عصر نو
www.asre-nou.net

زنان نامدار ایران: رایکا زهتابچی، کارگردان
و فیلمساز ۲۵ ساله ی ایرانی‌ تبار


Tue 26 02 2019

دکتر منوچهر سعادت نوری

rika-zehtabchi.jpg
ماجرای زندگی او: رایکا زهتابچی (زاده ی ۱۹۹۴ میلادی/ ۱۳۷۲ خورشیدی در لس‌آنجلس، آمریکا) کارگردان و مستند ساز ایرانی - آمریکایی است. "زهتابچی" به همراه "ملیسا برتون"، در نود و یکمین دوره جوایز اسکار، توانست جایزه ی "بهترین مستند کوتاه" را برای فیلم «پریود. ختم کلام.» به دست آورد. این فیلم به مسائل بهداشتی زنان در هند می‌پردازد. این فیلمساز ۲۵ ساله ایرانی‌ تبار که ساکن آمریکاست، پیش‌تر در سال ۲۰۱۶ فیلم «مادران» را کارگردانی کرد که درباره بخشش یک قاتل توسط یک مادر ایرانی است
تحصیلات او: فارغ‌ التحصیل دانشکده ی هنرهای سینمایی کالیفرنیا
نام "رایکا" در فرهنگ واژه ها
رایکا = ریکا. محبوب و مطلوب و معشوق (ناظم الاطباء) (از برهان) - محبوب و مطلوب و معشوق است و مردم تبرستان الف آنرا حذف کرده ریکا گویند و در نسوان استعمال نکنند و بیشتر در پسران استعمال کنند -دختران را کیجا گویند (آنندراج) (انجمن آرا) (از جهانگیری) - طبری ریکا (پسر)، گیلکی (لاهیجی) ریکا (پسر)، گیلکی (رشتی) ری (پسر). (از حاشیه ٔ برهان چ معین): لغت نامه ی دهخدا
رایکا = این واژه یک واژه پارسی کهن میباشد که از اسامی مردم شمال ایران در ناحیه ای که سکاها در آن میزیستند میباشد، سکاها مردمی بودند، جنگجو در حاشیه دریای کاسپین (خزر) که همواره به خاک ایران تجاوز میکردند ، داریوش هخامنشی پس از به قدرت رسیدن به آنجا لشگرکشید و سکستان را فتح نمود و آن ناحیه را یکی از ساتراپهای (استانهای) ایران نمود، بعدها آن ناحیه در زبان عامه به تبرستان و طبرستان ، معروف شد ، این واژه به معنی پسر محبوب ، پسر دوست داشتنی میباشد که ساکنان تبرستان یا مازندران کنونی با برداشتن الف آن این واژه را به صورت متداول کنونی یعنی ریکا تغییر دادند: لغت نامه ی دهخدا
سخنان کوتاه او در مراسم نود و یکمین دوره ی جوایز اسکار: رایکا زهتابچی مستند ساز ۲۵ ساله که نخستین زن ایرانی – آمریکایی است که جایزه ی اسکار را از آن خود می ‌کند در سخنان کوتاهش در مراسم نود و یکمین دوره ی جوایز اسکار گفت باورش سخت است که مستندی درباره ی عادت ماهانه ی زنان برنده
اسکار شده است.
نکاتی پیرامون "پریود ختم کلام" فیلم مستند او که برنده ی جایزهٔ اسکار شد: فیلم "پریود ختم کلام" به زبان هندی نام یک فیلم کوتاه مستند به کارگردانی رایکا زهتابچی است. این فیلم کوتاه در نود و یکمین دوره جوایز اسکار جایزهٔ اسکار بهترین فیلم مستند کوتاه را از‌ آن خود کرد. فیلم "پریود ختم کلام" درباره ی زنی هندی است که انقلابی جنسی را رهبری می‌کند. این مستند کوتاه گروهی از زنان هاپور هند را به تصویر کشیده است که توانسته‌ اند دستگاهی را که نوار بهداشتی ارزان ‌قیمت تولید می‌کند، به‌ کار بیندازند و محصولش را به قیمتی مناسب به دیگر زنان بفروشند. این کار نه تنها با تأمین نیاز اولیه زنان به بهبود بهداشت در آنان کمک می‌کند، بلکه با حمایت از زنان و توانمندسازی آن ها، باعث ضعیف شدن تابوهای قاعدگی در جامعه ی‌ هند می‌شود و به آینده ی‌ اقتصادی آن یاری می ‌رساند
یادداشت پایانی
با بهترین آرزوها برای رایکا زهتابچی. روزگاران بر رایکا بانو و خانواده ی گرامی او جاودانه خوش و شادان باد
دکتر منوچهر سعادت نوری
*
منابع و مآخذ: رایکا زهتابچی: تارنمای ویکی‌پدیا/ رایکا زهتابچی/ به زبان انگلیسی: تارنمای اخبار سینمایی/ سخنان کوتاه او در مراسم نود و یکمین دوره ی جوایز اسکار: تارنمای رادیو فردا/ نکاتی پیرامون "پریود ختم کلام" فیلم مستند او که برنده ی جایزهٔ اسکار شد: تارنمای ویکی‌پدیا/
*
متن کامل
https://msnselectedarticles.blogspot.com/
آرشيو مقالات و سروده ها
http://asre-nou.net/php/ar_author.php?authnr=1023