عصر نو
www.asre-nou.net

شورای هماهنگی جنبش جمهوری خواهان دموکرات و لايیک ایران

۲۸ مرداد ۱۳۳۲ روزی علیه استقلال و آزادی ایرانیان


Sat 19 08 2017

بعد از جنگ جهانی دوم تلاش مردم به رهبری جبهه ملی و چهره برجسته آن دکتر محمد مصدق علیه کشورهای استعمارگر ازجمله انگلیس وعوامل داخلی آنها برای تمدید قرادداد الحاقی نفت، منجر به ملی شدن صنعت نفت شد.
مبارزات حق طلبانه مردم علیه قدرت مطلقه شاه از مشروطه آغاز شد،"شاه باید سلطنت کند نه حکومت". تلاش برای قانون مند شدن کشور، مشارکت مردم در امورمربوط به خود، انتخاب نمایندگان مردم در مجلس قانون گذار و تلاش برای تحقق خواسته های مردمی، جنبشی بود که همه ایران را فرا گرفت.
شروع جنگ جهانی اول وضعیت داخلی ایران را بهم ریخت و شرایط جنگی و حضور نظامی انگلیس و روس وضعیت اقتصادی و سیاسی درون کشوررا به ورطه فاجعه باری کشاند.
انگلیسها که با قرارداد دارسی با مظفرالدین شاه در جنوب ایران به نفت دست یافته بودند در تلاش تمدید قراردادنفت وتصویب آن توسط مجلس برامدند.
با کودتای ۱۲۹۹ فضای بسته ای در ایران حاکم شد. انگلیسها در دوران سلطنت رضاخان پهلوی موفق می شوند که قرارداد نفت را برای ۳۰ سال دیگر تمدید کنند.
با شروع جنگ جهانی دوم متفقین ایران را اشغال می کنند و رضاشاه را که تازه در پایان سلطنت در کنار متحدین قرار گرفته بود به جزیره موریس تبعید می کنند.
فضای تقریباً بازسیاسی بعد از جنگ جهانی دوم حساسیت سیاسی بسیاری از وطن پرستان و شخصیتهای ملی را به قراردادها و امتیازات نابرابرگذشته جلب کرد. درهمین راستا قراداد نفت توسط مجلس پانزدهم مورد پرسش قرار گرفت.
انگلیسها که در تلاش تصویب قرارداد الحاقی نفت ـ که توسط گس ـ گلشائیان در دولت ساعد تصویب شده بود ـ توسط مجلس پانزدهم بودند، به نتیجه نرسیدند و مجلس با بحثهای طولانی نمایندگان مانع تصویب قراردادشد وبپایان رسید.
ملی شدن صنعت نفت در ایران برای همه نیروهائی که دراین حرکت ملی چه فردی و چه سازمانی شرکت داشتند از مضمون سیاسی مشترکی برخوردار نبود.
برای محمدرضاپهلوی حفظ تاج و تخت و همراهی با منافع آمریکا بیشترازمنافع ملی، استقلال و دموکراسی اهمیت داشت.
چهره هائی چون مکی بسرعت ازاهداف ملی ومصدق جدا شدند و مظفربقائی درراستای قدرت و منافع شخصی خود در قتل رئیس شهربانی نخست وزیری مصدق، سرتیپ افشارطوس مشارکت داشت.
سرویسهای اطلاعاتی انگلیس و آمریکا برای ازهم پاشی جبهه ملی و اتحاد ی که علیه کنسرسیوم و قرارداد نفتی شکل گرفته بود، درتماس وملاقات با سران جنبش بودند، چندین بار به سراغ کاشانی رفتند، آخوند کاشانی بعد از درخواست مصدق برای اختیارات یکساله دولت به بهانه اینکه مصدق به فکر"دیکتاتوری" است ! در لحظاتی که جنبش ملی به اتحاد ویکپارچگی نیاز داشت، از او فاصله گرفت، به همین گونه هم نواب صفوی و فدائیان اسلام دکتر فاطمی را ترور کردند اما جان سالم بدر برد ومصدق را تهدید به ترور، بعد از کودتا در کنارزاهدی و محمدرضا پهلوی قرار گرفتند.
حزب توده در راستای مخالفت با ملی شدن صنعت نفت در کنار سید ضیا طباطبائی علیه مصدق عمل می کردند ومعتقد بودند که "آمریکا ازانگلیس خطرناک تر است در نتیجه سید ضیا از مصدق بهتراست". تمامی تلاش این حزب در اعتصابات و تظاهرات در دوران نخست وزیری مصدق، مبارزات مردمی علیه استعمار آمریکا و انگلیس را مخدوش کرد و مبارزات سیاسی خود را در تحقق منافع انگلیس و شوروی سازماندهی نمود.
درکودتای ۲۵مرداد وادامه آن تا ۲۸ مرداد، حزب توده با توجه به مواضع رهبریت خود نسبت به ملی شدن صنعت نفت وپشتیبانی دکترمصدق، در کنار نشست تا حکومت ملی مصدق سقوط کند.
در نیمه شب ۲۵مرداد حکم ـ سفید امضایی که پرشده بود وتاریخ دستخط آن۲۲ مرداد بود ـ انتصاب سرلشکر زاهدی به نخست وزیری، بوسیله واحدی نظامی به مصدق ابلاغ می
شود. قبل از این کودتاچیان بقول مصدق " مهندس حق شناس و زیرک زاده را گرفته اند وسراغ دکترفاطمی رفته اورا دستگیر می کنند،به سراغ رئیس ستاد سرتیپ ریاحی هم رفته بودند که خوشبختانه نبوده است". در همین شرایط شاه ازایران خارج می شود.
فضائی ضد شاه و کودتاچیان در ایران حاکم می شود، مجسمه های محمد رضا پائین کشیده می شود به بعضی مغازه ها حمله می شود حرکتهائی افراطی در شهر صورت می گیرد که مصدق فرمان پیشگیری از افراط کاریها را می دهد، بدنبال آن مصدق با انتصاب سرلشکر دفتری به ریاست شهربانی کشور، اشتباه بزرگی را مرتکب می شود و شرایط گسترش فعالیتهای مخالفین و کودتاگران را مهیا می کند.
در روز ۲۸ مرداد دستجات لات و مزدوران شاهی سازماندهی شده و هماهنگ به مراکز مهم دولتی یورش می برند و در پایان این خانه مصدق است که هدف قرار می کیرد، دولت ملی سقوط می کند.

جنبش ملی شدن صنعت نفت که با اتحاد و همدلی شخصیت های برجسته ملی و مذهبی به رهبری دکتر محمد مصدق آغاز شده بود، رفته رفته درپیچ و خمهای مبارزه بسیاری ازآغازگران جنبش از او فاصله گرفتند و با دسیسه ها و فریبکاریها شرایط را برای کودتا مهیا کردند. در تاریخ مبارزات مردم ایران ملی شدن صنعت نفت ، اخراج مستشاران انگلیسی از ایران، پیروزی در مجامع بین المللی، حرکتی ملی، مترقی، ضد استعماری، استقلال طلبانه و منحصر به فردبود که توسط محمد مصدق و یارانش دنبال شد، بقول خودش ما درتمامی میادین بین المللی پیروز شدیم جز در کشور خودمان !
درسال ۲۰۰۰ مادلین آلبرایت وزیرامورخارجه آمریکا در دولت کلینتون به خاطر نقش تأثیرگذار آمریکا در کودتای ۲۸ مرداد از مردم ایران عذرخواهی رسمی کرد و باتکیه برواژه کودتا اعتراف کرد که براندازی دولت ملی مصدق در سال ۱۳۳۲ موجب پسرفت توسعه سیاسی در ایران شد.
در سال ۲۰۰۹ باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا و در سال ۲۰۱۱ خانم هیلاری کلینتون وزیر امورخارجه آمریکا نیزرسما از ایرانیان عذرخواهی کردند.

شورای هماهنگی جنبش جمهوری خواهان دموکرات و لايیک ایران
آدينه ۲۷ مرداد ۱٣۹۶ - ۱٨ اوت ۲۰۱۷