دکتر آزمايش در گفت و گو با شهروند:

ريشه ماجرا در ضديت بعضي آيات عظام با تصوف است

 

-          حدود نهصد تن از بازداشت شدگان در پادگان اميرالمومنين زنداني شده اند

-          آقاي علي بهرامي بر اثر جراحات وارده به سر دچار خونريزي مغزي شده و در بيمارستان درگذشته است

-          ديروز در قم علي بهرامي و سه نفر ديگر از کشته شدگان تشييع شدند

-          چماقداران اتومبيل آن ها را واژگون کردند و سه خانم به قتل رسيدند

-         در اين اعلاميه آمده است: "به فرمايش آيت الله بهجت، علي الهي ها نجس هستند"

 

خسرو شميراني

shemiranie@yahoo.com

 

 

دوشنبه 24 بهمن دو روز پس از 27 مين سالگرد انقلاب بهمن 1357 ، که آزادي رساترين شعار آن بود، دراويش و صوفيان ، يعني يکي از صلح جوترين گروه هاي اجتماعي در ايران مورد ضرب و شتم و تجاوز و کشتار "دولت مهرورزي اسلامي" و آن چه خود را "سربازان گمنام امام زمان" مي نامد قرار گرفتند.

يک مرکز حسينيه متعلق به درويشان سلسله نعمت الهي گنابادي در قم به آتش کشيده و همراه با منزل متولي آن تخريب شده با خاک يک سان شد.

دراويش نعمت الهي بزرگ ترين گروه دراويش شيعه هستند. اين سلسله از طريقت که سابقه آن به قرن پانزدهم ميلادي باز مي گردد، توسط شاه نعمت الله ولي بنياد نهاده شد و در قرن نوزدهم به سه شاخه شد. شاخه گنابادي که پيرو دکتر نورعلي تابنده ملقب به مجذوب علي شاه است از دو شاخه ديگر به شريعت نزديک تر است. درويشان گنابادي محل گردهم آيي خود را نه خانقاه که حسينيه مي نامند.

درباره وقايع روز دوشنبه 24 بهمن زمينه ها و پي آمد هاي آن با دکتر مصطفي آزمايش نماينده اين سلسله طريقت در خارج از کشور که در پاريس مستقر است، صحبت کرديم.

خ – ش

آقاي مصطفي آزمايش طبق اطلاع شما چند نفر در وقايع دوشنبه دستگير شدند؟ من ميتوانم رقمي را که منابع رسمي ارائه داده اند تکرار کنم. تعداد هزار و دويست نفر در روز دوشنبه دستگير شدند. خانم ها و افراد سالمند بعد از احراز هويت و انگشت نگاري آزاد شدند اما هنوز تعداد کثيري در حبس به سر مي برند.

آيا از محل نگهداري آن ها خبر داريد؟

طبق اطلاعات موثقي که به دست ما رسيده آنها در سه پادگان سپاه پاسداران زنداني هستند. حدود نهصد نفر از بازداشت شدگان در پادگان اميرالمومنين که يک پايگاه آموزشي است، زندان شده اند. يکي از دستگير شدگان که خود در اين پادگان حفاظت مي شد با تلفن همراه به ما خبر رساند.

گروهي ديگر از دستگير شدگان در پادگاني در چهل کيلومتري کاشان هستند و دسته سوم در قرارگاهي به نام "پادگان ساحلي" زنداني هستند. اين پادگان در نزديکي درياچه نمک قم واقع است و به سپاه پاسداران تعلق دارد.

آيا درويشان بعد از دستگيري مورد خشونت و شکنجه واقع شده اند؟

 آن ها در زمان دستگيري مورد خشونت شديد قرار گرفتند. هنگام انتقال دراويش گنابادي آن ها را از يک "دالان" مي گذراندند که توسط افرادي که خود را "سربازان گمنامِ امام زمان" مي نامند، تشکيل شده بود. اين افراد با چوب و چماق و پنجه بوکس به سر و روي صوفيان مي کوبيدند. بسياري به بيمارستان منتقل شدند.
آن ها در بيمارستان هاي "نکويي"، "خرم" و "کار" مداوا مي شوند. آقاي علي بهرامي در اثر جراحات وارده به سر دچارخونريزي مغزي شده و در بيمارستان درگذشته است. ديروز در قم علي بهرامي و سه نفر ديگر از کشته شدگان تشييع شدند.

سه نفر ديگر چه کساني بودند؟

 اين ها سه خانم بودند که اتفاقا يکي از آن ها از آلمان به عنوان ميهمان به ايران رفته بود. آن ها در حالي که بعد از حمله چماقداران، در ماشين سواري خود محل تحصن را ترک مي کردند مورد حمله موتورسواران واقع شدند. اتومبيل آنها را واژگون کردند و سه خانم به قتل رسيدند.

آيا از ديگر افرادي که مصدوميت شديد داشته اند اطلاعي در دست هست؟

تعداد مجروحان زياد است، اما از سرنوشت شانزده نفر که مورد اصابت گلوله قرار گرفتند اطلاعي در دست نيست. آقايان: محمود قاعد شرفي، منصور مرعشي، محمد مرعشي، نويد مرعشي، علي جهانشاهي، شبير شهر کردي، علي کبيري اصفهاني، آرش شلتوکي، بيژن صالحيان، هاشم اجاقي، شکرالله حسين بي دختي ، عبدالخالق کاشاني بي دختي، علي باقري، احمد عباس زاده و حسين عباس زاده اين شانزده نفر هستند.
آقاي محمود روميان از افرادي بود که تير خورد و با عمل جراحي تير از بدن او خارج شد.

آيا خبر آتش زدن اتومبيل هاي متحصنان درست است؟

 بله. بسياري از افراد با اتومبيل هاي شخصي خود از سراسر کشور به قم آمده بودند که توسط اتوبوس هاي نيروي انتظامي از محل دور شدند و بعد گروه هاي فشار به آتش زدن وسائل نقليه آن ها پرداختند.

استاندار قم مي گويد که گنابادي ها به زدو خورد با مردم و نيروي انتظامي پرداختند

خير. اين چنين نبوده است. بسياري از هزاران نفري که براي دفاع از باز ماندن "حسينيه شريعت" به قم آمده بودند گل در دست داشتند و به تهاجم کنندگان گل مي دادند . بزرگان طريقت گنابادي اين طور خواسته بودند و ما اصولا با خشونت مخالف هستيم.

مراجع رسمي و خبرگزاري هاي ايران مدعي شده اند که ماجرا بر سر يک دعواي ملکي آغاز شد؟

اين هم درست نيست. من ماجراي ملک را توضيح ميدهم. اما بگذاريد اول درباره اصل موضوع که مخالفت تئوريک و ايدئولوژيک به صوفيگري است روشنگري کنم. از عيد نوروز گذشته يک سري کتاب با تيراژ وسيع در ايران منتشر شد که جملگي در جهت ستيزه با صوفيان و جعل تاريخ در اين رابطه بودند. اين کتاب ها عبارت بودند از "دو رساله در تاريخ جديد تصوف"، "حسن بصري چهره جنجالي تصوف"، تحقيق از مهدي عمادي، "در کوي صوفيان" از تقي واحدي و "تا حضور عارفان".

فصل مشترک همه اين ها حمله به تصوف به طور عام و به سلسله نعمت الهي گنابادي به طور خاص بود.
روزنامه کيهان ديروز نوشت که چندي پيش از اين برخي از مراجع عظام از قواي انتظامي خواستار شده بودند تا بساط صوفيه از قم برچيده شود.

کدام آيات عظام؟

من فکسي از ايران دريافت کردم. در آن نوشته شده است، قبل از آغاز حمله چماقداران به دراويش، يک روحاني به نام آخوند شهشهاني و فرد ديگري به نام محمد مقدم گروههاي فشار را تحريک مي کردند. آن ها اعلاميه اي را ميان چماقداران پخش مي کردند که من نمونه آن را در دست دارم.

در اين اعلاميه آمده است: " به فرمايش آيت الله بهجت، علي الهي ها نجس هستند" و چيزهايي از اين قبيل.

اين آخوند شهشهاني همان فردي است که در قتل هاي زنجيره اي کرمان نقش داشته است.

ماجراي اختلاف ملکي چه بود؟

حدود هجده سال پيش فرد خوشنام و مومني به نام سيد محمد شريعت که در قم زندگي و کار مي کرد و در سلک درويشان بود وصيت کرد که خانه مسکوني وي موقوفه امام حسين شده و حسينيه در آن بنا شود. پسر ايشان سيد احمد شريعت حسينيه را ساخت و اين ساختمان بيش از سه سال پيش آماده بهره برداري شد اما به آن اجازه افتتاح ندادند. اين ساختمان در خيابان اصلي قم و در معرض ديد زوار قرار دارد. همان زمان آقاي هرسيني و فرشاد الهي و ديگر وکلاي طريقت به دادگاه شکايت کردند تا اجازه گشايش حسينيه را بگيرند اما دادگاه بدوي، فرجام و حتي دادگاه عالي به عدم اجازه گشايش راي دادند. دادگاه حکم داد که حسينيه بايد به منزل مسکوني تبديل بشود.
سه هفته پيش در شب عيد غدير چند نفر که خود را "سرباز گمنام امام زمان" مي ناميدند و گروهي به نام "متوسلين علي اصغر" تشکيل داده بودند به حسينيه که مهر و موم شده بود حمله کردند، مهر را شکستند، وارد شدند، تابلوي "حسينيه شريعت" را به زير کشيدند و تابلوي "حسينيه اميرالمومنين" را نصب کردند.

به دنبال اين عمل که از سوي نيروهاي انتظامي و قضايي واکنشي را ايجاد نکرده بود، پيروان سلسله نعمت الهي تصرف کنندگان را از حسينيه بيرون رانده و ديگر اجازه ندادند تا در بسته شود.

نيروهاي انتظامي به همراه نيروهاي فشار آمدند اما دراويش از حسينيه خارج نشدند. اين ماجرا مصادف شد با روزهاي محرم و دهه فجر که به هر دو مناسبت دولت به حمايت مردم نياز داشت. پس فشار زياد وارد نشد. عملا اجازه دادند که حسينيه تا 10 محرم باز بماند. روز يکشنبه (يازدهم و يا دوازدهم محرم) آمدند و کليد را خواستند.

مردم از دادن کليد خودداري کردند. از سوي ديگر دراويش و دوستداران طريقت نعمت اللهي گنابادي به قم آمدند تا در يک عمل مدني و با تحصن نشان بدهند که باز ماندن اين حسينيه را خواستار هستند.

چه تعدادي متحصن شدند؟

روزنامه شرق در اين رابطه رقم ده هزار نفر را ذکر کرده است که به يقين نمي تواند بزرگ تر از رقم واقعي باشد.

درگيري چگونه آغاز شد؟

روز دوشنبه آخوند شهشهاني از مغزهاي متفکر قتل هاي زنجيره اي کرمان و محمد مقدم به تحريک و هدايت گروه هاي فشار آِغاز کردند. سرهنگ سجادي فرمانده نيروي انتظامي در قم فرمان حمله به دراويش را دريافت کرد اما به دليل مخالفت با آن از کار برکنار و با شخصي به نام طاهري جايگزين شد.

نيروي انتظامي به همراه چماقداران حمله کردند. همان شب يعني شب دوشنبه به سه شنبه با من تماس گرفتند و اطلاع دادند که حسينيه را آتش زده و با خاک يکسان کرده اند. علاوه بر آن منزل مسکوني آقاي سيد احمد شريعت، متولي حسينيه، منزل دکتر سيد حسن شريعت و همچنين مطب وي را نيز پس از غارت با بولدوزر با خاک يکسان کرده اند.

 

رهبران طريقت گنابادي چه برنامه اي براي برخورد با اين مسائل دارند؟

خبر رسيده است که قم حالت شهر جنگي به خود گرفته است. اما بزرگان طريقت سلسله تاکيد کرده اند که به شدت با هرگونه خشونت مخالف هستند و ميخواهند از طريق حقوقي اقدام کنند.

 

نظر شخصي شما چيست؟

به نظر من اين مساله ربطي به حسينيه ندارد. دليل اين برخوردها در ضديت برخي مراجع با تصوف نهفته است. حال اگر اين حرکات پاسخ قانوني نگيرد و محکوم نشود مي تواند به بخش هاي ديگر جامعه گسترش يابد.

آقاي دکتر مصطفي آزمايش براي اين گفت و گو از شما متشکريم

گفت وگو: 15 فوريه 2006 – 26بهمن

 

شهروند -  شماره ۱۰۵۹   ۱۷ فوريه ۲۰۰۶ - جمعه ۲۸ بهمن ۱۳۸۴