تلاش های فرهنگی ایرانیان در انگلستان
( بخش چهاردهم)
محمود کویر
صحبت از هند با جهانبگلو
رامین جهانبگلو، استاد دستگیر شده ی فلسفه در ایران است . جهانبگلودر چند ماه
گذشته برای پژوهش در کشور هند بود و گفتگویی نیز با دالایی لاما، رهبر بودائیان
تبت، انجام داده بود. آخرین کتاب وی به زبان انگلیسی را با نام صحبت از هند ،ماه
اگوست سال جاری انتشارات دانشگاه آکسفورد به چاپ می رساند.رامین جهانبگلو در سالهای اخیر با بسیاری از شخصیت های
نامدار فلسفه و سیاست در جهان گفتگو کرده که بخشی از آنها به صورت کتاب منتشر شده
است. وی سالهای زیادی خارج از ایران به آموزش و آموختن مشغول بوده و پس از دریافت
دکترای فلسفه از دانشگاه سوربن فرانسه، در کشورهای آمریکا و کانادا، و در دانشگاه
هایی چون هاروارد و تورنتو پژوهش و تدریس کرده است.پس از بازگشت به ایران،
جهانبگلو علاوه بر فعالیت در دفتر پژوهش های فرهنگی، سلسله سخنرانی هایی را نیز در
خانه هنرمندان تهران برگزار کرد و در سال گذشته نیز به دعوت وی ریچارد رورتی،
فیلسوف آمریکایی، برای سخنرانی به ایران سفر کرد.از آثار وی به زبان فارسی می توان
به کتاب مدرن ها، مدرنیته، دموکراسی و روشنفکران، و نقد عقل مدرن اشاره کرد. آثاری به زبان انگلیسی و فرانسه از جمله کتاب
ایران میان سنت و مدرنیته ، گاندی و فلسفه عدم خشونت نیز از وی منتشر شده است
***
اشتیاق روح پرنس چارلز
چارلز ولیعهد
انگلستان قرار است برای تهیه فیلم مستندی به نام "اشتیاق روح" درباره
زندگی مولوی كه "آریانا فرشاد" فیلمساز ایرانی كارگردانی آن را بر عهده
دارد، سرمایه گذاری كند.
به گزارش
نشریه "تلگراف" كلكته، این نخستین بار است كه این شاهزاده در ساخت فیلمی
مشاركت می كند و تنها دلیل آن نیز علاقه قلبی او به آثار این شاعر برجسته قرن سیزدهم
میلادی است كه آموزه های عرفانی و روحانی او در زندگی مدرن جهان امروز نیز همچنان
كاربرد دارد.
به نظر می رسد تصمیم چارلز به سرمایه
گذاری در این فیلم حاصل جلسه ای باشد كه در آن آریانا فرشاد با این شاهزاده در
آكادمی "تمنوس" لندن ملاقات كرده بود.
چارلز یكی
از حمایت كنندگان مالی این آكادمی است كه در ساخت فیلم قبلی فرشاد "ایران
عرفانی" مشاركت كرده بود.
فرشاد پنجاه ساله كه مدت بیست سال است در لوس آنجلس
زندگی می كند، با اشاره به این كه از حمایت خانواده سلطنتی انگلستان از فیلم اشتیاق
روح برخوردار شده است، گفت :چارلز به من گفت كه علاقه زیادی به
آثار مولوی به ویژه پویش روحانی او برای روشنگری دارد. او اطلاعات زیادی درباره
شعر عرفانی ایران قدیم و جهان عرب دارد.
او به ولیعهد
انگلستان قول داده است نخستین شخصی باشد كه این فیلم را می بیند.
***
کنفرانس اسلامی در لندن
كنفرانس چگونگی كنترل روند رو به رشد اسلام‌ستیزی در
اروپا در لندن آغاز به کارکرد. این كنفرانس دو روزه با
عنوان: «مقابله با افكار و باورهای كلیشه‌ای در اروپا و دنیای اسلام: همكاری با یكدیگر
در ارایه سیاست‌های سازنده و مشاركت عمومی» توسط سازمان كنفرانس اسلامی برای نخستین بار در لندن برگزار می‌شود.
در این
كنفرانس پژوهشگران برجسته، سیاستمداران، روزنامه‌نگاران، سازمان‌های غیردولتی و دیپلمات‌ها
از كشورهای غربی و اسلامی حضور دارند.
اكمال الدین احسان
اوقلو، دبیر كل كه آغازگر این كنفرانس
است، پیش از این به طور مكرر از روند رو به رشد اسلام‌ستیزی به شدت انتقاد كرده و
خواستار برگزاری كنفرانسی برای بحث و تبادل‌نظر در این مورد شده بود.
بررسی پدیده اسلام‌ستیزی یكی از مسایل اشاره شده در برنامه ده
ساله برای مقابله با مشكلاتی
است كه در اجلاسی كه در سپتامبر گذشته در مكه برگزار شد، به آن اشاره شده بود.
در این كنفرانس كه در ویلتون پارك (یكی از مراكز شناخته شده
جهانی كه به بحث و تبادل‌نظر در مورد مناقشات بین‌المللی اختصاص دارد) برگزار می
شود، «كیم هاولز»، وزیر خارجه سابق انگلیس سخنرانی خواهد کرد. عنوان این سخنرانی
«روابط بین اسلام و غرب: پندارها و واقعیات» خواهد بود.
پس از آن «كریستوفر آلن»، پروفسور جامعه‌شناس از دانشگاه برمینگهام
و «عمر ارهون»، نماینده رییس در دفتر امنیت و همكاری در اروپا درباره موضوع «در چه
شرایطی اسلام‌ستیزی در اروپا اتفاق می‌افتد و ریشه آن از كجاست؟» به ارایه نقطه‌نظرات
خود خواهند پرداخت.
كنفرانس به روش های قانونی برای كنترل بیانات اهانت‌آمیز و
تبعیض نسبت به مسلمانان و دیگر اقلیت‌ها نیز می
پردازد.
***
عشایر مرزی ایران
«عشایر مرزی ایران» نوشته «ریچارد تپر» استاد
تاریخ خاورمیانه و ایران که با تمركز بر تاریخ سیاسی اجتماعی عشایر شاهسون، به زودی توسط انتشارات دانشگاه كمبریج
منتشر می شود
انتشارات دانشگاه كمبریج كه این كتاب را عرضه می كند در باره
این كتاب آورده است: «كتاب ریچارد تپر كه بر اساس بررسی های میدانی قوم شناسی و
تحقیقات مستند تهیه و تدوین شده، تاریخ سیاسی و اجتماعی شاهسون ها را به عنوان یكی
از بزرگترین اقوام چادرنشین ایران مورد بررسی قرار داده است كه در نهایت كار
ارزنده و چشمگیری است كه ریشه های اساطیری این قبایل و نیز وحدت و یكپارچگی آنان و
همچنین تضعیف آنان را در دوره پهلوی مورد توجه و ارزیابی مجدد قرار داده است.»
در این كتاب به سه
موضوع متفاوت پرداخته شده است. نخستین مربوط به ریشه های تاریخی ناشناخته شاهسون هاست . موضوع دیگر به بررسی
این نكته اختصاص دارد كه تغییرات ایجاد شده در اشكال سیاسی- اجتماعی این قبایل تا
چه حد حاصل كاركرد روابط موجود میان آنها با دولت مركزی بوده است و سومین موضوع این است كه ساختارهای متفاوت هویتی مردم در یك
گروه یا منطقه خاص چگونه نگرش آنان را نسبت به گذشته شان تعیین می كند.
بر این
اساس ریچارد تپر در این كتاب نه تنها سهم بزرگی در تدوین تاریخ و نیز انسان شناسی
خاورمیانه و آسیای مركزی دارد، بلكه همچنین به گونه ای جامع به مباحث نظری مطرح در
هر دو زمینه پرداخته است.
در این كتاب،
عناوینی چون: دولت صفوی و خاستگاه تاریخی شاهسون ها ، شاهسون ها و سیاست های عملی
صفویان نسبت به عشایر، آداب و سنن شاهسون ها، تشكیل اتحادیه شاهسون ها، بدر
خوانساری، خان بیلی، نظرعلی خان و شاهسون های اردبیل، قبایل شاهسون، شاهسون ها در
میانه قرن نوزدهم، پایان اتحاد قبایل پس از جنگ بزرگ، اسكان و استقرار شاهسون ها،
تاریخ و هویت شاهسون ها به انضمام كتاب شناسی و فهرست اعلام به چشم می خورند.
بولتن كالج مطالعات افریقایی و شرق شناسی این كتاب را اثری بسیار تاثیر گذار و پژوهشگرانه دانسته است كه بیان گر دانش تاریخی نویسنده و مهارت او در
مطالعات قوم شناسی و نشانگر توانایی او درگردآوری آن ها در یك مجموعه مناسب است.
این کتاب رادانشگاه کمبریج منتشر می کند.
***
لیلی و مجنون در لندن
نمایش مجنون، با الهام از لیلی و مجنون نظامی، توسط موسسه هنری
سیمرغ و به كارگردانی مهرداد سیف به مدت یك ماه و نیم در هفت مركز هنری انگلستان
به نمایش در می آید.
مركز هنری «واتسون استیج »در لندن با ارائه فهرست برنامه‌های
جاری خود از اجرای یك نمایش به كارگردانی «مهرداد سیف» كارگردان ایرانی در لندن
خبر داد
بنابر این گزارش نمایش مجنون، اثری ملهم از داستان لیلی و
مجنون نطامی است اما در واقع نگاهی انتقادی به زندگی روزمره مردم ایران در اوایل
قرن بیستم میلادی دارد.
واتسون استیج در بخش دیگری از همین اطلاعیه آورده است:«
استفاده از بخش های فكاهی برگزیده از زندگی روزمره در این نمایش، بیانگر تاثیر
اعمال سیاست های مدرن سازی است كه طی قرن بیستم تمام كشور را در برگرفته بود.
بنابراین صحنه اصلی در این نمایش، ایران در روزگاری است كه از طریق نمایش فیلم های
هالیوودی، استفاده از كلاه شاپو و اعمال مقررات اجباری كشف حجاب، در كنار طبیعت
روابط جاری میان ایران و غرب، دست به دست هم داده و راه برای اعمال سیاست های مدرن
سازی یا تجدد گرایی در ایران هموار می شذ.»
نویسنده این نمایش مهرداد سیف است كه كارگردانی آن را نیز بر
عهده دارد. این نمایش كاری است از گروه هنری سیمرغ كه با اجرای «علی عمادی» و
«بتسا به عمران» به نمایش در می آید.
مهرداد سیف كارگردان ایرانی و مدیر گروه هنری سیمرغ در
انگلستان علاوه بر این نمایش تئاتری نیز درباره انقلاب مشروطه در ایران در لندن به
نمایش درآورده است.
از جمله دیگر مراكز هنری انگلستان كه این نمایش را به صحنه می
برند می توان به فونیكس اكستر و مركز هنرهای نمایشی در بیرمنگام و مركز هنری
جانكشن در كمبریج اشاره كرد.
موسسه تولیدات هنری سیمرغ
كه از سال ١٩٩٥ در استودیو ریورساید لندن شكل گرفته ، موسسه تولید فیلم و تئاتر
است كه «مهرداد سیف» و «كلر سامرفیلد» به عنوان مدیر تولید ریاست این تیم هنری را
بر عهده دارند. دو اثر مجنون و نیز نمایش انقلاب ایرانی كه روایت خاطرات ادوارد
براون از انقلاب مشروطه ایران است، از آخرین برنامه های این گروه هنری به شمار می‌رود
كه بزودی در لندن به نمایش در می‌آید.
این نمایش نیز كه از تاریخ سوم تا پنجم اگوست ٢٠٠٦به صحنه می
رود، نمایشی سورئال و كمیك و دارای قطعات نامنظم است كه از حوادث انقلاب مشروطه ایران الهام گرفته و در استودیوی هنری «لیریك همر
اسمیت» لندن به كارگردانی مهرداد سیف كارگردان ایرانی به صحنه می‌رود.
***
ملاصدرا
و اندیشه های او
انتشارات انجمن
متون اسلامی انگلستان، كتاب ملاصدرا، را درباره زندگی و فلسفه
ملاصدرا، برای تدریس در دانشگاه های این كشور به زبان انگلیسی منتشر
کرد.
سید قهرمان
صفوی نویسنده ی این کتاب است.
ملاصدرای شیرازی
،بزرگترین
چهره تجدد ادبی و فرهنگی دوران صفویه واز بزرگترین فیلسوفان اسلامی پس از
"ابوعلی سینا" است كه هنوز در خارج از ایران تا حدود زیادی ناشناخته
مانده است.
در این
كتاب، نخستین تحقیقات درباره زندگی و اندیشه ملاصدرا در طول سی سال گردآوری شده است.
سید قهرمان
صفوی، محقق بخش مطالعات ادیان در دانشكده SOAS
دانشگاه لندن است كه تا كنون كتاب های متعددی را در زمینه اندیشه اسلامی به رشته
تحریر درآورده است. از جمله این كتاب ها می توان به "ساختار مثنوی مولوی: تاویلی
جدید از مثنوی به عنوان كتاب عشق و صلح" اشاره كرد كه توسط انتشارات آكادمی ایران
شناسی لندن انتشار یافته است.
انتشارات
انجمن متون اسلامی انگلستان انجمنی علمی است كه كتاب های ویژه ای را در زمینه میراث
اسلام منتشر می كند. كتاب های "نامه الغزالی به مریدش" و "آموزش
عربی از طریق قرآن" جدیدترین كتاب های این ناشر است.
***
انقلاب مشروطه و انقلاب ادبی
در بیست و دوم ماه آوریل امسال سخنرانی محمود کویر در دانشگاه ناتینگهام
پیرامون انقلاب مشروطه وانقلاب ادبی برگزار شد.
وی به تاثیرکارهای صابر و کسمایی و رفعت و نسیم شمال و دهخدا و بهار پرداخت و
ادبیات مردمی آن دورانرا از نظر فرم و محتوا
مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
او یغمای جندقی را یکی از پایه گذاران این انقلاب ادبی از نظر اندیشگی، شمرد.
وی این ادبیات را ادبیاتی دمکراتیک و سکولار شمرد.
در این نشست دانشجویان و استادان این دانشگاه در رشته های تاریخ و گروهی از
ایرانیان ساکن ناتینگهام حضور داشتند.
پایان بخش برنامه، همراهی یکی از استادان دانشگاه برای خواندن بخشی از
مشهورترین شعرهای دوران مشروطه به زبان انگلیسی با محمود کویر بود.
سبز باشید
محمود کویر
WWW.MAHMOODKAVIR.COM
