عصر نو
www.asre-nou.net

۱۳ فروردین، روز آشتی با طبیعت


Sun 2 04 2017



ایرنا - سیزده بدر یا جشن بدرقه نوروز از مهمترین رسوم مشترک در میان اقوام ایرانی است که طی سال های اخیر روز آشتی با طبیعت نیز نامیده می شود.

ایرانیان از گذشته‌های دور، با آغاز بهار و ورود به سال جدید و پس از چند روز دید و بازدید و تبریک سال نو، برای تکمیل شادی خود و دور کردن غم و غصه و خمودگی، در روز سیزدهم فروردین ماه، از خانه های خود خارج می شوند و به طبیعت پناه می برند.

در همه شهرها و روستاهای ایران، خانواده‌ها به شکل گروهی، گاهی چند خانواده با هم غذای ظهر را آماده کرده و آجیل و خوردنی‌های سفره هفت سین را با خود برداشته و به دامان صحرا و طبیعت می‌روند و سبزه هفت سین را با خود برده و به آب روان می‌سپارند.

به دامن صحرا و طبیعت رفتن، شوخی و بازی کردن، دویدن، تاب خوردن و در هر حال شاد بودن، از ویژگی‌های روز طبیعت است. گره زدن سبزه به نیت باز شدن گره دشواری‌ها و برآورده شدن آرزوها، از دیگر رسوم این روز است.

فرهنگ اساطیر برای رسم‌های سیزده بدر معنی‌های تمثیلی آورده به گونه‌ای که شادی و خنده در این روز به معنی فرو ریختن اندیشه‌ های تیره و پلیدی، روبوسی نماد آشتی و به منزله تزکیه، به آب انداختن سبزه‌های تازه رسته نشان دادن هدیه به ایزد آب یا ناهید و گره زدن سبزه برای باز شدن بخت تمثیلی برای پیوند زن و مرد برای تسلسل نسل ها و رسم اجرای انواع مسابقه به ویژه اسب دوانی یادآور کشمکش ایزد باران و دیو خشکسالی است.

روز طبیعت، در واقع جشن واقعی بهار است و طراوت و سرسبزی به طبیعت بازگشته و طبیعت نیز مردم را به سوی خود دعوت می کند. اما در سال های اخیر دگرگونی‌های صنعتی و شغلی، بزرگ شدن شهرها، وسعت خانه‌سازی و شهرسازی و فراوانی وسایل آمد و رفت باعث شده که خانواده ها در عین حال که به طبیعت و طبیعت گردی علاقه مند شدند اما به دلیل استفاده بی رویه و نادرست انسان از طبیعت باعث نابودی آن شده اند و مجبور هستند برای یافتن سبزه و کشتزار راه بیشتری را طی کنند.

در حالی که بحث حفاظت از محیط زیست و اهمیت آن در زندگی انسان ها که در سال های اخیر از سوی سازمان های بین المللی مورد توجه قرارگرفته است گذشتگان ما، آثار حضور در طبیعت را درک کرده و دریافته بودند که برقراری ارتباط با طبیعت و حفظ آن به نفع انسان و نسل‌های آینده چه نتایجی مثبتی دارد.

آگاهی نسبت به اهمیت حفاظت محیط زیست باعث تغییر نگرش به سیزده بدر شده است به طوری که در واقع انسان به این باور رسید که درک بیشتر از هستی و نعمت‌های خداوند که در محیط زندگی انسان است ، فلسفه وجودی روز سیزده بدر را تشکیل می‌دهد و بر این اساس در سال های اخیر به روز طبیعت نامگذاری شده است .

درباره اهمیت محیط زیست، همین بس که در سلامت، توسعه و آرامش جامعه نقش گسترده و اساسی دارد و تمامی ابعاد زندگی انسان را در برمی گیرد و نبودش ضایعه ای بزرگ برای انسان است.

زندگی انسان چنان وابسته به محیط زیست است که حذف آن را به هیچ وجه قابل تصور نیست چراکه در وهله اول به حذف انسان و حیات بشری منجر می شود. در واقع باید توجه داشت که محیط زیست می تواند بدون انسان ها زنده بماند، اما انسان ها بدون محیط زیست نمی توانند زنده باشند.

حفظ محیط زیست، ضروری ترین وظیفه انسانها است. اما متاسفانه انسانها با بی مسئولیتی و شقاوت کامل این موهبت الهی را نابود کرده و در جهت حفظ و نگهداری آن کوتاهی کرده است و صرف لذت بردن از آن توجه می کند.

عدم توجه به ارزش‌های زیست محیطی و تنوع زیستی ، افزایش جمعیت و پیامدهای شهرنشینی و صنعتی شدن بدون برنامه ، مصرف بیش از حد مواد شیمیایی ، ضعف قوانین و عدم هماهنگی و نظارت کافی در مدیریت و بهره برداری خارج از ضوابط زیست محیطی از جمله تهدیدهای مهم تنوع زیستی در جهان است که ایران نیز از آن جدا نیست.

در واقع کسانی که به محیط زیست آسیب می رسانند، فقط منافع کوچک و شخصی خود را می بینند اما متخصصان محیط زیست منافع عام و همگانی و بزرگ انسان ها را می بینند.

مساله قابل توجه درباره رابطه انسان ها و محیط زیست این است که هم انسان ها بر محیط زیست تاثیر می گذارند و هم محیط زیست بر آنها، اما مشکل اساسی این است که محیط زیست یک طرفه تنها بخشنده است و انسان تنها آسیب رسان و مضر و وسیله نابودی آن است.

** کلام آخر

‎طبیعت و زیبایی‌های آن همواره الهام‌بخش بشر برای خلق آثار بدیع و تلطیف روان و مامنی برای فرار از هیاهوی دنیای بیرونی و درونی بوده و هست.

‎امروزه نتایج پژوهش‌ها بیانگر نقش گل‌ها و طبیعت در سلامت روان افراد است که با نگاه کردن به گل‌ها و لذت بردن از طراوت طبیعت و رنگ و عطر زیبای آن می‌توانندحالات روانی نامتعادل خود را تغییر داده و به حالت طبیعی بازگردند.

حال که این موهبت الهی در اختیار انسانها است بهتر است روز ١٣ فروردین که مردم به دشت، صحرا و تفرجگاه ها می روند با توجه به فصل گلدهی گیاهان، محل اسکان خود را طوری انتخاب کنند که از پوشش گیاهی و جنگلی کمتری برخوردار باشد تا از لگدمال کردن گیاهان و شکستن سرشاخه های درختان خودداری شود.

دوستداران محیط زیست در زمان حضور در طبیعت، تا حد امکان غذاهای آماده که نیازمند پخت مجدد نیست به همراه داشته باشند و در صورت نیاز به آتش، از زغال آماده استفاده کنند و از شکستن هرگونه سرشاخه درختان جلوگیری کنند و حتما خاکستر آتش را با آب و خاک خاموش کنند.

بهتر است افراد به جای شکار حیوانات و چیدن گل ها و گیاهان، از آن ها عکس بگیرند و از دیدن آن عکس ها لذت ببرند.
تفکیک زباله ها، مهار ریختن پس مانده های ساختمانی، مراقبت و جلوگیری از آب های آلوده، اسراف نکردن در منابع طبیعی، جلوگیری از قطع بی رویه درختان و نابودی جنگل ها، مراتع و جلوگیری از شکار بی رویه حیات وحش و پرندگان از مهمترین موارد جلوگیری از تخریب محیط زیست است که باید مردم به این موارد توجه ویژه ای داشته باشند.