کوشش برای حذر از پيکار آخرين

نگاه ها در ايران متوجه مجلس است، جايی که ممکن است اصلاح طلبان اولين گام را برای خروج از حاکميت از طريق آن بردارند

 

مسعود بهنود

 

 

در حالی که اصلاح طلبان حاضر در دولت و مجلس پس از رد لوايح پيشنهادی رييس جمهوری در برداشتن گامی تازه برای نجات اصلاحات سياسی دچار محذوراتی شده اند، انتشار چند نامه و اظهار نظر از سوی هواداران تغييرات دموکراتيک بدون خشونت در درون و بيرون از کشور تحول تازه ای را در فضای سياسی ايران نشان می دهد.

نامه ۱۱۷ تن از فعالان سياسی، روزنامه نگاران و متفکران اصلاح طلب که خطاب به "حاکمان جمهوری اسلامی" نوشته شده، اظهار نظر سعيد حجاريان که از وی به عنوان تئوريسين جنبش اصلاح طلبی دوم خرداد ياد می شود و مقاله ای از عليرضا علوی تبار، از پايان دوره ای در حيات سياسی کشور و آغاز دوران تازه خبر می دهد.

 

بيانيه پس از بيانيه

چند روز پيش، صدها تن از فعالان سياسی و دانش آموختگان ايرانی مقيم اروپا و آمريکا در متنی که عنوان "منشور جمهوری خواهی" داشت از همصدائی گروه های کثير ايرانی داخل و خارج از کشور برای به دست آوردن آزادی بدون توسل به خشونت خبر دادند.

نقطه مشترک تمامی اظهار نظرهائی که در اين چند روزه در رابطه با مسائل داخلی ايران در رسانه های خبری تکثير شده، اشاره به تحولات منطقه ای و حساسيت شرايط کشور و غيرممکن بودن ادامه روند فعلی در اداره کشور دارد که از آن به عنوان "حاکميت استبداد دينی" ياد شده است.

 

نسخه ای از دور دست

هفته گذشته رضا پهلوی، فرزند شاه سابق ايران که رهبری سلطنت طلبان مخالف جمهوری اسلامی را به عهده دارد در بيانيه ای از رسيدن به حساس ترين مرحله از پيکار ملی با حکومت دينی ايران خبر داده و تشکيل يک "شورای ملی" برای به عهده گرفتن مسئوليت تعيين روند پيکار را پيشنهاد کرده بود.

آنچه در اظهار نظرها و راه يابی های جديد هواداران "تحول بدون خشونت" در کشور در طول يک هفته ظاهر شده، به نوعی همان است که اکبر گنجی روزنامه نگار زندانی، در جزوه ای با عنوان "مانيفست جمهوری خواهی" مشخص کرده بود که حدود يک سال قبل به بيرون از زندان فرستاد و بلافاصله از طريق شبکه جهانی اينترنت منتشر شد.

ادعای حاکم بودن استبداد دينی بر ايران و غير ممکن بودن ادامه روندی که محافظه کاران و گروه های تندرو برای اعمال قدرت برگزيده اند، حتی در چند ماه اخير توسط برخی روحانيون سرشناسی هم تاييد شده است که با نفوذترين آنها آيت الله منتظری است که پائيز گذشته از پنج سال حبس خانگی به درآمد.

 

بهره برداری جناحی از تهديدهای خارجی

در حالی که هم محافظه کاران و حاکمان جمهوری اسلامی و هم اصلاح طلبان از تهديدهای آمريکا برای نشان دادن حساسيت شرايط ياد می کنند، سعيد حجاريان، از چهره های سرشناس اصلاح طلب استفاده از تهديدهای آمريکا در جريان مناقشات داخلی را بی معنا دانسته و گفته است اين که ما در محاصره هستيم نبايد مبنائی برای چشم بستن بر روی واقعيت ها و مظالم باشد.

سعيد حجاريان که مدير روزنامه توقيف شده صبح امروز نيز بود، در آخرين اظهار نظر خود تاکيد کرده است که تز "چانه زنی از بالا و فشار از پائين" که زمانی برای پيشبرد اصلاحات سياسی در کشور پيشنهاد کرده بود، از آن رو شکست خورد که مردم سازمان دهی نشدند.

حجاريان با اشاره به اين که "اصلاح طلبان تا کنون به علت وضعيت منطقه نجابت به خرج دادند و دليلی ندارد که حالا دستکش مخملی سفيد بر مشت های آهنين باشند" از نظريه استعفای جمعی اصلاح طلبان حمايت کرد و گفت از اين پس سطح مطالبات [مردم] در مدار بالاتری قرار دارد.

هفته گذشته رييس دادگستری تهران در نامه ای به رييس مجلس تهديد کرد که اگر استعفای نمايندگان از سمت های خود با اظهار نظرها و حرکت هائی همراه باشد که "مجرمانه" تلقی شود، با آنها برخورد خواهد شد.

 

چراغ سبز به ارتش آمريکا

تهديدهای تندتر از اين از سوی روزنامه های وابسته به حاکميت عليه نمايندگان و وزيران هوادار استعفا به قلم آورده شد که به دنبال تعبير رهبر جمهوری اسلامی که گفته بود "بعضی حرکت ها چراغ سبزی به آمريکا برای حمله نظامی به ايران است" اصلاح طلبان را از گرفتار شدن به سرنوشت آن صاحب مقامان و گروه های سياسی برحذر داشته بودند که در سال های اول انقلاب توسط نيروهای وفادار به جمهوری اسلامی با خشونت سرکوب شدند.

اين تهديدها گرچه تاکنون توانسته است نمايندگان اصلاح طلب مجلس را از اعلام نظر قطعی درباره استعفا بازدارد ولی انتشار نامه ها و بيانيه های مختلف در داخل و خارج از کشور نشان می دهد هشدار به تصميم سازان جمهوری اسلامی را گروه های ديگری به عهده گرفته اند که بيشتر آنها شش سال پيش به ثمربخشی جنبش اصلاحات سياسی دوم خرداد دل بسته بودند.