مجيد حاجي‌بابايي:

”وظيفه‌ي ملي خود مي‌دانيم به بحران‌ها اشاره كرده و در جهت رفع آنها بكوشيم.”

• برگزاري يک انتخابات آزاد با حضور همه‌ي جريان‌هايي است که در ايران صاحب انديشه هستند، همه‌ي نيروهاي سياسي ايران، آزاديخواهان و دگرانديشان که بتوانند حرف خود را بزنند و برنامه‌هاي خودشان را ارائه دهند و برنامه‌هايي که اين جريان‌ها ارائه مي‌دهند مبناي اداره‌ي کشور باشد. اگر در ايران يک دولت ملي در ايران روي کار بيايد که براساس خواست اکثريت مردم برنامه‌هاي خود را پياده کند، و با آن چارچوب‌ها و معيارهايي که در برنامه آمده است، به نظر ما بخشي از اين بحران‌ها قابل حل و پيشگيري است و يک بخش عمده از بحران‌هايي که در حال حاضر وجود دارند، نشأت گرفته از اين است که همه‌ي بازيگران عرصه‌ي سياست در ايران در اداره‌ي جامعه و در اداره‌ي کشور نمي‌توانند نقشي ايفا کنند     

           

بحران ملي و بين‌المللي در نظام جمهوري اسلامي به حدي رسيده كه نزديك به ششصد تن از فعالان سياسي، اجتماعي و علمي كشور طي يك بيانيه‌ي تحليلي بي‌سابقه به انتقاد همه‌سويه از نظام حكومتي پرداخته و خواستار تغييرات ساختاري در نظام حاكم بر كشور شده‌اند. يكي از امضا‌كنندگان مجيد حاجي‌بابايي، عضو شوراي مركزي «دفتر تحكيم وحدت» است كه صداي آلمان در اين زمينه گفتگويي با او داشت.

 

گفتگو: داود خدابخش

 

دويچه وله: آقاي حاجي بابايي، بيانيه‌ي تحليلي جمعي از انديشمندان، فعالان سياسي، اجتماعي و دانشجويي ايران با امضاي تاکنون ۵۶۵ نفر انتشار پيدا کرده است. در اين بيانيه به بحران همه جانبه‌ي ملي و بين المللي در ايران اشاره شده است. شما نيز يکي از اين امضاکنندگان هستيد. انتشار اين بيانيه به چه مناسبت بوده است؟

 

مجيد حاجي بابايي: همانطور که مي‌دانيد در آستانه‌ي انتخابات رياست جمهوري ايران هستيم و کشمکش زيادي بين جناح‌هاي مختلف سياسي وجود دارد. يک نقطه‌ي مشترک بين همه‌ي تحليل‌هايي که وجود دارد و افراد حاضر در صحنه‌ي سياست ايران، حتا آنهايي که در درون چارچوب‌هاي قانون اساسي موجود و ساختار سياسي و حاکميت فعاليت مي‌کنند، وجود بحران‌هاي جدي در عرصه‌هاي مختلف اجتماعي، سياسي و اقتصادي است و ناکارآمدي‌هايي که در حال حاضر جامعه‌ي ما به دليل وجود قانون‌هاي محدود و بسته با آنها مواجه است. بطوري که حتا يکي از کانديداهاي رياست جمهوري را که منتخب اصلاح‌طلبان است را مي‌بينيد که براي اولين بار به صراحت مي‌گويد که در قانون اساسي بايد تغييرات و اصلاحاتي وارد آيد. درحاليکه تا قبل از آن آقاي خاتمي در سال ۱۳۸۰ در دانشگاه «تربيت مدرس» در مورد تغيير قانون اساسي گفته بود که اين خيانت است. اين نشان مي‌دهد وقتي بر روي وجود بحران‌هاي درون جامعه ي ما يک اجماع وجود دارد، مي‌بايستي يک راهکار مشخص و تحليلي مشخص  از اين بحران‌ها ارائه شود. جمعي از فعالان سياسي داخل کشور و دانشجويان به اين نتيجه رسيده اند که تحليل خودشان را درخصوص اين بحران‌هايي که وجود دارند، در قالب يک بيانيه‌ي مشترک بيان کنند تا اين بيانيه‌ي مشترک سرآغازي باشد براي ادامه‌ي اين مسير و ارائه‌ي تصميم‌هاي بعدي که لازم است در اين چارچوب ارائه شوند. اين تقريبا ضرورت‌هايي بود که باعث شد تا بيانيه‌اي از سوي اين جمع منتشر شود.

 

دويچه وله: حال از نظر شما راهکار عملي براي برون رفت از اين بحران همه جانبه در ايران چيست؟

 

مجيد حاجي بابايي: شايد كه واقعا اين تحليل به راهکار عملي مشخصي که مي بايستي از چه راهکاري استفاده کرد. ولي در حال حاضر ما بايستي اصول محوريي که جامعه ايران براي برون‌رفت از اين بحران‌ها بايد به آن توجه کند را ارائه دهيم. از جمله تأکيد بر حقوق بشر، آزادي‌هاي سياسي و فردي و حقوق شهروندي افراد جامعه، تاکيد بر عدالت اقتصادي در درون جامعه و جلوگيري از بحران‌هاي اجتماعي که وجود دارند. يعني ما بايد اين را بعنوان يک مسئله مطرح کنيم و بعد به نظر ما راهکار عملي‌اي که مي توان به آن تن در داد، و حاکميت را هم تشويق مي‌کنيم به اين سمت حرکت کند، برگزاري يک انتخابات آزاد با حضور همه‌ي جريان‌هايي است که در ايران صاحب انديشه هستند، همه‌ي نيروهاي سياسي ايران، آزاديخواهان و دگرانديشان که بتوانند حرف خود را بزنند و برنامه‌هاي خودشان را ارائه دهند و برنامه‌هايي که اين جريان‌ها ارائه مي‌دهند مبناي اداره‌ي کشور باشد. اگر در ايران يک دولت ملي در ايران روي کار بيايد که براساس خواست اکثريت مردم برنامه‌هاي خود را پياده کند، و با آن چارچوب‌ها و معيارهايي که در برنامه آمده است، به نظر ما بخشي از اين بحران‌ها قابل حل و پيشگيري است و يک بخش عمده از بحران‌هايي که در حال حاضر وجود دارند، نشأت گرفته از اين است که همه‌ي بازيگران عرصه‌ي سياست در ايران در اداره‌ي جامعه و در اداره‌ي کشور نمي‌توانند نقشي ايفا کنند و نمي‌توانند در عرصه‌هاي انتخاباتي و در عرصه‌هايي که امکان حضور اين انديشه‌ها وجود دارد، حاضر شوند و خود را در معرض رأي مردم قرار دهند.

 

دويچه وله: فکر مي‌کنيد هيأت حاکمه جمهوري اسلامي ايران تا چه اندازه از اين خواست ها تمکين کند؟

 

مجيد حاجي بابايي: تمکين هيأت حاکمه در حال حاضر نبايد براي ما ملاک باشد. چون ما بعنوان دلسوزان اين کشور و بعنوان کساني که براي اين ميهن و اين وطن، همانطور که در بيانيه نيز آمده است، واقعا دلسوزانه فعاليت مي‌کنيم، و هزينه‌هايش را نيز دوستان ما پرداخته و مي‌پردازند، موظف هستيم که براي جلوگيري از بحرا‌ن‌هاي بعدي که در عرصه‌هاي بين‌المللي ممکن است براي جامعه بوجود آيد که پيوند مي‌خورد با اين بحران‌هاي داخلي، بايد دغدغه‌هاي خودمان را بيان کنيم و براي اعمال اين دغدغه‌ها و عملي شدن آنها نيز البته بايد تلاش کنيم. ولي اينکه حالا در هيأت حاکمه تا چه اندازه اين خردمندي و آگاهي وجود داشته باشد که با اين نوع هشدارها و با اين نوع دلسوزي‌ها با يک رويکرد بي طرفانه برخورد کند و واقعا آنها را بپذيرد، امري‌ست که جاي ابهام و ترديد دارد. ممکن است واقعا بخش هايي از حاکميت نه تنها در مقابل اين توصيه‌ها عمل نکنند، بلکه حتا واکنش هاي نسبتا شديدي نسب به آن نيز نشان دهند. ولي ما بعنوان نيروهاي ملي که طرفدار اين آب و خاک هستيم، وظيفه‌ي خودمان مي‌دانستيم که اين نکات را بيان کرده و براي آنها تلاش کنيم. نکاتي که قطعا و صرفا نبايد در حد يک نامه يا بيانيه بمانند و يا فقط محدود به همين متن شوند، بلکه همه‌ي نيروهاي آزاديخواه که معتقد به اعتلاي ايران هستند مي‌بايستي دست در دست هم بدهند و زمينه را براي پيمودن اين افق‌ها و عملي کردن اين ايده‌ها فراهم کنند و اين به نظر من مهمترين دستاوردي‌ست که ما مي‌توانيم از اين نامه و يا نامه‌هاي مشابه آن داشته باشيم.

 

دويچه وله: آقاي حاجي بابايي، خيلي متشکرم از توضيحاتتان.

 

مجيد حاجي بابايي: خواهش مي‌كنم.