واکنش ايران و جهان به اعطای نوبل به شيرين عبادی

بی بی سی

اعطای جايزه صلح نوبل به شيرين عبادی که به دليل فعاليت در زمينه دفاع از حقوق بشر به عنوان نخستين ايرانی برنده اين جايزه شده، واکنشهای متناقضی در داخل ايران آفريده است.

خانم عبادی به دليل فعاليتهای خود مدتی را زندانی بوده و به مدت پنج سال از اشتغال به حرفه خود که وکالت دادگستری است محروم شده است.

صدا و سيمای ايران و خبرگزاری جمهوری اسلامی در انعکاس واکنشهايی که خبر اعطای جايزه نوبل به خانم عبادی پديد آورده سکوت کرده اند و اين واکنشها صرفاً از طريق خبرگزاريهای غيررسمی و مطبوعات غيردولتی انتشار يافته است.

احمد مسجد جامعی، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی ايران بلندپايه ترين مقام رسمی ايرانی است که به صورت رسمی اعطای جايزه نوبل به خانم عبادی را به وی تبريک گفته است.

او در پيامی که به اين مناسبت صادر کرده تلاش برای دفاع از حقوق کودکان و زنان و فعاليت صلحجويانه با به کارگيری ظرفيتهای فرهنگی و اجتماعی کشور را نشانه ای از شايستگيهای زن ايرانی مسلمان دانسته است.

عبدالله رمضانزاده، سخنگوی دولت ايران نيز در مورد اعطای جايزه نوبل به خانم عبادی گفته است که اميدوار است اين موضع موجب توجه به افکار او در داخل و خارج ايران شود، اما هيچيک از رسانه های رسمی ايران اظهارات آقای رمضانزاده را منعکس نکرده است.

محمد علی ابطحی، معاون حقوقی و امورمجلس رئيس جمهور، ديگر مقام ايرانی است که دريافت جايزه صلح نوبل را به خانم عبادی تبريک گفته و از اين موضوع به عنوان فردی ايرانی ابراز خوشحالی کرده است.

اظهارات وی نوعی اعلام تلويحی همراستا بودن جريان سياسی اصلاح طلب با خانم عبادی است، تا آنجا که گفته است رفتارهايی که آزاديها را محدود می کند همواره مورد انتقاد صريح جريانات اصلاح طلب است.

آقای ابطحی ابراز اميدواری کرده است که ايرانيان از اين پس کمتر شاهد رفتارهايی باشند که کشورشان را در دنيا از لحاظ حقوق بشر و آزاديهای اجتماعی دچار مشکل می کند.

محسن امين زاده معاون وزير امورخارجه اعطای جايزه صلح نوبل را نشانه تحرک و پويايی جامع زنان ايرانی دانسته و حميدرضا آصفی سخنگوی وزارت خارجه ايران نيز از اين واقعه ابراز خرسندی کرده است.

فخرالسادات محتشمی پور، مشاور وزير و مديرکل دفتر امور بانوان وزير کشور برای خانم عبادی پيام تبريکی فرستاده و برای او در دفاع از حقوق زنان و کودکان معصوم و ناتوان از اعاده حقوق خود آرزوی توفيق کرده است.

اين در حالی است که رسانه های ايرانی واکنشی از مقامهای منسوب به جناح محافظه کار در قبال اعطای جايزه نوبل به شيرين عبادی مخابره نکرده اند.

صدا و سيمای ايران که در کنترل محافظه کاران است خبر اعطای جايزه نوبل به خانم عبادی را تنها در برنامه اخبار فرهنگی و هنری پخش کرده و دليل برنده شدن او را فعاليتش در زمينه حقوق کودکان عنوان کرده است.

او گفته است اگر دنيا راست می گفت قبل از همه بايد جايزه را به محمد خاتمی رئيس جمهور ايران می داد که به گفته او با طرح نظريه گفت و گوی تمدنها حرکتی را آغاز کرد که دنيا در سايه گفت و گو به سمت صلح و همزيستی مسالمت آميز حرکت کند.

اسدالله بادامچيان، رئيس مرکز سياسی جمعيت مؤتلفه اسلامی که از مهمترين گروههای محافظه کار در ايران به شمار می رود به خبرگزاری دانشجويان ايران گفته است اگر جايزه نوبل به دليل خدمتهايی که اصلاح طلبان به سياستهای غرب کرده اند به خانم عبادی اعطا شده، اين جايزه ننگی برای اوست.

در پيامهای تبريکی که در ايران برای شيرين عبادی ارسال شده نامهای بسياری از نمايندگان طيف اصلاح طلب در مجلس شورای اسلامی و اغلب فعالان سياسی اصلاح طلب به چشم می خورد.

آيت الله حسينعلی منتظری، يکی از مراجع تقليد شيعه و بلندپايه ترين روحانی منتقد حکومت ايران طی پيامی از اينکه جايزه صلح نوبل به شخصيتی ايرانی اهدا شده ابراز شادمانی کرده است.

در اين ميان هيأت مؤسس کانون مدافعان حقوق بشر در نامه ای به رئيس جمهور و رئيس مجلس شورای اسلامی از آنها خواسته اند مراسم استقبال باشکوهی برای خانم عبادی ترتيب دهند تا نشان دهند که حاکميت جامعه ايران به خدمتگزاران و افتخارآفرينان صحنه بين المللی حقوق بشر، وفادار و سپاسگزار است.

واکنشهای خارجی

کوفی عنان دبيرکل سازمان ملل متحد شيرين عبادی را قهرمان شجاع حقوق بشر خطاب کرده و گفته خانم عبادی از اين لحاظ شناخته شده است که حقوق بشر را کاملاً با اسلام همساز می داند و برداشتی که از شرع اسلام دارد به گونه ای است که حقوق بشر، دمکراسی و يکسان بودن در برابر قانون را به رسميت می شناسد.

در آمريکا، مقامهای اين کشور از اعطای جايزه صلح نوبل به شيرين عبادی استقبال کرده اند.

کالين پاول وزيرخارجه آمريکا گفته: "ما بسيار خوشحاليم که جايزه صلح نوبل به اين زن متعهد داده شده که بيشتر عمر خود را صرف فعاليت در راه عدالت و آزادی کرده است".

اسکات مک کللان، سخنگوی کاخ سفيد از شيرين عبادی به عنوان زنی ياد کرده که در راه پيشبرد دمکراسی و حقوق بشر در کشورش رنج برده و حتی به زندان افتاده است و ريچارد بوچر، سخنگوی وزارت خارجه آمريکا ابراز اميدواری کرده است که اهدای جايزه صلح نوبل به شيرين عبادی باعث شود صدای دمکراسی خواهی شنيده شود و ايران به نيروی باثباتی در منطقه تبديل گردد.

در اروپا نيز واکنش گسترده ای به اعطای جايزه نوبل به خانم عبادی ابراز شده است.

کيل ماگنه نخست وزير نروژ انتخاب خانم عبادی به عنوان برنده جايزه صلح نوبل را نشانه ای از حمايت از گفت و رابطه بهتر ميان جهان اسلام و غرب خوانده و خاوير سولانا، مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا گفته است که شيرين عبادی نه تنها به دفاع از هموطنان خود پرداخته بلکه در کشاکشی که بر سر حقوق بشر در ايران جريان دارد نقش ايفا کرده است.

او گفته است که عميقاً شجاعت و تعهد خانم عبادی را می ستايد.

لوئی ميشل، وزيرخارجه بلژيک نيز از جمله مقامهای اروپايی است که دريافت جايزه صلح نوبل را به خانم عبادی تبريک گفته اند.

واتسلاو هاول، رئيس جمهور پيشين چک که او نيز نامزد دريافت جايزه صلح نوبل امسال بود اعطای اين جايزه به خانم عبادی را اقدامی مثبت برشمرده و گفته همواره بر اين باور بوده که اين جايزه بايد پيش از همه نصيب کسانی شود که تنها به خواست خودشان و بدون اينکه مزدی دريافت کنند به مبارزه در راه حقوق بشر، عدالت و برابری می پردازند.

سازمان عفو بين الملل و کميساريای علی حقوق بشر سازمان ملل متحد وسازمان ديدبان حقوق بشر نيز از اعطای جايزه صلح نوبل به خانم عبادی استقبال کرده اند.

سيما ثمر، رييس کميسيون مستقل حقوق بشر افغانستان و وزير سابق امور زنان در اين کشور اعطای جايزه صلح نوبل به شيرين عبادی را بسيار حائز اهميت و تقدير از کار زنان دانسته است.

وی گفته: "اين واقعيت است که زنان می توانند نقش بسيار مهمی در ايجاد صلح در منطقه و جهان داشته باشند و شناخته شدن و تثبيت اين نقش، برای تمام زنان بخصوص زنان آسيايی و زنانی مثل من مايه افتخار است".

رييس سازمان حقوق بشر مصر، اعلام نام خانم عبادی به عنوان برنده جايزه صلح نوبل را نوعی عذرخواهی از ناديده گرفته شدن فعاليت زنان در خاورميانه خوانده است.

اما لخ والسا، از برندگان پيشين جايزه صلح نوبل، اعلام نام خانم عبادی به عنوان برنده نوبل صلح را اشتباه بزرگی خوانده و اين اقدام را بی اعتنايی به پاپ ژان پل دوم، رهبر کاتوليکهای جهان و ديگر نامزد نوبل صلح امسال دانسته است.

يکی از شخصيتهای بلندپايه کليسای کاتوليک لهستان نيز چنين ديدگاهی ابراز کرده و گفته است مردم از اينکه می بينند قدر تلاش پاپ برای صلح شناخته نشده است، متعجب خواهند شد.

جهانگردانی که از واتيکان، مقر پاپ ديدن می کردند در گفتگو با خبرنگاران گفتند جايزه صلح نوبل بايد به دليل مخالفت پاپ با کمونيسم و جنگ عراق به وی اعطا می شد.