عصر نو
www.asre-nou.net

آشنائی با استاد شارل- هانری دو فوشه کور(۱) مترجمِ "مقالات" شمس تبریز

فیلمبردار و تدوین کننده : فرهمند رکنی
Fri 2 02 2018



شارل- هانری دو فوشه کور در سال ۱۹۲۵ در شهر رباط در مراکش پای به عرصه ی وجود گذاشت و هفده سال نخست زندگی خویش را در همین شهر سپری کرد. استاد فوشه کور در رباط به مدارس فرانسوی رفت و تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در این مدارس به فرجام رساند. الجزایر، مراکش و تونس در آن زمان مسعمره و جزئی از خاک این کشور محسوب می شدند. استاد فوشه کور در هفده سالگی از رباط به تونس رفت و سه سال تمام در یک صومعه ی راهبان مسیحی در این سرزمین به فراگیری الهیّات پرداخت. وی که از همان نوجوانی در رباط به تمدن اسلامی علاقمند شده بود در الجزایر، تونس و شهر لیون در فرانسه به فراگیری زبان عربی و علوم دینی سرگرم شد و به گفته ی خود او یکی از استادانش به او توصیه کرد چنان چه خواهان شناخت کامل تمدن اسلامی است باید زبان فارسی را فراگیرد چرا که ایرانیان در تأسیس این تمدن نقشی مهم داشته اند. در پی این توصیه، استاد فوشه کور در "مؤسسه ی زبان ها و تمدن های شرقی " (۲) در پاریس زیر نظر استاد ژیلبر لازار(٣)- ایران شناس، ادیب و مترجم اشعار حافظ و رباعیات خیام- به تحصیل زبان و ادبیات فارسی روی آورد.
استاد فوشه کور رساله ی دکترای دوره (سیکل) سوم خود را زیر عنوان "توصیف طبیعت در شعر فارسی قرن پنجم هجری" و رساله ی دکترای دولتی خود را زیر عنوان "اخلاقیات در ادبیات فارسی از بدایت آن تا پایان سده ی هفتم هجری" نوشت.
افزون بر این، استاد فوشه کور به مدّت سه سال در کلاس های هانری کُربَن (۴)، فیلسوف و ایران شناس بزرگ فرانسوی، حضور یافت و به گفته ی خود او از طریق هانری کُربَن "ایران" ی را شناخت که توانسته بود هر آن چه را که ممکن بود از اسلام حفظ کند و در عین حال منشاء مزدائی و زرتشتی هم داشته باشد.
استاد فوشه کور در سال ۱۹۶۸ به عنوان پژوهشگرِ "مرکز ملّی پژوهش های علمی فرانسه" (۵) راهی ایران شد. این شیفته ی فرهنگ و ادب فارسی در تهران با اساتید بزرگ آن زمان آشنا شد و از میان آنان به ویژه از زنده یادان ذبیح الله صفا و ایرج افشار به عنوان "روشنگر راه" خود در خلال سال های تحقیق و تتّبع در ادبیات فارسی یاد می کند.
استاد فوشه کور از سال ۱۹۷۵ تا سال ۱۹۷۹ ریاست "انجمن ایران شناسی فرانسه در تهران" (۶) را بر عهده داشت و در سال ۱۹۷۸ سالنامه ی "اَبستِراکتا ایرانیکا" (۷) را پایه گذاری کرد که به معرفی کتاب ها و مقالات مهم مربوط به ایران، منتشر شده در جهان در هر سال، اختصاص دارد. از سال دو هزار میلادی این نشریه به فارسی هم ترجمه و منتشر می شود.
استاد فوشه کور در پی انتشار ترجمه ی ایشان از ۴۸۶ غزل حافظ در سال دوهزار و شش میلادی، برگردانی بر اساس نسخه ی پیراسته ی استاد پرویزِ ناتل خانلری، در گفت و گوئی با بخش فارسی رادیوی بین المللی فرانسه از شانزده سال کار برای نیل به این آرزوی بزرگ خویش سخن گفته بود.
شارل – هانری دو فوشه کور، این بار در سنِّ ۹٣ سالگی با صرف دست کم پنج سال "مقالات" شمس تبریزی را بر مبنای تصحیح استاد محمد علی موحد به فرانسوی برگردانده و این اثر سترگ و دشوار را به فرانسه زبانان و فرانسه دانانِ جهان هدیه کرده اند.

1-Charles-Henri de Fouchécour
2- Institut national des langues et civilisations orientales (INALCO)
3- Gilbert Lazard
4- Henri Corbin
5- Centre national de la recherche scientifique (CNRS)
6- Institut français d’iranologie de Téhéran
7- Abstracta Iranica

مشخصات ترجمه ی شارل- هانری دو فوشه کور از مقالات شمس:

Shams de Tabriz
La quête du joyau
Paroles inouïes de Shams, maitre de Jalal al-din Rumi
Traduction, introduction et notes par Charles-Henri de Fouchecour
Editions Cerf,


Comptant parmi les plus éminents spécialistes européens de la langue et de la littérature persane classique, Charles-Henri de Fouchécour a enseigné à l’Institut National des Langues et Civilisations Orientales (INALCO) et est actuellement professeur émérite à Paris-III-Sorbonne Nouvelle. Il a également dirigé l’Institut Français de Recherche en Iran (IFRI) dans les années 1970 et a fondé en 1978 Abstracta Iranica, revue recensant périodiquement et de manière critique l’ensemble des travaux de recherche traitant de la culture ou de la civilisation iraniennes.

Il a récemment publié la première traduction commentée de l’ensemble du Divân ("recueil" en persan) de Hâfez , figure centrale de la poésie persane lyrique du XIVe siècle, en langue française. Alliant à la fois la beauté de la langue à la profondeur du sens, cette traduction vient combler un