مرور فرهنگ و مسائل ایران
در جشنواره جهانی
Hot Docs تورنتو
- با نگاهی به فیلم های ایرانی
هات داکس امسال از علاقمندان به سینمای ایران
دعوت به دیدن این فیلم ها می کنم. فیلمهایی که هم از منظر ساخت و پرداخت سینمایی و هم به لحاظ
معنایی فیلم های دیدنی هستند
حسن زرهی
http://www.shahrvand.com/
در دو سال گذشته یک سال آن هات داکس
با غیبت نزدیک به صفر سینمای ایران برگزار شد و سال پیش نیز حضور سینمای ایران کم
رنگتر از همیشه بود، اما امسال با حضور نزدیک به ده فیلم دیدنی از ایران، هات داکس
برای ما ایرانیان از جذابیت بیشتری برخوردار است.
با نگاهی به فیلم های ایرانی هات داکس امسال از علاقمندان به سینمای ایران دعوت به
دیدن این فیلم ها می کنم. فیلمهایی که هم از منظر ساخت و پرداخت سینمایی و هم به
لحاظ معنایی فیلم های دیدنی هستند.
روزهای بی تقویم It’s Always Late
for Freedom
یکی از فیلم های ایرانی امسال هات داکس روزهای بی تقویم نام دارد)52 دقیقه(. کاری از
مهرداد اسکویی.
روزهای بی تقویم گزارشی دیدنی است از
کانون اصلاح و تربیت. کارگردان در فیلم موفق می شود با آرامی و احتیاط به کودکان و
نوجوانان مرکز نزدیک شده، و پای درد دل آنان بنشیند.
از مهرداد اسکویی پیش از این
مستندهای "خانه مادری ام مرداب" و "بیوه مرد" را دیده ام.
اسکویی در عرضه ی فضاهای تازه موفق است.
یکی از حسن های روزهای بی تقویم
تاکید کارگردان بر ماندن در فضای زندگی بچه ها در کانون اصلاح و تربیت است.
با اینکه به نظر می رسد کارگردان از این بخت برخوردار است که بیننده را به خانه و
خانواده و مرکز مشکلات و مصیبت های این بچه ها ببرد، اما او با تاکید بر نگاه به
ماجرااز منظر خود بچه ها بیننده را به مناظر دیگر زندگی آنان نمی کشاند. و این
نشان از نگاه هوشمندانه ی اسکویی به موضوع این فیلم و حتی دو فیلم دیگری است که
اشاره کردم.
رابطه ای که با تک تک این بچه ها از
مسیر دوربین صمیمی اسکویی برقرار می شود، ما را با درونیات و حتی آرزوها و علائق
آنان آشنا و به آنها نزدیک می کند. بچه ها تا بدان پایه به دوربین اسکویی اعتماد
می کنند که از ابراز احساسات و آرزوهایشان هم ابایی ندارند. روزهای بی تقویم فیلمی
دیدنی است و گوشه ای از گرفتاریهای امروز کودکان ایرانی را نشان میدهد. کودکانی که
در سنین اندک به مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده اند و یا در کودکی دست به قتل و
چاقوکشی و دزدی و دهها خلاف دیگر زنده اند. بچه هایی که فیلم با هوشمندی ریشه های
گرفتاریهایشان را پی گیری می کند.
روزهای بی تقویم از دیدنی های سینمای
ایران در جشنواره امسال هات داکس است.
زمان: پنجشنبه 24 اپریل ساعت 15: 7
نمایش دوم: شنبه 26 اپریل ساعت 15: 7
مکان: سالن Innis Town Hall
نشانی:2
Sussex Avenue
سیانوزه Cyanosis
کارگردان: رخساره قائم مقامی، ایران 22 دقیقه
فیلم دیگر هات داکس امسال کار رخساره قائم مقامی است. سیانوزه روایتی زیبا از
زندگی یک هنرمند نقاش خیابانی ایرانی است که گرفتار عشقی غریب هم هست.
سیانوزه داستان نقاشی کردن خیابانی
جمشید است.
فیلم که ترکیبی از مستند و انیمیشن است هر چند بخش مستند آن بر برش های انیمیشنی
سلطه زمانی و بیانی هر دو دارد، اما بازی با تابلوهای جمشید به صورت انیمیشن نیز
از جذابیت های دیگر فیلم است. حدود ده دقیقه ی سیانوزه به انیمیشن بیان می شود.
فیلم از منظر جمشید و کارهایش به
آدمها نگاه می کند و در نتیجه. از آنها که دل خوشی ندارد کله هایشان را مثل گاو و
خوک و حیوانات دیگر نشان می دهد و انیمیشن ها همین جا به کار می آیند.
جمشید نقاش خیابانی سیانوزه که گمان
دارد از نقاشان پست مدرن است و درک نمی شود، شخصیت بسیار چند وجهی دارد، وقتی از
رمان و عشق و آرزوهایش حرف می زند صورتی روشنفکرانه از خود به بیننده نشان می دهد،
اما بلافاصله حرکتی می کند و یا واکنشی نشان می دهد که بیننده را به تردید می
اندازد که چه بسا مشکلاتی جدی تر از آنچه دیده می شود دارد. سیانوزه را هم باید
دید. نگاهی متفاوت است به آدمی، به امروز، به هنر و به تهران امروز از همین منظرها.
زمان: پنجشنبه 24 اپریل ساعت 15: 7
سالن Innis
نمایش دوم: شنبه 26 اپریل ساعت 15: 7
سالن Innis
نشانی:2
Sussex Avenue
به کجا تعلق دارم؟ Where Do I
belong?
کارگردان: مهوش شیخ الاسلامی، ایران، 69 دقیقه
فیلم دیدنی دیگر ایرانی امسال
"به کجا تعلق دارم" نام دارد که سفری است در جهان افغان های ساکن ایران،
که در ایران کار و زندگی کرده اند. بچه هایشان در آنجا به دنیا آمده اند. خود را
ایرانی می دانند و از افغانستان خاطره و سابقه ای ندارند. در موارد بسیاری پدر یا
مادرشان ایرانی است اما هیچ هویت و رسمیت و حقانیتی ندارند. بچه های بزرگ شده در
ایران و زنان جوان عروس مردان افغان از مشکل بزرگ بی هویتی در ایران می گویند: و
هنگام که مجبور می شوند به افغانستان بروند در آنجا نیز غریب می نمایند و مورد
استقبال قرار نمی گیرند. فیلم موضوع را در پوششی از احساس و عاطفه پی می گیرد.
مهوش شیخ الاسلامی کارگردان فیلم مسائل افغانان ساکن ایران را هم از منظر درونیات
آنان و هم به لحاظ مسائل اجتماعی و هویتی بیرونی تعقیب می کند.
"به کجا تعلق دارم" فیلم تلخی است. بویژه ما که خود در غربت زندگی می
کنیم و کم ترین نامهربانی و بی احترامیو حتی نگاه غیردوستانه ای را از میزبانانمان
تحمل نمی کنیم با دیدن مهاجران افغان و سرنوشت تلخ آنان اشکمان جاری می شود و خانم
شیخ الاسلامی با طرح موضوع در قالب سفری مصور و مسحورکننده به زندگی درونی و
بیرونی این مهاجران ما را به همدردی با شرایط ناگوار زندگی آنان برمی انگیزد.
زمان: چهارشنبه23 اپریل ساعت 30: 9
دقیقه
مکان: سالن Innis Town Hall
نمایش دوم: شنبه 26 اپریل ساعت 5
بعدازظهر
مکان: سالن Innis Town Hall
نشانی:
2 Sussex Avenue
کارت قرمز The Red Card
کارگردان کارت قرمز مهناز افضلی است. مهناز افضلی بیش از دو دهه است که در سینمای
ایران حضور دارد. او در فیلم های"گزارش یک قتل"، "پرستار شب"،
"عبور از غبار"، "سوءظن" و . . . بازی کرده است.
مهناز افضلی از سال 1379 با مستند
"بدون شاهد" حضورش در سینمای مستند ایران را اعلان کرد.
"زنانه" فیلم مستند دیگر
اوست که در دهها جشنواره حضور پیدا کرده و برنده ی دلفین زرین پنجمین جشنواره
مستند کیش شده است. کارت قرمز باید سومین مستند افضلی باشد.
فیلم نگاهی دارد همه جانبه به زندگی شهلا جاهد معشوقه ی ناصر محمدخانی قهرمان
فوتبال ایران، و ماجرای به قتل رسیدن همسر او لاله. افضلی با هوشیاری ستودنی ای
ماجرا را از همه ی منظرها تعقیب می کند، و حتی برش هایی از رابطه ی محمدخانی و
شهلارا نشان می دهد.
و به گونه ای با کنار هم قرار دادن
واکنش های شهلا از یک سو و محمدخانی از سوی دیگر بیننده شباهت هایی میان این دو
شخصیت پیدا می کند، و متوجه می شود که ماجرای قتل لاله سر در جاهای دیگر دارد و .
. .
دوربین مهناز افضلی با اینکه کوشش
دارد قضاوت نکند اما مانع نمی شود که زنی به دلیل عشق غریبش به مردی که خواهان دار
زدن اوست از بیان حقیقت سر باز زند. در ادامه ی فیلم پشت پرده های بسیاری دیده می
شوند و چهره ای دیگر از پیچیدگی قضاوت و عدالت را تجربه می کنیم.
زمان: چهارشنبه 23 اپریل، ساعت 15:
17 بعدازظهر
نمایش دوم: شنبه 26 اپریل، ساعت 30:
11 بامداد
مکان: سالن Innis
نشانی:
2 Sussex Avenue
مانند دیگران باش Be like Others
"طناز عشاقیان" کارگردان "مانند دیگران باش" که در جشنواره
امسال هات داکس نمایش داده می شود، به موضوع دو جنسی ها در ایران نگاه کرده است.
به پسرانی که می دانند پسر نیستند و نمی توانند این حس را در جامعه ای مذهبی که
تنها به دو جنس زن و مرد باور دارد بروز دهند. برای همین هم از سوی خانواده و هم
از طرف جامعه مجبور می شوند که تغییر جنسیت بدهند تا قادر باشند زندگی کنند.
فیلم پروسه ی سخت تصمیم گیری برای
عملی را که هم از منظر جسمی و هم به لحاظ روحی صدمات گرانی به بار می آورد، تصویر
می کند. تنها مادران این جوانان هستند که پس از چانه زنی های بسیار و اصرار بچه
هایشان تن به حقیقت جنس دیگری بودن فرزندانشان می دهند. اما پدرها، جامعه، برادرها
و خویشان با موضوع به ندرت کنار می آیند.
اما با همه ی این حرفها دکتری می گوید که حدود پانصد تن را خود عمل کرده است. و یک
روحانی هم از شرعی بودن عمل با استدلالی کودکانه دفاع می کند. فیلم موضوع مهمی را
پی گیری کرده و دیدنی است.
زمان: دوشنبه 21 اپریل ساعت 15: 7
بعدازظهر
مکان: سالن Isabel
Bader
نشانی:93
Charles Street West
زمان: پنجشنبه 24 اپریل ساعت 15: 4
بعدازظهر
مکان: سینما Cumberland
نشانی:
159 Cumberland Street
باد دبور Head Wind
باد دبور یا باد مخالف و یا باد و نسیمی که از سوی غرب می وزد، کار زیبای محمد
رسول اف است(60 دقیقه) که پیش از این از او فیلم های داستانی و بلند
"گاگومان" و "جزیره آهنی" را دیده ایم. هر دو فیلم بیرون از
نورمهای سینمای تجارتی و روشنفکری ایران ساخته و پرداخته شده اند. گاگومان ماجرای
ازدواجی در زندان است و جزیره آهنی کشتی به گل نشسته ای است که محل سکونت خانواده
های کارگران و بیخانمان هایی است که کسی هم در آنجا احساس مالکیت به کشتی و سرنوشت
این آدمها دارد. . .
باد دبور اما مستندی زیباست از ماجرای کهنه نشدنی دولت جمهوری اسلامی و دیش های
ماهواره ای، مبارزه ای که حالا دیگر دارد سه دهه می شود، که هیچکدام از طرفهای
درگیر حاضر به قبول واقعیت نیستند. حکومت با اینکه می داند دست کم بیش از نیمی از
مردم تهران و بسیاری از روستاییان و شهرستانیها دیش ماهواره ای دارند، همچنان می
کوشد که بر غیر قانونی بودن این پدیده اصرار بورزد. محمد رسول اف با دوربین پر حوصله
ی خود ماجرای برپا شدن و برچیده شدن دیش های ماهواره ای بر بامهای تهران و حتی
روستاهای دورافتاده ایران را تعقیب می کند و فیلمی دیدنی از جنگی طولانی میان دولت
و مردم می سازد.
در نتیجه باد غرب یا "باد
دبور" از دیدنی های دیگر هات داکس امسال است. و تفاوت دوربین حرفه ای و
کارگردان مجرب را با دیگران نیز در خود دارد.
زمان: شنبه 19 اپریل، ساعت 30: 9
بعدازظهر
مکان: سینما Cumberland
نشانی:
159 Cumberland Street
نمایش دوم: دوشنبه 21 اپریل ساعت 15:
2 دقیقه بعدازظهر
مکان: سالن Isabel
Bader
نشانی:
93 Charles Street West
تهران دیگر انار ندارد Tehran Has No More Pomegranates
کارگردان: مسعود بخشی، ایران، 67 دقیقه
زمان: سه شنبه 22 اپریل ساعت 7:15
دقیقه بعدازظهر
مکان: سالن نمایش موزه رویال انتاریو
ROM
نمایش دوم: پنجشنبه 26 اپریل
ساعت11:30 بامداد
مکان:Innis
نشانی:
2 Sussex Avenue
تجلیلی زیبا، پرحرارت، و گاه شیطنت آمیز از تهرانِ شگفت انگیز و عجیب؛ یکی از شلوغ
ترین و آلوده ترین شهرهای جهان، و صحنه ی وقوع برخی از ننگین ترین حوادث اخیر در
اذهان.
ایران کشوری ست که امسال در مرکز
توجه جشنواره فیلم مستند تورنتو قرار دارد و پنجشنبه 24 اپریل از ساعت 4 تا 5:30
بعدازظهر در Innis Town Hall فیلمسازان
ایرانی طی جلسه ای از شرایط مستندسازی در ایران خواهند گفت.
در این جلسه مهناز افضلی(کارت قرمز)،
مسعود بخشی( تهران دیگر انار ندارد)، محمد رسول اف (باد مخالف)، مهوش شیخ الاسلامی
( به کجا تعلق دارم؟)، مهرداد اسکویی(روزهای بی تقویم)، رخساره قائم مقامی
(سیانوزه) و محبوبه هنریان از انجمن مستندسازان ایرانی حضور خواهند داشت.
آدرس سینماهای نمایش
دهنده:
Innis Town Hall
2
Sussex Avenue(one block South of St. George street and Bloor street West)
Cumberland
159 Cumberland Street (one block
North of Bloor and one block East of Avenue Road)
Isabel Bader
93 Charles Street West (one block of Avenue Road and
Bloor Street West)
http://www.shahrvand.com/print.php?a=4029
