عصر نو
www.asre-nou.net

کُرونا بلا و برکت


Sat 7 03 2020

رقیه دانشگری



سی سال است که به کاردارو ودرمان در داروخانه ها مشغول هستم. در این مدت شاهد ماجراهای بسیاری در زمینه ی بهداشت وسلامت بوده ام.از زمان همه گیرشدن بیماری های گوارشی بر اثرآلودگی تخم مرغ ها به باکتری سالمونلا تابه امروزکه کرونا جهانی شده است. دوره های شیوع ویروس اچ آی وی(ایدز)،بیماری جنون گاوی،آنفلوانزای مرغی،آنفلوانزای خوکی،ابولا، سارس و حالا کرونا. افزون براین ها، مسمومیت های غذایی ناشی ازآلودگی های محیط ومواداولیه ی فراورده های غذایی.

پیرامون هرکدام ازاین بیماری های همه گیر،دریایی تبلیغات له وعلیه رانیزازسوی دولت هاورسانه های همگانی شاهدبوده ایم.هربارهم چنین بحران هایی که جزیی ازبحران های طبیعی وزیستی است،مورداستفاده ی قدرت هاودولت هاقرارگرفته است تا بحران های ادواری اجتماعی ،سیاسی واقتصادی راازدیده هاپنهان کنند ویادرقابت های فیمابین،برنگ برنده رادردست داشته باشند.

درهمین چندهفته که موج کرونا دنیاراگرفته است، مسایل مهمی از قبیل انتخابات ها درآمریکا،اسرائیل،افغانستان، نتیجه ی انتخابات مجلس یازدهم درایران، جنایات اردوغان وبشاراسددرادلب سوریه ، فاجعه ی مهاجران سوریه در مرزیونان وازآن جمله غرق شدن یک کودک دردریا، تصویب قانون تبعیض آمیز شهروندی توسط دولت نارندرامودی درهند واوج گیری دشمنی وکشتارمیان هندو هاومسلمانان دراین کشورو… زیرپوشش کرونا رنگ باخته است.

کشتارکرونا درایران تاکنون یک دهم کشتارجمهوری اسلامی درآبان سال جاری ونیمی ازجان باختگان هواپیمای سرنگون شده ی اوکرایینی توسط پدافندهوایی سپاه پاسداران وتقریبا برابربا تعدادکشته شدگان کرمان درمراسم تشییع جنازه ی قاسم سلیمانی بوده است.اشاره به این واقعیت به معنی خُردشمردن پیامدهای اسف بارکرونا درکشورمان وجهان گیرشدن این بیماری نیست.منظوراشاره به بهره برداری حکومت ها ازشوک های طبیعی برای لاپوشانی جنایات وویرانگری های شان است.رسانه های جمهوری اسلامی دیگرحتا اشاره ای هم به نتایج انتخابات مجلس یازدهم ندارند.پاسخ گویی به چرائی کشتارآبان ماه ،چگونگی جان باختن ده هاتن ازاهالی کرمان ،چرائی سرنگون کردن هواپیمای مسافربری بوئینک 737 واصراردرعدم استردادجعبه ی سیاه به مراکزذیصلاح ،چرائی زندانی کردن صدها شهروند ایرانی و صدوراحکام اعدام برای چندتن ازبازداشت شدگان اعتراضات آبان ماه ،بی اعتنایی به اعتراضات درون زندان های سیاسی و…زیرپوشش کرونا به فراموشی عمدی سپرده شده است.ازطرف دیگربرخی رسانه های مخالف جمهوری اسلامی نیزبابزرگ نمایی تبعات کرونا درایران وهیچ انگاری تلاش های متخصصان رشته ی پزشکی ودرمان کشور،اهداف خودرادنبال می کنند.

اما این تنهایک جنبه ی قضیه است.جنبه ی دیگربهره برداری صاحبان سرمایه ازاینگونه بلایای طبیعی است.آن ها همواره نان شان رادر تنورداغ بحران هامی پزند.باسوءاستفاده ازاعتمادوباورمردم درفضایی هیجان آلود وترس خورده،جیب مردم راخالی می کنند.خالی شدن قفسه های موادضدعفونی کننده،ماسک،داروهای تقویتی ،موادغذایی کنسروشده و..درفروشگا ه های بزرگ وکوچک درکشورهای مختلف جهان ،پس ازایجادهیستری کرونا تنهایک نمونه ازآن است.اپیدمی ترس درمیان مردم ،به غارت واحتکارانجامیده است.گروه هایی ازخودمردم برضدسلامت همشهری های خود واردکارزارشده اند.محتکرین ازهمین راه ثروتی کلان اندوخته اند.

اماصاحبان سرمایه های بزرگ دررشته ی داروسازی وتولیدلوازم بهداشتی درمواقع بحران های مربوطه نه تنها ازراه تبلیغات برای مصرف داروهای شیمیایی،طبیعی،سنتی ومکمل ها به سوداندوزی روی می آورند،بلکه باتوسل به شگردهایی بر میزان سودبری خودمی افزایند.مثالی می زنم.

درسال2009میلادی بودکه آنفلوانزای خوکی همه گیرشد.ازطرف مراکزبهداشت وسلامت درآلمان بخشنامه های پی درپی صادرگردید.بخش بزرگی ازآن بخشنامه هامربوط به آمادگی داروخانه ها،بیمارستان ها ودیگرمراکزدرمانی درمبارزه بااین بیماری بود.رکن آن بخشنامه ها خرید وانباشت اجباری دارویی به نام تامیفلو بود.بنابه آن دستور،همه ی داروخانه های آلمان موظف بودند ازهرشکل دارویی آن ودرهردوزاژی حداقل یک بسته درداروخانه داشته باشند.پس دادن داروبه تولیدکنندگان نیزدرصورت عدم استفاده ازآن ،ناممکن اعلام شد.درپی جستجوی دلیل آن به هردری زدم.درتمام سال های کاری ام به جز ناممکن بودن پس فرستادن واکسن آنفلوانزای فصلی که همه ساله ازطرف داروخانه هاخریداری می شود،هیچ مورددیگری ازاین دست وجودنداشت.چراپس دادن تامیفلو که به شکل کپسول ویا شربت بودوتاریخ مصرف طولانی هم داشت،ودرکشوها وقفسه های داروخانه ها بی مصرف افتاده بود،مجازوممکن نبود؟ هیچکدام ازادارات وارگان های مسئول پاسخی برای امثال من نداشتند.

سرانجام درپژوهش های خانم نائومی کلاین ،پاسخ سئوال خودرایافتم.دونالدرامسفلدوزیردفاع آمریکادردوران ریاست جمهوری جرالدفوردوجرج بوش پسر،ازمدت هاپیش ریاست هیئت مدیره موسسه ای رابرعهده داشت که انحصارتولید تامیفلووچندداروی ضدایدزرا درقبضه ی خودگرفته بود.امثال رامسفلدازراه تولیدوفروش این داروها سودهای هنگفتی بردند.ممنوع بودن پس فرستادن تامیفلو برسودبری بی چون وچرای آن هامی افزودوکاسه ی فروشندگان خرده پای آن داروراتهی ترازپیش می کرد.

اینک ویروس دیگری به نام کووید19ازخانواده ی ویروس کروناجهش یافته است .به دلیل آن که درزمانه ی جهانی شدن به سرمی بریم،به سرعت سرازقاره های مختلف درآورده است.روندایجادهیستری وبهره برداری های اقتصادی وحتا سیاسی ازآن نیزآغازشده است.یکی ازموثرترین راه هابرای رسیدن به هدف،وحشت آفرینی است. ایجادترس نسبت به مرگ ومیرناشی ازکرونا درحالی صورت می گیرد که روزی صدهاموردمرگ براثرناسالم خوری و یا پرخوری، دیابت، سکته، سرطان، بیماری های عفونی باکتریایی وویروسی درفهرست بیمارستان ها و مراکز بهداشت همگانی درکشورهای مختلف ثبت می شود.مرگ های خاموشی که بخش بزرگی ازآن هاناشی ازسیستم سودجویانه ی سرمایه داری جهانی است.تخریب محیط زیست،تشویق به مصرف موادغذایی غیرضروروناسالم،تحریک حرص وآزساکنان کرۀ زمین به خوردن ونوشیدن بیش ازنیازبدن،ازجمله پیامدهای نظام های اقتصادی مبتنی برسودجویی است.شهوت تولید ومصرف موادغذایی منجربه افزایش حجم دورریزها می شود.تنهادرآلمان سالانه 12میلیون تُن موادغذایی واردآشغال دانی ها می شود. این درحالی است که درکشورصنعتی نسبتا ثروتمندی مانندآلمان،میزان سلامت شهروندان بستگی به میزان درآمدآن هادارد.فقرابیش ازاغنیا درمعرض مرگ های خاموش قراردارند.بنابه گزارش توماس لامپرت رئیس بخش سلامت همگانی آلمان درانستیتوی روبرت کُخ "دوونیم(2.5) میلیون کودک درآلمان زیرخط فقر زندگی می کنند." این کودکان وخانواده های آن هاازامکانات ناکافی بهداشت ودرمان رنج می برند.بیماری های ناشی ازسوء تغذیه وعفونت های مزمن،عامل اصلی مرگ های زودرس درمیان این دسته ازشهروندان آلمانی است.



اگربه لیست این گونه مرگ های خاموش،آمارمرگ ومیرناشی ازسوءدرمان ومعالجات پزشکی رانیزبیافزاییم،ابعادفاجعه درجهان روشن ترمی شود.به یک نمونه ازآن توجه کنید:

"درهردقیقه 5 مرگ براثرخطای پزشکی وسوء معالجات"
این تیترمطلب کوتاهی است دریکی ازمجلات دارویی آلمان.ادامه ی آن بطورخلاصه چنین است:

"بنابه داده های سازمان جهانی بهداشت(WHO)همه ساله میلیون هاانسان در سراسرجهان براثرسوءمعالجات ،خسارت می بینند. "درهردقیقه 5 نفر به دلیل خطای پزشکی ،جان خودراازدست می دهند."…. در گستره ی جهان 40درصدازبیماران سرپایی و10 درصداز بیماران بستری در بیمارستان ها دچارآسیب های جسمانی می شوند. در150 کشورحدود2.6میلیون نفرازمیان لایه های اجتماعی بادرآمدهای پایین ومتوسط براثرسوءمعالجات جان خودراازدست می دهند.اَشکال خطاهای پزشکی متفاوت وعرصه ی آن گسترده است…این یک مشکل جهانی است…"

نقش برخی ازرسانه ها وبنگاه های تبلیغاتی غیرمتخصص نیزدربرهه هایی ازبحران های طبیعی وزیست محیطی بسیارمخرب است.آن هادرآسیب رساندن به سلامت همگانی به ویژه درزمینه های روانی،سهم به سزایی دارند.آگاهی رسانی های ناقص ونادرست وگاه غرض ورزانه که اغلب بابهره برداری های سیاسی ویااقتصادی توام است،روان جوامع بشری رابیش ازدایره های جسمانی آسیب می زند.بنابه شغلی که دارم ،کسانی رامی شناسم که زیرفشاراین گونه تبلیغات به پریشان خوابی،اضطراب دائمی ووسواس مبتلا می شوند وگاه کارشان به روان درمانی می کشد.کسانی هستند که ازخوردن ونوشیدن بیم دارند.برخی هنوزپس ازگذشت سه دهه ازبحران سالمونلا،ازبیم ابتلا ی به بیماری ،تخم مرغ را که یک ماده غذایی پرفایده است ازلیست غذایی خودخارج کرده اند.اززمان هیستری پلاستیک وداستان میکروپلاستیک هادردریا،خودراازخوردن ماهی ومحصولات دریایی محروم کرده اند.ازآن طرف برای جبران کمبودهای بدن خودبه مصرف مکمل ها ی داروئی روی آورده اند. تب "بیو" خواری درمیان اقشارمتوسط به بالای جوامع،بازارفریبکاری دسته ای ازتولیدکنندگان این رده ازموادغذایی رارونق بخشیده است.خریدوفروش آرم ویژه ای که معرف محصولات (بیوBio) است،رشته ی سودآوری رابه وجودآورده است.برخی دام داران وکشاورزان بابت خریداین امتیازمجبوربه پرداخت مبالغی به ادارات مربوطه هستند.آن هابا افزودن برقیمت محصولات خود،جبران ضررمی کنند.یکی ازدلایل گران بودن محصولات "طبیعی" یا(بیو)درهمین رازنهفته است.شهروندان بامصرف محصولاتی که علامت ونام (بیو) دارند ،احساس آرامش می کنند. پژوهشگران رشته ی تغذیه به گونه ای ازآزردگی های روانی درمیان مصرف کنندگان موادغذایی پی برده اندکه مربوط به وسواس درتغذیه است.نام آن را،بیماری"سالم خواری" گذاشته اند.

سودجویان رشته ی داروسازی اینجا وآنجا ازآگاهی رسانی های علمی وسودمند نیزپیشگیری می کنند.آن ها بیش ترین سودراازتبلیغات وایجادهیستری برای مصرف داروومکمل های دارویی وغذایی می برند.شرکت های بزرگ داروسازی آلمان وآمریکادراین مواردنقشی ویژه دارند.آن هاحتا می توانند کارودرآمد برخی پژوهشگران غیروابسته راکه به پاره ای افشاگری هاپیرامون اینگونه سودجوئی هااقدام کرده اند ،با موانع جدی روبروکنند.

اینک کرونا زندگی مردم راتهدید می کند. بنابه داده های ارگان های مسئول ، خطرمرگ ومیرازویروس کووید19 تنها دودرصد ازمبتلایان به این ویروس راتهدیدمی کند.اما سرعت واگیرشدن آن بالا است.ازهمین روترس ازکروناجهانگیرشده است.کرونا بلایی است که مرزجغرافیایی نمی شناسد،اما ازمرزصاحبان درآمدهای پایین به بالا کمترقابل عبوراست.درمیان اغنیا دامن کسانی رامی گیردکه ازفقردانش وفرهنگ رنج می برندویا ناآگاهانه وتصادفی دردام آن افتاده اند.کرونا مانندهربلای طبیعی دیگراغلب دامنگیرفقرا ومحرومان است.اما برکتی است برای برخی سرمایه داران بزرگ دررشته ی داروسازی وپزشکی ،شارلاتان ها،محتکران وجنایتکاران اقتصادی.نیزابزاری است سیاسی دردست دولت ها.کرونا نعمتی است برای حاکمان جمهوری اسلامی که درسایه ی سیاه آن، پیامدهای ویرانگرسیاست هاواقدامات چندماهه ی اخیرخودراازیادها بزدایند.
خوشبختانه عمرویروس کرونا نیزمانند عمرنسل های پیشین آن کوتاه است.شدت وقدرت بیماری زایی آن پس ازهرچرخه میان مبتلایان،کاهش می یابد.خطرمرگ زایی آن کم وکم ترخواهد شد.جهان مااین بلا رانیزپشت سرخواهد گذاشت.امید که ایران نوروزرابدون کرونا آغازکند.