پنجشنبه ۲۹ اسفند ۱۳۸۱ - ۲۰ مارس ۲۰۰۳

بزرگداشت روزجهانی زن.

در افغانستان

مراسم ۸ مارچ روز جهانی زن درحالی در افغانستان برگزار شد که حقوق زنان و مسئله زن در اين کشور با مشکلات فراوان رو به رو است.

 

سهيل رسولی

 

يک سال وچند ماه پس از سقوط طالبان با اينکه گام های مهمی در زمينه باز گشت زنان به کار و به مدارس دانشگاه ها برداشته شده است ولی تقريبآبه غير از کابل دربقيه ولايات و شهر ستان ها ی مختلف افغانستان زنان مجبور به پوشيدن چادری هستند و از ترس جوعمومی جامعه وفرماند هان محلی و حتی مردان خانواده خود جرات درخواست حقوق خود را ندارند.

قتلهای نا موسی و خانوادگی همچنان زياد است. در بسياری ازموارد شوهر برادرياپدر يک زن به خود جرات ميدهند که در صورت کو چکترين شکی او را کتک بزنند و يا به قتل برسانند. زندان زنان مملو از زنان ودخترانی است با مرد دلخواه خود فرار کرده و يارابطه داشته اند که به گفته مقامات پليس اين زنان در زندان حداقل از گزند انتقام خانواده در امان می باشند.

در خيلی از روستا ها و شهرستان ها مردان خانواده به زنان خود اجازه نميدهندکه به پزشک مراجعه کنندو چه بسيارند زنانی که در اثر اين بی مباتی ها در اثر بيماريهای ساده در گذشته و يا ناقص شده اند.

زنان که در طول سالها اشغال جنگی داخلی آوارگی و اسارت و ظلم طالبان سنگ زيرين آسياب بوده و تمام مصائب را بر دوش خود ميکشيدند، امروز نيز در بسياری از نقاط افغانستان بايد تاوان زن بودن خودرابپردازند و هم چنان با تهديد و ارعاب و حمله فيز يکی روبرو باشند. متاسفانه حکومت مجاهدين و سپس حکومت طالبان و جنگ های پی در پی وضع را به گونه ای کردکه روحيه مرد سالاری که از روزگاران قديم در اين منطقه حاکم بوده بيش از پيش تقويت شود و زنان را هر چه بيشتر به زيرستم ببرد و امروز بارفتن طالبان هنوز روحيه طالبانی بر جامعه حاکم است. برای مثال روحيه ارتجاعی طالبانی هنوز در گوشه و کنار کشور مدارس دخترانه را به آتش ميکشاند.

در کنار اين نابسامانيها دولت موقت افغانستان با بازگشايی وزارت امور زنان قدم بزرگی در جهت احيای حقوق زن برداشته است. نقش فعال حدود ۲۵۰ زن نماينده در لويه جرگه و مطالب و درخواستهايی را که زنان در لويه جرگه مطرح کردند بدون اغراق نشانگر تغيرات مثبتی بود که در وضيعت زنان صورت گرفته است.

امروز زنان افغان بسياری در سازمانهای غير دولتی خارجی و سازمانهای بين المللی در افغانستان در مسايل مختلف کار ميکند. زنان افغان بسياری درسازمانهای غير دولتی خارجی و سازمانهای بين المللی در افغانستان در مشاغل مختلف کار می کنند. زنان بسياری در بيمارستانهاو خدمات پزشکی و مدارس و دانشگاهها و وزارتخانه ها انجام وظيفه می کنند . اين بامقايسه با زمان طالبان نشانگر پيشرفت به جلو می باشد . انجمن های بسياری از جمله اتحاديه سرتاسری زنان افغانستان به رهبری خانم ثريا پرليکا و انجمن صدای زنان افغانستان به رهبری خانم جميله مجاهد در افغانستان فعال هستند . نشريات ملالی . سيرت.عفت و روز و حقوق زن از جمله نشرياتی هستند که خاص زنان می باشند و سعی در حساس کردن افکار عمومی نسبت به حقوق زنان دارند .

البته اين تلاشها متاسفانه فقط در شهر کابل محسوس هستند و در شهر های ديگر و روستاها اين فعاليتها کمرنگ تر و غير عملی ترمی شوند. حتی در شهر کابل هم مخالفتهای بسياری از طرف مراجع مذهبی و قضايی بر عليه حقوق زنان و فعاليت زنان در جامعه ديده می شود. طرح ممنوعيت صدا و تصوير زن در راديوتلويزيون و ممنوعيت خانم سيما ثمر اولين وزير امور زنان دولت انتقالی، از وظايف دولتی از جمله اين مخالفت هاست.

روز ۶ مارس اولين نشست بزرگ زنان افغانستان به دعوت انجمن صدای زنان افغانستان بسياری از زنان در مجلس با شکوهی پس از ۱۰ سال سکوت برای اولين بار سالگرد ۸ مارس را جشن گرفتند. از جمله در خواننده زن که راديو تلويزيون که پس از ۱۰ سال سکوت برای اولين بار در يک مجلس عمومی آواز خواندند. بسيار حاضران را تحت تاثير قرار دادند.

روز ۸ مارس نيز دولت افغانستان بطور رسمی مجلس دعوت شوند. در اين مجلس آقای حامد کرزی رييس دولت انتقالی افغانستان بطور رسمی مجلس بزرگی برای بزرگداشت روز زن برگزار نمود که زنان بسياری در اين مجلس دعوت شدند. دراين مجلس آقای حامد کرزی رئيس دولت انتقالی سخنانی راجع به حقوق زن و ۸ مارس ايراد کرد.

در همين حال بسياری از سازمانهای بين المللی و غير دولتی مراسمی برای بزرگداشت اين روز برگزار نمودند.

شايد يکی از بزرگترين شگفتيهای يک سال اخير در زمينه زنان افغانستان توليد يک فيلم توسط زنان فيلمبردار افغان با حمايت بنياد فرهنگی و مطبوعاتی آيينه در کابل می باشد.

نام اين فيلم ۵۲ دقيقه نگاه زن افغان می باشد که به مشکلات زنان افغان در ولايات مختلف افغانستان می پردازند. اين فيلم که توسط زنان فيلمبردار افغان فيلمبرداری شده است بخشی از پروژه آموزش زنان فيلمبردار می باشد که توسط يک زن فيلمبرداری فرانسوی بنام خانم بريژت برو Brigitte Brault از شبکه تلويزيونی Crance۳ فرانسه آموزش داده شده اند. در اين فيلم که توسط دختران فيلمبردار تصوير برداری شده است صحنه های بسيار کوبنده و تحت تأثير قرار دهنده ای را می بينيم که به بخشی از واقعيت زندگی در افغانستان و ستم چند گانه ای که بر زنان اين سرزمين می رود می پردازد.

اين فيلم توسط چندين جشنواره ای بين المللی از جمله جشنوارۀ Total woman در شهر هامبورگ آلمان و جشنوارۀ بين المللی فيلم زنان در کرتی Cretil فرانسه انتخاب شده است و چندين تلويزيون در سرتاسر دنيا خواستار پخش آن ميباشند. هرچند که پخش آن در داخل افغانستان می تواند با مشکلاتی همراه باشد. افتتاح راديو صدای زن افغان و پخش آن بر روی امواج CM و MW در روز جهانی زن با همکاری يونسکو و بنياد فرهنگی مطبوعاتی آئينه در کابل نيز از وقايع مهم روز ۸ مارس در کابل می باشد.

تمام اين تلاشها که گامهايی به پيش می باشند، لازم هستند ولی کافی نمی باشند. راه احيای حق زنان و رسيدگی به امور زنان و در خواست برابری زن و مرد در افغانستان راهی بسيار دشوار و پر پيچ و خم می باشد و اين زنان افغانستان هستند که سر انجام با حمايت جامعه بين المللی و زنان دنيا و با تلاش پيگيرانه خود به دشواريها فايق خواهند و حق خود را خواهند گرفت.

سهيل رسولی-  کابل