عصر نو
www.asre-nou.net

امارات و بحرین با اسرائیل توافق صلح امضا کردند


Tue 15 09 2020



بی بی سی: امروز سه‌شنبه در مراسمی در کاخ سفید، نمایندگان کشورهای امارات متحده عربی و بحرین به شکل رسمی با کشور اسرائیل توافق صلح امضا کردند.

در این مراسم حدود ۷۰۰ مهمان، از جمله تونی بلر، نخست‌وزیر اسبق بریتانیا، حضور داشتند.

پیشتر دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، که در مراسم امضای توافق صلح در محوطه کاخ سفید صحبت می‌کرد، تاکید کرد "توافق ابراهیم" به مسلمانان جهان امکان خواهد داد به مسجد الاقصی بروند و اماکن دینی خود در بیت‌المقدس دیدن کنند.

وی افزود توافق صلح اسراییل با امارات عربی متحده و بحرین به تاسیس سفارتخانه و مبادله سفیر بین این کشورها و همکاری آنها در زمینه گردشگری، تجارت و مسایل امنیتی همراه خواهد بود.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، نیز در سخنان خود خطاب به آقای ترامپ گفت: "شما شجاعانه در کنار ملت اسرائیل و مقابل مستبدان رژیم ایران ایستاده‌اید."

عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر خارجه امارات، در سخنانی گفت که شاهد "تغییراتی" در جهان هستیم. وی گفت که این ابتکار بدون آقای ترامپ و تیم وی امکان‌پذیر نبود.

عبداللطیف بن راشد الزیانی، وزیر امور خارجه بحرین، نیز در سخنانی گفت که امروز روزی "تاریخی" برای خاورمیانه بویژه برای جوانان است.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل پیشتر در مصاحبه مشترک با رئیس جمهوری آمریکا گفت که "اسرائیل هرگز خود را منزوی نمی‌بیند بلکه این رهبران رژیم ایران هستند که منزوی شده‌اند."

دونالد ترامپ هم گفت که اسرائیل تا پیش از این چنین "غیرمنزوی" نبوده است. او گفت انتظار دارد به زودی پنج یا شش کشور عرب دیگر با اسرائیل روابط عادی سیاسی برقرار کنند. وی افزود گفت که امارات متحده عربی یک کشور بسیار قوی در منطقه است و آنچه که اسرائیل به دست می آورد صلح است.

اگر چه هنوز متن توافق‌های صلح منتشر نشده اما گزارش‌های رسانه‌های اسرائیلی حاکی است که این دو توافق شبیه به هم نخواهند بود. همچنین برخی از رسانه های اسرائیلی گزارش داده‌اند که در متن توافقنامه بین امارات و اسرائیل اشاره کوتاهی به "راه حل دو کشور" شده است.



بر اساس این گزارش‌ها، توافق امارات و اسرائیل یک "پیمان صلح" است که بعد از امضا توسط بنیامین نتانیاهو باید در پارلمان اسرائیل به تصویب برسد و ارزش حقوقی آن نیز هم‌وزن پیمان‌های بین‌المللی خواهد بود.

اما آنچه میان اسرائیل و بحرین امضا می‌شود، سندی در حد یک بیانیه مشترک و تعهد دو کشور به صلح است.

هادی نیلی، خبرنگار بی بی سی فارسی که برای پوشش این خبر به کاخ سفید رفته بود می گوید به علت رعایت ضوابط بهداشتی مربوط به مقابله با همه گیری ویروس کرونا، امضاکنندگان این اسناد حین مبادله آن دست ندادند.

همزمان گزارشهایی از تجمع مخالفان این توافق در غزه و برخی دیگر از کشورها انجام شده است از جمله در نزدیکی کاخ سفید. گروهی از طرفداران این توافق نامه نیز در نزدکی کاخ سفید تجمع کرده اند.

متن هر دو سندی که به امضا می‌رسد از موضوعاتی حساسی است که بسیاری از ناظران خاورمیانه منتظر جزییات آن هستند.

اشاره به سرنوشت فلسطینی‌ها یا موضع‌گیری درباره استقلال و تاسیس فلسطین از جمله موضوعاتی است که ممکن است در متن توافق به آن اشاره شده باشد، یا اینکه به کلی از این توافق‌ها حذف شده باشد. گمانه‌زنی‌ها درباره این موضوع موجب شده تا جزییات محتوای آنچه در روز سه‌شنبه امضا خواهد شد، کماکان از چشم رسانه‌ها دور بماند.

همچنین این پرسش وجود دارد که آیا به مساله پایان رسمی جنگ با اسرائیل در این توافق‌ها اشاره شده است یا نه.

بعد از مراسم روز سه‌شنبه، امارات به سومین کشور عربی تبدیل خواهد شد که از زمان تاسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ با این کشور توافق رسمی صلح امضا می‌کند. مصر در سال ۱۹۷۹ و اردن در سال ۱۹۹۴، دیگر کشورهای عربی هستند که پیشتر با اسرائیل صلح کرده‌اند.

ایران توافق بحرین و اسرائیل را 'ننگین و خفت‌بار' توصیف کرد

تشکیلات خودگردان فلسطینی در کنار سازمان‌ها و احزاب فلسطینی به توافق امارات و بحرین با اسرائیل واکنش منفی نشان داده‌اند.

بر اساس طرح صلح پیشنهادی عربستان که در سال ۲۰۰۲ میلادی در اتحادیه عرب به تصویب رسید، کشورهای عربی، عادی سازی روابط با اسرائیل را به خواسته‌هایی مشروط کردند که هیچ کدام از آنها تا امروز محقق نشده است.

پایان اشغال سرزمین‌های فلسطینی و عقب‌نشینی اسرائیل به پشت مرزهای سال ۱۹۶۷ (از جمله پایان اشغال بلندی‌های جولان)، تاسیس کشور فلسطین به پایتختی بیت‌المقدس شرقی، به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین از سوی اسرائیل و همچنین حل مساله آوارگان فلسطینی بر اساس قطعنامه‌های سازمان ملل و به شکل عادلانه از مهم‌ترین شروط کشورهای عربی برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل هستند.

در پی اعلام توافق صلح امارات و اسرائیل، تشکیلات خودگردان فلسطینی تلاش کرد تا در اتحادیه عرب، ابتدا قطعنامه‌‌‌ای برای محکومیت امارات تصویب کند که به دلیل مخالفت بحرین موفق نشد. این تشکیلات سپس قطعنامه دومی با مضمون حفظ یکپارچگی اعراب در مساله فلسطین ارائه کرد که آن هم بعد از بررسی در جلسه وزرای خارجه کشورهای عضو این اتحادیه، بی‌نتیجه ماند.

در عین حال عربستان اعلام کرد که همچنان به طرح صلح سال ۲۰۰۲ پایبند است. هر چند این کشور نیز در جریان پرواز تبلیغاتی نخستین هواپیما از اسرائیل به امارات، برای نخستین بار به یک هواپیمای اسرائیلی اجازه داد تا از آسمان این کشور عبور کند.

در مقابل، جمهوری اسلامی ایران به هر دو توافق امارات و بحرین واکنش منفی نشان داد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با صدور بیانیه‌ای پادشاه بحرین را تهدید کرد که هدف "انتقام سخت" از سوی "مجاهدان راه قدس" و "ملت غیرتمند" بحرین قرار خواهد گرفت.

این نیروی نظامی حامی اصلی گروه "ائتلاف جوانان انقلابی ۱۴ فوریه" است که از زمان آغاز اعتراض‌های معروف به "بهار عربی" در سال ۲۰۱۱ تاسیس شد. این گروه نیز به تندی توافق بحرین و اسرائیل واکنش منفی نشان داد.

همچنین حزب الوفاق بحرین که زمانی مهم‌ترین گروه سیاسی شیعیان این کشور محسوب می‌شد و در سال ۲۰۱۴ غیرقانونی اعلام شد، با انتشار بیانیه‌ای، توافق صلح بحرین و اسرائیل را محکوم کرد.

در پی عادی‌سازی این دو کشور عربی در جنوب خلیج فارس، گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال پیوستن کشورهای عربی بیشتری به توافق‌های صلح مشابه به اسرائیل مطرح شده و از سودان و عمان به عنوان گزینه‌های بعدی نام برده می‌شود.

در حال حاضر بیش از ۱۵۰ کشور جهان، اسرائیل را به رسمیت می‌شناسند. اما همچنان در میان کشورهایی با اکثریت جمعیت مسلمان در خاورمیانه و شمال آفریقا، به جز ترکیه، مصر، اردن، و حالا امارات و بحرین، هیچ کشوری اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد.