اسکار ۲۰۰۳

در زير سايه جنگ

مراسم اهدای جوايز اسکار امسال متاثر از فضای جنگی حاکم بر جهان بود. اکثر شرکت کنندگان لباس سياه به تن داشتند و اوج آن سخنرانی ضد جنگ مايکل مور کارگردان فيلم بولينگ برای کلمباين بود که در آن مستقيما به جرج بوش حمله کرد.  

فيلم موزيکال شيکاگو با دريافت شش جايزه اسکار نخستين فيلم از نوع موزيکال شد که پس از ۳۵ سال عنوان بهترين فيلم سال را از فرهنگستان علوم و هنرهای سينمايی آمريکا دريافت می کند.

رومن پولانسکی کارگردان لهستانی نيز با دريافت جايزه بهترين کارگردانی از شگفتی آفرينهای مراسم هفتاد و پنجمين دوره اهدای جوايز اسکار شد؛ اين در حالی است که آدريان برادی، بازيگر ۲۹ ساله فيلم او، نوازنده پيانو نيز با دريافت جايزه بهترين بازيگر نقش اول مرد جوانترين برنده اين دور از جوايز اسکار بود.

نيکول کيدمن با بازی در نقش ويرجينيا ولف، نويسنده نامدار آمريکايی در فيلم ساعتها عنوان بهترين بازيگر نقش اول زن را به خود اختصاص داد و کاترين زيتا جونز، ديگر بازيگر فيلم شيکاگو برنده جايزه بهترين بازيگر نقش مکمل شد.

او در حالی در مراسم اهدای جوايز اسکار حاضر شد که آخرين ايام دوران بارداری خود را می گذراند.

مراسم اهدای جوايز اسکار امسال به خاطر جنگ در عراق جلوه و شور و حال کمتری داشت، تعداد کمتری از ستارگان سينما در آن شرکت داشتند و تدابير شديد امنيتی بر مراسم حکمفرما بود.

هنگام اجرای مراسم هزاران تن از مخالفان جنگ بيرون از تالار کداک هاليوود که مراسم در آن برگزار می شد گرد آمده و شعار می دانند، در حالی که در همان محل صدها نفر طرفدار جنگ نيز شعارهای خود را می دادند.

چند تن از برندگان جوايز همچون مايکل مور، پدرو المودوبار و کريس کوپر از فرصتی که برای سخنرانی به آنها داده شد برای بيان احساسات ضد جنگ خود استفاده کردند.

شديدترين انتقاد از جنگ را مايکل مور به زبان آورد که فيلم او بولينگ برای کلمباين عنوان بهترين فيلم مستند را کسب کرد.

اين فيلم فرهنگ کاربرد سلاح را در آمريکا بررسی می کند.

از جمله نکات جالب توجه مراسم امسال، عدم حضور رومن پولانسکی برنده جايزه بهترين کارگردانی برای دريافت جايزه خود بود.

او به دليل اينکه متهم به همخوابگی با دختری سيزده ساله ۲۶ سال است امکان ورود به خاک آمريکا ندارد.

رومن پولانسکی با دريافت جايزه بهترين کارگردانی، رقيبش مارتين اسکورسيسی کارگردان فيلم دارودسته های نيويورک را شکست داد.

پدرو المودوبار سينماگر اسپانيايی که از سخنرانان ضدجنگ در مراسم بود برنده جايزه بهترين فيلمنامه غيراقتباسی برای فيلم با او حرف بزن شد.

کريس کوپر ديگر سخنران ضدجنگ نيز برنده جايزه بهترين بازيگر مرد نقش مکمل برای بازی در فيلم اقتباس شد.

جايزه اسکار يک عمر خدمت به سينما امسال نصيب پيتر اوتول بازيگر ايرلندی شد که بيش از چهل سال از نقش آفرينی او در فيلم معروف لورنس عربستان می گذرد.

امينم، خواننده معرف سبک موسيقی رپ به خاطر ترانه ای که برای فيلم هشت مايل ساخت و اجرا کرد برنده اسکار شد اما او نيز برای دريافت جايزه اش در مراسم حضور نداشت.

جايزه بهترين فيلم غيرانگليسی زبان امسال به فيلم آلمانی ناکجاآباد در آفريقا اهدا شد که کارولين لينک آن را کارگردانی کرده و حکايت خانواده از يهوديان آلمان است که از دست نازيها به کشور کنيا در شرق آفريقا گريختند.

عنوان بهترين فيلم پويانمايی بلند امسال به فيلم کارتونی ژاپنی مسافر يواشکی اختصاص يافت.

مراسم اسکار امسال به صورت مستقيم از طريق شبکه تلويزيونی آمريکايی ای بی سی پخش شد اما پخش برنامه بارها برای اخباری که از جنگ عراق می رسيد قطع شد.

جايزه برتر برای فيلم مستند ضد اسلحه

فيلم مستند بولينگ برای کلمباين، ساخته مايکل مور طنزپرداز آمريکايی، که عشق به اسلحه را محکوم می کند جايزه بهترين فيلمنامه ابداعی جوايز "اتحاديه صنفی نويسندگان آمريکا" را نصيب خود کرد.

اين نخستين بار است که يک اثر مستند اين جايزه را برده است. طی ۵۵ سال گذشته که اتحاديه صنفی نويسندگان آمريکا اعطای اين جايزه را آغاز کرده است هيچ فيلم مستندی نامزد اين جايزه نشده بود.

در اين مراسم همچنين فيلمنامه ساعت ها اثر "ديويد هر" جايزه بهترين فيلمنامه اقتباسی را دريافت کرد.

اين جوايز شاخص مناسبی برای پيش بينی جوايز اسکار که قرار است روز ۲۳ مارس برگزار شود تلقی می شود.

فيلمنامه هايی که جايزه اتحاديه صنفی آمريکا را دريافت می کنند معمولا جايزه اسکار را نيز می ربايند، که دليل عمده آن يگانگی رای دهندگان رشته بهترين فيلمنامه در هر دو جايزه است.

مقامات اين اتحاديه فيلم آقای مور را به عنوان اثری "بسيار بديع" ستودند.

ويکتوريا ريسکين رئيس اتحاديه صنفی نويسندگان بخش غربی آمريکا گفت: "ستايش اعضای ما از داستان سرايی هوشمندانه، طنزآميز و شخصی آقای مايکل مور تمجيدی است از قوه بصيرت و قدرت او در زمينه ارائه موضوع."

فرهنگ اسلحه

اين فيلم که رساله ای است در باب علاقه شديد مردم آمريکا به داشتن سلاح های گرم تاکنون ۱۸ ميليون دلار فروش داشته است که برای يک فيلم مستند در آمريکا بی سابقه است.

اين فيلم جايزه را از عروسی با سور و سات يونانی من، آنتوان فيشر ،دور از بهشت و دار و دسته های نيويورکی ربود.

مايکل مور گفت از دريافت جايزه "غافلگير و مفتخر" شده است.

وی گفت: "مستند نگاری احتمالا دشوارترين نوع فيلمنامه نويسی است چون تا وقتی فيلمبرداری انجام نشده در واقع چيزی برای نوشتن نداريد."

فيلم ساعت ها، که براساس يک رمان برنده جايزه پوليتزر درباره ويرجينيا وولف، نويسنده بريتانيايی ساخته شده است، جايزه بهترين فيلمنامه اقتباسی را در رقابت با شيکاگو، اقتباس، درباره اشميت و درباره يک پسر دريافت کرد.

اتحاديه صنفی نويسندگان آمريکا نماينده نويسندگان فيلم های سينمايی، آثار تلويزيونی و رسانه های خبری است

نقد فيلم بولينگ برای کلمباين

پوريا ماهرويان

Bowling for Colombine مستندی تکان دهنده درباره فرهنگ و قانون نگهداری اسلحه در ايالات متحده آمريکا است. فيلم نشان می دهد که چگونه خريد، نگهداری و استفاده از اسلحه گرم به امری عادی در آمريکا تبديل شده است.

برای خريد يک اسلحه داشتن يک حساب بانکی کافی است و فشنگ های مهلک آن را می توان به راحتی خريد و مثل شير و يا پنير از فروشگاه ها تهيه کرد.

مايکل مور نويسنده و فيلمساز آمريکايی عدم امنيت، رواج فرهنگ اسلحه کشی و سياست دخالت جويانه خارجی آمريکا را به نقد می کشد. آمار مقتولين بی گناهی که توسط شهروندان عادی آمريکا کشته می شوند هر روز رو به افزايش است.

در اين فيلم می بينيم عواملی که مسئولين آنها را مسبب اصلی اين اتفاقات می دانند به کلی متفاوت است. هيچکدام سياست و تصميم گيريهای ابلهانه دولت را مقصر نمی دانند. آنها تلويزيون، سينما، بازی های کامپيوتری، کلاسهای ورزش های رزمی وتربيت خانوادگی را مقصر می دانند و نهايتا عده زيادی از ايشان مرلين مانسون خواننده راک آمريکايی راعامل تهييج جوانان برای ارتکاب قتل می دانند.

مايکل مور با هوشمندی تمام با مرلين مانسون مصاحبه می کند. در قسمتی از اين مصاحبه مرلين مانسون می گويد: " ممکن است که من آدم بدی باشم و عامل اصلی ترغيب جوانان برای ارتکاب قتل باشم ولی من فقط يک خواننده ام، در صورتيکه رييس جمهور آمريکا هر روز هزاران نفر بی گناه را در خارج از کشور قتل عام می کند. حالا شما خودتان قضاوت کنيد چه کسی عامل تحريک جوانان است. مرلين مانسون يا جرج بوش؟"

فيلم نشان می دهد که اغلب کشتارها و جنگ ها در خارج از کشور به دليل دخالت های نظامی و غير نظامی دولت آمريکا در امور داخلی کشورها به وجود آمده است.

فيلم تصويرهايی را به نمايش می گذارد که دلالت بر واقعی بودن اين ادعا می کند. از جمله کودتای ۲۸ مرداد ايران، فروش سلاح های کشتار جمعی به عراق در جنگ با ايران از طرف آمريکا، قتل عام ها و کودتا های مختلف در کشور های آفريقا و آمريکای جنوبی و نهايتا تعليم بن لادن عامل واقعه هولناک ۱۱ سپتامبر.

نام فيلم از کشتاری وحشتناک که در مدرسه کلمباين اتفاق افتاد گرفته شده است. در صبح ۲۰ آوريل ۱۹۹۹ دو دانش آموز نوجوان بعد از بازی بولينگ همکلاسی ها و معلم های مدرسه شان واقع در کلورادو را به گلوله می بندند، که طی اين حادثه وحشتناک ۱۲ دانش آموز و يک معلم به طرز فجيعی کشته می شوند.

درست چند روز بعد در پی اعتراض والدين مقتولين به اجازه نگهداری و حمل اسلحه، اعضای ان. آر.آی( National Rifle Association )انجمن ملی اسلحه، طی همايشی از قانون نگهداری اسحله دفاع می کنند. آنها علت وقوع جنايات اخير راعوامل ديگری می دانند و معتقدند که داشتن اسلحه به برقراری امنيت در جامعه کمک می کند.

مايکل مور در مصاحبه با چارلتون هستون هنرپيشه معروف هاليوودی و رييس ان.آر.آی، نشان می دهد که در پشت نقاب قهرمانان و ستاره های آمريکايی انسانهای احمق و نژادپرستی وجود دارند که قتل چندين کودک بی گناه برايشان کوچکترين اهميتی ندارد.

چارلتون هستون تنها علت نا امنی در جامعه را وجود قوميتهای مختلف و تاريخ خشونت در آمريکا می داند. او در مقابل سوال مور که می پرسد: چرا با وجود شرايط يکسان(وجود قوميتهای مختلف و تاريخ خشونت ) در کشورهای ديگری مانند آلمان ويا بريتانيا اين نا امنی ديده نمی شود، پاسخی ندارد.

آمار رسمی نشان می دهد تعداد مقتولينی که بوسيله سلاحهای شخصی در کشورهای پيشرفته ای مانند آلمان، ژاپن، کانادا ويا بريتانيا به قتل رسيده اند بين ۴۰ تا ۳۸۰ نفر است، درصورتيکه اين رقم در آمريکا به بيش از نفر۱۱۰۰۰ می رسد.

در فيلم می بينيم که عده ای در باشگاه های تير اندازی تمرين می کنند تا بتوانند در موقع لزوم از خود و فرزندانشان دفاع کنند.

ايجاد رعب و وحشت ونشان دادن مجرمين سياه پوست توسط رسانه ها از عوامل اصلی اين کشتارها هستند.اخبار تلويزيونهای محلی و سريالهای مهيج آمريکايی مانند کاپس (پاسبانها)، به رواج اين رعب و وحشت کمک می کند.

تهيه کننده سريال کاپس در جواب سوال مور که می پرسدکه چرا هميشه سياه پوستان مظنونين و مجرمين اين سريال هستند، می گويد: "اگر ما سفيدپوستی را بعنوان مجرم معرفی کنيم، اولا برای بيننده باورپذيرنيس، دوما در واقعيت هم اغلب اين سياه پوستان هستند که مرتکب جنايات هستند."

از ديگر صحنه های تکان دهنده فيلم مصاحبه با افرادی است که قبلا به جرم حمل غيرقانونی و استفاده غيرمجاز اسلحه زندانی شده اند. مدت کم محکوميت با نوع ارتکاب جرم اصلا همخوانی ندارد.

مايکل مور در گفتگوبا تماشاگران در انتهای نمايش فيلم گفت: اين فيلم که در زمان نمايش عمومی اش درآمريکا جزو ده فيلم پرفروش بوده است، نقش مهمی در ازدياد تعداد مخالفين حمله نظامی آمريکا به عراق داشته است. او همچنين در جواب تماشاگری که می پرسد فيلم بعدی شما چيست، به طنز می گويد:" فيلمی است درباره سگی که می خواهد رييس جمهور آمريکا شود که اميدوارم روزی اتفاق بيفتد."

بولينگ برای کلمباين فيلم موفقی است که پارسال در جشنواره فيلم کن برنده جايزه ويژه هيات داوران شد