تلاش های فرهنگی ایرانیان در انگلستان
( بخش
پانزدهم)
محمود کویر
هم میهنان.
نازنینان
اینک بیش از یک سال است که
به صورتی پیگیر این سلسله نوشتار ادامه دارد.کارنامه ی درخشان فرهنگی ایران و
ایرانیان در انگلستان. در این مدت از یاری ها و راهنمایی های بسیارانی برخوردار
بوده ام. دست مریزاد!
از اخباروآگاهی های نهاد
ها و دانشگاه ها و سازمان ها و افراد و هم چنین تارنماهای خبری چون میراث
فرهنگی و بی بی سی وآفتاب و هفتان و نشریات ادبی بسیار بهره گرفته ام و اصل
خبرها از آنهاست و من تنها آن ها را گردآورده و سامان داده ام. از تلاش های آنان
همواره و در بخش های مختلف سپاسگزاری کرده و می کنم .
مهربانی نموده و اخبار تلاش
ها و کارهای خود را برای من بفرستید. بی گمان هر گونه تلاش فرهنگی ایرانیان را
بازتاب خواهم داد تا کارنامه ی آن بماند.
سبز باشید
جشنواره موزاییک در لندن
سمفونی پر شکوه انسان ها
جشنواره موزاییک، مجموعه ای است ازفیلم های برگزیده از
کشورهای مختلف جهان، به همراه کنسرت موسیقی و سخنرانی نویسندگان و شعر
خوانی، که
بازتاب فرهنگ های گوناگون دنیا در آن مشاهده می شود.
در برنامه کنونی آن، از هشتم ماه می تا چهاردهم، در لندن ،کشورهای مختلفی از
آفریقا، آمریکای جنوبی و آسیا حضور داشتنند و خصوصیات فرهنگی شان را به نمایش
گذاردند.
الجزایر، مراکش، تونس، گینه، کامرون، هائیتی از بخش
های اصلی هنر و ادب جشنواره بودند.
ايران، لبنان، قرقیزستان، مغولستان، سریلانکا، تایوان،
سنگاپور و ونزوئلا نيز از ديگر کشورهای شرکت کننده در این جشنواره فرهنگی بودند.
فيلمهای شرکت کننده از اين کشورها بیشتر برای اولين بار در بريتانيا به
نمايش در می آمد.
بزرگان ادبیات "فرانکوفونی"، طاهر بن جلون
از مراکش و رافائل کونفیان از مارتینیک
از میهمانان جشنواره بودند.
همچنین در برنامه ای ويژه به پاس بزرگداشت پدر
فرانکوفونی، لئوپولد سدار سنگور، اشعار اين شاعر مشهور سنگالی، و
اولين رئيس جمهور اين کشور بعد از استقلال از فرانسه، به ترانه خوانده شد.
بازگشایی جشنواره با نمايش فيلم به سوی
جنوب ساخته "لورن کانته" از فرانسه بود . فیلمی که از ترکیب فرهنگ
ها سخن می گوید: دو زن میانسال خارجی که برای تفریح تابستانی به هائیتی آمده اند،
هر دو عاشق یک جوان سیاهپوست شده اند، جوانی که سرانجام در سرزمینی دیکتاتوری،
جانش را از دست می دهد.
از ایران فیلمی با عنوان آوازشبانه مسافران
ساخته شاپور حقیقت به نمایش در آمد.
آواز شبانه حکایت خیاطی به نام یولان است که پس
از فرار از ایران، در کوه های آناتولی ترکیه، به همراه پسر دوازده ساله ای به نام اوزال،
در جست و جوی روستای پدری اش است. در این راه در روستاهای مختلف با افراد گوناگون
برخورد می کند.
یکی از نقاط عطف جشنواره، فیلمی بود با عنوان با من
باش ساخته اریک کو از سنگاپور که به زبان تصویر و با کمترین دیالوگ- کمتر از
پنج دقیقه در طول فیلم- قصه های غریبی از امید و سرنوشت را رو در روی تماشاگرش
قرار می داد.
فیلم برگ هایی است از زندگی آدم هایی درگیر عشق، نومیدی و رنج
های بشری . تمرکز فیلم بر شخصیت واقعی پیرزنی نابینا و ناشنواست که در حال نگارش
داستان زندگی اش است؛ زنی که در ده سالگی بینایی و در چهارده سالگی شنوایی اش را
از دست داده، اما کماکان با همه رنج ها و تنهایی ها به زندگی اش ادامه داده تا این
که سرانجام اتفاق تازه ای در زندگی اش می افتد.
با من باشبا حضور تهیه کننده فیلم به نمایش در
آمد و در هنگام پرسش و پاسخ، او از چگونگی شکل گیری فیلم و این که پیرزن
نابینا خود پیشنهاد دهنده ساخت فیلمی درباره امید به کارگردان فیلم بوده، سخن گفت.
غار سگ زرد ساخته بیامبا سورن داوا از
مغولستان، روایتی جذاب و واقعی بود از زندگی یک خانواده مغول که سادگی و صمیمیت
زندگی آنها با زیبایی تصاویر فیلم می آمیزد.
از ميان فيلم های ديگر جشنواره موزائيک فیلم برنده
جایزه خرس نقره ای جشنواره برلین امسال بود يعنی ابر بی ثبات ساخته تسای
مینگ لیانگ از تایوان، فیلم اروتیکی درباره تنهایی و روابط جنسی .
سخنرانی نویسنده برجسته مراکشی/ فرانسوی، طاهربن جلون،
از برنامه هایی بود که بسیار مورد استقبال قرار گرفت. جلسه به بحث درباره آخرین
رمان این نویسنده اختصاص داشت؛ رمانی با نام "رهسپار"که به ارتباط فرهنگی
فرانسه و شمال آفریقا می پردازد،اما بحث دامنه گسترده تری یافت و به مسائلی همچون
ارتباط فرهنگ ها ختم شد.
بحث درباره مهاجرت و اختلاف های فرهنگی، پس ازنمایش
فیلم بچه خواب با کارگردان جوان این فیلم، یاسمین کساری، به اوج رسید و
کارگردان فرانسوی شب سیاه از واقعه هولناک کشتار مسلمانان الجزایری
درفرانسه گفت.
اختلاف های فرهنگی محور بحث حضار با دیگر نویسنده
مهمان جشنواره، فائزه گوئنه، بود؛ نویسنده جوانی از پدری الجزایری که در فرانسه به
دنیا آمده و به تازگی اولین رمانش را در
پاریس به چاپ رسانده است.
کنسرت گروه فراننسوی "لاتراسیون"،در شب
اختتامیه، نمونه ای بود از ترکیب فرهنگی ای که جشنواره درپی برجسته کردن آن بود؛
ترکیب موسیقی غربی و شرقی و آوازهایی به عربی، فرانسوی و انگلیسی با یک مضمون
مشترک: عشق.
صدسال با مشروطیت در دانشگاه لندن
بنیاد میراث ایران در لندن به مناسبت
صدمین سال انقلاب مشروطیت، كنفرانس بین المللى مشروطیت را در روزهاى اول تا سوم
آگوست (۱۰ تا ۱۲ مرداد) سال جارى تدارك دیده است. این بنیاد برنامه جداگانه
سخنرانى هایى را نیز در روزهاى نهم تا سى ام ماه مه (۱۹ اردیبهشت تا ۱۰خرداد)
برگزار مى كند كه در آن پنج نفر از صاحب نظران ایرانى و انگلیسى در دانشگاه
مطالعات آسیایى و آفریقایى دانشگاه لندن سخنرانى مى كنند. موضوع گفتگو «منازعه
دائمى میان مذهب و سكولاریسم و بین آنها با حكومت مطلقه در مسیر حركت ایران به سمت
مدرنیته در یكصد سال گذشته» است. حسن یوسفى اشكورى، محسن كدیور، فرد هالیدى، عباس
میلانى و فاطمه صادقى از سخنرانان این نشست خواهند بود.
• تئوكراسى و دموكراسى
یوسفى
اشكورى مقاله خود را با عنوان «تئوكراسى و دموكراسى مى توانند سازگارى داشته
باشند، راهكارهاى آیت الله نائینى براى حكومت مشروطه ایرانى» ارائه مى كند كه در
آن آمده است: در سال ۱۹۰۹ و اوج جنبش مشروطه، آیت الله نائینى از علماى برجسته نجف
كتابى مهم با نام «تنبیه الامه و تنزیه المله» نگاشت كه در آن مبانى مذهبى را براى
حمایت از مشروطه علیه حكومت مطلقه فراهم آورد. این كتاب یك تئورى روشن و به طور
كلى داراى بار سیاسى را در درون چارچوب اندیشه سنتى شیعه فراهم مى كند. مقاله
اشكورى با بررسى انتقادى ایده هاى نائینى، ظرفیت ها و محدودیت هاى آنها را در هر
زمینه سیاسى و مذهبى به همراه اعتبار و ارتباط این ایده ها با ادامه منازعه برسر
دموكراتیزه كردن مذهب، سیاست و جامعه در ایران واكاوى مى كند.
•بازتاب هاى انقلاب مشروطه بر تاریخ ایران مدرن
فرد هالیدى معتقد است سیاست، فرهنگ و
روابط خارجى ایران امروز در دو بستر عمده شكل گرفته است كه یكى از آنها نظام
خاورمیانه و بین الملل مدرن است كه ایران در درون آن عمل مى كند و دیگرى، میراث
برجا مانده از دو هزارسال تاریخ این سرزمین است. وى با تاكید بر اینكه به هیچ روى
گذشته تاریخى نمى تواند ایران معاصر را توصیف كند، به بررسى عوامل پایدار و
تكرارشونده اى مى پردازد كه به شكل گیرى ایران و روابط آن با دنیاى خارج منجر شده
است. به ویژه این مقاله بر چهار وجه سیاست و فرهنگ در ایران تاكید مى كند: اشكال
دولت، جنبش هاى اجتماعى، ایدئولوژى ها ازجمله ملى گرایى و روابط با قدرت هاى عمده
بین المللى.فرد هالیدى دانش آموخته دانشگاه هاى آكسفورد و لندن است كه از سال ۱۹۸۵
پروفسور روابط بین الملل در دانشكده اقتصاد لندن و از سال ۲۰۰۲ عضو آكادمى
بریتانیا شده است.
•اندیشه سیاسى شیعه و چالش دموكراسى
از دیدگاه محسن كدیور، آخوند محمدكاظم
خراسانى و آیت الله خمینى نقش مشابهى را به عنوان رهبران جنبش مشروطیت و انقلاب
اسلامى ایفا كردند و در اوج اقتدار مذهبى شان نقشى محورى در سقوط شاهان زمان خویش
و تاسیس یك نظام سیاسى بازى كردند. هرچند
كه هیچ كدام از آنها درك عمیقى از این مفاهیم، ضرورت ها و پیامدهایش نداشتند. اما
به رغم این شباهت ها، هر دو رهبر مذهبى رهیافت هاى بسیار متفاوتى داشتند كه برآمده
از مبانى دینى و فقهى آنها بود.
•چشم اندازها و مشكلات دموكراسى در ایران
عباس میلانى دیگر سخنران این نشست،
براین باور است كه ایرانیان حداقل یك سده است كه رویاى دموكراسى را در سر مى
پرورانند. ترس از شاهان و شكست منجیان این رویا را سركوب كرده است. پس ریشه هاى
این رویا چیست و چه عوامل و نیروهایى آن را به كابوس تبدیل كرده اند؟ آیا طبیعت،
تاریخ، فرهنگ و زبان دلایلى براى خوشبینى تاریخى هستند؟ آیا نفت تسهیل كننده
دموكراسى است یا آن نیز منبع طبیعى دیگرى براى آنچه كه تاریخ نگاران استبداد شرقى
نام نهاده اند محسوب مى شود؟ آرمان هاى دموكراتیكى چون آزادى و قرارداد اجتماعى
ریشه غربى دارند؟ درگیرى ایران با غرب به مفهوم تلاش براى دستیابى به دموكراسى
وطنى است؟ آیا ایران سال ۲۰۰۵ آماده تر از سال ۱۹۰۵ براى گذار به دموكراسى است؟
فاطمه صادقى از دانشگاه آزاد اسلامى نیز
در سخنرانى خود به موضوع «زنان ایرانى اسیر بین استبدادهاى مذهبى و سكولار» مى
پردازد.
***
ایمان، سیاست، جامعه
كنفرانس سالانه مطالعات خاورمیانه در جولای سال جاری میلادی
برابر با اول تا سوم مرداد در دانشگاه بیرمنگام برگزار می شودوبه بررسی «ایمان،سیاست و جامعه» و
روابط متقابل و اهمیت این سه مقوله در كشور های خاورمیانه اختصاص دارد.
این كنفرانس وابسته به انجمن مطالعات خاورمیانه شناسی بریتانیا
است كه هر سال با دعوت از پژوهشگران امور
خاورمیانه به بررسی تاریخی و جامعه شناختی این منطقه می پردازد.
دبیرخانه این كنفرانس اعلام كرده است كه مقالات مربوط به
این موضوع در زمینه تاریخ و دین در
كشورهای خاورمیانه، از ظهور اسلام در این منطقه به بعد و همچنین برخی جریانات و
موضوعات خاص جغرافیایی، تاریخی و فكری در این منطقه مورد استقبال قرار خواهد گرفت و از پژوهشگران دعوت کرده تا در این کنفرانس شرکت کنند.
برخی برنامه های فرهنگی نیز تدارك دیده شده است كه ایجاد
نمایشگاه كتاب از جمله این موارد است.
كنفرانس سالانه مطالعات خاورمیانه با شركت استادان، پژوهشگران، دانشجویان،
دیپلمات ها، روزنامه نگاران و دیگر متخصصان در امور خاورمیانه در سراسر جهان هر
سال به بررسی یكی از موضوعات مرتبط با مسائل و جریانات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در
منطقه خاورمیانه می پردازد.
***
عارفان ایرانی
كتاب «عارفان روشن ضمیر: جریان های عرفانی در جامعه، سیاست
وعرفان اسلامی و هنر و فرهنگ ایرانی» كه توسط سرگی آندره یف شرق شناس روسی، در
آخرین روزهای سال گذشته میلادی به بازار نشر انگلستان عرضه شده است .
ناشر کتاب
می نویسد: «این کتاب بررسی یك هزار سال حركت
سیاسی-مذهبی ویژه ای است كه در چارچوب گسترده ای از سیاست های قبیله ای و در تقابل
با حكام مسلمان وقت فعالیت داشته است. این كتاب به فرقه ای با نام روشنایی ها اختصاص
دارد كه درمناطق سنتی اقوام پشتون واقع در كابل و حوزه ایندوس فعالیت داشتند. این
جریان عرفانی كه در محدوده زمانی قرون شانزده و هفدهم میلادی شكل گرفت، حركت سیاسی-مذهبی
قدرتمندی پدید آورد كه نفوذ و گسترش آن تا حد زیادی شاهان مغولی هند را دچار بیم و
هراس بسیار كرده بود.»
آندره یف كه تا چندی
پیش به عنوان نماینده سازمان ملل در افغانستان حضور و فعالیت داشته، به دلیل کار خویش، توانسته است
در این كتاب ریشه و بنیاد تاریخی و مذهبی این حركت را با اتكا به بسیاری از منابع
تاریخی ، بررسی كرده و زمینه ها و ریشه های عرفان و فرهنگ ایرانی را مورد گفتگو قرار دهد.
نویسنده در این كتاب
بر نوعی نگرش باطنی و عرفانی تاكید دارد و این مقوله را كه به مرشد كامل و روابطش
با سنت های «صوفیان اویسی» وابسته است،بررسی و تحقیق كرده است.
متن اصلی این كتاب درعین حال به تاثیر سنت های هند و اروپایی
توجه دارد كه در گستره وسیعی از ادبیات پشتون مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
«سرگی آندره یف» مولف این كتاب، فارغ التحصیل رشته شرق شناسی
از دانشگاه سن پطرزبورگ و آكسفورد است. او تا كنون با برخی از موسسات آكادمیك روسیه
و بریتانیا همكاری داشته است كه از جمله می توان به دانشگاه سن پطرزبورگ، موزه تاریخ
مذاهب سن پطر زبورگ و كنیگر كالج دانشگاه لندن و همچنین مركز مطالعات اسلامی
آكسفورد اشاره كرد.
***
کنفرانس اسلامی
سازمان كنفرانس اسلامی اقدام به برگزاری همایشی دو روزه با
محور مقابله با اسلام ستیزی در ویلتون پارك لندن كرد. در این نشست كه با عنوان «مقابله با
افكار و باورهای كلیشه ای در اروپا و دنیای اسلام: همكاری با یكدیگر در ارائه سیاست
های سازنده و مشاركت عمومی» برگزار شد، سیاستمداران، پژوهشگران و رسانه ها یی از كشورهای غربی و
اسلامی حضور
داشتند.
***
گالری شما
چارلز ساعتچی مجموعه‌دار مشهور در سایت «گالری ساعتچی» صفحه‌ای
را با نام«گالری
شما» برای نمایش
كار هنرمندان جوان و گمنام بنیاد نهاده است.
به گزارش خبرگزاری سی‌بی‌سی بیش از پانصد هنرمند آثار خود را
برای نمایش در این صفحه فرستاده اند.
چارلز ساعتچی بزرگترین
آژانس تبلیغاتی دنیا را با همكاری برادرش «موریس ساعتچی» باعنوان «ساعتچی و ساعتچی» ایجادكرده‌است. وی بیست سال پیش با هدف حمایت و
پشتیبانی از هنرمندان جوان و گمنام گالری معروف خود را با نام «گالری ساعتچی» برپا
كرد.
با راه‌اندازی صفحه «گالری شما» هم برای هنرمندان و نقاشان و
هم برای مجموعه‌داران و گالری‌های نقاشی فرصت‌های فراوانی فراهم آمده است كه در آن
هنرمندان جدید و آثار آنها به دنیا معرفی می‌شوند.
مدیر تبلیغاتی این سایت در این‌باره می‌گوید: «با چنین كاری
دست دلالان و واسطه‌ها را كوتاه می‌كنیم. بدین ترتیب مجموعه‌داران و هنرمندان كمتر
خرج هزینه‌های جانبی می‌كنند.»
ساعتچی هم ضمن ابراز خشنودی از راه‌اندازی این صفحه اظهار
داشت: «اعتبار و ارتباط این پروژه می‌تواند روند تجاری و اقتصادی دنیای هنر را
دگرگون كند.»
ارزش مجموعه آثار هنر نو متعلق به ساعتچی، ٤٥٠ میلیون دلار
برابر با ٤١١میلیارد تومان تخمین زده شده‌است. او همه این پیروزی را مدیون تلاش خود برای
معرفی کردن هنرمندان جوان و گمنام می داند.
سایت ساعتچی صفحات گوناگونی
دارد. گالری آن‌لاین، خبرهای مربوط به نمایشگاه‌های هنری،
مجله آن‌لاین، جوایز هنری، فروم‌هایی برای گفتگو در مورد آثار موجود و غیره از
جمله صفحات این سایت است كه به تازگی صفحه «گالری شما» هم به آن افزوده شده است.
هنرمندان و علاقه‌مندان می‌توانند به آسانی با قرار دادن آثار
خود در این سایت از امكان نمایش آن در صفحه «گالری شما» برخوردار شوند.
یكی از اعضای ایرانی این سایت «حبیب آقا‌محمدی» نقاش تبریزی
است كه چهار اثر از كارهای آبرنگ خود را در این گالری به نمایش گذاشته است.
«بهرنگ صمدزادگان» هم دیگر هنرمند ایرانی این سایت است که شش
اثر از كارهای خود را در این گالری به نمایش گذاشته است.
خانم «انزی شاه‌میری» ایرانی دیگری است كه با پنج چهره نگاره كه یكی با نام «مرد ایرانی»
است در این گالری حضور دارد.
***
تارنمای محمود کویر
با یاری و همت والای تنی از هم میهنان تارنمای محمود کویر به راه افتاد و
همواره به روز می شود.
این تارنما دارای بخش های گوناگونی است چون: تاریخ و پژوهش. شاهنامه. عرفان .
شعر. نمایشنامه. یزد شناسی
در هر بخش شما می توانید نمونه ای از مقالات و کارهای وی را بیابید.
بخش دیگر این تارنما انگلیسی است و شعر های انگلیسی محمود کویر و هم چنین
نمایشنامه های وی را در بر می گیرد.
بخشی از تارنما نیز در اختیار ترجمه است. ترجمه هایی از غزلیات دیوان کبیر
مولانا. با بازخوانی محمود کویر.
آدرس این تارنما چنین است:
www.mahmoodkavir.com
***
برنامه های آینده:
26 ماه می: کانون ایران. ادبیات مشروطه. نعمت میرزاده
26 ماه می: کنسرت موسیقی صوفیانه. دانشگاه لندن
27 ماه می: رمئو و ژولیت و آبگوشت بزباش: نمایشی ازرضا قنبر
حسینی. سام هاوس
6 ماه ژون: فیلم آف ساید. جعفر پناهی. سینماهای لندن
20- 22 سپتامبر. بررسی اشعار مولانا. بنیاد میراث فرهنگی
سبز باشید
محمود کویر
آدرس تارنماهای خبری که اخبار ادبی و هنری و فرهنگی را
بازتاب می دهند و من در تهیه این خبرها از آن ها استفاده کرده ام.
http://www.bbc.co.uk/persian/
http://haftan.com/
http://www.aftabnews.ir/
http://www.chn.ir/
www.Info@iranheritage.org
www.saamhouse.co.uk
www.forum-iran.org
