گزارشی از برگزاری
کنفرانس «نقش زنان در آينده افغانستان»
شيرين جزايری
صدای المان
به منظور تبادل نظر و يافتن راه های عملی کمک به
بهبود وضعيت زنان در افغانستان، از تاريخ نهم تا دوازده جولای سال ۲۰۰۴ ميلادی
مطابق با ۱۹ تا ۲۲ تير ماه کنفرانسی از طرف «بنياد کار اجتماعی زنان آلمان و
افغانی» ، با شرکت بيش از ۶۷ زن افغانی و همينطور نمايندگانی از وزارت توسعه و همکاری
های اقتصادی کشور آلمان، سازمان مديکا موندياله، که سازمان زنان آلمانی برای کمک
رسانی به وضعيت زنان در مناطق جنگی و آسيب ديده است، و همينطور بنياد فريدريش ابرت
در شهر بن آلمان تشکيل شد.
اين زنان از شهرها و کشورهای مختلف اروپايی از
جمله از آلمان، فرانسه، جمهوری چک، هلند و همچنين از افغانستان در اين کنفرانس
شرکت کرده بودند. خانم نبيله کريمی مدير مسئول اين بنياد و دکتر سيما نجيبی عضو
هيئت مديره و همچنين خانم مرضيه باسل حقوقدان افغانی مقيم کابل، درباره اهداف و
نتايج اين کنفرانس و همچنين مشکلات عمده و وضعيت فعلی زنان افغانستان در گفتگويی
با راديو دويچه وله نظرات خود را ابراز کرده اند.
شرايط بسيار سخت اقتصادی و اجتماعی، فقر، گرسنگی،
عدم امنيت، اعمال خشونت درخانه و اجتماع عليه زنان، نبودن امکانات تعليم و تربيت
بخصوص برای دختران، وجود سنت های دست و پا گير، تجاوز، ازدواج های زودرس و اجباری
دختران و نداشتن آگاهی به حقوق خود از جمله مشکلات عمده زنان افغانی اند.
خانم نبيله کريمی رئيس هيئت مديره «بنياد کار
اجتماعی زنان آلمان و افغانی» درباره کار اين بنياد می گويد: «اين بنياد از دو سال
پيش تشکيل شده است. اما تمام زنانی که با اين بنياد فعاليت می کنند از سالها قبل
برای حقوق زنان افغان و برای ايجاد و روند تکامل دموکراسی در افغانستان فعاليت می
کنند و پروژه های زيادی را تا بحال پيش برده اند. از دو سال پيش به اين طرف، گروه
های مختلف با هم يکی شده و ما با هدف معينی کارمان را پيش می بريم. در زمينه کار
در امور خيريه گروه های زيادی فعالند اما خلاء گروهی که در زمينه سياسی و حقوقی
زنان فعاليت کند، به چشم می خورد. گروهی که از يک طرف با ابراز نظرات خود درباره
احقاق حقوق زنان و دخالت در اين امور، فشاری بر دولت افغانستان ايجاد کند و از طرف
ديگر وظيفه کنترل کار برای بهبود وضعيت زنان را بر عهده داشته باشد.»
خانم دکتر سيما نجيبی عضو هيئت مديره اين بنياد
درباره پروژه های اين سازمان چنين اظهار داشت: « ما روی پروژه های مشخصی تبادل نظر
کرديم. از آن جمله اين پروژه ها بوجود آوردن مراکز مختلفی برای مشاوره و راهنمايی
زنان در مناطق مختلف افغانستان است. در اين مراکز می بايست علاوه بر مشاوره و
راهنمايی، چگونگی و راه های بدست آوردن امکانات جديد، از جمله در زمينه سواد آموزی
و يا تهيه وام ارزان برای سرمايه گذاری های کوچک به منظور تشکيل زندگی خود کفا برای
زنان و غيره، معرفی گردند. مسئله مهم اين است که حدالامکان اين مراکز توسط خود
زنان اداره شوند.»
خانم کريمی درباره اهداف اين کنفرانس می گويد:
«هدف از اين کنفرانس آن بود که ما می خواستيم در قدم اول جمعی از زنان فعال افغان
را که در مسائل سياسی اجتماعی از سال ها پيش در کشورهای مختلف فعاليت دارند گرد هم
آوريم تا بتوانيم يک حرکت بزرگتر را بخاطر تأمين حقوق زنان در افغانستان و مداخله
در مسائل سياسی و اجتماعی در اين کشور انجام دهيم. مسئله دوم اين که ما دو نماينده
زن شرکت کننده از افغانستان داشتيم که با يونی فم فعاليت می کنند. اين زنان که خود
حقوقدان و از مبارزان حقوق زنان در افغانستان هستند، از شرايط زنان افغان و بخصوص
مشکلاتشان در جريان انتخابات آتی در اين کشور گزارش دادند. مسئله سوم اين که ما می
خواستيم دو تا چهار نماينده برای شرکت در جريان انتخابات آتی به افغانستان ارسال
داريم. اين مسئله با توجه به تجربيات اين زنان از برگزاری انتخابات در کشورهای
اروپايی بود و متاسفانه به دليل کمبود بودجه اينکار صورت نگرفت.»
علاوه بر فعاليت های فعاليت های حقوقی اين بنياد
از انجام پروژه های کمک رسانی به افغانستان نيز حماين می کند. از آن جمله می توان
از پروژه عينک برای افغانستان نام برد. در ظرف يکسال اخير بيش از ۱۶۰۰۰ عينک طبی
به افغانستان فرستاره شده است. در پروژه ديگری سعی شده با کمک مالی و ايجاد دفترچه
پس انداز که از طرف افراد و موسسات خيريه اداره می گردند، به کودکانی که به منظور
تأمين مخارج خانواده خود، مجبور به کار در خيابان ها هستند، کمک کنند و امکان
راهيابی آنان را به مدارس فراهم سازند.
خانم مرضيه باسل زن حقوقدانی که بويژه برای احقاق
حقوق زنان افغانستان در کابل فعال است، در اين باره می گويد: «آنچه که در اين
کنفرانس برای من بسيار جالب بود اين است که خانم های افغانی با گرايشات سياسی
گوناگون در اين کنفرانس شرکت داشتند. ممکن بود که در گروه های متخاصم باشند ولی
وقتی ابراز نظر می کردند فقط و فقط بخاطر بهبود وضع زنان افغانستان بود.»
خانم باسل در ارتباط با يونی فم که بخش تازه تأسيس
از سازمان ملل متحد در افغانستان است فعاليت می کند. او در دانشکده حقوق و علوم
سياسی کابل در رشته حقوق فارغ التحصيل شده است. خانم باسل از مهمترين مشکل زنان
افغانی چنين ياد می کند:
« سخترين مسئله درباره تعليم و تربيت است. از همه
مهمتر اين مشکل که زنان افغانستان به حقوق خود آگاهی ندارند و تلاش جدی می بايست
صورت گيرد که آنان با کسب تعليم و تربيت به آگاهی حقوقی دست يابند.»
او ادامه می دهد: «وضعيت حقوقی زن افغانی زمانی
بهتر می شود که آگاهی به حق خود بيابد. تغيير فاحشی تا ۵ سال و يا ده سال ديگر پيش
نخواهد آمد. مگر اينکه ما از اساس کار را شروع کنيم و آن اينکه زنان امکان تعليم و
تربيت را بيابند و موقعيت سياسی و اجتماعی و اقتصادی خود را آهسته آهسته پيش ببرد.
البته اولين گام ها برداشته شده و شرايط از زمان طالبان و دو سال و يا سه سال پيش
به مراتب بهبود يافته است. ولی چيزی که زن افغان را رنج می دهد عدم امنيت است.
مسئله ای که واقعا زندگی در افغانستان را مورد سوال قرار می دهد. گاهی آنقدر امنيت
می باشد که اصلا احساس نمی کنی که مملکت جنگ زده است. اما زمانی آنقدر قلب ها به
دلهره می افتد، از اينکه می شنوی کسی کشته شده و يا حمله ای در جايی صورت گرفته،
که تمام اميد ها به يکباره مثل آبی که بر روی آتش ريخته شود، بر باد می روند.
احساس می کنی باز هم به دوره های قبل باز گشته ای. توقع مردم افغانستان هميشه از
حکومتها يشان اين بوده که برايشان امنيت و سعادت بياورند که با تأسف هميشه بازی خورده
اند. ما اميد وار هستيم که در سال های آينده شاهد امنيت سراسری در افغانستان
باشيم.»
