تلا ش های
فرهنگی ایرانیان در انگلستان
بخش دوازدهم
محمود
کویر
پنج
هنرمند، سهم ایران از نمایشگاه بزرگ موزه ی بریتانیا:
پرویز تناولی، شیرین نشاط، حسن مسعودی، فرهاد مشیری و خسرو حسن زاده در نمایشگاه بزرگ
"كلمه در هنر معاصر خاور میانه"
موزه بریتانیا: هجدهم می
تا سوم سپتامبر
با نمایش آثار هنرمندان
معاصر ایرانی، نمایشگاه بزرگ 'كلمه در هنر' در بریتیش میوزیوم برپا م نیز از یك م***می یابد و تا 12 شهریورماه همین سال - 18 ماه می تا
ایران شناسی
ششمین كنفرانس مطالعات ایران‌شناسی، ١٢
تا ١٤ مردادماه امسال ( ٣ تا ٥آگوست) با حضور اندیشمندانی از ایران و جهان در
لندن برگزار می‌شود.
شرکت و گفتگو در باره ی موضوعات مربوط به ایران
به‌ویژه گفتگو های پژوهشی جدید و بررسی رویكردهای نوین در زمینه‌های مطالعاتی
سنتی، از محورهای این كنفرانس است كه هر دو سال یك بار برگزار می‌شود.
هوشنگ شهابی به همراه فرهاد حكیم‌زاده
رییس بنیاد میراث فرهنگی ایران مدیریت همایش را به عهده دارند.
بنیاد میراث فرهنگی ایران،جامعه بین‌المللی مطالعات ایران‌شناسی، و موسسه
خاورمیانه لندن از مجریان برگزاری همایش هستند.
مکان برگزاری همایش مدرسه مطالعات آسیایی و آفریقایی لندن است .
در این همایش بیش از ٣٠٠ مقاله در٨٠
كارگروه و میزگرد فراهم می اید.
دوران هخامنشی، حمل و نقل زمینی،
هنرهای باستانی، روابط صفویان و مسیحیان، دوران اشكانی، باستان شناسی، سینما،
روحانیت، فرهنگ و سیاستهای فرهنگی، عصر پهلوی و … ازعناوین میزگردهایی هستند كه در
سه روز همایش برگزار می‌شوند.
این همایش طوری برنامه‌ریزی شده است
كه پس از
كنفرانس صدمین سالگرد مشروطه ایران برگزار شود که مكان آن در دانشگاه
آكسفورد انگلستان است.
***
مغولان در ایران
جدیدترین كتاب در بررسی شرایط
اقتصادی ایران درهنگامه ی روی
کار بودن مغولان و پیامدهای تاریخی- اجتماعی
آن توسط "جودیت كلباس" به بازار نشر انگلیسی زبان‌ها آمد.
كتاب "مغولان در ایران از چنگیز تا اولجایتو"توسط جودیت
كلباس، متخصص تاریخ مغول نوشته شده و انتشارات كرزون نیز آن را منتشركرده است.
ناشر در بیان محتوای این كتاب به
اهمیت و كاركرد سكه شناسی در مطالعات تاریخی در این مقطع مهم تاریخ ایران اشاره
كرده و آورده است:«با توجه به وفور سكه های بدست آمده از دوره مغولان و ایلخانان،
بررسی این اسناد و مطالعات سكه شناسی در مورد این سكه ها به تنهایی از رشد و توسعه
ای مداوم از زمان فتوحات اولیه چنگیز در سمرقند تا زمان حكومت اولجایتو از آخرین
ایلخانان مغول حكایت دارد.
در بسیاری
موارد برخی تصمیم گیری ها و ابتكارهای فردی و سیاست های هدایت گرانه از خلال آثار
و گزارش های مورخان و یا نشانه های
موجود در سكه های ضرب شده قابل تشخیص است. از دیگر سو ساختار امپراتوری مغولان را
نیز از طریق سكه های ضرب شده، سبك سكه ها و نوع فلز به كار رفته به وضوح می توان
دریافت.»
كلباس در این كتاب همچنین به تغییرات
ایجاد شده در اقتصاد و نظام پولی سرزمین های اسلامی پرداخته و آن را یكی از مهم
ترین مسائل و پیامدهای استیلای مغولان می داند.
کتاب مغولان در ایران كه به موضوع
استقرار قدرت مغولان در ایران اختصاص دارد به بررسی شرایط اقتصادی و نظام مالی
ایران در این دوره و مقایسه آن با شرایط مالی و اقتصادی سرزمین های اسلامی پیش از
حمله مغولان نیز می پردازد.
از جودیت كلباس، نویسنده این كتاب كه
متخصص تاریخ مغول است كتاب و مقالات بسیاری
در این زمینه چاپ و منتشر شده است كه در
زمینه تاریخ كشورهای حوزه آسیای میانه و ایران است. "بنیان اولین امپراتوری
اویغوری"از جمله مقالات اوست. وی مقاله مفصلی نیز تحت عنوان "اسب های
وحشی مغولان" نوشته و به چاپ رسانده است كه به جغرافیای تاریخی در این مقطع
مهم از تاریخ جهان اختصاص دارد.
***
مژده به پژوهشگران
برنامه كمك هزینه مالی سفر به ایران
برای سال آینده كه
از سوی موسسه ایران شناسی بریتانیا به پژوهشگران رشته ایران شناسی در مقاطع و
موضوعات مختلف ایران شناسی تعلق می گیرد، اعلام شد.
موسسه ایران شناسی بریتانیا اعلام كرد:« با توجه به
علائق بسیاری از پژوهشگران رشته های ایران شناسی به دیدار از این كشور ، مطابق
سالهای گذشته اقدام به اعطای كمك هزینه سفر برای سا ل آینده میلادی كرده است.
این كمك هزینه به منظور تامین امكانات برای اشخاصی است كه به نحوی در
زمینه ایران شناسی در مقاطع مختلف تحصیلی اعم از در حال تحصیل و یا مطالعات پس از
تحصیل یا در سطوح عالی تر تحصیلی درگیر فعالیت های پژوهشی هستند. این كمك هزینه
مالی فرصت
سفر به ایران و همچنین فرصت سفر به ایران بزرگ را می دهد تا با ارتباط نزدیك با
منطقه بتوانند پروژه های تحقیقاتی كوتاه مدت خود را پیش برده و بنیاد پروژه های
تحقیقاتی بلند مدت خود را نیز پی ریزی كنند.
كمك هزینه مالی به طور معمول حداكثر
به مبلغپانصد پوند
و یا در موارد استثنایی تا مبلغ هزار
پوند خواهد بود و داوطلبان در صورت لزوم هزینه های تكمیلی
را باید ازمنابع دیگری تامین كنند.
این كمك هزینه تحصیلی از ماه جولای به بعد پس از اخذ
روادید سفر به ایران در اختیار واجدین شرایط قرار خواهد گرفت.
این موسسه هم
اكنون دارای چهارصد
عضو از میان دانشجویان، علاقمندان و پژوهشگرانی است كه به نحوی درحوزه ایران
شناسی مشغول كار و فعالیت هستند.
***
راهنمای سفر به ایران
پژوهش‌های ویراستاران و محققان دایرة‌المعارف
بریتانیا درباره ایران با عنوان«راهنمای ضروری برای شناخت كشوری در حاشیه» به صورت
یك كتاب مستقل به بازار نشر انگلستان عرضه شد.
این كتاب از مجموعه بزرگ و جدید كتاب‌هایی
است كه با همكاری مشترك موسسه انتشاراتی جان ویلی و پسران و همچنین موسسه دایرة‌المعارف
بریتانیكا چاپ و منتشر شده است.
این كتاب نوعی بررسی اجمالی و بسیار جذاب است كه تمام موضوعات كلیدی درباره
ایران را در خود دارد به گونه ای كه می تواند پاسخ‌گوی بسیاری از مسائل ذهنی مطرح
در میان علاقمندان و متفكران برای درك و شناخت جهان گسترده كنونی باشد.
به عقیده ناشر، «ایران» به عنوان
اولین كتاب در این مجموعه كتاب‌ها كه توسط موسسه بریتانیا و انتشارات ویلی ارائه
شده است، پیشینه تاریخی و اجتماعی را برای درك و شناخت یكی ار حساس‌ترین كشورهای
خاورمیانه در اختیار خوانندگان خود قرار می دهد.
بنا بر آن چه كه ناشر آورده این كتاب
دارای بخش هایی كاملا مجزا و مستقل درباره ایران از گذشته تا امروز است. بنا براین
در فهرست عناوین آن آمیزه‌ای درهم، بدون نظم تاریخی و یا موضوعی درباره حال و
گذشته ، اقتصاد و فرهنگ ، تاریخ و سیاست و مناسبات بین المللی ایران می توان یافت
كه در میان آن ها عناوینی چون: انقلاب مشروطیت ، كورش كبیر، سلسله هخامنشی، زبان
فارسی و دیگر زبان ها ، پرچم ایران ، انقلاب ایران ، جنگ با عراق، اسماعیل صفوی،
كردستان ، شیعی وسنی، رضا پهلوی، محمد مصدق، خشایارشاه و یا سایت های میراث فرهنگ
جهانی ایران و مانند آن به چشم می خورد
با توجه به اهمیت و جایگاه دایرة‌المعارف بریتانیكا به
عنوان یكی از مهم‌ترین و پرمراجعه‌ترین مراجع علمی در مراكز و محافل آكادمیك جهان،
آن چه كه در این كتاب و توسط تیم فعال در این موسسه به عنوان كلیات عمومی درباره
ایران به جهانیان ارائه می شود ، بسیار حائز اهمیت است.
كتاب «راهنمای ضروری برای كشوری در حاشیه» كه توسط گروه
ویراستاران و پژوهشگران دایرة‌المعارف بریتانیكا نوشته و تدوین شده است، از سوی
انتشارات جان ویلی و پسران در سال ٢٠٠٦ به بازار نشر عرضه شده است.
***
زورخانه
در ایران
زورخانه در ایران در میانه سنت و
تغییر از سوی استاد تاریخ و الهیات اسلامی، در جمع پژوهشگران ایران شناسی آكادمی
بریتانیا بررسی می شود.
به گزارش موسسه ایران شناسی بریتانیا
این سخنرانی كه توسط «لوید ریگن» متخصص تاریخ و ادیان از دانشگاه گلاسكو ایراد می‌شود،
با عنوان «زورخانه میان سنت و تغییر» در ماه
جون امسال به بررسی شرایط كنونی زورخانه و نیز
ورزش های باستانی ایران می پردازد.
لوید ریگن استاد در رشته اسلام‌شناسی
در دانشگاه گلاسكو است .
حوزه اصلی مطالعاتی وی تاریخ،
الهیات، سیاست اسلامی و نیز عرفان كلاسیك و جدید اسلامی ، تاریخ و فرهنگ ایران و
نیز ادبیات فارسی است.
با توجه به اهمیت وجایگاه تاریخی
زورخانه به عنوان یكی از مراكز فعالیت
های اجتماعی مردم ایران با پیشینه‌ای از دوران باستان، این پدیده كه موضوعی منحصرا
ایرانی است، به جز كارهای پراكنده و آثار مختصری در باره تاریخ و اصطلاحات آن كه
در چند سال گذشته منتشر شده، تاكنون حتی میان محققان و پژوهشگران ایرانی نیز چنان
كه باید مورد توجه قرار نگرفته است.
در میان مجموعه كتاب‌ها ومقالات
پرشمار وی می توان به ترجمه آثار، مكتوبات و دست نوشته های سیاسی و مذهبی متفكران
ایران در یك صد سال گذشته اشاره كرد كه این كتاب با عنوان "مذهب و سیاست در
ایران" معاصر در روزهای پایانی سال به بازار نشر انگلستان عرضه شده است.
این كتاب مقدمه‌ای است بر جریانات و حوادث عمده‌ای كه در
این مقطع زمانی خاص، سبب اشتغال ذهنی بیشتر متفكران برجسته در ایران معاصر بوده
است. در این كتاب هر مقاله با مقدمه ای همراه است كه به بیان اهمیت و جایگاه هر
نویسنده در بافت و بستر تاریخی آن می پردازد.
از دیگر آثار مهم او می توان به ترجمه آثار عزیرالدین
نسفی، عارف ایرانی قرن هفتم اشاره كرد. همچنین كتاب «عرفان و متافیریك ایرانی»،
«مذاهب بزرگ جهانی» ،« بررسی اهمیت سیاسی_ اجتماعی سینمای ایران در فیلم آیینه
شكسته اثر محسن مخملباف» ، «نگرش اسلامی به مسیحیت» ، «مسیحیت و یهود در اشعار
جلال الدین رومی»،
«شش جنبه هستی شناسی در آرای عزیزالدین نسفی» و همچنین «شر و بدی در نگرش های
عرفانی» ، از
آثار اوست.
***
باغ ایرانی
جدید ترین بررسی ها درباره باغ
ایرانی ،طراحی،
ویژگی ها و كیفیت آن توسط متخصص برجسته
معماری در انگلستان منتشرشد.
این كتاب كه ظرف یك ماه اخیر در
انگلستان منتشر شده حاصل پژوهش پنه لوپه
هاب هوس است كه پیش از این نیز كتاب های متعددی در زمینه باغ و باغ داری تالیف و
منتشر كرده است.
بنا به آن چه كه انتشارات اختاپوس در انگلستان آورده این
كتاب پژوهش درباره این مقوله است كه ساختمان ها ،آب و گیاهان چگونه دركنار یك دیگر
قراز می گیرند تا باعی ایرانی را با آن كیفیت زیبای معنوی و روحانی ویژه اش پدید
آورند. آن كیفیت روحانی كه طراحی باغ ایرانی در سرتاسر دوران تاریخ و نیز در تلاقی
با فرهنگ های گوناگون در خود داشته است.
این كتاب دارای چندین بخش است كه هریك به یكی از جبنه های مهم در طراحی و نگاهداری و ویژگی
های باغ ایرانی می پردازد. چون: عناصر
اصلی در باع ایرانی، زمینه چینی، آغاز كار: از واحه های كویری تا مجموعه های
سلطنتی، ویژگی ها و جنبه های معنوی و روحانی، ارودگاه های مجلل، باع حاكمان و
تاجران.
از جمله آثار دیگر هاب هاوس می توان به كتاب های چون:
داستان باغ داری، رنگ در باغ شما، گیاهان در تاریخ باغداری ، انواع سبك در باغ
داری، گل در باغ ها، گل در طراحی باغ ها، درباره باغداری، طراحی باع، هرس (گیاهان
در باغ)، راهنمای دوستداران باغ و باغداری به ایتالیا اشاره كرد.
باغ‌های ایرانی در شمار قدیمی‌ترین و بهترین باغ‌های
جهان است و در تورات نیز از باغ‌های ایرانی، سخن بسیار رفته است.
متاسفانه باغ‌سازی امروز ما، بی‌بهره
از سنت و عاری از هویت است. در باغ‌های سعدآباد نشانی از باغ‌سازی ایرانی نیست.
پارك ملت رنگ و بوی انگلیسی دارد. در حالیكه باغچه‌سازی خانه‌های اروپایی قرون
وسطی و تا حدودی باغ‌ها نیزاز میانسراهای خانه‌های ایرانی متاثر بوده است.
در سال های اخیر كتاب های بی شماری در بازه باغ ایرانی و
طراحی باغ در ایران چاپ شده و كنفرانس های متعددی در محافل ایران شناسان و متخصصان
معماری برگزار شده است.
***
حافظ شناسی در انگلستان
اولین همایش بین المللی حافظ شناسی
باعنوان «حافظ و مكتب عشق در شعر كلاسیك فارسی»، با شركت ایران‌شناسان جهان و با
هدف بررسی مبانی تاریخی، زیبایی‌شناختی، نگرش های عرفانی و انواع تفسیرهای ارائه
شده از غزلیات حافظ برای اولین بار در دانشگاه اكستر انگلستان برگزار می شود.
موسسه مطالعات عربی و اسلامی دانشگاه اكستر كه با همكاری
موسسه میراث ایران این همایش را در سال
دوهزار و هفت برگزار خواهد كرد، در این باره اعلام
كرد:«این كنفرانس ، همایشی بین المللی است كه گروه بسیاری از متخصصان ایرانی و
غربی در زمینه ادبیات فارسی برای اولین بار گرد هم می آیند و طی آن به كشف و بررسی
مبانی تاریخی، زیبایی‌شناختی، فلسفی و الهیات حافظ بر اساس اشعار عاشقانه او كه
در متن فرهنگ و تمدنی كه وفادار به مكتب عشق در فارسی قرون میانه است ، می
پردازند.»
این همایش با همكاری دكتر «لئونارد لویسون» و پرفسور
«جیمز موریس» از متخصصان برجسته ایران‌شناسی و ادبیات فارسی و از اعضای هیات علمی
این دانشگاه برگزار می شود و قرار است تا به پژوهش درباره تئوری های زیبایی شناختی
و فلسفه عرفانی در اشعار عاشفانه فارسی و به حافظ به عنوان نمونه‌ای برجسته و
بزرگترین استاد این سبك شعری، بپردازد.
با توجه به موضوعات اعلام شده كه از
سوی متخصصان در این كنفرانس مطرح شده، این نخستین بار است كه صنایع بدیعی در اشعار
عاشقانه حافظ در مطالعات پژوهشگران غربی درباره ادبیات فارسی ، در چنین سطح گسترده
ادبی یعنی آن چه كه نزد پژوهشگران به عنوان «تئوری عشق » درشعر عربی به طور عام و
شعر فارسی به طور خاص و ادبیات اسلامی به طور كلی مطرح است، مورد بحث وبررسی قرار می
گیرد.
از سوی دیگر فرهنگ واژگان و كلمات سمبولیك موجود،
اصطلاحات مصنوع و پیچیده حافظ در اشاره به شراب و مستی نیز مورد بررسی و تجزیه
تحلیل قرار می‌گیرد. همچنین اصطلاحاتی نظیر شاهد بازی، نظر بازی و مانند آن و نیز
كیش و
آزاد اندیشی خاص او «رند»، ستایش های او از عشق و مانند آن از سوی سخنرانان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
در این همایش علاوه بر مضامین زیبایی‌شناختی
در اشعار حافظ، نگرش سنتی او به آموزه‌های عرفانی رایج و خشم و خروش شاعر بر علیه
زاهد نمایان، مخالفت‌های او با شخصیت‌ها و صاحب مقامانی چون زاهدان و واعظان و
نگاه انتقادیش به آن‌ها از یك سو و ستایش از مردمانی به ظاهر بدنام چون رندان و
قلندران یا ستایش از عارف یا پیر اسرار معرفت از دیگر سو، مورد بحث قرار می گیرد.
دكتر لئونارد لویسون استاد موسسه
مطالعات عربی و اسلامی دانشگاه اكستر كه
اداره این همایش را برعهده دارد، از متخصان برجسته زبان و ادبیات فارسی است
كه علاوه بر برگزاری این همایش، تاكنون كتاب و مقالات بی‌شماری درباره زبان و
ادبیات فارسی به ویژه درباره عرفان و شعر فارسی داشته است كه عرفای بنام ایرانی از
فریدالدین عطار نیشابوری تا حافظ، سعدی و مولوی را در بر می گیرد.
***
مجنون
در لندن
نمایش مجنون، با الهام از لیلی و
مجنون نظامی، توسط موسسه هنری سیمرغ و به كارگردانی مهرداد سیف به مدت یك ماه و
نیم در هفت مركز هنری انگلستان به نمایش در می آید.
نمایش مجنون، اثری ملهم از داستان لیلی و مجنون نطامی است اما در
واقع نگاهی انتقادی به زندگی روزمره مردم ایران در اوایل قرن بیستم میلادی دارد.
صحنه اصلی در این نمایش، ایران در روزگاری است كه از طریق نمایش فیلم
های هالیوودی، استفاده از كلاه شاپو و اعمال مقررات اجباری كشف حجاب، در كنار
طبیعت روابط جاری میان ایران و غرب، دست به دست هم داده و راه برای اعمال سیاست
های مدرن سازی یا تجدد در ایران هموار می شد.
نویسنده این نمایش مهرداد سیف است كه
كارگردانی آن را نیز بر عهده دارد. این نمایش كاری است از گروه هنری سیمرغ كه با
اجرای «علی عمادی» و «بتسا به عمران» به نمایش در می آید.
مهرداد سیف كارگردان ایرانی و مدیر
گروه هنری سیمرغ در انگلستان علاوه بر این نمایش تئاتری نیز درباره انقلاب مشروطه
در ایران در لندن به نمایش درآورده است.
موسسه هنری سیمرغ كه از سال ١٩٩٥ در
استودیو های ریورساید لندن شكل گرفته ، موسسه تولید فیلم و تئاتر است كه «مهرداد
سیف» و «كلر سامرفیلد» به عنوان مدیر تولید ریاست این تیم هنری را بر عهده دارند.
این موسسه پروژه
های هنری خود را با تاكید بر نوعی روایت بصری در نمایش و قصه‌گویی ارائه می كند
بدون این كه سنت روایت شفاهی را در این میان نادیده بگیرد.
دو اثر مجنون و نیز نمایش انقلاب ایرانی كه روایت خاطرات ادوارد
براون از انقلاب مشروطه ایران است، از آخرین برنامه های این گروه هنری به شمار می‌رود.
این نمایش نیز كه از تاریخ سوم تا
پنجم اگوست به صحنه می رود، نمایشی كمیك
و دارای قطعات نامنظم است كه از حوادث انقلاب مشروطه ایران برگرفته و در استودیوی «لیریك همر اسمیت» لندن به كارگردانی مهرداد
سیف به صحنه می‌رود.
مهرداد سیف در این نمایش تاریخی نیز
همانند نمایش مجنون، به بررسی اوضاعی اجتماعی و فرهنگی
ایران در سال های آغازین فرن بیستم می‌پردازد اما این بار مبنای كار او شرح وقایع
انقلاب مشروطه ایران به قلم ادوارد براون است .
***
و چند خبر کوتاه از تلاش های ایرانیان
اندیشه ورز و هنرمند
نگرانی در باره ی زبان
فارسی
سخنرانی دکتر محمود کیانوش
.
سازمان دهنده: کانون ایران
روز بیست و یکم آوریل در
سالن شهرداری لندن برگزار می شود.
***
کتسرت موسیقی پارسی و کردی
با هنرمندی جمشید رضایی و
شهین طالبانی
در تاریخ بیست و دوم آوریل
در کادوگان هال لندن
***
آواز شبانه مسافران
یک فیلم از شاهپور حقیقت
به وسیله بنیاد میراث
فرهنگی ایران
روز ششم ماه می در سینه
لومیر
***
رسیتال پیانو
با هنرمندی: تارا کمانگر
به
وسیله: بنیاد میراث فرهنگی ایران
بسیت و سوم ماه
می
در موزه ی لیتون هاوس
***
سمینار راه زندگی
دکتر آزیتا ساعیان.
گرگوری مورگان
جمعه بسیت و شش ماه
می
در هتل هالیدی. رجنت
پارک
***
کنفرانس بر رسی اشعار مولانا بلخی
بنیاد میراث فرهنگی ایران
موزه بریتانیا
بیست تا بیست و دوم سپتامبر
سبز باشید
محمود کویر
