عصر نو
www.asre-nou.net

کودک آزاری چیست و قانون چی میگوید؟


Thu 10 11 2016

دنیا ح. سیمایی

donya-simaei1.jpg
عصر ارتباطات و دنیای مجازی باعث شده که این روزها تقریبا همه اخبار، رسانه ای و در دسترس عموم قرار بگیرد. متاسفانه تعداد این اخبار ناخوشایند در مورد مسائل، مشکلات و آسیب های اجتماعی در ایران کم نیستند. خبری که این روزها در روزنامه ها و فضای مجازی بطور مرتب دیده میشود، ماجرای کودک سه ساله رفسنجان می باشد، همین امر مرا تشویق کرد تا به عنوان یک وکیل که با قوانین ایران آشنایی دارد نگاهی به این موضوع بیندازم.

ستايش سه ساله، كه مورد كودك آزاري از جانب ناپدريش قرار گرفته بود بعداز دو هفته از بيمارستان ترخيص و به بهزيستي كرمان منتقل شد. اين يكي ازبي شمار موارد كودك آزاري در ايران مي باشد كه متاسفانه روز به روز افزايش مي يابد. علل کودک آزاری میتواند فقر اقتصادی، اعتیاد و اختلافات خانوادگی باشد. واما كودك آزاري چيست و براي مقابله با آن چه بايدكرد؟

مساله بهداشت و سلامت رواني انسان و جوامع انساني از اساسي ترين موضوعاتي است كه نه تنها توجه انديشمندان هرملتي را بخود معطوف داشته بلكه درمحافل بين المللي هم از جايگاه ويژه اي برخوردار است. بخصوص توجه به کودکان باید دارای اهمیت بیشتری باشد.

كودك آزاري چیست؟ کودک آزاری عبارت است از هرگونه عملي كه باعث آزار روحي و جسمي وايجاد آثار ماندگار در وجود يك كودك مي شود که شامل آزار جنسی ، آزار عاطفی و آزار جسمی می باشد. برخي از اين آثار در وجود کودک مي تواندمخفي بماند، بدین صورت که باعث بروز آسیب های روانی طولانی مدت در کودک شود بطوری که کودک آزار دیده در بزرگسالی مشکلاتی برای خودش، اطرافیان و جامعه بوجود آورد. کودکانی که مورد آزار قرار می گیرند در بزرگسالی احساس خلا، ناامنی عاطفی و روانی و نبود اعتماد بنفس خواهند کرد و به افرادی پرخاشگر ، عصبی ، لجباز و منفی نگر تبدیل می شوند. علاوه بر پیامدهای روحی و روانی کودک آزاری، پیامدهای فیزیکی مثل اختلالات نابینایی و شنوایی، پارگی و صدمات ارگانهای داخلی و نقص اسکلتی نیز ممکن است برای کودکان رخ دهد و همینطور کودک آزاری می تواند پیامدهای اجتماعی خطرناکی بدنبال داشته باشد مثل فرار از خانه، خشونت ورزی، خودکشی، اعتیادوانحرافات جنسی و دیگر رفتارهای نابهنجاری که اولین صدمه آن به خود فرد وارد میشود.

در كشور آلمان كودک آزاري كه بيش از ٢٥ سال سن داشته باشد با نظر موافق كميسيون پزشكي بااستفاده از دارو، عقيم مي شود و درسوئد نيز قانون مشابهي وجود دارد، درفرانسه و اسپانيا تمهيداتي براي اجراي مورد مشابه انجام گرفته، در ايالت متحده آمريكا، كودك آزاري جرمي بسيار جدي محسوب مي شود و دادگاه مي تواند براي مجرمان از احكام تعليقي تا حبس ابد، مجازات تعيين كند.

واما آیا در ايران قانوني برای کودک آزاری وجود دارد؟

در قوانين كيفري ايران تنها در ماده ٦٤٠قانون مجازات اسلامي (در فصل هجدهم تحت عنوان جرائم ضد عفت واخلاق عمومي) به طور كلي و عام گفته شده كه هر كسی، نوشته ،طرح،نقاشي، تصاوير، مطبوعات، اعلانات،علائم، فيلم، نوار، سينما و يا بطور كلي هر چيزي كه عفت و اخلاق را جريحه دار كند به حبس از سه ماه تا يكسال وجزاي نقدي از يك ميليون و پانصدهزار ريال تا شش ميليون ريال و تا ٧٤ضربه شلاق و يا به يك يا دو مجازات مذكور محكوم خواهد شد).
در اين ماده قانوني هيچ اشاره و تاكيدخاصي نسبت به كودكان در جهت حمايت از آنها بعمل نيامده اما بدلیل افزایش آمار جرم کودک آزاری در سال ۸۱ قانونی تحت عنوان حمایت از کودکان و نوجوانان تصویب شد که بعضا کامل و جامع نمی باشد و دارای نقایصی است؛ این قانون کلیه اشخاصی که به سن ۱۸ سال هجری شمسی نرسیده اند را مورد حمایت قرار داده و هرگونه آزار و اذیت کودکان و نوجوانان که موجب شود به آنان صدمه جسمانی، روانی یا اخلاقی وارد شود و سلامت جسم یا روان آنها را به مخاطره اندازد ممنوع است که بر اساس این قانون، کودک آزاری از جرائم عمومی محسوب می شود و نیازی به شاکی خصوصی ندارد یعنی هر کسی می تواند به محض دیدن کودک آزاری آن را گزارش دهد و دادستان هم بعنوان مدعی العموم باید موضوع را پیگیری کند. حداکثر مجازاتی که در این قانون پیش بینی شده ۶ ماه حبس و یک میلیون تومان جزای نقدی می باشد. تصویب این قانون کور سو امیدی دارد که قدمی برای کمک به کودکان قربانی برداشته شده اما در عین حال نقایصی دارد که باید برای رفع آنها تلاش کرد؛ بطور مثال، بهتر است شرایطی بوجود آید که کودک یا نوجوان آسیب دیده خودش بتواند اعلام شکایت کند که تا کنون همچنین موردی در کشورمان سابقه نداشته یا همچنین قرار دادن شخص یا اشخاصی امین و وکیل برای کودک قربانی، جهت پیگیری و احقاق حق در مراجع قانونی و قضایی تا زمان اجرای حکم که متاسفانه موارد بی شماری از فرار مجرمان یا بی اهمیت نشان دادن جرم و تبدیل آن به نوعی دیگر گزارش شده، همچنین می توان قانونی تصویب کرد برای آموزش به کودکان و نظارت و سرکشی از کودکانی که مورد آزار بوده اند اما به کانون خانواده ای برگشته اند که در آن مورد آزار بوده اند. علاوه بر اینها، به نظر من تصویب قانونی، جهت حمایت از کودکان آزار دیده و تاسیس خانه هایی امن برای آنها می تواند قدمی بجلو باشد. با توجه به نقایص جدی که در موارد اساسی قانون وجود دارد و تا زمانی یک دختر 9 ساله به عنوان یک فرد بزرگسال ازدیدگاه شرع اسلام، شناخته میشود، هیچ امیداساسی به بهبود وضع کودکان در ایران وجود ندارد و نمونه ستایش ها در جامعه را بطور مکرر خواهیم دید.