در
كابين كشتي ميسي سي پي
- مارك تواين درادبيات واقعگراي آمريكا
چهره اي مهم وخاص است.اوبدون آموزشهاي معمول نويسندگي،ازروزنامه نگاري به
داستانسرايي رسيدويكي ازاهل قلم مشهورجهان شد.اوتيزهوش ترين منتقد اجتمايي
زمان خود درادبيات آمريكابود.ونه تنها اخلاق گرا،بلكه درسبك وبيان
نظراتش،روشنفكري ساده ومنطقي ماند
نصرت شاد
درطول اين متن بزودي
خواهيم ديد كه،اين نام مارك تواين،چه اسم بامسمايي است!.اوچه نويسنده ملي است كه
سالهاموجب بدنامي كشورش درخارج گرديد؟،چون درباره پرچم آمريكا نوشت كه لكه هاي
سفيد آنرابايد تيره نمودوبجاي ستارهها،اسكلت سرهايي روي صليب استخوانهارابه نقش
كشاند.
نام واقعي مارك تواين،
ساموئل كلمنز است.چون اودردوران شباب سالها شاگرد وكارگرراهنماي كشتي بودوروي دماغ
آن مي نشست وبراي بارگيري درساحل وبندر،خطاب به ناخدا فريادميزد:“دومترمانده براي
لنگرانداختن“،به اين دليل به اولقب مارك تواين دادند،كه به زبان بندري ومحلي
اطرافيان رود ميسي سي پي،يعني عمق كافي دومتري آب جهت كناره گيري كشتي. يعني اواز
شاگرد كشتي ادبيات بودن، به نويسنده ملي آمريكا ارتقا يافت.محبوب ترين جمله ورد
زبانش درآن سالهاي فقر ورمانتيك،اين بود كه ميگفت:“اگر فرداعمق رودخانه كافي
باشد،زيربخارخواهيم رفت“،يعني كشتي دودي يابخاري،باري يامسافربري را به
درياورودخانه خواهيم انداخت.
آثارادبي او همچون
سروانتس،تحقير وتمسخر رمانهاي جنگي و شواليه اي مرسوم آنزمان آمريكا است.اودرآثارش
به مطرح كردن فقر ومسايل اجتمايي محيط اطراف خودپرداخت،گرچه توصيف رمانتيك
واقعگرايانه جامعه اطراف رودخانه ميسي سي پي درسفرهايش رانيزفراموش ننمود.مارك
تواين علاقه خاصي به ايده آلهاي ماقبل سرمايه داري داشت،با اين وجود مي
گفت،ديگرباادبيات جنگ طلبانه وشواليه گري نميتوان هيچ مگسي رابه زير منبرنويسنده
كشاند.امروزه خوانندگان آثارش وتوريستهاي خارجي،اورامردي از رودخانه ميسي سي پي
ميدانند.مشهوريت نامش،سالانه موجب جلب هزاران مسافروجهانگرد بسوي رودخانه فوق
ميشود.
مارك تواين درادبيات
واقعگراي آمريكا چهره اي مهم وخاص است.اوبدون آموزشهاي معمول نويسندگي،ازروزنامه
نگاري به داستانسرايي رسيدويكي ازاهل قلم مشهورجهان شد.اوتيزهوش ترين منتقد
اجتمايي زمان خود درادبيات آمريكابود.ونه تنها اخلاق گرا،بلكه درسبك وبيان
نظراتش،روشنفكري ساده ومنطقي ماند.اوازجمله دلايل جنگ داخلي آنزمان درجنوب آمريكا
را،فئوداليزه كردن فرهنگ مردم باكمك بعضي ازرمانهاي جنگجويانه وشواليه گرايانه
تاريخي والتر اسكات ميدانست.اوادبيات رمانتيك وسنت گرايي مذهبي رادليل فلج نمودن
عقل وخرد تودهها بشمار مي آورد.رمانهاي واقعگرايانه اوغالبا براثرتجربيات شخصي اش
نوشته شده اند، و ميگفت بايد باكمك نيروي تجربيات،خيالپردازي درادبيات را منفجر
نمود.ازجمله خصوصيات داستانسرايي اش،اغراق كردن هنري است.به نقل ازمنتقدين
ادبي،اوسعي نمود در منطقه بي خطر و روي نوار صلح،ميان واقعگرايي و
خيالپردازي،داستانسرايي نمايد.
زندگي اوكه باطنز ودلقك
بازي هنري آغار شده بود،متاسفانه سرانجام براثر سختي زندگي و شكستهاي اجتمايي،به
بدبيني وانسان گريزي منتهي گرديد.طنزهايش درجواني باعث شد كه سالها اورا دلقك به
حساب آورند،گرچه طنزش همچون اسلحه اي اجتمايي بود.ازاينكه مردم اوراجدي
نگيرند،هميشه رنج ميبرد.اودرمتني پيرامون يادگيري زبان آلماني به طنز مينويسد ،كه
مبارزه كمرشكن خارجيها براي يادگيري زبان غيزمنطقي كشورميزبان غالبا به نتيجه اي
تراژديك ميرسد.
مارك تواين درسال 1835
باعبورستاره دنباله داركميت هالي بدنياآمد.اوبه طنز پيش بيني كرده بود كه آن كميت
اورا روزي همراه خواهدبرد.فرضيه اي كه به وقوع پيوست و75 سال بعد يعني درسال 1910
درگذشت يا بقول خودش همراه عبور مجدد ستاره دنباله دارهالي آمريكاراترك نمود.تواين
درطول زندگي خودبه سبب فقروتنگدستي،به كارهاي مختلفي،ازجمله: كارگرچاپخانه
،راهنماوشاگردكشتي،كارگرمعدن،سخنران،روزنامه نگارمحلي پرداخت .فقروتنگدستي باعث
شدكه اوبه سخنرانيهاي غيرادبي وجوك گويي دراجتماعات گوناگون براي دريافت دستمزدي
بپردازد.
فاكنر مينويسد،اونه تنها
قرباني مكتب رئاليسم،بلكه پدربزرگ ادبي همه ما است. و همينگوي ميگفت،تمام رمانهاي
مدرن زير تاثير رمان “سفرها وماجراهاي هوك فين“ او نوشته شده اند.بعضي ازمنتقدين
ادبي مدعي هستند كه يكي از استعدادهاي اواين بودكه توانست مردم بي علاقه به ادبيات
آندوره را به كتابخواني تشويق نمايد.هنري جيمز خبيث هم مي نويسد، او نويسنده اي
براي مغزهاي منقبض و چروك شده بود.وينستون چرچيل اورايكي ازنويسندگان مهم قرن
ميدانست.عده اي ديگر اورا نويسنده اي ضدآمريكايي،ضداروپايي وحتا ضد هومانيسم بحساب
مي آوردند.
جامعه شناسان ادبي،اورا
محصول برخورد دوفرهنگ شرق وغرب آنزمان سرزمين آمريكا ميدانند،يعني برخورد تمدن
وفرهنگ نسبتا مترقي شرق با توحش وغرور وخودخواهي غرب آن قاره.درزمان او رفاه
وفرهنگ درشرق كشورآمريكا ملموس تراز غرب آن بود.اودرسال 1867 ازغرب آمريكا به شرق
آن مهاجرت نمود وبا مطرح كردن موضوعات اجتمايي وانتقاد از اوضاع،دركتاب “دوران
طلايي“ نامي به آن عصرداد.عصري كه به نظر مارك تواين درآن ،صنعتي كردن بي رويه
موجب آسيب به انسانها ميشود.
تواين مينويسد،
امپرياليسم اقتصادي آمريكا،خلاف ايدههاي دمكراتيك وانساندوستانه بنيادگذاران آن
ميباشد.اومذهب راوسيله اي براي اعمال زور وفشار به مردم وبلندگويي براي تبليغ شروع
جنگ داخلي ميدانست.
تجزيه وتحليل صنعتي كردن
عصبي وحساب نشده بعدازجنگ داخلي را،او چنان جالب در كتاب“عصرطلايي“ مطرح نمود كه
نامي شد براي آندوره آمريكا.گرچه امروزه آمريكا اورا نويسنده ملي
خودميداند،اودرپايان عمر به انتقاد شديد ازامپرياليسم و جنگهاي غارتگرانه استعماري
و استثماري،نژادپرستي،سودطلبي و دورويي مذهبي جامعه آمريكا،درآثارش پرداخت.
ازجمله آثار مارك تواين:
خارجي مرموز، بي خيالها درخارج، عصرطلايي، زندگي روي رود ميسي سي پي، قورباغه
پرنده مشهور، سفرها وماجراهاي هوك فين، ماجراهاي تام ساو يرز، يك يانكي در دربار
شاه آرتور، سفر به دنياي كهن، چگونه شهر هندلي به ابتذال كشيد، ازميان خوب وبد،
مونولوگهاي لئوپولد شاه، خاطراتي خصوصي از ژانت، وبادرشكه بسوي غرب دور ،هستند.
كتاب ماجراهاي تام ساو
يرز،سرودي است درباره دوران كودكي اش واثري است ماجراجويانه كه بعنوان كتابي براي
جوانان بفروش ميرسيد. كتاب زندگي روي رود ميسي سي پي، سندي است فرهنگي-تاريخي
،مربوط به دوران كودكي اش كه حاوي خاطرات رمانتيك آن سالها ميباشد.كتاب مونولوگهاي
لئوپولدشاه،رماني است كه مبارزه بين فئوداليزم و دمكراسي رانشان ميدهد ودرباره
جنايتهاي استعماري پادشاه بلژيك در كنگو است. كتاب سفرها وخاطرات هوك فين،اثري است
كه مورد توجه روشنفكران قرارگرفت.دراين كتاب، هوك كودكي است؛ يتيم،بي مذهب،بي سواد
و بدون حمايت تربيتي وسرپرستي. كتاب خاطرات خصوصي درباره ژانت، اثري است پيرامون
تعريف و تحسين از جنس زنان فلكزده. رمان قورباغه پرنده مشهور،اولين داستان طنز و
مشهور او است. كتابهاي: بي خيالها درخارج، سفر به دنياي كهن،وبادرشكه بسوي غرب
دور، خاطرات او پيرامون سفرهاي توريستها به كشورهاي اطراف درياي مديترانه در
اروپاي آنزمان هستند.
---------------------------------------------------------------------
دوستان عزيز. ازطريق ميل
ضميمه مطلب فوق را همراه عكسي برايتان ميفرستم تا اگر جالب بودند آنها را منتشر
كنيد.
با احترام
