محمدرضا خاتمي دبيرکل جبهه مشارکت ايران اسلامي :

اصلاحات حكومتي نتوانسته همپاي اصلاحات در درون جامعه پيش برود

بخش اقتدارگراي جامعه در جهت ناكارآمدي اصلاحات هرگز بيكار ننشست

طراحان"رفراندوم" توان خود را درجهت آزادي زندانيان سياسي بكارگيرند

 

خبرگزاري كار ايران

دبيركل جبهه مشاركت ايران اسلامي ضمن اشاره به تغيير ادبيات سياسي كشور به عنوان يكي از دستاوردهاي اصلاحات ، متذكر شد : ادبيات بسته محض سياسي كشور اكنون در حال تغيير به ادبيات مردم‌‏سالار است كه اين تغيير سرفصل مهمي در تحولات آينده كشور خواهد بود .

به گزارش خبرنگار "ايلنا" , محمدرضا خاتمي در سمينار كارنامه اصلاحات كه از سوي نشريه سبز انديشان دانشگاه علم و صنعت ايران برگزار شده بود ، جنبش اصلاحات را يكي از موفق‌‏ترين جنبش‌‏ها از نظر نفوذ در عمق انديشه مردم خواند و افزود : اگر اصلاحات را با دنياي مدرن امروز مقايسه كنيم ، خيلي عقب هستيم ، اما نگاه ما بايد با توجه به تحولات منطقه و روند دموكراسي‌‏خواهي به عنوان مهمترين دستاورد اصلاحات باشد . بر اين اساس جنبش اصلاحات كشور ما را به كشوري پيشتاز در دموكراسي خواهي تبديل كرده است .

خاتمي ادامه داد : شايد آنچه كه الان با عنوان اصلاحات وجود دارد ، آن چيزي نيست كه در دوم خرداد 76 روي كارآمد . آنچه در دوم خرداد تحقق يافت ، اهداف مشخصي را داشت كه حكومت قانون و قانونگرايي, توسعه همه‌‏جانبه , جامعه مدني و نهادهاي مدني نمونه‌‏هايي از آن اهداف هستند و ما براي بررسي شرايط كنوني خود بهتر است از اين واژه‌‏ها به جاي واژه اصلاحات استفاده كنيم.

وي با بيان اينكه جنبش اصلاحات را نمي‌‏توان يك‌‏جا در جامعه و حكومت بررسي كرد ،‌‏گفت : مشكلاتي كه در روند اصلاحات بوده است ، قطعاً نمي‌‏تواند باعث انكار دستاوردهاي اصلاحات در جامعه باشد .

وي با اشاره به مشكلات و ضعف‌‏هاي ساختاري دروني جامعه ، گفت : ما پس از دوم خرداد با فوران انتظارات جامعه رو به‌‏رو شديم كه بر خلاف نظر برخي آقايان به نظر من امري طبيعي بود .

وي با بيان اينكه در شكل‌‏گيري فرهنگ دموكراسي در كشور بسيار دچار مشكل هستيم ، اظهار داشت : ما با عدم توسعه فرهنگ دموكراسي در جامعه ايران مشكل داريم و كمتر شاهد نضج گرفتن اين فرهنگ بوده‌‏ايم .

دبيركل جبهه مشاركت ايران اسلامي ، تصريح كرد : ما نبايد دستاوردهاي جنبش اصلاحات را لزوماً به عنوان دستاوردهاي افرادي كه در درون اين جنبش بوده‌‏اند ، بشناسيم و نبايد دستاوردهاي اصلاحات را كه ناشي از تلاش خود مردم است ، ناديده بگيريم و آنها را نفي كنيم ضمن اينكه اگر از دستاوردهاي اصلاحات سخن مي‌‏گوييم ، به اين معنا نيست كه تمام اين دستاوردها برنامه‌‏ريزي شده بوده است ، بلكه بسياري از آنها به خاطر به وجود آمدن ظرفيت آن بر جامعه در خلائي كه در اقتدارگرايي كشور به وجود آمده حاصل شده است ، پس از هشت سال از آغاز اصلاحات شاهد سامان يافتن جامعه هستيم .

وي ادامه داد : بخش اقتدارگراي جامعه در طول سال‌‏هاي اخير هرگز بيكار ننشسته است ، طبيعي هم هست كه كسيكه قرار است قدرتش محدود و پاسخگو شود ، بيكار نمي‌‏نشيند ، اما امروز شاهد هستيم كه هر اتفاقي كه در جامعه مي‌‏افتد ، منعكس مي‌‏شود و اينكه جامعه از آنچه مي‌‏گذرد بي‌‏خبر باشد ، ممكن نيست .

خاتمي با طرح اين مطلب كه مفاسد و ناهنجاري‌‏هاي بسياري كه در عرصه اجتماع ما وجود دارد در دوران پيش از اصلاحات سرپوشيده مي‌ماند ، تصريح كرد : اما امروز همان مشكلات به صورت شفاف مطرح است و حتي آنهايي كه معتقدند اصلاحات مرده است ، نمي‌‏توانند منكر اين باشند كه ديد آنها نسبت به هشت سال پيش تغيير كرده است و همين تغيير توان برنامه‌‏ريزي آنها را بالا برده است.

وي در ادامه مدعي شد : تقدس زدايي از حكومت و شكستن بسياري از تابوهايي كه هيچ ارزشي براي كشور و مردم نداشتند و زميني كردن امر حكومت , چه اصلاحات بماند و چه نماند ؛ از دستاوردهاي بسيار مهم اصلاحات بوده است كه مانند چراغي براي راه آينده اين جامعه روشن خواهد بود ، ضمن اينكه اصلاحات حتي از اپوزيسيون هم توهم زدايي كرد و نوعي ابهام‌‏زدايي از فضاي كشور را انجام داد ، به طوري كه امروز شاهد عقلانيت و واقع‌‏گرايي بيشتر اپوزيسيون نظام هستيم.

خاتمي از امكان دادن به جبران ضعف‌‏هاي ساختاري و تقويت جامعه مدني به عنوان ديگر دستاورد اصلاحات ياد كرد و افزود : تقويت NGO ها با عث ايجاد تغيير بنيادي در زمينه ضعف‌‏هاي كشور ايجاد كرده است.

دبيركل جبهه مشاركت ايران اسلامي ، مدعي شد : اگر روند پيش از اصلاحات ادامه مي‌‏يافت ، هرگز دينداري واقعي نمي‌‏توانستند از دين واقعي دفاع كنند و بسياري از دينداران و كساني‌‏كه نسبت به آنچه آن زمان رخ مي‌‏داد ، معترض بودند ، بر اين دستاورد هم اصلاحات اذعان كرده‌‏اند .

وي افزود : امروز قرائت‌‏هاي متفاوتي كه از دين وجود دارد ، كاملاً مرزبندي شده است و تفاوت بسيار زيادي ميان دين رسمي و دين واقعي روشن شده است .

خاتمي خاطرنشان كرد: اصلاحات در درون حكومت نتوانسته است همپاي اصلاحات در درون جامعه پيش برود . اما همان اصلاحات درون حكومت نيز تحولات جدي را در جامعه ايجاد كرده است كه هر دولتي كه روي كار بيايد ، نمي‌‏تواند فارغ از آن باشد . تغييرات اجتماعي باعث تحول رفتار محافظه‌‏كاران شده است ، به طوري كه اكنون محكم‌‏تر از اصلاح‌‏طلبان شعار پاسخگويي مي‌‏دهند و كساني‌‏كه در شهرداري فعاليت و تلاش‌‏هاي "كرباسچي" را بي‌‏ارزش مي‌‏شمردند ، اكنون به شعار آباداني , شادي و رفاه روي آورده‌‏اند .

وي با اشاره به گسترش كمي و كيفي مطبوعات ، اظهار داشت : علي‌‏رغم تمام مشكلاتي كه در عرصه مطبوعات وجود داشته است ، گسترش كمي و كيفي مطبوعات را در دوران اصلاحات شاهد هستيم ، البته ما هنوز هم در شرايط مطلوب نيستيم اما حركت‌‏هاي انجام شده بسيار موثر بوده است.

خاتمي از تقويت جايگاه ايران در جامعه جهاني و تأثير طرح‌‏هايي نظير گفت‌‏وگوي تمدن‌‏ها به عنوان دستاورد ديگر اصلاحات نام برد .

وي با اشاره به تدوين برنامه چهارم توسعه ، تأكيد كرد : جنبش اصلاح‌‏طلبي توانست با استفاده از پتانسيل اجتماعي درون جامعه برنامه‌‏اي براي توسعه ارائه كند . ميزان سرمايه‌‏گذاري خارجي كه از اصول اساسي توسعه است ، در طول چهار سال گذشته نسبت به سال‌‏هاي قبل از آن بي‌‏سابقه است.

دبيركل جبهه مشاركت ايران اسلامي ، ادامه داد : اگر جنبش اصلاحات ما را به اين نتيجه برساند كه نظام هيچ‌‏گونه اصلاح‌‏پذيري ندارد ، باز هم دستاورد بزرگي است ، چرا كه ادبيات "نه" را به اين معنا كه اين نباشد هر چه مي‌‏خواهد باشد ، در جامعه از بين رفته است.

خاتمي در واكنش به اظهارات يكي از دانشجويان كه گفته بود اگر دانشجويان قديمي‌‏تر به جاي دانشجويان ورودي جديد در اين جلسه حضور داشتند ، از بيان صحبت‌‏هاي تكراري از سوي شما جلوگيري مي‌‏كردند ، گفت : هيچ وقت از صحبت كردن كسي نترسيد ، ضمن اينكه اين اظهار نظر نوعي توهين به دانشجويان ورودي جديد بود .

وي در خصوص طرح خروج از حاكميت ، گفت : شرط تحقق نظريه خروج از حاكميت ، اجماع اصلاح‌‏طلبان درون حكومت بر سر آن بود كه البته هرگز حاصل نشد ، به همين دليل مهم ، كل طرح منتفي شد.

خاتمي در ادامه تصريح كرد : لزوماً قانون اساسي ضامن تحقق دموكراسي نيست و مي‌‏توان قانون اساسي را با زيباترين الفاظ نوشت و به تأييد مردم رساند ، اما تضميني براي اجراي آن نيست ، ضمن اينكه سئوال ما از برنامه‌‏ريزان طرح رفراندوم اين است كه چگونه مي‌‏خواهند قانون اساسي را تغيير دهند . اگر اين توان را براي تغيير قانون اساسي دارند ، آنرا براي آزاد كردن زندانيان سياسي به كار گيرند . ما بايد تمام توان خود را براي اصلاح به كار بگيريم .

وي در پاسخ به سئوالي در خصوص ناشناخته بودن "معين" براي نامزدي رياست جمهوري ، گفت : آقاي خاتمي در انتخابات دوم خرداد زماني كه مطرح شد ، از "معين" ناشناخته‌‏تر بود ، بنابراين نگراني از اين نظر براي ما وجود ندارد ، ضمن اينكه بيشترين رشد تمايل به كانديداها را از سوي مردم ، "معين" داشته است و كسي است كه داراي كمترين رأي منفي است .

وي در خصوص سئوالات دانشجويان در مورد حضور رييس جمهوري در دانشگاه و اظهارات وي ، گفت : اجازه بدهيد در مورد آن اظهار نظر نكنم ، چرا كه من به دلايل شخصي و عاطفي و البته شناخت بيشتر و عميق‌‏تري كه از آقاي رييس‌‏جمهوري دارم ، شايد مطالبي را بيان كنم كه مناسب نباشد ، بهتر است ديگران اين مساله را تحليل كنند .