رای مردم برای خروج اصلاح طلبان از حاکميت

شرکت نکردن اکثر مردم ساکن شهرهای بزرگ در انتخابات شوراها، در حقيقت يک "نه" بزرگ بود که فقط شوراهای شهر را مخاطب قرار نداده است، بلکه متوجه نظام جمهوری اسلامی است

مسعود بهنود

اصلاح طلبانی که از ترکيب نسل جوان و جناح چپ جمهوری اسلامی پنج سال پيش با رای خيره کننده مردم به محمد خاتمی در انتخابات رياست جمهوری وارد صحنه سياسی ايران شدند، روز جمعه (نهم اسفند) شکستی نامنتظر را در انتخابات شوراها پذيرفتند.

آنها در تمامی چهار انتخاباتی که در پنج سال گذشته در کشور انجام شده بود به پيروزی رسيده بودند.

شکست روز جمعه گروه موسوم به "اصلاح طلبان درون حکومت" چنان که کارشناسان و فعالان سياسی در اولين واکنش خود نشان داده اند، بيش از هرچيز حامل هشداری است برای جمهوری اسلامی و رهبران آن که اينک با بی تفاوتی اکثريت مردمی روبرو شده اند که پنج سال پيش علاقه مندی خود را به اصلاحات سياسی با شرکت گسترده در انتخابات رياست جمهوری نشان داده بودند.

اصلاح طلبان از مدت ها پيش در بحران های پی در پی که جناح مخالف اصلاحات به وجود آوردند اين ترجيع بند را تکرار کرده بودند که اگر مردم از اصلاحات دلسرد شوند به جناح مقابل روی نخواهند آورد بلکه نگاه خود را از جمهوری اسلامی بر خواهند گرفت و متوجه مخالفان اين حکومت خواهند کرد.

بی تفاوتی مردم شهرهای بزرگ کشور به انتخابات شوراهای اسلامی تائيد ضمنی اين هشدار اصلاح طلبان است.

پنج سال پيش، اول بار غلامحسين کرباسچی شهردار پيشين تهران که از اولين کسانی بود که بهای هواداری خود را از اصلاحات سياسی با رفتن به زندان پرداخت، پيش بينی کرده بود که اگر نيروئی بتواند مردم و به ويژه نسل جوان و زنان را به ميدان آورد، محافظه کاران شکست خواهند خورد ولی اگر آنها در خانه بمانند و بی تفاوت شوند، محافظه کاران که نيروی منسجمی هستند و آرای مخصوص به خود را دارند پيروز خواهند شد.

تحليل کرباسچی در سال های بعد توسط هر دو جناح سياسی تائيد شد، بر همين اساس محافظه کاران کوشش خود را بر برگرداندن مردم به خانه هايشان متوجه کردند و اصلاح طلبان هر بار که انتخاباتی در پيش بود با استفاده از روش هائی توانستند با به ميدان کشاندن مردم، مانع از آن شوند که محافظه کاران با آرای ثابت و سنتی خود به کرسی های انتخابی دست يابند. روندی که سرانجام روز نهم اسفند به پايان خود رسيد.

مردم با همه تبليغاتی که صورت گرفت و تفاوت هائی که اين انتخابات با گذشته داشت با بی اعتنائی خود امکان دادند که نامزدهای محافظه کاران با کمترين آرا، شورای شهرهای بزرگ را به خود اختصاص دهند.

شرکت نکردن اکثر مردم ساکن شهرهای بزرگ در انتخابات شوراها، در حقيقت يک "نه" بزرگ بود که فقط شوراهای شهر را مخاطب قرار نداده است، بلکه متوجه نظام جمهوری اسلامی است و مردم بار ديگر راهی کم هزينه برای ابراز نارضايتی خود از روند حرکت جامعه و مديريت آن يافته اند. همان نظری که در دوم خرداد سال ۷۶ با دادن رای به کسی که نقطه مقابل نامزد محافظه کاران حکومتی بود، ابراز کرده بودند.

پيروزی غير منتظره

محافظه کاران در حالی به شادمانی برای پيروزی در انتخابات شوراها پرداخته اند که حتی تا يک روز قبل از انتخابات هم باور نداشتند چنين نتيجه ای حاصل خواهد شد و تا آخرين روز از شرکت فعال در انتخابات سر باز زدند چرا که خود را بازنده قطعی آن می دانستند.

آنها از چند روز قبل تبليغاتی را در مورد نحوه برگزاری انتخابات آغاز کرده بودند تا نشان دهند که چون اصلاح طلبان در غياب شورای نگهبان، خود مجری و ناظر انتخابات شوراها هستند، همفکرانشان در انتخابات برنده شده اند.

روزنامه های هوادار محافظه کاران آن قدر به اين نتيجه مطمئن بودند که فردای برگزاری انتخابات هم در مقالات خود همين نظر و ترديد را منعکس کردند و منتظر اعلام نتيجه انتخابات نماندند.

اظهار نظر روز جمعه آيت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی درباره "افرادی که در تائيد صلاحيت آنها وسواس و دقت کافی به عمل نيامده" که به طور ضمنی دستوری بود برای جلوگيری از ورود نيروهای ملی مذهبی و وابسته به نهضت آزادی به شوراها، خود نشان از آن داشت که اطمينان محافظه کاران از شکست، به بالاترين سطوح حکومت هم منتقل شده و اين تصور به وجود آمده بود که کسانی که دادگاه انقلاب به زندانشان انداخته و فعاليتشان را غير قانونی اعلام کرده، رای اکثريت مردم را به دست خواهند آورد.

واکنش دفتر تحکيم وحدت، بزرگترين تشکيلات دانشجوئی کشور که همزمان با اعلام نتايج انتخابات شوراها جدائی خود را از جبهه دوم خرداد اعلام داشت و از تشکيل جبهه هواداران دموکراسی سخن گفت، اولين برخورد يک گروه شناخته شده با حادثه ای است که روز نهم اسفند اتفاق افتاد.

آيا از نگاه مردمی که فرصت يک تحول آرام از آن ها گرفته شد، در روزهای آينده تحولات بزرگتری در فضای سياسی کشور رخ خواهد داد؟

به بيان يک کارشناس سياسی، شرکت نکردن مردم در انتخاباتی که اصلاح طلبان چه در داخل و چه خارج کشور، آنان را دعوت به شرکت در آن کرده بودند، راهی است که برای خروج مسالمت آميز از حاکميت در برابر اصلاح طلبان گشوده شده است.

همان کاری که برخی از فعالان اصلاح طلب از حدود يک سال قبل آن را مطرح کرده بودند ولی در برابر واکنش تند محافظه کاران، از عملی کردن آن تهديد پرهيز داشتند.