عکسهای حسن سربخشيان در گالری گلستان

           

           

                       

           

           

            حسن سربخشيان يکی از شاخصترين عکاسان خبری جوان (متولد ۱۳۴۷) ايران است که در چند سال اخير با مطبوعات و خبرگزاريهای معتبر جهان از جمله رويتر و آسوشيتدپرس نيز همکاری دارد. عکسهای سربخشيان در مطبوعات داخل و برخی از مطبوعات جهان مدتهاست کار و نام او را آشنای بسياری از خوانندگان روزنامه‌ها و علاقمندان عکاسی کرده و جوايز بسياری برايش به ارمغان آورده است.

شماری از اين جوايز عبارتند از: برگزيده‌ی مسابقه عکس سال ايران ۱۳۷۴، برنده‌ی سه دوره در بخش عکس جشنواره‌ی مطبوعات کشور در سالهای ۱۳۷۸، ۱۳۷۹ و ۱۳۸۱، برنده اول مسابقات عکس گفتگو ۱۳۸۲، برنده جايزه‌ی مسابقه عکس مطبوعاتی کاوه گلستان ۱۳۸۳.

سربخشيان به نسلی از عکاسان خبری تعلق دارد که به همت‌شان اين رشته در دهه‌ی گذشته در ايران رشد و رونق چشمگيری داشته و راه بسياری از آنان را به مطبوعات جهان گشوده است. او دلايل اين رونق را چنين توضيح می‌دهد:

«من اولين فاکتور را موقعيت خود کشور ايران می‌دانم. در واقع سير تحولات اينجا، چه از نظر حوادث اجتماعی و چه رخدادهای طبيعی انقدر سريع و غيرقابل پيش‌بينی است که هميشه به نوعی، در طول سال اگر بخواهيم حساب کنيم، در صدر اخبار قرار داريم. در دو دهه‌ی گذشته، به‌ويژه در سه دهه‌ی گذشته، يعنی از شروع انقلاب به اينطرف ما سه چهارتا واقعه‌ی خيلی مهم داشتيم؛ از انقلاب تا جنگ و ادامه‌اش دوران اصلاحات، پيروزی آقای خاتمی باعث شد که پتانسيل موجود در جامعه عکاسی به نوعی خودش را در عکاسی خبری نشان بدهد. من فاکتور بعدی را نسل جوانی می‌دانم که از ده سال پيش به اين‌طرف وارد اين عرصه‌ شدند و با رشد چشمگير مطبوعات در دوره‌ی اصلاحات توانستند کارشان را عرضه کنند و خودشان را مطرح کنند.»

سربخشيان که تا کنون در بيش از هفتاد نمايشگاه گروهی شرکت کرده، پس از سالها کار، در نخستين نمايشگاه فردی‌اش ۳۵ عکس خود را به نمايش گذاشته است. آنچه در عکسهای اين نمايشگاه بيش از هر چيز توجه را جلب می‌کند دقت و تيزبينی سربخشيان در شکار و ثبت لحظه‌های ويژه است. شايد مشهورترين عکس اين نمايشگاه عکسی باشد که سربخشيان به خاطر آن، پاييز امسال جايزه‌ی عکس مطبوعاتی کاوه گلستان را از آن خود کرد. و اين عکسی است از خاتمی در حال سخنرانی که دستی از پشت ملخی را از روی عمامه‌‌اش برمی‌دارد. خاتمی سوژه‌ی چند عکس ديگر اين نمايشگاه نيز هست.

حسن سربخشيان در اينباره که چرا تا کنون نمايشگاه مستقلی از اثار خود برپا نکرده بود می‌گويد:

«وقتی عکاسی در يک آژانس خبری کار می‌کند، کارش به‌نوعی هر روز در تمام دنيا و در همه‌ی نشريات چاپ می‌شود و اين باعث می‌شود کارهايش هر روز ديده شود. برای نمايشگاه اصولا آدم بايد تعدادی کار را جمع کند که يک مقدار تازگی داشته باشد تا برای بينندگان هم جذابيتی داشته باشد. اين که چی باعث شد من  اين نمايشگاه را برگزار کنم، چون من تصميم گرفتم کارهای هشت سال گذشته‌ام را به‌صورت کتاب چاپ کنم اين گزيده‌ای از کارهای آن کتاب است. يعنی يک دوره‌ی تاريخی را، و حالا بر حسب تصادف چون کار من از سال ۷۶، سال ۹۷ ميلادی شروع شده، يک جوری اين هشت سالی که دوره‌ی آقای خاتمی است، باعث شده به‌نوعی دوره‌ی اصلاحات لقب بگيرد. و من به‌جهت اين که در سالهای گذشته متاسفانه کتابی با اين مضمون نداشتيم، که تارخ معاصر ما را به‌نوعی وقتی ده سال بعد با يک فاصله‌ی زمانی به اين قضيه نگاه می‌کنيم و ورق می‌زنيم اتفاقات را به‌صورت تصويری ببينيم من تصميم گرفتم که اينها را به‌صورت يک کتاب چاپ بشوند. و گزيده‌ی آنها را هم برای ارزيابی دوستان و همکاران و هم مردم در نمايشگاه عرضه کنم و ببينم که آيا توی يک کتاب قابليت اين را دارد يا نه. که در واقع اين فکر اوليه شد برای همين نمايشگاه.»

البته عکسهای اين نمايشگاه فقط به حوادث دوران رياست جمهوری خاتمی و ايران محدود نمی‌شود و عکسهايی از کشورهای ديگر را نيز دربردارد؛ کتابی که سربخشيان قصد انتشارش را دارد نيز، در سه بخش، عکسهايی از ايران، عراق و افغانستان را در برمی‌گيرد:

«اصولا کتابی که قرار است دربيايد می‌خواهد کار يک عکاس خبری را تعريف کند. در واقع شما تک تک اين عکسها را که توی يک نمايشگاه می‌بينيد به عنوان «تک‌عکس» می‌تواند برای شما يک مفهومی داشته باشد. که اين برمی‌گردد به قدرت آن رسانه‌ای که در اختيار يک  عکاس هست. تعريف من از اين نمايشگاه عکاسی خبری مطبوعاتی است. در واقع شما فشرده‌ای از تمام نوع کارهايی که يک عکاس توانايی انجامش را دارد در اين زمينه می‌بينيد.  يعنی ممکن است شما يک روز عکس ورزشی بگيريد، يک روز پرتره‌ی يک سياستمدار را بگيريد و يک روز کار اجتماعی بگيريد. يعنی اينها همه‌اش جمع شده در آن فرد. تعريف من از اين نمايشگاه معرفی يک عکاس خبری است.»

کتاب سربخشيان صد عکس او را  در برمی‌گيرد و با متنهايی از جيم ميور (گزارشگر بی بی سي) شهيدالاعلم (عکاس بنگلادشي)، رضا دقتی و يونس شکرخواه، به دو زبان فارسی و انگليسی، درباره‌ی عکسهای او همراه است. نمايشگاه عکسهای حسن سربخشيان  که روز جمعه ۲۳ بهمن افتتاح شد تا روز ۲۹ بهمن ماه در گالری گلستان برای بازديد عموم برپاست.

 

بهزاد کشميری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران