تلاش های فرهنگی ایرانیان در انگلستان
( بخش هشتم)
محمود کویر
www.mahmoodkavir.com
بهاران خجسته باد
نوروزان ایرانی در سراسر انگلستان با یاری
ایرانیان فرهنگ دوست، با شکوه تمام، گرامی داشته می شود.
جشن های نوروزی، نمایشنامه ها و سخنرانی و شعر
خوانی در سراسر انگلیس برپاست.
آموزشگاه فردوسی نیز مراسمی با موسیقی و رقص های
ایرانی بر پا داشته است. در این برنامه ده ها دانش آموز کلاس های زبان فارسی به
اجرای برنامه خواهند پرداخت.
گروه تئاتری بابک و دوستانش نیز در مرکز لندن به
اجرای برنامه نوروزی خویش پرداخته اند.
هادی خرسندی نیز سیصدمین برنامه خویش را در
آستانه نوروز به دوستدارانش تقدیم می کند.
سیمای
مهربان و خردمند خویش را به جهانیان بنماییم.
نوروزان خجسته و مبارک باد. باداباد!
ایرانمان نرگسدان. جهانمان به سوی سالی
از آرامش و صلح و دوستی
***
آشپزی ایرانی در انگلستان
انتشارات میشل بیزلی كه مهم ترین ناشر كتاب های آشپزی در لندن
است، در ماه مه ٢٠٠٦ كتابی را با عنوان "آشپزخانه
ایرانی" درباره روش های پخت انواع خوراك های قدیمی و امروزی ایرانی به زبان
انگلیسی در انگلستان منتشر می كند.
دستور های آشپزی این كتاب را ندا افراشی، نویسنده ایرانی
گردآوری كرده است.
این كتاب از غذاهای ایرانی به عنوان قدیمی ترین و لذیذترین
غذاهای جهان كه هنوز در دنیای امروز ناشناخته مانده اند، یاد كرده است و تاثیرات
فرهنگ غذایی ایرانیان را بر فرهنگ غذایی كشورهای عربی و هندوستان شرح داده است.
دستورپخت انواع خوراك های ایرانی از تاس كباب ها تا چلوكباب
با برنج زعفرانی و از میوه های خشك تا انواع سالاد فصل كه هر یك به منطقه ای از ایران
تعلق دارد، در این كتاب آورده شده است. این كتاب استفاده از پسته، زرشك و زعفران ایرانی
را نیز برای بخشیدن طعمی جدید به غذاها شرح می دهد و به نقش ادویه هایی نظیر هل، زردچوبه، دارچین، میخك،
سبزی هایی چون گشنیز ، جعفری،ریحان،شنبلیله و چاشنی هایی چون آب غوره و رب گوجه و
رب انار در پخت غذاهای ایرانی نیز می پردازد.
در كنار دستورپخت هر خوراك و تصویر آن، افسانه ای درباره آن غذا
و تصویر شهر یا روستایی كه غذا در آنجا پخته می شود نیز آورده شده است.
این كتاب سرشار از
داستان های مربوط به سنت های غذایی ایرانیان است و بسیاری از صفحات آن نیز به
ارتباط میان فرهنگ غذایی ایرانیان با آداب و رسوم خاص این سرزمین می پردازد.
***
انتشارات دانشگاه كمبریج در اگوست ٢٠٠٦ كتابی را با عنوان "سفرهای
ایران و هند در دوران اكتشاف، ١٨٠٠-١٤٠٠ میلادی" منتشر می كند كه برای نخستین
بار به طور جامع به شاخه ای فراموش شده از ادبیات، یعنی سفرنامه نویسی پرداخته است.
این سفرنامه ها ایرانیان، مغول ها و آسیای مركزی را در
دشوارترین دوران ارتباطات فرهنگی جهان، به یكدیگر پیوند می دهد.
مظفر علم و سانجای سوبرهمانیم، نویسندگان هندی این كتاب،پژوهش
های گسترده و دقیقی درباره این سفرها و سفرنامه ها داشته اند و این به خواننده
كتاب كمك می كند كه تا حدود زیادی با رفتار و ذهن ادیبان مسلمان و غیر مسلمانی كه
این نوشته های ارزشمند را در آن دوران به وجود آورده اند، آشنا شود.
***
ادبیات فارسی در انگلستان و آمریکا
کتاب” ادبیات فارسی در
انگلستان وآمریکا “ که یوحنا آن را نوشته و احمد تمیم داری آن را ترجمه کرده است، به تاریخ دویست ساله ادبیات
فارسی در این سرزمین ها می پردازد.
این کتاب را قرار است انتشارات روزنه تا پایان بهمن ٨٤ به چاپ
رساند تا برای نمایشگاه کتاب در سال ٨٥ پخش و در اختیار دوستداران قرار گیرد.
"احمد تمیم
داری"، استاد زبان و ادبیات فارسی که اینک به تدریس زبان و ادبیات فارسی در
دانشگاه "ورشو" مشغول است،
درباره این کتاب گفت:« یوحنا به دلیل علاقه ای که به فرهنگ و تمدن ایران داشته است
این موضوع را به عنوان تز دکتری خود انتخاب کرده و دانشگاه کلمبیا آن را به چاپ
رسانده است.»
به گفته وی، تا پیش از انتشار این کتاب، هیچ کتابی درباره
قدمت تاریخ ادبیات ایران در انگلستان و امریکا به چاپ نرسیده بود.
مترجم باور دارد که این
کتاب تنها ادبیات نیست بلکه نویسنده در آن به
ادبیات تطبیقی نیز وارد می شود و ثابت می کند تا چه اندازه ادبیات کلاسیک ایران
در سبک های مختلف خراسانی، عراقی و هندی بر روی ادبیات انگلستان و امریکا تاثیرگذار
است و بدین گونه نفوذ فرهنگی ایران در انگلستان و امریکا آشکار می شود.
یوحنا این کتاب را در بیست فصل نوشته است و فصول این کتاب
شامل مقالاتی درباره شاعران بزرگی چون امرسون، گوته، فون هامر ، تنیسون و ویلیام
جونز_مامور انگلستان در هند و نخستین کسی که برای اولین بار متون ادبیات ایرانی را
در قرن هجده به انگلیسی ترجمه کرده است می باشد .
مقالات دیگر این کتاب
درباره شاعران کلاسیک ایران از جمله فردوسی،سعدی، خیام، نظامی و نیز شاعران معاصر
همچون نیما و فرخزاد است،
تمیم داری بر این باور است که این کتاب برای کسانی که می خواهند زبان فارسی را به زبان
انگلیسی بخوانند و از سوی دیگر برای
دانشجویان ایرانی که می خواهند ادبیات ایران را به زبان انگلیسی معرفی کنند،می
تواند مورد استفاده قرار گیرد.
شب شعر
کانون ایران که ماهانه به برگذاری نشست های فرهنگی می
پردازد، در این ماه شب شعری برای شاعر کشورمان، ژاله اصفهانی ترتیب داده است. این
برنامه در هفدهم فوریه در سالن شهرداری کنزینگتون برگزار می شود.
***
سیاست و مذهب در ایران
مترجم آثار عزیرالدین نسفی، عارف ایرانی قرن هفتم، دومین
ترجمه خود از آثار، مكتوبات و دست نوشته
های سیاسی و مذهبی متفكران ایران در یك صد سال گذشته را به زبان انگلیسی به بازار
كتاب تقدیم كرد.
این كتاب با عنوان "مذهب و سیاست در ایران" كاری
از"لویدریگن"،پژوهشگرتاریخ و شرق شناسی است. به عقیده ناشر این
كتاب سیصد صفحه ای مقدمه ای است بر جریانات و حوادثی كه در این مقطع زمانی خاص، زمینه
فکری بیشتر متفكران برجسته در ایران معاصر بوده است.
مترجم انگلیسی این مقالات و مكتوبات، "لوید ریگن" متخصص
تاریخ، الهیات و سیاست در كشورهای اسلامی است كه تحقیقات گسترده ای نیز در زمینه
تاریخ، الهیات و سیاست ایران و همچنین عرفان و ادبیات فارسی داشته است. وی هم
اكنون استاد رشته مطالعات اسلامی در دانشگاه گلاسكو است و در همین دانشگاه به تدریس
در زمینه حركت ها و جنبش های اسلامی در قرن نوزدهم و بیستم اشتعال دارد.
كتاب تازه او با عنوان "مذهب و سیاست در ایران معاصر"
كه در روزهای پایانی سال گذشته چاپ و منتشر شده است، برای دانشجویان و متخصصان
رشته های تاریخ و ایران شناسی تالیف شده كه امكان دسترسی به متون اصلی این آثار را
ندارند از این رو بسیاری از این نوشته ها كه در این كتاب به زبان انگلیسی ترجمه
شده اند، برای جبران این كمبود و برای رفع نیاز دانشجویان و پژوهشگران غیر ایرانی
در رشته های وابسته به ایران شناسی، اسلام شناسی و مطالعات خاورمیانه ارائه شده
اند.
درعین حال بسیاری از این نوع آثار هرگز در متون و كتاب های
انگلیسی زبان موجود نبوده یا به سختی قابل دسترسی است.
در این كتاب هر مقاله با مقدمه ای همراه است كه به بیان اهمیت
و جایگاه هر نویسنده در بافت و بستر تاریخی آن می پردازد.
برخی عناوین و سرفصل های مهم این كتاب عبارتند از: حكومت وحشت
در ایران از مكتوبات سید جمال الدین افغانی (اسدآبادی)، روایت یك مسافر، نوشته میززا
ملكم خان، ارشادات شیخ فصل الله نوری در مورد مشروطیت، مكتوباتی از علامه طباطبایی
همچنین مقالاتی از جلال آل احمد، دكتر شریعتی و كتاب حكومت اسلامی از خمینی و برخی
دیگر از شخصیت ها و نویسندگان معاصر ایران در میان این مجموعه مقالات كه به انگلیسی
ترجمه شده اند، به چشم می آید.
***
جایزه ی مولانا
جایزه هنر و
آثار ادبی، مسابقه ای است كه هر ساله در سه بخش شعر، داستان كوتاه و درام یك پرده
ای به زبان انگلیسی در دانشگاه دولتی جورجیا برگزار می شود. جایزه بخش شعر این
مسابقات به افتخار شاعر بزرگ ایرانی "رومی پرایز" نام دارد و داور نهایی
آن نیز كلمن باركس، مترجم و مفسر نامدار آثار و سروده های مولانا است. این جایزه
كه هر سال به بهترین اشعار برگزیده به زبان انگلیسی تعلق می گیرد، امسال به یاد
سوسن عاطفت، شاعر و پژوهشگر ایرانی الاصل برگزار می شود.
دبیرخانه
ژورنال و مسابقات هنر و ادبیات دانشگاه دولتی جورجیا اعلام كرد:« دوست، همدرس و
پژوهشگرمان، سوسن عاطفت پكخام (نام خانوادگی همسر هلندی او ژول پكخام) كه در سانحه
غم انگیز رانندگی در فوریه سال ٢٠٠٤ در گذشت، یكی از علاقمندان و شیفتگان سروده های
مولانا و خود شاعری توانا بود و كتاب او با عنوان "نوعی خواب" در سال ٢٠٠٠
برنده جایزه شعرملی امریكا شد.»
كتاب عاطفت "نوعی خواب" كه در سال ٢٠٠٢ برنده جایزه
شعر ملی شد، از سوی انتشارات كافی هاوس، چاپ و منتشر شده است و از نظر مضمون، درون
مایه های عمیقی از فرهنگ ایرانی و خاطرات كودكی شاعر در خود دارد. سوسن عاطفت این
كتاب را باترجمه ای از شعر مولانا، ترجمه كلمن باركس، آغاز كرده است: « آنگاه كه
كسی درپی ادراك روح برآید و یا رایحه ای از خدا بجوید، سر به پیش او بر و رخ در
چهره اش بدوز و بگو : چیزی است چون این ! »
به دلیل علاقه وافر این نویسنده و شاعر ایرانی الاصل و نقش
فعالی كه در زمینه هنر و ادییات داشته است، مسابقات هنر و ادبیات این دانشگاه در
سال جاری به یاد و نام او برگزار می شود.
سوسن عاطفت
از اولین نسل امریكاییانی است كه پدر و مادر ایرانی داشته اند. وی اگرچه سال هایی
را در ایران و امریكا گذرانده اما بیشتر دوران رندگی اش را در سوییس و فرانسه زیسته
است.
او دكترایش
را از دانشگاه نبراسكا (امریكا) گرفته و در همان دانشگاه به تدریس در زمینه ادبیات
و نگارش خلاق پرداخت. او همچنین در هوپ كالج هلند و نیز دانشگاه میشیگان امریكا به
تدریس اشتغال داشت و از جمله بنیان گذاران ژورنال ادبی"میلك وود ریوو" و
همچنین از جمله ویراستاران مجله دیگری به نام هنرو ادبیات بود. او همچنین در شكل گیری
دومین مجموعه اشعار و خاطرات و نیز دو گلچین ادبی از آثار نویسندگان امریكایی
برآمده از كشورهای منطقه خاورمیانه مشاركت فعال داشت.
عاطفت مولف
كتاب غیر داستانی "پرنده ای با چشمان سیاه" است كه در بسیاری از مجموعه
ها و گلچین های ادبی معتبر امریكا از جمله كتاب "در عرصه های جهانی" چاپ
و منتشر شده است.
سوسن
عاطفت دریك سانحه رانندگی همراه با فرزندش
"كورش" درگذشت.
***
آخر بازی
انتشارات ساكی، بزرگترین ناشر و كتابفروشی كتاب های خاورمیانه
ای انگلستان در ژوئیه ٢٠٠٦ كتابی را با
عنوان "تصاویری از آخر بازی: ایران از دریچه دوربین روس ها" را منتشر می
كند. این عکس ها را افسری روس از قبایل ایرانی در ١٩٠١ تا ١٩١٥ میلادی تهیه کرده
است.
ایران از دریچه دوربین روس ها، مجموعه منحصربفردی از عكس های
ایران، قبایل ایرانی و دورانی را كه هیچ مجموعه عكس جامع دیگری از آن باقی نمانده
است را در برمی گیرد. این عکس ها به دلایل مختلف تا امروز منتشر نشده است.
در مقدمه كتاب تصاویری از آخر بازی: ایران از دریچه دوربین
روس ها، آمده است: « در ١١ اوت ١١٩١٣میلادی (1292 شمسی) "الكساندر یاس" افسر
هنگ لیتوانی و كنسول تزار در ایران از "ممد امین آقا" رئیس ایل پیران "كرد"
در مقابل دیواری از جنگجویان خشمگین ایل "بیز-پاشا" عكس گرفت سپس عكاس
موفق شد دو قبیله را به آشتی وادارد.
١٥ ماه بعد در
دسامبر ١٩١٤، یاس توسط مردان این قبیله ها كه دیگر با سربازان ترك هم پیمان شده
بودند به قتل رسید و سرش بریده شد.
نگاتیو عكس هایی كه یاس گرفته بود در ژانویه ١٩١٥ به طور
كاملاً اتفاقی در جیب لباس افسری ترك كه توسط روس ها در نبردی در نزدیكی تبریز به
قتل رسیده بود، پیدا شد. برخی از این عكس ها از مقابله شرقیان با جنگ جهانی اول
پرده برداشته است.
افسر عكاس زمانی كه برای نخستین بار در سال ١٩٠١میلادیبه تربت
حیدریه (نزدیك مرز افغانستان) پا گذاشت به چندین دوربین عكاسی از جمله دوربین كداك
پانورام برای گرفتن عكس های بزرگ مجهز بود.
او در طول سال های اقامتش در ایران مكان ها، مردم و رویدادها
را در عكس هایی شگفت انگیز به ثبت رسانده بود.
این عكس ها بیانگر زاویه دید منحصربفرد یك روس درباره بازی
بزرگ رقابت میان بریتانیا و روسیه در سلطه بر آسیای مركزی است.
"جان
چالنكو" مولف و گردآورنده این كتاب استاد و مدیر پروژه چشمگیر "طراحی و
شناخت" در دانشكده هنر كمبرول لندن است.
***
طنز ایرانی در انگلستان
هنرمند پرآوازه و پر توان، طنز پرداز
برجسته ایران، هادی خرسندی، سیصدمین برنامه کمدی خود را در سالن موسسه علوم آسیایی
و آفریقایی لندن در ماه مارس بر صحنه می آورد.
خرسندآپ کمدی های وی که بارها در لندن و
دیگر نقاط جهان بر صحنه رفته است، همواره مورد استقبال خیل عظیم تماشاگران قرار می
گیرد.
***
باز خوانی آزالیا
سی دی جدیدی، با عنوان آزالیا، شعر خوانی محمود
کویر، در انگلستان و دیگر کشورهای جهان انتشار یافت.
در این سی دی، محمود کویر گزیده ای از
شعرهای چهار کتاب خود را می خواند.
سبز باشید
محمود کویر
