عصر نو
www.asre-nou.net

راک در لنینگراد


Thu 20 12 2018

مجید صدقی

majid-sedghi.jpg
majidsedghi@yahoo.com

در دنیای سینما ساختن فیلمی درباره ی موسیقی راک چندان تازگی ندارد ولی اینکه فیلمی دراین مورد در روسیه ساخته شود می تواند یک شوک تاریخی برای دوستداران سینما و نیزطرفداران این نوع موسیقی محسوب شود. دراتحاد جماهیرشوروی سابق و بویژه در دوران جنگ سرد بین این کشور و آمریکا هرپدیده ای که از سوی غرب عرضه میشد درپشت پرده آهنین شوروی به لحاظ مغایرت با ایدئولوژی های سختگیرانه این کشور به نوعی ( حرام ) قلمداد می شد !! یک مورد جالب ازاین جنگ سرد , زمان مرگ مریلین مونرو بود که یکی از رهبران شوروی ( احتمالا نیکیتا خروشچف ) ستاره موطلایی هالیوود را قربانی سیستم سرمایه داری آمریکا عنوان کرد .

راک درفضای خصمانه

در آخرین جشنواره سینمایی کن که درماه مه برگزارشد نمایش فیلم روسی (LETO) به معنای (تابستان ) ساخته ی کیریل سری برینکف توجه تماشاگران و نیز منتقدان سینما را بخود جلب کرد و درپایان جایزه بهترین نوار صدا را دریافت کرد این فیلم که یک فیلم شرح حال گونه است در لنینگراد روسیه و پس از مرگ برژنف می گذرد. یک تابستان دراوایل دهه ی 1980 است ودرآستانه پروستریکا ( سری اصلاحات اقتصادی و اجتماعی انجام شده توسط اتحاد جماهیرشوروی از 1985 تا 1991 تحت رهبری میخائیل گورباچف ) , دیسکت های خوانندگان معروفی چون لو رید و دیوید بووی بطورپنهانی بین جوانها ردوبدل میشود . مایک نائومنکا ( با نقش آفرینی رامان بیلیک ) و همسرزیبایش ناتاشا ( آیرینا سارشینبام ) با ویکتورتسوی ( تئو یو ) ملاقات می کنند .آنها نسل جدیدی از خوانندگان و نوازندگانی هستند که درشوروی مسیر راک اند رول را تغییرخواهند داد.



فیلم تابستان به طریقه سیاه و سفید فیلمبرداری شد که به گفته کارگردان برای نشان دادن داستان این نسل باید به این انتخاب دست زده است زیرا تصور رنگ بعدها در ناخود آگاه جمعی روسیه ظاهرشد . این فیلم درواقع داستان موسیقی راک دریک فضای کاملا خصمانه نسبت به این نوع موسیقی و تاثیرات موسیقی غربی بر جوامع کمونیستی است . قهرمانان فیلم به رغم همه محدودیت ها یی که با آن روبروهستند به کارخود ادامه می دهند ودراین میان یک داستان عاشقانه نیز نحوه زندگی آنها را تغییرمی دهد.
هرچند ممکن است دروهله اول داستان به رغم موسیقی اغلب شاد , اندکی غمگینانه بنظربرسد ولی به گمان من این نوع زندگی شخصیت ها ست که به فیلم جلوه خاصی میدهد . جوانهایی که با وجود فشارهای مقامات و آدم های متعصب از آزادی مطلق برای خلق آثارشان بهره مند بودند .
در23 اوت 2017 در حالی که فیلم درمرحله پایان فیلمبرداری بود کارگردان دستگیرشد و پس از آن تحت بازداشت خانگی درمسکو قرارگرفت . او متهم به اختلاس 68 میلیون روبل ( حدود یک میلیون یورو ) از بودجه های دولتی شد و به این دلیل در زمان نمایش فیلم درکن به رغم تلاشهای مسئولان جشنواره نتوانست به فرانسه مسافرت کند . در زمان نمایش فیلم و نیز درزمان گفتگوی مطبوعاتی با دست ا ندرکاران فیلم همواره یک صندلی خالی با نام او بچشم میخورد .
کارگردان پیش ازا ین با فیلم ( شاگرد ) درسال 2016 در جشنواره کن جضورداشت و بخاطرکارگردانی این فیلم جایزه ی فرانسوا شاله را دریافت کرد ( شاله که درسال 1996 درگذشت یک خبرنگار, نویسنده , روزنامه نگار ویک تاریخ نگاربرجسته فرانسه بود ) .

قهرمانان راک شوروی

شاید بتوان گفت علاوه برصدا و موسیقی درفیلم یکی از بزرگترین امتیازهای فیلم نحوه پرداخت فیلمساز از زندگی واقعی قهرمانانی است که باوجود جهنمی که برای گروه های راک بوجود آمده بود ایستادگی کردند . موسیقی راک دراین فیلم مفهومی بالاتراز موسیقی دارد یک نو ع آزادی است که بسیاری ا ز جوانها بدنبال آن هستند .
شخصیت اصلی ویکتورتسوی جوان است که دراوت 1990 در 28 سالگی براثریک تصادف – احتمالا ساختگی – درگذشت . او نخستین کنسرت خود را درتابستان 1981 درلنینگراد اجراکرد. آشنایی وی با مایک نئومنکا – نوازنده راک و بلوز , آهنگساز و رهبرگروه راک ( زاپاک ) منجربه محبوبیت این دو دربین جوانان شوروی سابق شد . مایک نیز به دلایلی که هیچ گاه مشخص نشد در 26 سالگی درگذشت .گفته شد که دلیل مرگ وی یک حمله قلبی بخاطرمصرف بسیارالکل بود.
تابستان یک فیلم عالی درمورد بیان آزادی دربسترفرهنگی است . اشتباه نکنید فیلم با شکوه نیست تنها طنین فریاد آزادی ازسوی جوانانی است که با ترانه هایشان به زندگی و لزوم آزادی می اندیشند.