چهارشنبه ۲۹ اسفند ۱۳۸۶ - ۱۹ مارس ۲۰۰۸

میزان مشارکت در انتخابات

پدرام


پس از گذشت قریب به یکسال سر و صدا، بالاخره انتخابات مجلس هشتم انجام شد و به نتیجه رسید. این انتخابات نیز چون گذشته حاوی عبرتها و تجربیات بزرگی برای برگزار کنندگان، انتخاب شوندگان و گروههای حامی آنها و عموم مردم بود که طبعاً برخی، از آن درس گرفته و در جهت رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت خود حداکثر بهره برداری را از آن تجربیات می نمایند و برخی نیز با توجیه خطاها و بی تدبیری های خود همچنان در مسیر اشتباهی که براه افتاده اند ادامه مسیر میدهند و بیش از پیش از آرمانها و اهدافشان دورتر می شوند.
اما در یکی دو روز گذشته بحثهای مختلفی در مورد میزان مشارکت واجدین شرایط در انتخابات مجلس هشتم مطرح شد که به نظر میرسد که ارقام رسمی اعلام شده در این مورد خالی از اشکال نبوده است. جهت اطلاع دوستان مطالبی را در این زمینه تقدیم میدارم.


بر اساس گزارش رسانه ها، وزير كشور تعداد واجدين شرايط را که افراد 18 ساله و بالاتر هستند ‌43723291 نفر و تعداد رأی دهندگان را 25 میلیون نفر و درصد مشارکت در انتخابات را 60 درصد عنوان نموده است. حتی جائی دیدم که ستاد انتخابات کشور درصد مشارکت را 65 درصد و یکی از روزنامه های اصولگرا 70 درصد بیان نموده است. حال با مد نظر قراردادن آمار سرشماری سال 85، این ادعا را بررسی می کنیم.


بر اساس نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال 85، تعداد جمعیت 18 ساله و بالاتر کشور در آبان سال 85 حدود 47.65 میلیون نفر بوده است. با افزودن جمعیت 17 ساله سال 85 به رقم یادشده، جمعیت 18 ساله و بالاتر کشور در آبان سال86 بدست می آید که حدود 49.43 میلیون نفر خواهد بود. البته به منظور محاسبه رقم دقیق جمعیت 18 ساله و بالاتر کشور در آبان سال86، باید تعداد فوت شدگان سنین 17 ساله و بالاتر سرشماری سال 85 از رقم یادشده کسر شود.


بر اساس سالنامه آماری سال 85 سازمان ثبت احوال کشور، تعداد فوت شدگان سنین 15 و بالاتر کشور در سال 85، حدود 373 هزار نفر برآورد میشود که اگر فرض شود که در سال86 نیز تعداد فوت شدگان سنین 15 ساله و بالاتر کشور همین رقم باشد در این صورت جمعیت 18 ساله و بالاتر کشور در آبان سال86 به حدود 49.1 میلیون نفر خواهد رسید.


از طرف دیگر با توجه به اینکه اتباع غیر ایرانی ساکن در کشور، حق رأی دادن ندارند ولی تعدا آنها در آمار سرشماری لحاظ می شود لذا برای محاسبه تعداد واجدین شرایط رأی دادن، لازم است تعداد اتباع غیر ایرانی 18 ساله و بالاتر از رقم 49.1 میلیون نفر کسر گردد. بر اساس آمار سرشماری سال 85، تعداد اتباع غیر ایرانی 15 ساله و بالاتر کشور حدود 1036000 نفر برآورد میشود که اگر این رقم را برای سال 86 نیز ثابت در نظر بگیریم و از رقم 49.1 میلیون نفر کسر کنیم، تعداد واجدین شرایط رأی دادن در آبان سال 86، معادل 48023301 خواهد شد که این رقم برای اسفند ماه 86، قطعاً بیشتر هم خواهد بود. با در نظر گرفتن رقم فوق و تقسیم 24.25 میلیون نفر شرکت کننده در انتخابات بر آن، ملاحظه میشود که نرخ مشارکت در انتخابات مجلس هشتم، دقیقاً 50.5 درصد است. ضمن آنکه حتی اگر تعداد واجدین شرایط را همان رقم ذکر شده از سوی وزیر کشور(43723291 نفر)فرض کنیم نرخ مشارکت نزدیک 55.5 درصد خواهد شد و نه 60 درصد یا 65 درصد یا 70 درصد.
همچنین وزير كشور در مصاحبه ای که داشته است سهم شركت‌كنندگان 18 تا 25 ساله را در آرای مأخوذه بالغ بر 28.93 درصد و سهم شركت‌كنندگان 25 سال تا 30 سال را 13.28 درصد عنوان کرده است و نتیجه گرفته که چون 42 درصد شركت‌كنندگان را جوانان تشكيل مي‌دهند اين پيام روشني است كه انقلاب مورد توجه جوانان است و اين آمار نشان از جهت‌گيري جوانان ماست. اما دقت بیشتر در آمار و ارقام خلاف چنین استنتاجی را نشان میدهد. همانگونه که در جدول فوق ملاحظه می گردد نرخ مشارکت جوانان 18 تا 30 ساله، حتی کمتر از کل جامعه و 48.7 درصد است و علی رغم اینکه 42.2 درصد شرکت کنندگان در انتخابات 18 تا 30 ساله بوده اند ولی رقمی بیش از آن یعنی 43.7 درصد جمعیت واجد شرایط رأی دادن، در این فاصله سنی قرار دارند.

 
در مورد شهرستانهای تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر(تهران بزرگ)نیز با کسر آمار فوت شدگان و اتباع خارجی کل استان تهران، جمعیت واجد شرایط رأی دادن در آبان ماه سال 86 در تهران بزرگ به رقم 6401695 نفر میرسد. بنابراین با توجه به شرکت 1.91 میلیون نفر در انتخابات این حوزه، میزان مشارکت در تهران بزرگ 29.8 درصد خواهدبود و نه 40 درصد اعلام شده. اگر از کل آرای تهران، رأی های باطله را که 8.8 درصد کل آرا را شامل میشود کسر کنیم میزان مشارکت به 27.2 درصد کاهش می یابد.


مأخذ: نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 85(سایت مرکز آمار ایران). سالنامه آماري سال 1385 کشور(سايت مرکز آمار ايران). سالنامه آماری سال 1385 سازمان ثبت احوال کشور. سایت وزارت کشور. مصاحبه وزیر کشور با رسانه ها.

 

http://www.ayande.ir/1386/12/post_460.html