عمليات انتحاری در تل‌آويو؛ همزمانی ترديد برانگيز

 

احمد زيدآبادی

 

همزمان با ديدار محمود احمدی‌نژاد، رئيس جمهور ايران، با بشار اسد همتای سوری خود در دمشق، سازمان جهاد اسلامی فلسطين مسئوليت انجام عمليات انتحاری در تل‌آويو را که ۳۱ زخمی بر جا گذاشت، به عهده گرفت.

اين همزمانی به شائول موفاز، وزير جنگ اسراييل کمک کرد تا انگشت اتهام را به سوی ايران و سوريه به عنوان عاملان پشت پرده عمليات تل‌آويو نشانه رود و دو کشور را «محور تروريسم» بداند.

آقای موفاز در عين حال تاکيد کرد که وزارت دفاع اسراييل مدارک و شواهدی در دست دارد که نشان می‌دهد دستور انجام عمليات انتحاری در تل‌‌آويو از مقر جهاد اسلامی در دمشق به واحد اين گروه در نابلس صادر شده و ايران نيز از اين عمليات حمايت مالی کرده است.

جهاد اسلامی فلسطين در حالی مسئوليت عمليات انتحاری در تل‌آويو را به عهده گرفت که فلسطينی‌ها برای برگزاری انتخابات پارلمانی در ۲۵ ژانويه آماده می‌شوند.

تقريبا تمام جناح‌های فلسطينی از جمله گروههای مخالف صلح با اسراييل در اين انتخابات حضور دارند که مهمترين آنها گروه اسلامگرای حماس است.

جهاد اسلامی در واقع تنها گروه فعال در سرزمين‌های فلسطينی است که انتخابات پارلمانی را تحريم کرده و از هواداران خود خواسته است که در انتخابات شرکت نکنند.

جهاد اسلامی در سال‌های گذشته سياستی اغلب همسو با حماس داشته، اما با توجه به گرايش حماس به حضور در نهادهای انتخابی دولت خودگردان فلسطين به نظر می‌رسد که اين دو گروه اسلام‌گرا در حال فاصله گرفتن از يکديگر هستند.

فاصله گرفتن جهاد اسلامی از حماس ممکن است به انزوای اين گروه در جامعه فلسطين منجر شود، بويژه اينکه نفوذ جهاد اسلامی در بين فلسطينی‌ها چندان گسترده نيست و برخی از مسلمانان اهل سنت فلسطين نيز آن را به داشتن گرايش‌های شيعی متهم می‌کنند.

جهاد اسلامی در عين حال به داشتن روابط نزديک با دولت ايران نيز متهم است، روابطی که به زعم برخی محافل منطقه، تا حد «دستور» گرفتن از تهران پيش رفته است.

در واقع به همين علت، انجام عمليات انتحاری سامی انتر عضو ۲۲ ساله جهاد اسلامی در تل‌‌آويو همزمان با ديدار احمدی‌نژاد از دمشق که مقر رمضان عبدالله شلاح دبير کل جهاد اسلامی است، اين امکان را به وزير دفاع اسراييل داده است تا احتياط را کنار بگذارد و به صراحت ايران را مسئول اصلی عمليات انتحاری در تل‌آويو بداند.

صرف نظر از ميزان اعتبار اسناد و مدارکی که وزير دفاع اسراييل مدعی به دست آوردن آنها شده و بر همان اساس ايران را مسئول عمليات انتحاری تل‌‌آويو معرفی کرده است، موقعيت خاصی که جهاد اسلامی برای انجام عمليات خود برگزيده به خودی خود راه اتهام دست داشتن ايران و سوريه در اين عمليات را هموار کرده است.

در حالی که برخی از کشورها، ديدار آقای احمدی‌نژاد با بشار اسد را در شرايطی که دولت‌‌های هر دوی آنها تحت فشار فزاينده بين‌المللی قرار دارند با ظن و ترديد بسيار می‌نگريستند، انجام عمليات انتحاری از سوی يک گروه مورد حمايت آنها در خاک اسراييل، سوءظن در باره دستور کار مذاکرات دو طرف را در محافل جهانی افزايش داد.

به عبارت ديگر، عمليات انتحاری تل‌آويو توسط جهاد اسلامی باعث اين گمانه‌زنی شده است که سران ايران و سوريه مذاکرات خود را بر چگونگی ايجاد اخلال در روند صلح خاورميانه متمرکز کرده‌اند و در پی مقابله جدی‌تر با سياست قدرت‌‌های بزرگ جهانی در منطقه هستند تا از اين طريق فشارهای عليه خود را خنثی کنند.

اين نوع گمانه‌ها حتی اگر به حقيقت نيز نزديک باشد، به نظر می‌رسد نه فقط کمکی به سوريه و ايران برای رها شدن از فشارهای روزافزون بين‌المللی نمی‌کند، بلکه پرونده تازه‌ای برای اعمال فشار بيشتر بر آنها می‌گشايد. از همين رو شائول موفاز تصريح کرده که مدارک مورد ادعای خود را مبنی بر دست داشتن ايران و سوريه در انفجار تل‌آ‌ويو به آمريکا، اتحاديه اروپا و مصر داده است تا بدين وسيله سبب افزايش فشار عليه دو کشور شود.

در عين حال، عمليات تل‌‌آويو به افزايش محبوبيت جهاد اسلامی در بين فلسطينی‌ها نيز کمکی نمی‌کند، زيرا هنگامی که اغلب گروههای فلسطينی برای برگزاری آرام انتخابات پارلمانی به رعايت آتش‌بس غيررسمی با اسراييل پايبند هستند، حرکت جهاد اسلامی در جهت معکوس می‌تواند به انزوای آن بيانجامد و فشار اسراييل و متحدانش را عليه اين سازمان کوچک که بسياری از نيروهای خود را در عمليات «کشتار هدفمند» ارتش اسراييل از دست داده است، افزايش دهد.

 

(بی بی سی)