افزایش می گذارد جبرن از چین ِ نیمه مستعمره کشوری مستقل خواهد ساخت، امپریالیسم درهم شکسته خواهد شد و چین ِ کهن ناگزیر به چین ِ نوین بدل خواهد شد.»( ص. 56). مائو در اینجا از بیان ِ واقعییت ِ موجود نتیجه گیری ِ غلط و دلبخواهی می کند. چرا؟ به این دلیل که: درست است که چین به گفته ی مائو نیمه مستعمره است. اما دراین کشور و جامعه ی نیمه فئودالی با مناسبات ِ پدرشاهی حزب ِ کمونیستی که خود راقییم ِ پرولتاریای هنوز نارس و می توان گفت ناموجود می داند از کدام هستی اجتماعی- اقتصادی ِ پیشرفته برآمده است؟ نه خلق و نه حزب ِ خلقی- اگر بتوان و مجاز بود چنین حزبی با چنین عنوان ِ هشلهفی ساخت!- هرگز نمی توانند نماینده و سخنگو و بدتر از آن قییم ِ طبقه ای باشند که اولن وجود ِ مادی ِ تاثیر گذار در نظام ِ نیمه مستعمره و غالبن فئودالی ندارد، وثانیین اگر هم وجود مادی داشته باشد نیازی به قییم ِ عقب مانده ای چون دهقانان و روستایان ندارد، بلکه بر عکس، این خلق و دهقانان اند که برای رهایی از ستم ِ فئودال ها نیازمند ِ طبقه ی کارگر و نیروهای مولده ی بسیار پیشرفته اند که این هم محصول ِ تکامل ِ تاریخی و محصول ِ نظام ِ بورژوایی است. به بیان ِ دقیق تر،چین ِمستعمره با مناسبات ِ عمدتن فئودالی وپدرشاهی برای گذاربه سوسیالیسم دوپیش شرط و پیش نیاز لازم داشت که هیچکدام ربطی به دهقانان و حزب ِ تمام خلقی( دهقانی و نه آنچنان که تبلیغ شده پرولتاریایی ) نداشت. نخست: رهایی ازاستعمار،که لزومن به معنای توسل به جنگ ِ مسلحانه آنهم به نیروی روستاییان یعنی نگهبانان ِسنت وواپسگرایی نیست( نمونه: استقلال ِهندازانگلیس به روش ِ مسالمت آمیز بود که هند پس ازکسب ِ استقلال دارای یک حکومت ِ بورژوا دموکراتیک ِ انتخابی با حزب ها و رهبران قابل ِ تعویض گردید.) دوم: وجود ِ دموکراسی و آزادی های بی قید و شرط ِ سیاسی برای ترویج ِ آگاهی های ضروری ِ طبقاتی در میان ِ طبقه ی کارگربه عنوان ِتنها کارگزار ِتاریخ برای فرابرد ِ جامعه ی رهاشده از ساز و کارهای تولیدی مناسباتی و ایدئولوژی ِجامعه ی پیشا سرمایه داری به مرحله ی عالی تری ازتکامل ِ اجتماعی یعنی تحقق بخشیدن ِ قانون مندانه و بازگشت ناپذیر به سوسیالیسم. چرا که فقط همستیزی ِهمزیستانه ی کار ِاجتماعی ومالکیت خصوصی است که راه ِ گذار ِ جامعه را به سوسیالیسم و کمونیسم هموار خواهد نمود.
مائو در وارونه گویی اش سرنا را از سر ِ گشاد ِ آن می زند. او به جای آنکه نظام ِتاریخی دورانی ِواقعن موجود ِ بورژوایی را مانند ِ دیگر جامعه های انسانی ِ پیش رفته الگوی رهایی از فئودالیسم بگیرد، نظام ِ خیالی و توهمی و ناموجود ِ « شوروی ِ سوسیالیستی» را الگو گرفته که مصداق ِخشت ِکجی است که معماران ِ فرقه گرای حزب ِ « دیوار ِ آهنین ساز» بنا نهادند که تاریخن محکوم به فرو ریزی بود، و دیدیم که سرانجام هم فروریخت. سوال ِ هرگز پاسخ نگرفته ی تاریخی از کتمان کنندگان ِ ماتریالیسم ِ تاریخی- در عمل ِ اراده گرایانه- این است: خلق ِ عقب مانده از دوران و حزب ِ مخفی کاری که بی دلیل خود راحزب ِ پرولتاریا می نامد با تولید و مناسبات ِ فئودالی- دهقانی چه خواهد کردکه به ادعای مائو« تولید و مناسبات ِ تولیدی رااز کهنه به نوین ارتقا دهد»؟ پاسخ این بود: به شوروی ِ« سوسیالیستی» پناه می برد و از تکنولوژی وتجربیات ِ آن بهره می گیرد. کدام تکنولوژی و کدام تجربه؟ به لحاظ ِ صنعت وتکنولوژی هیچ یک از جمهوری های شوروی هنوز هم پس ازصد وچندسال بر قراری ِ « سوسیالیسم» ادعایی نتوانسته اند حتا در حد ِ یک کشور سرمایه داری پیشرفت کنند که بتوانند با دیگر کشورهای سرمایه داری در عرصه های تولید و اقتصاد رقابت کنند، چه رسد به آنکه از این نظام عبور کرده و وارد ِ سوسیالیسم شده باشند. خود ِ همین روشدن ِ عقب مانده گی از نظام ِ تاریخی دورانی نشانگر ِ جعلی و بی اعتباری ِ تمام ادعاهای از 1917 به بعد انواع ِ حزب ها ی خلقی و بی اعتباری ِ تجربه ی آنهاست.
درست است که مبارزه ی مسلحانه ی خلق به رهبری ِ حزب ِ « کمونیست» استعمار را از در بیرون کرد، اما با وارد کردن ِ بقایای جان به در برده ی ایدئولوژی ِ پدر شاهی درحاکمییت ِانحصار طلب وتمامیت خواه نتوانست فئودالیسم را به ویژه در وجه ایدئولوژیک ِ آن ریشه کن نماید- چراکه این ایدئولوژی در ذات ِ انحصارطلبی و تمامییت خواهی ِ خود ِحزب ِ پدرسالار هست- و درنتیجه این ایدئولوژی راکه روستاییان وخلق حامل وناقل و خود ِ حزب به دلیلی که گفتم مدافع ِآن بودندحفظ وبه رابطه ی حزب ِ در قدرت و جامعه ی زیر ِ سلطه تبدیل نمود که هنوز هم در چین ِتک حزب و تک رهبر رایج و برقرار است.
مائو که در بخش ِ « در باره ی تضاد» آنهمه از اعتبار ِ کلیدواژه های مارکسیستی ِ ماتریالیسم، دیالکتیک، تکامل خاصه خرجی وفضل فروشی کرده،اگر به آنچه می گوید حقیقتن اعتقاد داشت باید می دانست وبرآن تاکید می کرد و درپراتیک ِبیست وهفت سال فرمانفرمایی ِ فعال ماشاء ِ بی منازع اش بر چین ِ نیمه فئودالی تقدم ِ پیشرفته بر عقب مانده را در گذار ِ تکاملی از پیشین به پسین یا از کهنه به نوین را در نظر داشت و رعایت می کرد و در نتیجه به این اصل ِدیالکتیکی گردن می گذاشت که لازمه ی گذار به سوسیالیسم اولن وجود ِ سرمایه داری و ثانین حفظ ِ تمام ِ دستآوردهای تاریخی ِاین نظام است که بدون ِ آن هیچ گذار ِ تکاملی به مرحله ی عالی تر ِسوسیالیسم صورت نخواهد گرفت. مگر تکامل غیر از این است که هر پدیده یا وحدت ِ مادی سیستمی یی در فرایند ِ تکاملی اش عناصر ِ پیشرفته ی خود در مرحله ی پیشین را که موجب ِ تکامل اش گردیده حفظ نموده ودرادامه ی هستی ِ نوعی ِ خود ودرراستای همان فرایند ِ بی وقفه ی تکامل آنها را با شرایط ِ نوین اش همسان و سازگار می سازد؟ حال اگر آن چنان که لنین و به پیروی از او مائو می گویند یک جامعه ی معیین مرحله ی سرمایه داری را به طور ِ کامل وبسنده ازسرنگذراند وبه صرف ِ ادعای آنها بخواهد از فئودالی و نیمه فئودالی و راه ِ غیر ِ سرمایه داری با پرش ِ قهرمانانه به سوسیالیسم گذرنماید( ص. 66-67 چهاررساله ی فلسفی) کدام دستاوردها و عناصر ِ مثبت و مفید ِ فئودالی- دهقانی را به سوسیالیسم ِ ادعایی شان پیوند می زنند و مورداستفاده ی جامعه ای قرار می دهند که باید هرچه سریع تربه دورانی گذر نماید که بر در ِورودی اش نوشته شده:« از هرکس به قدر ِتوان اش ، به هرکس به اندازه ی نیازش»؟ تجربه ی صدسال حاکمییت ِ حزب های خلقی به ما می گوید: این نوع حاکمییت ها با آن ادعاهای دور ازواقعییت و دور ازدید رس ودست رس نه تنها وارد ِسوسیالیسم نشدندبلکه آنچه سوسیالیسم نامیدند ترکیبی بود از سرمایه داری ِ انحصاری رانتی ِدولتی وایدئولوژی ِ فئودالی- پدرشاهی. یعنی نه تنها دوگام به پیش برنداشتند بلکه با یک گام به پس- نسبت به دوران و نظام ِ تاریخی ِ موجود- یک حکومت ِ نظامی پادگانی ِ سرکوبگر را خارج از سازوکارها وقوانین ِعام ِ دیالکتیک ماتریالیستی و تاریخی به جامعه ی خودی و حتا دیگر جامعه های انسانی تحمیل نموده و درنتیجه سدی در برابر ِ جامعه ی بشری برای گذار به مرحله ی عالی تر ِ تاریخ نیز ایجاد کردند. همچون چرخ ِ پنجم ِناهمخوان وناهمتراز با دیگر چرخ های کالسکه که نه تنها نقش ِمثبت وایجابی در پیش برد ِکالسکه( جامعه و تاریخ) ندارد،بلکه هم جلوی شتاب ِ حرکت وسرعت ِ پیشرفت و تکامل ِ نیروهای مولده اش را می گیرد و هم در نتیجه ی این ناهمخوانی ِ تاریخی خود به مانع اصلی ِ این پیشرفت تبدیل می گردد. ادامه دارد