اولین نشست سراسری

دست اندركاران كمپین یك میلیون امضا برگزار شد

تغییر برای برابری

 

جمعه 15 دسامبر 2006

زیر زمین خانه یكی از حامیان كمپین پنج شنبه 23 آذر، میزبان اولین نشست سراسری دست اندركاران «كمپین یك میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض آمیز» بود.

در این نشست كه با حضور اعضای كمپین، داوطلبان جمع آوری امضا و فعالان این حركت در شهرهای كرمانشاه، گرگان، زنجان، مشهد، كرج، تبریز و همدان برگزار شد، نقاط ضعف و قوت كمپین طی سه ماهی كه از آغاز به كار آن می گذرد مورد بررسی قرار گرفت.

 

زیر زمین خانه یكی از حامیان كمپین پنج شنبه ۲۳ آذر، میزبان اولین نشست سراسری دست اندركاران «كمپین یك میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض آمیز» بود.

در این نشست كه با حضور اعضای كمپین، داوطلبان جمع آوری امضا و فعالان این حركت در شهرهای كرمانشاه، گرگان، زنجان، مشهد، كرج، تبریز و همدان برگزار شد، نقاط ضعف و قوت كمپین طی سه ماهی كه از آغاز به كار آن می گذرد مورد بررسی قرار گرفت.

 

 

در ابتدا رضوان مقدم یكی از اعضای كمپین با صحبت خود در مورد این كه خواست تغییر قوانین در ایران 100 سال قدمت دارد برنامه را آغاز كرد. وی افزود در ایران جنبش زنان همواره در پی تغییر قوانین تبعیض آمیز بوده است و این خواست سال هاست كه توسط جنبش زنان پیگیری شده است تا اینكه به طرح كمپین یك میلیون امضاء رسیده است. او سپس از مه لقا ملاح دعوت كرد تا سخنان خود را بیان كند. مه لقاح ملاح، مدیر انجمن زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست كه به مادر سازمان های غیردولتی ایران معروف است، اولین سخنران این نشست بود.

او با بیان اینكه 60 سال است در زمینه زنان كار می كند، اتفاقی را كه منجر به حساسیتش به حقوق زنان شده اینگونه تعریف كرد:«11 ساله بودم كه یكی از زن های فامیل در یك مهمانی گفت ما زنها ضعیفه و توسری خور هستیم. بعد از آن من مدام از خودم می پرسیدم كه آیا من ضعیفه ام ؟ و همیشه سعی كردم خلاف این را ثابت كنم.»

 

 

نوه بی بی خانم استرآبادی، به فعالیت هایی كه از زمان مشروطه در زمینه احقاق حقوق زنان آغاز شده است اشاره كرد و گفت: « مادربزرگ من، آن موقع در كتاب معایب الرجال نوشته بود اینهایی كه بر خلاف حقوق زن حرف می زنند، رجال نیستند، دجالند.»

 

چرا قانون؟

«چرا قانون؟» موضوع پانل اول این نشست بود كه پریسا كاكائی این پانل را اداره می كرد.

در این پانل «خدیجه مقدم»، درباره اهمیت تغییرات قانونی سخن گفت. مقدم با اشاره به دیدگاهی كه اعتقاد دارد با وجود شكاف طبقاتی در جامعه، تلاش برای تغییر قوانین در حوزه زنان بی فایده است، گفت: «اتفاقا تغییرات قانونی در درجه اول در زندگی زنان طبقات پایین جامعه تاثیر می گذارد، چرا كه زنان طبقه متوسط با توجه به امكاناتی كه دارد می تواند قانون را دور بزند و در زندگی شخصی اش تا حدی مشكلات را حل كند.»

 

 

او اضافه كرد:« با این وجود همه زنان فارغ از طبقه اجتماعی شان، در زندگی اجتماعی شان با مشكلات ناشی از نابرابری های قانونی درگیر هستند.»

به گفته مقدم تغییر قوانین تبعیض آمیز قدم اول این حركت است و پس از آن باید برای آماده سازی فرهنگی جامعه و اجرای قوانین جدید و برابر تلاش كنیم.

مقایسه تغییر قانون حضانت در ایران و قانون سقط جنین در فرانسه موضوع سخنان «ناهید كشاورز»، بود.

به گفته او، در سال 1973 زنان فزانسوی موفق شدند قانون منع سقط جنین را كه به نام قانون 1920 معروف بدهند تغییر دهند. ماجرا اینگونه بود كه در آوریل 1971 تعدادی از زنان تصمیم گرفتند حركتی را برای محكوم كردن جلوگیری از سقط جنین راه بیاندازند و از همین رو 343 نفر از زنانی كه بیشتر آنها چهره های شناخته شده ادبیات، سینما و تئاتر بودند بیاینه ای را در مخالفت با این قانون امضا كردند.

آزادی وسائل پیشگیری از بارداری و آموزش جنسی، حذف قانون 1920 و دفاع از متهمین سقط جنین از جمله خواسته های این حركت بود.

كشاورز با اشاره به اینكه فعالان این حركت با شركت در دادگاهی كه زنان متهم به سقط جنین را محاكمه می كرد، در كنار آنها ایستادند و از آنها دفاع كردند، گفت: « پس از برگزاری این دادگاه و پوشش رسانه ای آن میلیون ها فرانسوی در دورترین شهرها و روستاهای فرانسه از این حركت آگاهی یافتند و فهمیدند كه بزرگترین اسایتد فرانسه آشكار ضد این قانون هستند و در كنار سقط جنین كرده ها قرار گرفته اند. چاپ صدها مقاله در روزنامه های و پخش چند برنامه تلویزیونی درباره سقط جنین باعث شد كه زنان تمام طبقات اجتماعی اتحاد خودشان را اعلام كنند و آماده ورود به مبارزه شوند.»

 

 

وی با توضیح تلاش هایی كه منجر به تغییر قانون حضانت كودكان در ایران شد، گفت: « مطالعه این تلاش ها نشان می دهد كه ما زنان اعم از شرقی و غربی چه تجربیات مشتركی داریم و چقدر می توانیم از این تجربیات استفاده كنیم.»

«بازهم بحث تغیر قوانین پیش آمده و بازهم عده ای كه نشانه رفته اند كه ای لیبرال های سطحی نگر ما شكست شما را پیش بینی می كنیم.» این سخنان آغاز مبحثی بود كه از سوی «سونیا غفاری»، با عنوان «گرایش های مختلف فمنیستی و تعهدشان به تغییرات قانونی» مطرح شد.

 

 

غفاری با بررسی تلاش های گرایش های مختلف فمنیستی در رابطه با تغییر قوانین، گفت: «مبارزات عملی زنان مملو از مواردی است كه نشان می دهد آنها فارغ از اینكه كدام كار لیبرالی است و كدام كار غیر لیبرالی، مصمصم در راهی كه درست می دانستند گام برداشته اند و به انصاف اقداماتشان هیچ گاه منجر به عقب رفتن جامعه و بدتر شدن وضع زنان نشده است.» او با طرح این سوال كه : آیا حركتی كه سعی می ند با زنان طبقات مختلف جامعه ارتباط برقرار كند و از رنج مشتركشان بگوید و بشنود سطحی است؟ تاكید كرد:« در هر صورت به یاد داشته باشیم بریا همنی خواسته هایی كه از جانب منتقدین به صفت هایی چون سطحی و پیش پا افتاده مزین شده است نیز باید ساعت ها گفتگو كرد، وزها وقت گذاشت، و سال ها صبر كرد.»

 

فعالان شهرستان ها از كمپین یك میلیون امضا می گویند

پانل دوم این نشست اختصاص به بررسی مشكلات كمپین در شهرستان ها داشت كه توسط سارا لقمانی گردانده شد. در این پانل نمایندگانی از گرگان، زنجان، همدان و تبریز سخنرانی كردند و فعالان كمپین در كرج، مشهد وكرمانشاه نیز در زمان پرسش و پاسخ وضعیت كمپین در این شهرها را با حاضران در میان گذاشتند.

 

 

«ایمان مظفری» كه به نمایندگی از اعضای گرگانی كمپین در این نشست شركت كرده بود، كمپین را پیوند دهنده روزنامه نگاران، فعالان سازمان های غیردولتی و فعالان سیاسی_ اجتماعی گرگان عنوان كرد.

او با اشاره به انكه هر یك از این سه طیف از پتانسیل های مخصوص به خودش برای پیشبرد كمپین كمك می گیرد، راه اندازی صفحه زنان در مطبوعات محلی گرگان، مجمع مشورتی زنان گلستان و وجود نیروهایی كه آموزش تسهیلگری و آموزشگری را دیده اند از جمله فضاهای مثبت این استان برای فعالیت های كمپین یك میلیون امضا برشمرد.

گرگانی ها با وجود استقبال همشریانشان از كمپین ، نگرانی های نیز دارند. نگرانی هایی همچون: « نداشتن امكانات مالی، تمكز فعالیت ها در یك گروه كوچك و توزیع نشدن مسئولیت ها بین باقی كنشگران، كمرنگ شدن هدف آگاهسازی كمپین به جهت گسترش كمی كار و متمركز شدن كمپین در تهران و ایجاد فاصله میان شهرستان ها.»

زنجان نیز یكی از شهرهایی است كه با سازماندهی قوی، اهداف كمپین یك میلیون امضا را دنبال می كند. به گفته «صفیه قره داغی»، عضو گروه دختران ترانه پس از برگزاری سمیناری با موضوع حقوق زنان و معرفی كمپین یك میلیون امضا ، شش كمیته برای برنامه ریزی و پیشبرد كمپین در زنجان تشكیل شده است و با اجاره یك دفتر، دادن حق عضویت و برگزاری جلسات منظم برای جمع آوری امضا و آگاهسازی مردم در زمینه نابرابری های حقوقی تلاش می شود.

قره داغی مشكلات مالی را یكی از موانع مهم در زنجان اعلام كرد و ادامه داد: « با وجود اینكه ما كمیته شهرستان ها را برای ارتباط گییر با شهرستان های استان زنجان تشكیل داده ایم و از شهرهایی همچون ابهر نیز تقاضای برگزاری كارگاه را داشته ایم اما به خاطر تامین نشدن هزینه ها موفق به انجام این كار نشده ایم.»

وی همچنین بر لزوم ارتباط مستمر فعالان كمپین در شهرهای مختلف تاكید كرد و پیشنهاد داد راهكاری برای استفاده از تجربیات یكدیگر اتخاذ شود.

«الناز سردانی»، از فعالین تبریزی كمپین دیگر سخنران این پانل بود. سردانی با بیان اینكه تبریز اولین شهری بود كه با برگزایر كارگاه آموزشی به كمپین پیوست، گفت:« در این مدت علاوه بر جمع آوری امضا از مردم با عده ای از نویسندگان و شاعران سرشناس تبریز نیز درباره كمپین گفت و گو كرده ایم تا هم بیانیه را امضا كنند و هم در كنار كمپین باشند.» به گفته او راه اندازی وبلاگ ویژه كمپین، چاپ دفترچه های كمپین برای تبریزی ها و برگزاری جلسات ماهانه از دیگر اقدامات تبریزی ها برای گسترش كمپین در شهرشان است.

 

 

سرداری موانع پیش روی فعالان تبریزی را اینگونه بیان كرد:« تعداد افرادی كه به صورت جدی و مستمر برای كمپین وقت بگذارند كم است و بیشتر كارها توسط یك عده محدود انجام می شود، سازمان های غیردولتی تبریز یا محافظه كارند و در زمینه حقوق زنان فعالیت نمی كنند و یا اینكه انسجام لازم برای وارد شدن به این حركت را ندارند، دسترسی به اینترنت و استفاد از آن رواج نیافته و به همین دلیل برقراری ارتباط و آگاهسازی زنان كمی مشكل است.»

«مهرداد حمزه» نیز كه با وجود هوای برفی و بسته شدن راه ها، در آخرین دقائق برنامه خودش را رسانده بود، وضعیت كمپین در شهر همدان را شرح داد.

حمزه اضافه شدن تعداد فعالان كمپین در همدان، همكاری قشرهای مختلف اجتماعی و به ویژه معلمان همدانی و وجود یك حقوق‌دان در جمع كمپینی ها را به عنوان نقاط قوت گروه همدان بیان كرد و گفت: « كمپین در مدارس دخترانه همدان خیلی خوب پیش رفته است و زنان خانه دار هم با روش های ابتكاری مثل برگزار كردن جلسات خانگی برای معرفی كمپین در كنار این حركت هستند.»

با این وجود اما، همدانی ها نیز با مشكلات مختلفی دست و پنجه نرم می كنند: « اطلاعاتی كه درباره كمپین و درباره مسائل حقوقی در اختیارافراد قرار می گیرد كم است، تنها منبع اطلاع رسانی كمپین سایت اینترنتی است و در همدان به خاطر فراگیر نشدن اینترنت و پایین بودن سرعت، كمبود منابع اطلاع رسانی به وضوح احساس می شود، كار به سرعت در همدان و شهرستن های اطراف در حال گسترش است و این نگرانی كه زمام كار از دستمان خارج شود وجود دارد.»

 

استراتژی ها و روش های حركت

در ادامه نشست، اعضای كمپین به بررسی استراتژی ها و روش های به كار برده شده در كمپین یك میلیون امضا پرداختند كه این پانل را زارا امجدیان می گرداند. استراتژی های زنان در كشورهای منطقه، موضوع سخنان «هما مداح»، بود. او با طبقه بندی تلاش های زنان برای تغییر قوانین، گفت: « در موج اول، زنان ادغام و همگاری تنگاتنگ با دیگر جنبش ها را پیش رو گرفته بودند كه نمونه آن را می توان در مصر و الجزایر مشاهده كرد و در موج دوم به تشكیل اتئلاف های درونی روی آورند.»

مداح با بیان اینكه جنبش زنان برای تغییر قوانین و كمپین یك میلیون امضا چه از لحاظ استراتژی و چه از لحاظ شكل عمل، به خوبی از تجربیات زنان منطقه استفاده كرده است، افزود:« این كمپین نتیجه یك ائتلاف در سراسر ایران است كه ظرفیت توسعه و اضافه شدن گروه های جددی و افكار جدید را دارد.»

او ادامه داد:« كمپین یك میلیون امضا از راهكارهای متفاوتی استفاده می كند. مثلا در 22 خرداد به خیابان می آید. در طول سال كارگاه هیا آموزشی برگزار می كند، بحث حقوق زنان را به فضاهای عمومی همچون مترو می برد و بحث های دانشگاهیان درباره لزوم تغییر قوانین را در فضای اینترنت مطرح می كند.»

 

 

«مریم حسین خواه»، نیز با اشاره به اینكه یكی از انتقاد هایی كه همیشه در رابطه با جنبش زنان مطرح شده «نخبه گرایی» این جنبش است، «فراروی كمپین یك میلیون امضا از نخبگان» را مورد بررسی قرار داد. حسین خواه ترویجی بودن حركت كمپین، محدود نكردن كنشگران كمپین به اعضای سازمان های غیردولتی و فعالان حوزه زنان، اقدام به جذب نیرو از میان مخاطبان كمپین و پرهیز از قیم مآبی و تعیین اولویت و روش برای كنشگران را از جمله ویژگی های كمپین یك میلیون امضا عنوان كرد.

وی ادامه داد:«در حقیقت این مطالبات كمپین یك میلیون امضا نبود كه توانست آن را به سطح جامعه برده و فراگیر كند،چون این خواسته ها از زمان مشروطه مطرح بوده اند. این بار اما روش ها كمی متفاوت بود و چگونگی بیان خواسته ها، سازمان دهی نیروها، شكل مشاركتی و افقی كار و توجه به آموزش و جذب نیروهای جدید همه و همه معطوف به گسترش كمپن در بین مردم است.»

«جلوه جواهری»،نیز طی سخنانی به روش های پیشبرد اهداف كمپین پرداخت.

او با تاكید بر اینكه کمپین از ابتدای شکل گیری خود به صورت منعطف و با ساخت شبکه های نامتمرکز پیش رفته است، توضیح داد:«اگر کمپین شیوه ای نامتمرکز را در کار خود پیش بگیرد، افراد و گروه ها با انتخاب های بیشتری روبرو هستند. آنها می توانند خود گروهی را تشکیل دهند که در آن، شیوه عمل خود را ابداع کنند و یا در صورت تمایل به کمیته های موجود بپیوندند.»

 

 

به اعتقاد جواهری این گروه ها می توانند گروه هایی باشند که از قبل وجود داشته اند و اکنون به صورت یک گروه ولی به صورت جدا از هسته اولیه ولی هماهنگ با دیگر گروه ها، فعالیت کنند. در این صورت پس از مدتی نقش هسته مرکزی به تدریج کمرنگ شده ، قدرت و مسئولیت هایش در بین گروه ها و هسته های بوجود آمده پخش می شود و کمیپن مجموعه ای از هسته های پراکنده و متکثر در عمل و اندیشه خواهد بود.

این عضو كمپین یك میلیون امضا اضافه كرد:« نیروهای جدیدی که به کمپین می پیوندند باید در اندیشه باشند که چگونه می توانند با کمپین تعامل داشته باشند و بهترین شیوه ای را که می توانن عاملی موثر باشند بیابند. برای این کار باید جلسات متعددی برقرار شود و افراد با یکدیگر تعامل داشته باشند تا هر کس بنا به تفکر و شیوه عمل خود، همراهان خود را بیابد.» او با تاكید بر اینكه کمپین یک طرح باز است و تنها چیزی که در آن بین همه کنشگرانش، مشترک است بیانیه است، گفت:« ما می توانیم از این امکان در جهت رشد هر چه بیشتر خود و دیگران تلاش کنیم و تلاشمان را به تلاشی بلند مدت پیوند زنیم.» در پایان هر پانل شركت كنندگان به بررسی موارد مطرح شده از سوی سخنرانان پرداخته و راهكارهای خود را برای رفع موانع ارائه می دادند. تشكیل كمیته هنری و ایجاد وبلاگ های مشترك از جمله پیشنهاداتی بود كه در دستور كار كمپین قرار گرفت. در این نشست بروشوری از عملكرد كمپین و گزارش مالی كمپین به كلیه اعضای كمپین ارائه شد/

 

 

این نشست در حالی برگزار شد كه بسیاری از مدعوین به دلیل كمبود جا ایستاده برنامه را دنبال می كردند.اعضای كمپین یك میلیون امضا در نظر داشتند با برگزاری نشست های ماهانه این حركت گسترده را به صورت مداوم مورد بررسی و ارزیابی قرار داده و افراد بیشتری را با آن آشنا كنند، اما در نزدیك به چهار ماهی كه از آغاز به كار كمپین می گذرد هیچ كدام از سالن های عمومی شهر اجازه برگزاری نشستی با موضوع حقوق زنان را به فعالان این حركت نداده اند. برنامه افتتاحیه این كمپین نیز كه قراربود در سالن اجتماعات یكی از سازمان های غیردولتی برگزار شود از سوی نیروی انتظامی لغو شد.

از همین رو به دلیل ضرورت داشتن برگزاری نشست ها عمومی برای پیشبرد اهداف كمپین، این نشست با حداقل امكانات و استفاده از امكانات شخصی اعضا وحامیان كمپین برگزار شد.