عصر نو
www.asre-nou.net

علي آشوری

زبان در مسیر فرهنگ سازی به عناصر پایه


Fri 22 06 2018

اقاي كدكني درفایل صوتی1 اخير شان گفته اند که زبانهاي محلي توانایی مقابله با شکسپیر در ادبیات انگلیسی ویا با پوشکین درزبان روسی را ندارند و همچنین یاد آورشده اند که زبان های محلی به گفته ایشان پشتوانه هایی مثل حافظ و سعدی و‌غیره ندارند لذا حقی برای سخن گفتن ندارند وفقط فارسی است که این حق را نمایندگی می کنندو مثال هایی هم اورده اند و تحقير ی نیز به زبان اردو هم كرده اند. اگرچه اوسعی می کند دربخشی ازهمین فایل صوتی به اهمیت زبان های محلی هم اشاره ای داشته باشد.

زبان در مسیر فرهنگ سازی و منس ارتباطي اش به عناصر پایه ایی که انسان را محاصره کرده ، عناصري از اين دست ، همچون: اضطراب ‌ دلهره ، ترس ، عشق ، درد ، یقین و تردید و باور و جنگ و آشتی و مسا له ی قدرت ‌و حسادت و رقابت ، عقیده و ایماژ طراحی برای آینده ‌ونام گذاری ، ترصد و تعرض ، و شادی سازی و مویه و غیره را برتابيده ، و به اشکال مختلف آن ها را رنگ امیزی كرده است و می کند ‌٠
ترانه و شعر و نظم و نثر رمان و تکنیک های سوار بر آن ها را می افریند و در راستای نفی و تایید آنها سبک و شیو های متنوع بیان را نیز هم چنان آفریده است ۰
حال مگر شکسپیر. و زبان آن حول همین مسایل نمی چرخد ؟ شکسپیر و زبان آثارش مگر نه اینکه فقط بیانگر
تردید و عشق و اضطراب و دغده ی قدرت و. ۰۰۰تناقض های این عناصر زندگی است. که از آن شکسپیر ساخته است و جهان ویژه ی او را اگر با دقت و نگرشی تازه تر به همه زبانهای دنیا داشته باشیم خواهيم ديد كه در چالشی همیشگی همین مسایل و مشکلات روز و روزگار ، ودر گیری با آنها است که زبان‌ها و صورت هاي منتج از انها فرهنگ ها ی ویژه ساخته و بر ساخته است ۰

براي نمونه:
مگر نه اينكه صادق هدایت با توجه به همین انگیزه ها كه جهان ما انسانها را هما نطور كه در بالا ا ز آن ياد شد محاصره كرده ، شاهکارش ( بوف کور ) را به فارسی پرورده و پر داخته چنانكه بختیار علی با بسط و گسترش این عناصر در زبان کوردی توانسته است رماني به زيبايي "اخرين انار دنيا " خلق كند٠

چگونه ممکن است زبانی توانایی درک و دریافت و تحول تطور ، نقد و نفی ‌ و یا انتقال به یک دیگر را نداشته باشند وقتی درگیر مسال حیاتی از این قبیل که در بالا به آن اشاره شد هستند ؟


زبان شناسی امروزين هیچ زبانی را به زبانی دیگربرتر نمی بیند چامسکی گفته بود هر زبانی حتی اگر دایره لغات اش محدود باشد مثل قبیله چاواکو در پرو مادامیکه توانایی لالایی گفتن را دا راست بیانگر زبانی است که قدرت جان سازی و جهان سازی را دار ست.
بدین گونه زبان را دیدن و تعریف کردن، توانایی دمکراتیزه کردن هستی فردی و اجتماعی در جهان، معنامند می شود.
تنها از طریق فهم رنگ امیزی زبان است که شیوه اقتدار گرایی در زبان مهار می شود و‌گرنه با متر و معیار و فهم زبانی گذشته ، که استوار بود بر نخبه گرایی و تفرعن در طراحی فرهنگ ( به معنای گسترده کلمه ) نتیجه اش همین گفتمان غالبی است( که به شکرانه ی درک و تعریف تازه از زبان، بنیاد های غالب این گفتمان رو به سستی و‌فروپاشی است ) که بر محور تحقیر و‌ تو هینی می چرخد که زبانهای اروپایی به بقیه زبان‌ها ( فرهنگ ) ی دنیا می کنند
از جمله به فارسی که به زعم آنها زبان پیشا مدرن نامیده می شود حتی فارسی زبانانی که با زبانهای اروپا حشر و نشر دارند فارسی را زبانی عقب مانده می بینند چرا که انها فهمی تک خطی از زبان را بر می تابند و دارند و یا بهتر بگویم درکی کهنه و جامداز زبان را هنوز فهم پذیر می دارند و می پندارند ، این فهم ا ز زبان کنش زبانی ي را آفریده که منجر به آفریدن گفتمانی ناسیونا لیستي كور و ارتجاعی شده است ٠
با توجه به همین شیوه بر خورد به زبان بود و آرایش زبان ايك استوار به برتر ی جویی که به شکل گیری گفتمان فاشیستی در المان از اوایل سده ی بیستم دستکم ، تا پایان جنگ جهانی دوم انجامیدو این نمونه ی قابل تامل و عبرت بر انگیز از آن تعریف واپس مانده و تک خطی از زبان است که اقتدار گر ی و سلطه جو يی را دامن زد تا در گفتمانی سرکوب گرانه به آن همه فاجعه هولناک منجر شود۰
به راستي براي آقاي كد كني متاسفم كه نگرشي بسيار وا پس مانده از تعريف زبان و سياست در بحث اشان مطرح كرده اند درك فهم ارتباط ظريف و در عين حال پيچيده زبان و سياست در اين دوران به راستي نياز مبرم به درك همه جانبه دمكراسي زباني دارد كه فرصت نزديكي به قلمرو آزادي را نويد مي دهد و ما را از نگرش تنگ نظراته و كهنه مي تو اند بر هاند ٠.

_____________________

1- شفیعی کدکنی،استاد نامی ادبیات فارسی در اوایل خرداد 97 ودر کلاس درسش در دانشگاه تهران با انتقاد ازمدافعان زبان محلی واشاره به ضعف ادبیات این زبان ها گفت که سخن گفتن ازحق و حقوق زبان های غیر فارسی زبان های دیگر به جزفارسی توطئه خارجی ها به خصوص انگلیسی هاست.
سایت اینترنتی ایران انترنشنال
برای مراجعه به این فایل صوتی می توان به لینک زیر مراجعه کرد

https://iranintl.com/