رده
بندی کشورهای خاورميانه بر اساس ميزان آزادی
بی بی سی - بر اساس يافته های يک مرکز برجسته تحقيقاتی و مشورتی،
روند حرکت به سوی دموکراسی در سراسر خاورميانه در سطوح و ابعاد مختلفی جريان دارد.
واحد
اطلاعاتی نشريه اکونوميست، سطح آزادی سياسی و مدنی در بيست کشور اين منطقه را بر
اساس پانزده شاخص رده بندی کرده است.
در اين
فهرست، موسوم به "نمايه آزادی سياسی" کشورهای اسرائيل، لبنان، مراکش،
عراق و تشکيلات فلسطينی به عنوان دموکراتيک ترين بخشهای اين منطقه ذکر شده اند.
ايران جزو
پنج کشور انتهايی فهرست قرار دارد. ليبی، پايين تر از سوريه و عربستان سعودی، در
قعر فهرست جای گرفته است.
مقاومت
در برابر اصلاحات
واحد
اطلاعات نشريه اکونوميست به هر کشور امتيازی بر مبنای ده می دهد که امتياز يک به
کمترين سطح آزادی سياسی و امتياز 10 به بالاترين سطح تعلق می گيرد.
تحليلگران
اين مرکز در برخی از کشورهای خاورميانه نشانه های اندکی از حرکت به سوی دموکراسی
يافته اند.
ليبی که
قعرنشين فهرست است شهرتی ديرينه به عنوان يکی از بدترين کشورهای ناقض حقوق بشر در
جهان دارد.
دولت سرهنگ
معمر قذافی همچنين سالهاست که آزادی بيان و فعاليتهای سياسی مستقل را در اين کشور
محدود می کند.
عربستان
نخستين تمرين دموکراسی خود را در فوريه سال 2005 با برگزاری انتخابات شوراهای شهری
انجام داد، اما حکومت اين کشور همچنان سلطنتی مطلقه است که در برابر فشار برای
اصلاحات مقاومت می کند.
در همين
حال، سوريه به خاطر حکومت خودکامه‌اش شهرت دارد، هرچند در زمان رياست جمهوری بشار
اسد، مردم تا حدودی از آزادی برخوردار شده اند.
پيشرفت
هرچند
کشورهايی که در قعر فهرست جای گرفته‌اند چندان خلاف انتظار نيستند اما پنج کشوری
که در صدر هستند، ممکن است برخی را شگفت زده کنند.
سه سرزمين که
از خشونت‌زده ترين بخشهای خاورميانه هستند، در صدر فهرست قرار دارند: لبنان،
قلمروهای فلسطينی و عراق.
راجر هاردی،
تحليلگر مسائل خاورميانه در بی بی سی می گويد بدون شک حال و هوای تازه ای در اين
منطقه جريان يافته اما پيشرفت کشورها يکسان و همگون نبوده است.
لبنان به
معنايی کاملا خاص، آزاد است؛ اين کشور ديگر تحت اشغال نظامی نيست.
به گفته
تحليلگر بی بی سی، بسياری از فلسطينی ها از اين آزادی بی بهره هستند و هنوز فقط
انتخابات شوراهای محلی را برگزار کرده اند و برای انتخابات پارلمانی در ماه
ژانويه سال آينده آماده می شوند.
تحليلگر بی
بی سی در مورد عراق می گويد که امتياز بالای اين کشور با توجه به سطح خشونتهايی که
در آنجا رخ می دهد، اندکی شگفت انگيز است.
عراقی‌ها
ديگر تحت يک حکومت ديکتاتوری قرار ندارند و حالا از نشريات و احزاب سياسی فراوانی
برخوردارند که می توانند ميان آنها دست به انتخاب بزنند. اما آزادی حرکت آنها با
بمبگذاری‌ها و آدم ربايی ها مقيد می شود، و اين، محدوديت کمی نيست.
نمايه آزادی سياسی
اسرائيل: 20/8
لبنان: 55/6
مراکش: 20/5
عراق: 05/5
فلسطين: 05/5
کويت: 90/4
تونس: 60/4
اردن: 45/4
قطر: 45/4
مصر: 30/4
سودان: 30/4
يمن: 30/4
الجزاير: 15/4
عمان: 4
بحرين: 85/3
ايران: 85/3
امارات متحده عربی: 70/3
عربستان سعودی: 80/2
سوريه: 80/2
ليبی: 05/2
منبع:
ای آی يو
شاخص های آزادی
انتخاب رئيس کشور
انتخاب پارلمان
منصفانه بودن قوانين انتخابات
حق سازماندهی احزاب سياسی
قدرت نمايندگان منتخب
حضور مخالفان
شفافيت
مشارکت اقليتها
ميزان فساد
آزادی اجتماعات
استقلال قوه قضائيه
آزادی مطبوعات
آزادی مذهبی
حاکميت قانون
حق مالکيت
منبع:
ای آی يو
