‍‍‍‍دوشنبه ۳۱ تير ۱۳۸۷ - ۲۱ ژوئيه ۲۰۰۸

ارزیابی‌های متفاوت از مذاکرات هسته‌ای در ژنو

 

دویچه وله: دور اخیر مذاکرات هسته‌ای میان ایران و نمایندگان گروه ۵+۱ بازتاب‌ها و واکنش‌های متفاوتی را به دنبال داشته است. درهمین حال رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل برای مذاکره در باره‌ی برنامه هسته‌ای ایران به آمریکا رفته است.

در حالی که محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور اسلامی ایران، در واکنش به گفت‌وگوهای ژنو،  هر دور مذاکره را یک گام به جلو توصیف کرده، آمریکا می‌گوید که که اگر ایران «راه همکاری در پیش نگیرد» با فشارهای بیشتر جامعه‌ی بین المللی روبرو خواهد شد. شون مک‌کورمک، سخنگوی وزارت خارجه‌ی آمریکا ضمن بیان این تهدید، افزود که تهران در مذاکرات روز شنبه (۱۹ ژوئیه) پاسخ روشنی به تقاضای گروه ۵+۱ برای تعلیق غنی‌سازی اورانیوم نداده است.

 در مذاکرات یادشده که در ژنو برگزار شد، ویلیام برنز، معاون وزارت خارجه‌ی آمریکا نیز حضور داشت. این حضور، ازسوی بسیاری از ناظران به عنوان نشانه‌ای از چرخش در سیاست آمریکا در قبال پرونده هسته‌ای ایران ارزیابی شده است. شماری از رسانه‌های ایران اما اندکی بعد از پایان مذاکرات ژنو هدف از حضور برنز در این مذاکرات را تحمیل «نظرات خود بر دیگر شركت كنندگان» توصیف کرده‌اند. 

 

فرانسه: موفقیت سیاست جاری

در همین حال، برنار کوشنر، وزیر خارجه‌ی فرانسه، ضمن توصیف حضور برنز در مذاکرات ژنو به عنوان یک پیشرفت بزرگ، گفت که این تحول اما تغییری در موضع اساسی فرانسه نمی‌دهد. کوشنر افزود، همانطور که رئیس جمهور فرانسه به صراحت گفته است، ایران اجازه ندارد به سلاح اتمی دست یابد. رئیس دیپلماسی فرانسه، سپس ضمن موفق خواندن سیاست تحریم و دیالوگ در قبال جمهوری اسلامی، به سیاست کشورش در این زمینه اشاره کرد و گفت: «ما از تحریم‌ها حمایت کرده‌ایم و سرمایه‌گذاری توتال و رنو را در ایران به حال تعلیق درآورده‌ایم. از سوی دیگر اما، پیوسته به دنبال گفتگو ودیالوگ با ایران بوده‌ایم

در مذاکرات ژنو در روز شنبه، سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی ایران با خاویر سولانا و معاونان وزارت خارجه‌ی کشورهای گروه ۵+۱ به بحث در باره‌ی آخرین بسته‌ی پیشنهادی این گروه پرداختند. این بسته پیشنهادی که اواسط ماه ژوئیه به ایران ارائه شد، حاوی مجموعه امتیازهایی در زمینه‌های  فنی و اقتصادی و سیاسی است، به شرطی که تهران در ازای آن، دستکم در دوره‌ی مذاکرات برای پایان‌دادن به چالش هسته‌ای‌اش، غنی‌سازی اورانیوم را به حال تعلیق درآورد. ایران نیز متقابلاَ مجموعه پیشنهادهایی ارائه کرده است که مضمون آن عمدتاَ به همکاری‌های امنیتی و اقتصادی و سیاسی با غرب برمی‌گردد، اما در آن به پذیرش تعلیق  غنی‌سازی اشاره‌ای نشده است.

 

سازنده، اما فاقد پیشرفت

در پایان مذاکرات روز شنبه در ژنو، خاویر سولانا، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا اعلام کرد که گروه ۵+۱ همچنان منتظر پاسخ ایران به این سؤال است که آیا بسته‌ی پیشنهادی را می‌پذیرد یا نه. سولانا در ادامه، مذاکرات را حرکتی سازنده توصیف کرد، ولی در عین حال آن را فاقد پیشرفت لازم دانست. وی ابراز امیدواری کرد که ظرف دو هفته، دوباره مذاکره‌ای مستقیم یا تلفنی با مقامات ایران داشته باشد. سعید جلیلی نیز دستاورد جلسه‌ی ۶ ساعته با سولانا و معاونان وزارت خارجه‌ی گروه ۵+۱ را تفاهم بهتر در زمینه‌ی چگونگی ادامه مذاکرات ارزیابی نمود. او این مذاکرات را با فرش ایرانی مقایسه کرد که پیچیده و ظریف است و کار بر روی آن میلی‌متر به میلی‌متر جلو می‌رود، ولی محصول نهایی زیبا از کار درمی‌آید.

 

رئیس ستاد مشترک اسرائیل در آمریکا

مذاکرات ژنو و نتایج آن در میان صاحب‌نظران نیز بی‌بازتاب نمانده است. فولکر پرتس، مدیر یکی از اتاق‌ فکر‌های بانفوذ آلمان، بنیاد علم و سیاست (Stiftung für Wissenschaft und Politik)، در مصاحبه با رادیو سراسری آلمان، اعتمادسازی را مهمترین هدف مذاکرات اتمی ژنو خوانده است. به گفته‌ی وی، غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران، اقدامی غیرقانونی نیست، ولی قدرت‌های بزرگ به دلایل واقعی اطمینانی ندارند که این کشور مواد به دست‌آمده از غنی‌سازی اورانیوم را برای تولید سلاح هسته‌ای به کار نبرد. او در ادامه می‌گوید، اما غرب نیز باید درک کند که ایران خود را از سوی  آمریکا در معرض تهدید می‌بیند. از نظر پرتس، راه حلی احتمالی ، «توقف در برابر توقف» خواهد بود، به این معنا که ایران سانتریفیوژهای تازه‌ای در تاسیسات نطنز نصب نخواهد کرد و گروه ۵+۱ هم از اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران چشم خواهد پوشید.

در این میان، گابی اشکنازی، رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل، برای یک دیدار یک هفته‌ای از آمریکا وارد این کشور شده است. یکی از موضوع‌های اصلی این سفر که به دعوت مایکل مالن، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، صورت می‌گیرد، گفت‌وگو پیرامون تهدیدهای ناشی از برنامه‌ هسته‌ای ایران است. اشکنازی در واشنگتن علاوه بر همتای آمریکایی خود با شمار دیگری از مقامات آمریکا، از جمله با دیک چینی، معاون جرج دبلیو بوش، استفان هادلی، مشاور امنیت ملی وی و نیز نمایندگان کنگره و وزارت خارجه دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد.

ح/ آ ف پ/ دی ولت

 

جلیلی: در ژنو صحبتی از تعلیق نشد

بی بی سی - نماینده ایران در مذاکرات هسته ای ژنو گفته است که در این گفتگوها موضوع تعلیق غنی سازی اورانیوم مطرح نشده است.

 

روز دوشنبه، 21 ژوئیه (31 تیر)، سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و سرپرست مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی، پس از بازگشت به تهران گفت که "آنچه که در ژنو صورت گرفت بحث هایی در باره رویکرد طرفین به ادامه مسیر و چگونگی ساختار مذاکرات و زمانبندی آن بود."

مذاکرات ژنو برای حل و فصل مساله فعالیت هسته ای جمهوری اسلامی بر مبنای مشوق های گروه 1+5 به ایران در برابر تعلیق غنی سازی اورانیوم برگزار شد.

آقای جلیلی در مورد ادامه مذاکرت ژنو گفت که "توافق شد بر روی ایده مشترک برای ادامه گفتگو کار کنیم و آنها هم این نگاه را مورد توجه و استقبال قرار دادند."

وی اظهار داشت که "در ادامه مذاکرات می توانیم با تفاهم و توافق کار را پیش ببریم."

از آقای جلیلی در مورد گزارش های حاکی از ضرب الاجل دو هفته ای گروه 1+5 برای دریافت پاسخ ایران به بسته پیشنهادی این گروه سئوال شد.

وی گفت که "براساس توافق ابتدایی، یک ایده درباره ادامه مذاکرات از سوی آنها مطرح شده بود و یک ایده و ابتکار عمل هم ما در این اجلاس ارائه کردیم و قرار شد طرفین روی این موضوع کار کنند و ظرف دو هفته، دوباره بحث ها را ادامه دهند."

در پایان مذاکرات ژنو، خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، که به نمایندگی از سوی گروه 1+5 هدایت مذاکرات را برعهده داشت، گفت که انتظار داشت ایران پاسخ مثبت یا منفی خود در مورد بسته پیشنهادی به این گروه را اعلام دارد.

خاویر سولانا ابرای امیدواری کرد که جمهوری اسلامی ظرف دو هفته آینده نظر خود را اعلام کند و وزارت خارجه آمریکا نیز گفت که آقای سولانا از طرف ایرانی خواسته است پاسخ نهایی خود به مشوق های گروه 1+5 را ظرف دو هفته اعلام کند.

 

ابتکار ایران و حضور آمریکا

آقای جلیلی افزود که جمهوری اسلامی پس از دریافت بسته پیشنهادی گروه 1+5 در ماه ژوئن سال جاری، وعده داد که این پیشنهادها را بررسی خواهد کرد و افزود که ایران در این فاصله، به نامه وزیران خارجه 1+5 که همراه بسته پیشنهادی دریافت شده بود پاسخ داد و طرح مشصی را هم در مذاکرات ژنو ارائه کرد.

وی در توضیح مشخصات ابتکار ایران گفت که جمهوری اسلامی "یک طرح مشخص و نقشه راهنما در این زمینه ارائه کرده است."

سرپرست مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی با یادآوری بسته پیشنهادی این کشور برای حل مسایل جهانی و منطقه ای گفت که "به طور منطقی، باید این دو ایده براساس نکات مشترک با هم تلفیق شود تا بتوانیم به یک ایده مشترک درباره ادامه مذاکرات برسیم."

از سعید جلیلی در مورد اظهارات مقامات آمریکایی در این مورد سئوال شد که گفته بودند عدم همکاری ایران با گروه 1+5 باعث انزوای بیشتر این کشور می شود.

آقای جلیلی گفت که "در آنجا هم مطرح کردیم که گزینه هایی که در برابر همه وجود دارد این است که با چه نگاهی و چه رویکردی می خواهیم به آینده نگاه کنیم: نگاه مبتنی بر همکاری و تعامل سازنده و توجه به نگرانی های مشترک برمبنای تعهدات متقابل، یا نگاه های غیر سازنده."

گفته می شود که گروه 1+5 از طرحی حمایت می کند که بر اساس آن، ایران بلافاصله برنامه های خود برای گسترش ظرفیت غنی سازی این کشور را به مدت شش هفته متوقف می کند و در مقابل، شورای امنیت سازمان ملل نیز از اقدام برای وضع تنبیه های بیشتر علیه این کشور خودداری می ورزد.

در این مدت مذاکرات مقدماتی برای دستیابی به تفاهم درباره تعلیق تمامی فعالیت های غنی سازی اورانیوم ایران در برابر لغو تنبیه های شورای امنیت و اجرای بسته پیشنهادی گروه 1+5 صورت می گیرد.

در مقابل، جمهوری اسلامی همواره بر ادامه غنی سازی اورانیوم به عنوان حق انکار ناپذیر این کشور تاکید ورزیده و گفته است که این برنامه صرفا به منظور تولید سوخت برای نیروگاه های هسته ای دنبال می شود و اتهام تلاش برای استفاده از این فن آوری برای دستیابی به اسلحه اتمی را تکذیب کرده است.

اگرچه جزییات مذاکرات ژنو انتشار نیافته، اما گزارشی در مورد تصمیم ایران به قبول تعلیق غنی سازی و یا تغییر موضع گروه 1+5 و ضرفنظر کردن از این شرط در دست نیست.

 

احمدی نژاد: مذاکرات ژنو یک گام به جلو بود

رادیو فردا: محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری  ایران، مذاکرات میان گروه موسوم به  ۱+۵ و ایران، درباره برنامه هسته ای تهران را، یک گام به جلو توصیف کرد.

آقای احمدی نژاد در حاشیه‌ مراسم سالگرد آیت‌الله مشکینی ، رییس سابق مجلس خبرگان در جمع خبرنگاران گفت: «از دشمنان جز تهدید انتظاری نیست، همیشه دشمن هست و خوشبختانه ما هم روز به روز مقتدرتر می‌شویم و رو به جلو حرکت می‌کنیم 

سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران، روز شنبه در ژنو،  با خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ویلیام برنز، معاون وزیر امور خارجه آمریکا و  نمایندگان کشورهای آلمان، فرانسه، بریتانیا، چین و روسیه درباره مناقشه هسته ای ایران گفت و گو  کرد.

آقای سولانا پس از این مذاکرات گفته است که ایران هنوز پاسخ روشنی به بسته پیشنهادی قدرت های جهانی نداده است.

با این حال، محمود احمدی نژاد دز پاسخ به این پرسش خبرنگاران که مذاکرات سعید جلیلی و خاویر سولانا را چگونه ارزیابی می کند، گفت: «هر جلسه ای که تشکیل می شود، یک گام به جلو است

 

درجریان این مذاکرات که برای اطلاع یافتن از پاسخ تهران به بسته پیشنهادی غرب در ازای تعلیق فعالیت های هسته ای ایران برگزار شده بود، دو هفته به این کشور مهلت داده شد تا تهران به بسته پیشنهادی ارائه شده از سوی غرب پاسخ دهد.

گروه ۱+۵ به ایران پیشنهاد کرده است که در ازای تعلیق فعالیت های هسته ای خود از کمک های فنی و امتیازهای اقتصادی از سوی این شش کشور، از جمله کمک به احداث نیروگاه های هسته ای آب سبک  برخوردار شود.

این در حالیست که ایران بارها اعلام کرده است که با تعلیق فعالیت های هسته ای خود موافق نیست و این موضوع، بازهم در روز شنبه ۲۹ تیر توسط آقای جلیلی مطرح شد.

 

فرصت دو هفته ای

همچنین مجتبی ثمره هاشمی، مشاور ارشد رییس جمهوری اسلامی ایران، نیز مذاکرات ژنو را مثبت، سازنده و رو به جلو خواند که به گفته او، برای تعیین مدالیته و نحوه ادامه مذاکره بود.

خاویر سولانا پس ازمذاکرات شش ساعته خود با دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ابراز امیدواری کرد که پاسخ روشن ایران به بسته پیشنهادی قدرت های بزرگ را در دو هفته آینده دریافت کند.

کشورهای عضو گروه  ۱+۵ ازفعایت های هسته ای ایران که به گفته آنان می تواند برای تولید سلاح هسته ای به کار رود، ابراز نگرانی می کنند. تهران می گوید که این فعالیت ها صلح آمیز هستند.

دراین ارتباط، شان مک کورمک، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، ساعاتی پس از پایان مذاکرات ژنو بر سر برنامه هسته ای ایران اعلام کرد: «امیدواریم مردم ایران بدانند که رهبران آنها در برابر انتخاب گزینه های همکاری، که برای همه سودمند است، یا رویارویی، که انزوای بیشتر آنها را در پی  خواهد داشت، قرار دارند

سرگی کیسلیاک، معاون وزیر امور خارجه روسیه، که در مذاکرات ژنو حضور داشت، نیز به خبرگزاری ریانووستی این کشور گفت: انتظار دارد پاسخ ایران را در مدت دو هفته مهلت گروه پنج به علاوه یک دریافت کند.

شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکنون سه قطعنامه تحریمی تصویب کرده و از جمهوری اسلامی ایران خواسته است تا فعالیت های هسته ای را به حال تعلیق در آورد. اما تهران با این خواسته مخالفت کرده است.

این موضع جمهوری اسلامی باعث برقراری تحریم هایی علیه ایران شده است.

 

تحلیل گاردین از نتیجه گفتگوهای جلیلی-سولانا-برنز:

دو هفته برای یک پاسخ صریح: آری یا نه! 

 آفتاب: به ایران دو هفته مهلت داده شده است تا برنامه غنی‌سازی خود را به حالت تعلیق درآورد و یا با انزوای بین‌المللی بیشتری مواجه شود.

به گزارش Guardianپس از یک روز گفت‌وگوی نافرجام در ژنو، تیم شش نفره مذاکره کننده به نماینده ایران اخطار کردند که صبر آنان به پایان رسیده و تنها از ایران توقع شنیدن پاسخ «آری یا نه» به پیشنهادی دارند که پنج هفته پیش به ایران ارائه شد.

براساس این پیشنهاد که از سوی ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین نیز حمایت می‌شود، ایران برنامه غنی‌سازی خود را توسعه نخواهد داد و در عوض جامعه جهانی نیز تحریم‌های بیشتری را علیه ایران به تصویب نمی‌رساند. این فاز، شش هفته طول می‌کشد که احتمالا صرف زمان برای تعلیق غنی‌سازی و گفت‌وگوهای بیشتر خواهد شد.

عدم توفیق در دستیابی به توافق احتمالا آغازگر تحریم‌های تازه‌ای از سوی اروپا و سازمان ملل شده، همچنین باعث ایجاد تنش در خلیج‌فارس خواهد شد.

رد این تقاضا از سوی ایران همچنین سبب ایجاد مانع برای مصالحه از سوی ایالات متحده خواهد گشت که نمونه آن را در حضور دیپلمات ارشد این کشور در گفت‌وگوهای ژنو شاهدیم. «ویلیام برنز» پس از سه دهه قطع ارتباط میان ایران و آمریکا برای نخستین‌بار در مذاکرات با ایران حضور یافت.

خاویر سولانا، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا که ریاست تیم مذاکره کننده غرب را برعهده دارد، اگر چه روز نخست این گفت‌وگوها را سازنده توصیف کرد با این همه افزود: «ما جوابی را که انتظارش را داشتیم از سوی ایران دریافت نکردیم. با این همه امیدواریم جواب صریحی را در مورد پیشنهادی که پنج هفته پیش به ایران ارائه کردیم طی دو هفته آتی این مذاکرات دریافت نماییم».

سولانا البته تصریح نکرد که در صورتی که پاسخ ایران به این تقاضا مثبت نباشد چه عواقبی رخ خواهد داد، اما از گفت‌وگوهای دیپلمات ها چنین برمی‌آید که در صورت رخ دادن چنین احتمالی، این اجماع در نزد روسای شش کشور بزرگ جهان از جمله روسیه و چین وجود دارد که دور جدیدی از تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران به تصویب برسد.

یک مقام رسمی در این باره می‌گوید: «این را در آخرین دیدار به شما گفته‌ایم. ما این کار را دوبار نخواهیم کرد. به تهران بروید. شما یک یا دو هفته وقت دارید که به ما جواب صریح «بله یا نه» بدهید.

یک منبع غربی دیگر که در این مذاکرات حضور دارد در این باره می‌گوید: «موجی از ناشکیبایی در میان حضار این گفت‌وگوها وجود دارد که خواهان جواب صریح و روشن آری یا نه هستند».

در کنفرانس خبری که پس از این اجلاس تشکیل شد، رئیس هیات مذاکره کننده ایران، سعید جلیلی از دادن پاسخ صریح درباره پیشنهاد توقف غنی‌سازی احتراز کرد: «ما در این باره ساعت‌ها صحبت کرده‌ایم».

جلیلی در ادامه گفت: «آنچه برای ما بسیار مهم است داشتن رویکردی سازنده و آوردن آن به پای میز مذاکره است. بعد از آن ما می‌توانیم نگرانی‌های مشترکمان را حل نماییم».

یک مدرک بحث‌برانگیز که در این مذاکرات توسط جلیلی عرضه شد و به رویت خبرنگار «آبزرور» نیز رسید به طور مبهم و ناواضحی درباره همکاری‌های آینده سخن می‌گفت و اشاره مستقیمی به فعالیتهای اتمی ایران نمی‌کرد.

در روزهای آتی اتحادیه اروپا در جهت تایید تحریم‌های تازه‌ای علیه سیستم بانکی تهران پیش خواهد رفت.

این تحریم‌ها احتمالاً توسط دور تازه‌ای از تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل در ماه سپتامبر دنبال خواهد شد اگرچه روسیه و چین اعلام کرده‌اند که با برخورد رادیکال با ایران موافق نیستند.

آمریکا و بریتانیا همچنین خبر از احتمال توقیف صنعت نفت ایران از جمله ممنوعیت صادرات و واردات فراورده‌های نفتی از ایران و به ایران داده‌اند. همچنین شکست این گفتگوها احتمال پررنگ‌ شدن اوج گرفتن جنگ طلبهای اسرائیل را در عملیاتی پیش دستانه علیه تاسیسات هسته‌ای ایران قوت خواهد بخشید.

منابع رسمی غربی در ژنو می‌گویند مشوقهایی که به نمایندگی از سوی آنها از جمله روسیه و چین و توسط آقای خاویر سولانا به ایران عرضه شده است تلاشهایی است که جلیلی را به سوی تمرکز به پیشنهاد «تعلیق در برابر تعلیق» سوق دهند.

این دیدار در قصری متعلق به قرن 16 میلادی در شهر ژنو و درهمان اتاقی که سازمان صلیب سرخ جهانی تاسیس شد انجام گرفت. همچنین در این اتاق تاریخی نخستین کنوانسیون نحوه رفتار با مجروحان جنگی در سال 1864 به تصویب رسیده است.

 

اکنون چه روی می‌دهد؟ آیا این نقطه پایان گفتگوهاست؟

دقیقاً نه. به مذاکره کننده ایران گفته شده است که ایران دو هفته برای تایید یا رد این پیشنهاد فرصت دارد. برای ایران روشن شده است که تنها یک پاسخ «آری» می‌تواند مانع تحریم‌های بیشتر و انزوا گردد.

 

اگر ایران پاسخ مثبت بدهد چه روی می‌دهد؟

ایران گسترش غنی‌سازی اورانیوم را متوقف می‌نماید که این بدین معناست که ایران 3000 سانتریفوژ جدید را در نیروگاه نطنز با تزریق گاز اورانیوم تجهیز نکرده و سوخت هسته‌ای تولید نمی‌نماید.

 

اگر ایران پاسخ منفی بدهد چه رخ خواهد داد؟

به احتمال بسیار زیاد تحریم‌های بیشتری علیه ایران تصویب می‌گردد که این شامل بانکها، مسافرت و سرمایه‌های مسئولان ایران خواهد بود. هنوز مشخص نیست که روسیه و چین با تحریم‌های سازمان ملل موافقت خواهند کرد یا خیر.

با اینهمه آنها گفته‌اند که با تحریم‌های بسیار شدید و سنگین موافقت نخواهند کرد. این تحریم‌های سنگین می‌تواند شامل وابستگی ایران به پالایشگاه‌های خارجی برای مصارف سوخت باشد؛ چیزی که بسیار مورد علاقه آمریکا و بریتانیاست.

 

آیا جنگ اینک محتمل است؟

بله، با اینهمه راه زیادی تا بروز عملیات مخاصمه جویانه داریم. ادامه این مسیر فرصت را برای جنگ‌طلبانی چون «دیک چنی» در واشنگتن گسترده کرده و انگیزه بیشتری به رهبرانی در اسرائیل می‌دهد که اعتقاد دارند تنها عملیات نظامی است که می‌تواند ایران را متوقف نماید. با اینهمه در حال حاضر میانه‌رو‌های آمریکایی در موقعیت برتر قرار دارند.

 

 

بررسی نتایج نشست ژنو در اتحادیه اروپا  

اعتماد:با اتمام نشست ایران و گروه 1«5 در ژنو، معاون وزیر خارجه روسیه ابراز امیدواری کرد تهران پس از دو هفته بتواند به پیشنهادهای این گروه پاسخ دهد تا گفت وگوهای طرفین درباره برنامه هسته یی ایران رسماً آغاز شود. به گزارش ایسنا سرگئی کیسلیاک معاون وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه که از سوی این کشور در مذاکرات ژنو حضور داشت، به خبرگزاری نووستی گفت؛ «ما بسیار امیدواریم مدت دو هفته یی که درباره آن با طرف ایرانی توافق کردیم، در ایران برای بررسی نهایی پیشنهادات ما مفید باشد.» کیسلیاک همچنین ابراز امیدواری کرد در این مدت بتوان به شرایطی قابل قبول برای طرفین جهت آغاز گفت و گو دست یافته و کار روی پیشنهادات 1«5 و ایران را برای حل جامع مساله هسته یی این کشور به طور جدی آغاز کرد. وی خاطرنشان کرد؛ «ما در انتظار پاسخ همکاران ایرانی درباره این خواهیم بود که آیا آماده اتخاذ تدابیری هستند که دست کم سبب تامین ثبات سیاسی پیرامون این اوضاع شوند یا خیر» و افزود که این می تواند امکان ادامه گفت وگو را فراهم کند. نماینده روسیه اظهار داشت گروه 1«5 موضع ایران را درک می کند، چرا که دیپلماسی، روندی دشوار و پیچیده است و گاهی اعلام پاسخ مشخص «آری» یا «خیر»، «قرمز» یا «سبز» دشوار است. معاون وزیر خارجه روسیه اطلاع داد که طی دیدار روز شنبه، نمایندگان 1«5 تمامی جزئیات و ظرافت های روش پیشنهادی برای حل مشکلات موجود را برای طرف ایرانی مفصلاً تشریح کردند. به گفته وی برای تنظیم این پیشنهادات روسیه تلاش بسیاری کرده است. در همین حال، وزیر خارجه انگلیس نیز با بیان اینکه تهران باید دست به انتخاب بزند، گفت؛ اکنون زمان انتخاب برای ایرانی ها است. من قویاً از تصمیم امریکا برای اعزام برنز در این نشست استقبال می کنم. در جلسه یی که شنبه هفته جاری با حضور سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی و خاویر سولانا رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا به همراه نمایندگان امریکا، سه کشور اروپایی و روسیه و چین برگزار شد، در خصوص بسته یی که 1«5 اواخر خرداد گذشته توسط سولانا تسلیم ایران کرد، مذاکره شد. در جلسه مذکور که ساعت ها به طول انجامید اگرچه به گفته سولانا و جلیلی روند مثبتی داشت، اما غرب از ایران خواست با پیشنهاد تعلیق در ازای تعلیق موافقت کند. بدین حالت که تهران بپذیرد به مدت شش هفته تعلیق کرده و در عوض تحریم جدیدی نیز در طول این مدت علیه ایران اعمال نخواهد شد. در این فاصله هم مذاکرات رسمی برای پایان دادن به مشاجره هسته یی آغاز شود. اما آنچه که نشست ژنو را متفاوت تر از قبل کرده بود حضور نماینده امریکا در این دور از مذاکرات بود. ویلیام برنز معاون امور سیاسی وزیر خارجه ایالات متحده فرد شماره سه این وزارتخانه، شخصی بود که سولانا و تیمش را در این نشست در مقابل ایران همراهی می کرد. از این رو سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز پس از برگزاری مذاکرات ژنو به ایران هشدار داد که باید یکی از گزینه های همکاری یا رویارویی را انتخاب کند. شان مک کورمک که ساعاتی پس از خاتمه مذاکرات هسته یی صحبت می کرد، گفت؛ واشنگتن تنها پس از توقف فعالیت های حساس هسته یی ایران با این کشور وارد مذاکره خواهد شد. وی در بیانیه یی تصریح کرد؛« آنها در برابر انتخاب گزینه های همکاری، که برای همه سودمند است، یا رویارویی، که انزوای آنها را در پی خواهد داشت، قرار دارند.» مک کورمک همچنین تصریح کرد ویلیام برنز به طور جداگانه با هیچ کدام از اعضای هیات نمایندگی ایران ملاقات نکرده است. سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا با اشاره به گزارش ویلیام برنز درباره مذاکرات روز شنبه گفت؛«آقای سولانا پاسخ روشن «آری» یا «خیر» را دریافت نکرده است و آقای سولانا تاکید کرده است که ایران باید پاسخ روشن خود را طی دو هفته آینده ارائه کند.» از سوی دیگر دو دیپلمات عالی رتبه امریکایی از تصمیم واشنگتن برای فرستادن ویلیام برنز به ژنو استقبال کرده و خواستار مذاکرات مستقیم امریکا با ایران شدند. به گزارش ایسنا جان کری سناتور عالی رتبه امریکایی و کاندیدای سابق انتخابات ریاست جمهوری امریکا در گفت وگو با شبکه خبری پرس تی وی با اشاره به تصمیم واشنگتن برای فرستادن ویلیام برنز برای شرکت در مذاکرات هسته یی خاویر سولانا با سعید جلیلی گفت؛ من فکر می کنم این گامی بسیار مثبت بود و به عقیده من پیشنهاد بسیار عاقلانه یی بود. جوزف بایدن سناتور عالی رتبه دموکرات امریکایی نیز از دولت جرج بوش، رئیس جمهور امریکا خواست پس از پایان این مذاکرات با ایران تعامل مستقیم داشته باشد. بایدن گفت؛ دولت اکنون راه درست را در پیش گرفته است و من فکر می کنم ما باید در صورت تمایل ایران با آنها مذاکرات و تماس مستقیم داشته باشیم. معاون وزیر امور خارجه چین هم در حاشیه نشست شنبه ایران و گروه 1«5 در ژنو با اشاره به فرصت استثنایی برای پیشبرد مذاکرات هسته یی گفت؛ طرف های مذاکره با گسترش تلاش های دیپلماتیک و انعطاف پذیری در مواضع خود، راه حل مناسبی را برای موضوع هسته یی ایران پیدا کنند. به گزارش فارس به نقل از خبرگزاری شینهوا، «لیو جیه پی» با تاکید بر ضرورت تلاش های دیپلماتیک در پایان دادن به مناقشه هسته یی ایران ابراز داشت؛ باید به نحو احسن از این فرصت استثنایی برای پیشبرد مذاکرات استفاده کرد تا بتوانیم به یک راه حل کامل و طولانی مدت برسیم.جیه پی که به عنوان نماینده چین با سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دیدار کرد، با اشاره به اهمیت این مذاکرات و حمایت از بسته پیشنهادی ابراز داشت؛ رسیدن به یک راه حل از طریق گفت وگوهای دیپلماتیک خواست مشترک همه کشورهای مذاکره کننده در این نشست است. وی افزود؛ این نکته بسیار مهمی است که برای نخستین بار مقامات سیاسی گروه 1«5 با همتایان ایرانی دیدار می کنند. در عین حال روزنامه الوطن نوشت، وزیران امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا سه شنبه در بیست و هفتمین دور از نشست های خود نتایج مذاکرات سولانا - جلیلی را بررسی می کنند. به گزارش ایسنا این روزنامه چاپ عربستان افزود؛ در این نشست دو روزه که در بروکسل به ریاست برنار کوشنر وزیر خارجه فرانسه تشکیل می شود مسائل موجود در عرصه های بین المللی و اروپایی بررسی می شود که از جمله آن بررسی نتایج حاصل از دیدار خاویر سولانا رئیس سیاست خارجه اتحادیه اروپا و سعید جلیلی مذاکره کننده ارشد تیم هسته یی ایران و نتایج کنفرانس بین المللی گفت وگوی ادیان در مادرید و تاثیر آن بر مساله مبارزه با تروریسم است.

 

دراماتیک نکنید

محمود احمدی نژاد رئیس جمهور نیز در ارزیابی مذاکرات ژنو گفت؛ هر مذاکره یی که انجام می شود، یک گام رو به جلوست که مذاکره روز شنبه هم از همین دست است. به گزارش ایسنا احمدی نژاد که در حاشیه مراسم سالگرد آیت الله مشکینی رئیس فقید مجلس خبرگان رهبری در جمع خبرنگاران سخن می گفت، اضافه کرد؛ از دشمنان جز تهدید انتظاری نیست، همیشه دشمن هست و خوشبختانه ما هم روز به روز مقتدرتر می شویم و رو به جلو حرکت می کنیم. در همین حال منوچهر متکی وزیر امور خارجه نیز دیروز در حاشیه نشست هیات دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به اصرار نمایندگان رسانه های داخلی برای تحلیل دستاوردهای مذاکرات ژنو اظهار کرد؛ شما یک روز صبر کنید آقای جلیلی می آیند و آنچه را که مطرح شده شخصاً بیان می کنند و شما در جریان امور قرار خواهید گرفت. وی درباره حضور نماینده امریکا در این مذاکرات نیز گفت؛ این حضور برای امریکایی ها تجربه و فرصت مناسبی بود که از نزدیک و بدون واسطه نظرات جمهوری اسلامی ایران را بشنوند. متکی همچنین در واکنش به تاکید مجدد برخی خبرنگاران جهت موضع گیری او درخصوص حضور نماینده امریکا در مذاکرات ژنو تصریح کرد؛ همان طور که گفتم این حضور فرصت مناسبی برای امریکایی ها بود که بدون واسطه مواضع جمهوری اسلامی را بشنوند. وزیر خارجه خطاب به این خبرنگار گفت؛ چرا شما می خواهید به این موضوع جنبه دراماتیک بدهید و می خواهید مساله جنبه های دراماتیک پیدا کند؟ ما حضور امریکا در مذاکرات ایران را از نظر شکلی مثبت ارزیابی می کنیم و امیدواریم از نظر محتوایی نیز نتایجی مثبت حاصل شود. علی باقری مدیر سیاست خارجی و امنیت بین الملل شورای عالی امنیت ملی هم در این باره گفت؛ در مذاکرات 1«6 ژنو توافق شد دو هفته آینده، نقشه راه مذاکرات متقابل آینده مشخص شود. علی باقری با اشاره به مذاکرات ژنو افزود؛ بر اساس نقشه راهی که توافق می شود جدول زمانی و موضوعی، اولویت ها و الزامات هر یک از طرفین تعیین خواهد شد و بر اساس آن چارچوب ادامه مذاکرات مشخص می شود. وی اضافه کرد؛ در این مذاکرات ایران و طرف مقابل هریک پیشنهادی را برای نقشه راه مذاکرات متقابل آینده مطرح کردند و مذاکرات برای توافق بر نقاط مشترک آن تا دو هفته آینده انجام خواهد شد. مدیر سیاست خارجی و امنیت بین الملل شورای عالی امنیت ملی با اشاره به اینکه پیشنهاد ایران بسیار شفاف بود، افزود؛ این اختیار به طرف مقابل داده شده است که نتیجه کار را با انتخاب مسیر مذاکرات مشخص کند. وی در ادامه گفت؛ طرف مقابل می تواند با جمع 1«6 بر زمینه های همکاری مشترک تاکید کند که در این صورت نگرانی های موجود به تعهدات متقابل تبدیل می شود و نتیجه آن صلح و ثبات بین المللی است.